Thạc Sĩ Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học và nhân giống loài cây Bình vôi (Stephania rotunda Lour.) bằng phươ

LỜI NÓI ĐẦU
Để đánh giá kết quả học tập cuối khóa đào tạo hệ chính quy tại Trường Đại học Lâm nghiệp và giúp cho sinh viên làm quen với công tác nghiên cứu khoa học, được sự đồng ý của Nhà trường, khoa Lâm học và bộ môn Lâm sinh tôi đã tiến hành làm khóa luận tốt nghiệp tại vườn ươm của trung tâm Giống và công nghệ sinh học Trường Đại học Lâm nghiệp.
Sau thời gian làm việc tích cực và nghiêm túc đến nay tôi đã hoàn thành khóa luận với tên đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học và nhân giống loài cây Bình vôi (Stephania rotunda Lour.) bằng phương pháp giâm hom”.
Nhân đây tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn đến thầy giáo Bùi Thế Đồi, người trực tiếp hướng dẫn cùng toàn thể các thầy giáo, cô giáo trong khoa Lâm học đã tạo mọi điều kiện giúp tôi hoàn thành khóa luận.
Mặc dù bản thân đã cố gắng hết sức nhưng do trình độ và thời gian có hạn nên bản khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin trân trọng cảm ơn !
Xuân Mai, tháng 5 năm 2011
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Văn Dũng




CHƯƠNG 1:
ĐẶT VẤN ĐỀ
Nằm trong vùng giàu tài nguyên dược liệu của thế giới, Việt Nam được đánh giá là một trong những nước có tài nguyên cây thuốc phong phú. Theo Trung tâm Tài nguyên và Môi trường - Đại học Quốc gia Hà Nội (2000) đã thống kê nước ta có 3.800 loài thực vật có giá trị dược liệu. Việc sử dụng thảo dược làm thuốc chữa bệnh đã có từ xa xưa, song chủ yếu dựa theo kinh nghiệm dân gian.
Trong những năm gần đây, nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất dược phẩm tăng mạnh, việc khai thác nguồn tài nguyên cây thuốc một cách bừa bãi làm cho các loài cây có giá trị dược liệu bị suy giảm nghiêm trọng, một số loài đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng, phải đưa vào danh mục thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm, nghiêm cấm khai thác sử dụng vì mục đích thương mại (Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 3 năm 2006 của Chính phủ). Trước thực trạng đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 81/2009/QĐ-TTg về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp hóa dược đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025. Trong đó, ưu tiên đầu tư sản xuất nguyên liệu hóa dược để phục vụ sản xuất thuốc thiết yếu, thuốc có thế mạnh xuất khẩu, thuốc từ dược liệu để thay thế thuốc nhập khẩu. Ưu tiên việc tạo dựng nguồn nguyên liệu ổn định về số lượng và chất lượng để cung cấp cho các nhà máy chiết xuất. Theo quy hoạch, sẽ có 22 vùng nguyên liệu sản xuất thuốc được củng cố, mở rộng nhằm phát triển các giống cây thuốc quý của Việt Nam và thế giới.
Chi Bình vôi (Stephania) gồm nhiều loài cây thuốc quý có tác dụng an thần, chữa ho, sốt, lỵ, dạ dày, chữa mất ngủ, chúng còn được sử dụng để chữa bệnh ung thư một trong những căn bệnh của thế kỷ. Hiện nay các tài liệu mô tả về các đặc điểm sinh vật học, sinh thái học của các loài Bình vôi rất hạn chế. Trong đó loài Bình vôi (Stephania rotunda Lour.) đang bị suy giảm nghiêm trọng trong tự nhiên. Do vậy việc hiểu biết một số đặc điểm sinh vật học của loài cây này có ý nghĩa lớn nhằm góp phần bảo tồn nguồn gen và phát triển loài cây thuốc quý hiếm này. Bên cạnh đó, sự hiểu biết về tầm quan trọng, lợi ích và công tác nhân giống, đặc biệt là nhân giống sinh dưỡng loài cây này không chỉ giúp cho công tác bảo tồn mà còn có thể tạo ra nguồn nguyên liệu đảm bảo cả số lượng và chất lượng cho việc sản xuất hóa dược với quy mô lớn. Chính vì những lý do trên đây, tôi tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu đặc điểm sinh vật học và nhân giống loài cây Bình vôi (Stephania rotunda Lour) bằng phương pháp giâm hom” nhằm cung cấp thêm những thông tin về loài cây này nói riêng và công tác bảo tồn và phát triển cây thuốc ở nước ta.