Luận Văn Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị ra máu âm đạo bất thường ở phụ nữ tiền

ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày nay do tuổi thọ của con người ngày càng được nâng cao. Tuổi thọ trung bình phụ nữ Việt Nam hiện nay là 70 tuồi [29].
Theo Dương Thị Cương tuổi mãn kinh trung bình phụ nữ Việt Nam khoảng 49 đến 50 tuổi. Trong nghiên cứu tại Thừa thiên huế và Quảng Trị, tác giả Cao Ngọc Thành ghi nhận tuổi mãn kinh 48,7 tuổi [31].
Trước mãn kinh phụ nữ trải qua thời kỳ tiền mãn kinh kéo dài 1 đến 5năm, được đặc trưng bởi sự gia tăng các bất thường chu kỳ kinh [33].
Đa số phụ nữ Việt Nam có khoảng thời gian sống sau mãn kinh chiếm 1/3 tuổi đời của họ, số lượng người già mắc bệnh ngày càng nhiều hơn. Chiếm một phần quan trọng là bệnh ở bộ phận sinh dục cả ác tính và lành tính, có triệu chứng ra máu âm đạo bất thường làm người bệnh lo lắng và đòi hỏi phải điều trị.
Ra máu âm đạo bất thường ở tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh có nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân có thể từ tử cung, cổ tử cung, âm đạo hay các bộ phận khác của đường sinh dục. Có thể do các tổn thương lành tính: U xơ tử cung, polype buồng tử cung, polype CTC, viêm nhiễm mãn tính hoặc các tổn thương ác tính: Ung thư nội mạc, Ung thư CTC .
Với các bệnh lý trên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ra máu âm đạo kéo dài gây mất máu, ảnh hưởng sức khỏe, có thể gây tử vong.
Bệnh lý ra máu bất thường ở tuổi mãn kinh và tiền mãn kinh được nhiều tác giả quan tâm. Ở Việt Nam số lượng đề tài trong lĩnh vực này còn ít và tại Huế cho đến nay vẫn còn quá ít công trình nghiên cứu về vấn đề này.
Ngày nay cùng với sự gia tăng tuổi thọ trung bình của phụ nữ, nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh ngày càng có tầm quan trọng hơn.
Từ những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị ra máu âm đạo bất thường ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh” nhằm hai mục tiêu :
1. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nguyên nhân ra máu âm đạo bất thường ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh.
2. Đánh giá kết quả điều trị ra máu âm đạo bất thường ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh tại Bệnh viện Trung Ương Huế và Bệnh viện Trường Đại Học Y Khoa Huế.
DANH MỤC BẢNG
Số bảng Tên bảng Trang
Bảng 2.1. Mức độ thiếu máu theo hằng số sinh học Việt Nam 30
Bảng 3.1. Tuổi trung bình của các nhóm . 39
Bảng 3.2. Triệu chứng thực thể tử cung và phần phụ -TMK . 44
Bảng 3.3.Triệu chứng thực thể tử cung và phần phụ.- MK 46
Bảng 3.4. Mối liên quan giữa số ngày ra máu và mức độ thiếu máu
dựa theo tỷ lệ Hb - Nhóm tiền mãn kinh . 47
Bảng 3.5. Kết quả tế bào học 48
Bảng 3.6. Đối chiếu kết quả Tế bào học và Giải phẫu bệnh 49
Bảng 3.7. Mối liên quan giữa độ dày nội mạc tử cung trên siêu âm
với kết quả giải phẫu bệnh lý – TMK . 50
Bảng 3.8. Kết quả giải phẫu bệnh lý – TMK . 52
Bảng 3.9. Mối liên quan giữa số ngày ra máu và mức độ thiếu máu
dựa theo tỷ lệ Hb – MK . 53
Bảng 3.10. Mối liên quan giữa độ dày nội mạc tử cung trên siêu âm với
kết quả Giải phẫu bệnh lý – MK . 54
Bảng 3.11. Kết quả giải phẫu bệnh lý – MK 56
Bảng 3.12. Các nguyên nhân ra máu TMK . 57
Bảng 3.13. Các nguyên nhân ra máu sau MK 58
Bảng 3.14. Biến chứng của phẫu thuật (trong và sau mổ) . 60
