Thạc Sĩ Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học của viêm thận Lupus tại Khoa Thận-Tiết Niệu Bệnh viện Nhi

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y HỌC
NĂM 2010
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ . 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Một vài nét về tình hình nghiên cứu bệnh lupus . 3
1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới. . 3
1.1.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam. 6
1.2. Bệnh sinh và bệnh nguyên của SLE . 7
1.2.1. Nguyên nhân trong quá trình bệnh sinh của SLE. . 7
1.2.2. Cơ chế bệnh sinh của SLE. . 9
1.3. Các triệu chứng lâm sàng: . 11
1.3.1. Thời kỳ khởi phát. 11
1.3.2. Thời kỳ toàn phát 11
1.4. Các triệu chứng cận lâm sàng 15
1.5. Chẩn đoán 18
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. 20
2.1. Đối tượng nghiên cứu. . 20
2.1.1 Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân. 20
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 20
2.2. Phương pháp nghiên cứu. 20
2.2.1. Phương pháp . 20
2.2.2. Cỡ mẫu . 20
2.2.3. Các chỉ số nghiên cứu: 20
2.2.4. Công cụ thu thập số liệu 25
2.2.5. Xử lý số liệu và phân tích số liệu. . 25
2.3. Khía cạnh đạo đức của đề tài. 26
CHƯƠNG 3: KẾT QỦA NGHIÊN CỨU . 27
3.1. Tuổi và giới: 27
3.2 Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng. 29
3.2.1. Triệu chứng lâm sàng . 29
3.2.2. Triệu chứng cận lâm sàng. 33
3.3 Tổn thương mô bệnh học. . 38
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN . 48
4.1. tuổi và giới 48
4.2. Các biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng. . 49
4.2.1. Các biểu hiện lâm sàng . 49
4.2.2. Các biểu hiện cận lâm sàng. 52
4.2.3. Các biểu hiện mô bệnh học của viêm thận trong lupus 57
KẾT LUẬN 62
KIẾN NGHỊ 63
ĐẶT VẤN ĐỀ
Lupus ban đỏ hệ thống ( SLE) là một bệnh tự miễn, bệnh sinh phức tạp với các tự kháng thể, mất chức năng các dòng tế bào lymphoB, lymphoT đóng vai trò then chốt trong bệnh này [22], [38]. Bệnh thường diễn biến kéo dài và đặc trưng bởi các đợt tiến triển ngày càng nặng và thuyên giảm thất thường với các biểu hiện lâm sàng thay đổi.
Bệnh có tổn thương nhiều cơ quan như thận, tim, phổi, não [28], tần suất và biểu hiện của các thương tổn này lại khác nhau giữa các nhóm tuổi [73]. Trong đó tổn thương thận là một trong các biểu hiện nghiêm trọng nhất và là yếu tố tiên lượng hàng đầu ở bệnh nhân SLE. Tổn thương thận chiếm một tỉ lệ khá cao đặc biệt là ở trẻ em, theo một số tác giả thì tỉ lệ giao động từ 35-75% [12], [66]. Biểu hiện tổn thương thận trong SLE có thể bị xơ hóa các cầu thận, xơ hóa tổ chức kẽ, teo ống thận gây ra các tổn thương thận không hồi phục và có thể gây tử vong nếu không được lọc máu và ghép thận.
Để giúp đánh giá chính xác tổn thương thận trong SLE thì sinh thiết thận là việc làm rất cần thiết. Theo Cassidy JT thì sinh thiết thận là điều bắt buộc trước khi điều trị viêm thận lupus [37], Lehman JA thì sinh thiết thận cần được tiến hành trước khi muốn thay đổi điều trị [61], bên cạnh đó nhiều nghiên cứu đã chỉ ra việc điều trị tổn thương thận trong SLE đều dựa vào tổn thương mô bệnh học của thận [25], [27], [36].
Mặt khác biểu hiện lâm sàng và mức độ tổn thương thận không phải lúc nào cũng tương ứng với nhau, theo Cavallo (1977) ngay cả những trường hợp không có protein niệu và hồng cầu niệu thì hầu như các trường hợp này đều có biểu hiện tổn thương thận trên mô bệnh học [39].

Ở Việt Nam, viêm thận lupus được nghiên cứu nhiều ở người lớn; Còn ở trẻ em có rất ít các nghiên cứu về tổn thương thận, đặc biệt là mô bệnh học của thận trong SLE, có thể do trước đây sinh thiết thận chưa được thực hiện thường quy. Hiện nay sinh thiết thận đã được thực hiện thường quy tại khoa Thận - Tiết niệu Bệnh viện Nhi Trung Ương. Xuất phát từ thực tế trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với hai mục tiêu:
1. Mô tả triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân nhi bị viêm thận lupus
2. Nghiên cứu mô bệnh học và mối liên quan giữa lâm sàng, cận lâm sàng với mô bệnh học của viêm thận lupus