Luận Văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nội soi, mô bệnh học, nhiễm các týp Helicobacter pylori trong viêm teo

ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh lý dạ dày tá tràng (DDTT) là một bệnh phổ biến hiện nay trên thế
giới cũng như ở Việt Nam, trong đó viêm dạ dày (VDD) là bệnh thường gặp
nhất. Ở Việt nam viêm dạ dày chiếm tỷ lệ từ 50% – 60%, trong đó viêm dạ
dày mạn (VDDM) chiếm khoảng 35% - 45% các bệnh lý dạ dày tá tràng
[4],[5]. Tương tự trên thế giới như: Ở Phần lan, viêm dạ dày mạn chiếm
khoảng 28% dân số; ở Nhật Bản có tới 79% người trên 50 tuổi bị viêm dạ dày
mạn; ở Châu Âu có 30% - 50% người trên 60 tuổi bị viêm dạ dày mạn [13].
Chẩn đoán mô bệnh học viêm dạ dày mạn [16], [20], [21] được đặc
trưng bởi sự thâm nhiễm ưu thế của bạch cầu đơn nhân vào niêm mạc dạ dày.
Bệnh viêm dạ dày mạn tiến triển tiềm tàng cùng lứa tuổi của bệnh nhân từ
viêm dạ dày mạn nông trở thành viêm teo niêm mạc dạ dày. Theo Tạ Long,
nguy cơ xuất hiện viêm teo niêm mạc dạ dày từ viêm dạ dày mạn không teo ở
Việt Nam là khoảng 3% một năm; viêm teo niêm mạc dạ dày là một bệnh
nặng song ít được chú ý vì nó tiềm tiến và nguy cơ loét dạ dày (LDD), dị sản
ruột (DSR), loạn sản (LS), ung thư dạ dày (UTDD) sẽ xảy ra khi viêm teo
nặng [8], [17], [21].
Trước đây, có nhiều học thuyết giải thích về nguyên nhân và cơ chế
bệnh sinh của viêm dạ dày mạn, tuy nhiên chưa có một thuyết nào giải thích
một cách đầy đủ thuyết phục. Chỉ tới năm 1983, khi B.Marshall và R. Warren
[69] phát hiện và nuôi cấy thành công vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)
người ta mới khẳng định vai trò số một của vi khuẩn này trong bệnh lý dạ dày
tá tràng nói chung và viêm dạ dày mạn nói riêng. Nhiễm HP mạn sẽ gây viêm
dạ dày mạn, dẫn tới viêm teo niêm mạc, dị sản ruột, loạn sản, là những tổn
thương tiền ung thư [19], [21]. viêm dạ dày mạn có liên quan đên trào ngược
dịch mật và trào ngược tá tràng – dạ dày. Theo tác giả Phạm Quang Cử
(1999) thì tỷ lệ viêm teo niêm mạc dạ dày cao nhất ở những bệnh nhân có cả
nhiễm HP và dịch mật trào ngược với 53%, những bệnh nhân chỉ nhiễm HP
thì tỷ lệ viêm teo dạ dày là 40%, còn những bệnh nhân chỉ trào ngược dịch
mật không nhiễm HP thì tỷ lệ viêm teo niêm mạc dạ dày là 20,05% [9]. Theo
tác giả Hoàng Thanh Tuyền và Phạm Quang Cử trong “Nghiên cứu tỷ lệ
nhiễm HP, tình trạng viêm dạ dày mạn tính ở bệnh nhân có trào ngược tá
tràng - dạ dày” trên tạp chí Y học Việt Nam số 4/2004 thì tỷ lệ viêm teo dạ
dày ở những bệnh nhân nhiễm HP và trào ngược tá tràng- dạ dày là 90,9% cao
hơn có ý nghĩa so với tỷ lệ viêm teo dạ dày ở những bệnh nhân chỉ có trào
ngược tá tràng- dạ dày (58,6%) với p < 0,05 [28].
Khi nghiên cứu về mặt sinh học phân tử của HP, nhiều tác giả đã phát
hiện rằng những chủng HP mang gen CagA(+) gây độc tế bào thường chiếm
tỷ lệ rất cao trong các thể bệnh nặng như loét dạ dày tá tràng, ung thư dạ dày
(70 - 100%). Nếu các chủng HP có cả gen CagA(+) và gen VacA(+), gen này
gây rỗng tế bào, thì khả năng gây bệnh còn cao hơn. Các công trình ở Việt
Nam nghiên cứu định týp HP theo kiểu này đã cho biết: tỷ lệ týp I (CagA(+)
VacA(+)) trong loét dạ dày, ung thư dạ dày rất cao 73,3% và 75% [14].
Nguy cơ UTDD ở những người viêm teo nặng hang vị cao gấp 18 lần so với
dạ dày bình thường và nếu viêm teo nặng cả hang vị và thân vị thì tỷ lệ
UTDD cao gấp 90 lần dạ dày bình thường [17], [40].
Vậy các tổn thương viêm teo niêm mạc dạ dày này có thể có mối liên
quan tới sự nhiễm các týp HP hay không hiện nay chưa có nghiên cứu nào
trong nước đề cập đến. Đó là lý do chúng tôi chọn đề tài:
“Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, nội soi, mô bệnh học, nhiễm các
týp Helicobacter pylori trong viêm teo niêm mạc dạ dày”.
Đề tài nhằm hai mục tiêu sau:
1- Phân tích đặc điểm lâm sàng, nội soi, mô bệnh học của viêm teo
niêm mạc dạ dày.
2- Tìm hiểu đặc điểm nhiễm các týp Helicobacter pylori trong
viêm teo niêm mạc dạ dày.