Bảng 3.15. Phương pháp điều trị đối với nguyên nhân lành tính – TMK 61
Bảng 3.16. Phương pháp điều trị đối với nguyên nhân tiền ung thư,
ung thư – TMK 62
Bảng 3.17. Theo dõi sau điều trị - TMK . 62
Bảng 3.18. Phương pháp điều trị đối với nguyên nhân lành tính – MK . 63
Bảng 3.19. Phương pháp điều trị đối với nguyên nhân tiền ung thư
ung thư – MK 64
Bảng 3.20.Theo dõi sau điều trị - MK . 65
Bảng 3.21. Thời gian sống còn của bệnh nhân ung thư cả 2 nhóm 65
Bảng 4.1. Điểm cắt đoạn độ dày nội mạc tử cung so với các tác giả khác 75
Bảng 4.2. So sánh tỷ lệ các nguyên nhân ra máu TMK với các tác giả khác . 76
Bảng 4.3. So sánh tỷ lệ các nguyên nhân ra máu MK với các tác giả khác 78
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
Số biểu đồ Tên biểu đồ Trang
Sơ đồ 1.1. Các giai đoạn trước quanh và sau mãn kinh . 5
Sơ đồ 1.2. Nội tiết Tiền mãn kinh-Mãn kinh . 7
Sơ đồ 2.1. Phác đồ điều trị ra máu âm đạo bất thường – TMK 32
Sơ đồ 2.2. Phác đồ điều trị ra máu âm đạo bất thường – MK . 33
Hình 1.1.QSNMTC đơn giản điển hình 14
Hình 1.2. QSNMTC bất điển hình nặng 14
Biểu đồ 3.1. Phân bố thời gian từ khi mãn kinh đến khi ra máu . 40
Biểu đồ 3.2. Phân bố theo địa dư 40
Biểu đồ 3.3. Nghề nghiệp 41
Biểu đồ 3.4. Đặc điểm tiền sử sản khoa . 42
Biểu đồ 3.5. Các bệnh lý kèm theo 43
Biểu đồ 3.6. Các dấu hiệu lâm sàng tiền mãn kinh 43
Biểu đồ 3.7. Các bệnh lý nội khoa kèm theo . 45
Biểu đồ 3.8. Các biểu hiện lâm sàng mãn kinh 45
Biểu đồ 3.9. Điểm cắt đoạn độ dày nội mạc tử cung trong đánh giá
tăng sinh nội mạc tử cung – TMK 51
Biểu đồ 3.10. Đường biều diển ROC - TMK . 51
Biểu đồ 3.11. Điểm cắt đoạn độ dày nội mạc tử cung trong đánh giá
tăng sinh nội mạc tử cung – MK 55
Biểu đồ 3.12. Đường biều diển ROC – MK . 55
Biểu đồ 3.13. Các nguyên nhân ra máu tiền mãn kinh 57
Biểu đồ 3.14. Các nguyên nhân ra máu sau mãn kinh . 58
Biểu đồ 3.15. Tỷ lệ mắc bệnh theo tuổi ung thư CTC và ung thư nội mạc 59
Biểu đồ 3.16. Biến chứng trong xạ trị 60
MỤC LỤC
Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Các định nghĩa và thuật ngữ liên quan đến mãn kinh
và tiền mãn kinh 3
1.2. Dịch tễ học tiền mãn kinh . 3
1.3. Dịch tễ học mãn kinh 4
1.4. Các đặc điểm điểm của thời kỳ mãn kinh . 5
1.5. Thuật ngữ và các khái niệm xuất huyết âm đạo 8
1.6. Ra máu âm đạo bất thường ở phụ nữ tiền mãn kinh
Nguyên nhân điều trị . 10
1.7. Nguyên nhân ra máu sau mãn kinh . 19
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 27
2.1. Đối tượng nghiên cứu 27
2.2. Phương pháp nghiên cứu . 27
2.3. Các bước tiến hành 28
2.4. Các biến số nghiên cứu 28
2.5. Xử lý số liệu . 38
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 39
3.1. Đặc điểm chung 39
3.2. Đặc điểm lâm sàng 43
3.3. Cận lâm sàng . 47
3.4. Nguyên nhân . 57
3.5. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật và xạ trị 60
3.6. Điều trị, theo dõi sau điều trị - TMK 61
3.7. Điều trị, theo dõi sau điều trị - MK . 63
Chương 4: BÀN LUẬN . 66
4.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu 66
4.2. Đặc điểm lâm sàng 68
4.3. Cận lâm sàng 71
4.4. Nguyên nhân 76
4.5. Kết quả điều trị đối với nhóm tiền mãn kinh 79
4.6. Kết quả điều trị đối với nhóm mãn kinh . 82
4.7. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật và xạ trị 85
KẾT LUẬN 87
KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC