Thạc Sĩ Nghiên cứu đặc điểm hấp thụ, giải phóng lân và sử dụng silicate để nâng cao hàm lượng lân hữu dụng t

MỤC LỤC


LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM TẠ ii
DANH SÁCH BẢNG iv
DANH SÁCH HÌNH viii
CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU xii
ABSTRACT xiii
TÓM TẮT xvii
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU 1
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ


1
1.2. MỤC TIÊU 2
1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI 2
1.4. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN

2
1.5. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN 3
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN

5
2.1. HẤP PHỤ VÀ KẾT TỦA LÂN TRONG ĐẤT

5
2.1.1. Cơ chế của quá trình hấp phụ và kết tủa lân

5
2.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng khả năng hấp phụ lân 6
2.1.2.1. Ảnh hưởng của pH 6

2.1.2.2. Ảnh hưởng của hoạt tính bề mặt và diện tích bề mặt
của chất hấp phụ
7
2.1.2.3. Ảnh hưởng của các cation 8
2.1.2.4. Ảnh hưởng của anion cạnh tranh 9
2.1.2.5. Ảnh hưởng của nhiệt độ và thời gian phản ứng 10
2.1.3. Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt 11
2.1.3.1. Phương trình Langmuir đơn 11
2.1.3.2. Phương trình Langmuir kép 12
2.1.3.3. Phương trình Freundlich 12
2.1.3.4. Phương trình Tempkin 13
2.2. ĐỘNG THÁI LÂN TRONG ĐẤT NGẬP NƯỚC

14
2.2.1. Sự thay đổi khả năng hấp phụ lân

14
2.2.2 Sự chuyển hóa các nhóm lân

16
2.2.3 Giải phóng lân trong đất ngập nước

17
2.3. BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG PHÂN LÂN 18
2.3.1. Bón cân đối giữa lượng phân đạm và phân lân

19
2.3.2. Cải thiện pH

20
2.3.3. Ứng dụng khả năng cạnh tranh của các anion


20
2.3.4. Quản lý chế độ nước 22
2.4. MỐI QUAN HỆ GIỮA SILIC (Si) VÀ LÂN (P) 23
2.4.1. Si trong đất 23
2.4.1.1. Si tổng số 23
2.4.1.2. Silic hòa tan 24
2.4.2. Mối quan hệ giữa Si và P

26
CHƯƠNG 3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

29
3.1. NỘI DUNG 29
3.2. PHƯƠNG PHÁP 30
3.2.1. Nghiên cứu khả năng hấp phụ lân của đất theo phương pháp ứng
dụng phương trình hấp phụ đẳng nhiệt

30
3.2.2. Nghiên cứu khả năng giải phóng lân của đất

37

3.2.2.1. Nghiên cứu khả năng giải phóng lân theo phương
pháp chiết đất bằng dung dịch điện phân

37

3.2.2.2. Nghiên cứu tốc độ giải phóng lân bằng chất trao đổi
anion

37
3.2.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của chất hữu cơ đối với khả năng hấp phụ
lân của đất

40

3.2.3.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của việc phá hủy chất hữu cơ
đối với khả năng hấp phụ lân của đất

40

3.2.3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của acid humic đối với khả
năng hấp phụ P của hydroxide sắt
41

3.2.3.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của oxalate đối với khả năng
hấp phụ lân của đất
42
3.2.4. Nghiên cứu sử dụng silicate natri (Na2SiO3) và silicofluoride
natri (Na2SiF6) trong việc hạn chế khả năng hấp phụ lân, nâng cao hàm
lượng lân hữu dụng trong đất

43

3.2.4.1. Nghiên cứu ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối
với khả năng hấp phụ và giải phóng lân của đất
44

3.2.4.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với
hiệu lực phân lân trên cây lúa

46
3.2.5. Phương pháp phân tích

50
3.2.5.1. Phân tích đất 50
3.2.5.2. Phân tích cây 50
3.2.6. Xử lý số liệu

50
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

51
4.1 KHẢ NĂNG HẤP PHỤ LÂN CỦA ĐẤT LÚA MIỀN NAM

51
4.1.1. Khả năng hấp phụ lân của đất xác định bằng phương pháp ứng
dụng phương trình đẳng nhiệt

51

4.1.1.1. Khả năng hấp phụ lân của đất xác định theo phương
trình Langmuir đơn
51

4.1.1.2. Khả năng hấp phụ lân của đất xác định theo phương
trình Freundlich

62
4.1.2. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và tính chất lý hóa đất

64
4.1.2.1. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và pH

65

4.1.2.2. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và hàm lượng
sét

69

4.1.2.3. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và hàm lượng
sắt
71

4.1.2.4. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và hàm lượng
nhôm
72

4.1.2.5. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân với hàm lượng
lân tổng số và lân dễ tiêu (P Bray 2)
74

4.1.2.6. Quan hệ giữa các thông số hấp phụ lân và hàm lượng
chất hữu cơ
74
4.2. KHẢ NĂNG GIẢI PHÓNG LÂN CỦA ĐẤT LÚA MIỀN NAM 76
4.2.1. Kết quả nghiên cứu khả năng giải phóng lân bằng phương pháp
chiết đất bằng dung dịch điện phân

76

4.2.1.1. Quan hệ giữa lượng lân giải phóng với khả năng hấp
phụ lân
76
4.2.1.2. Quan hệ giữa lượng lân giải phóng với tính chất đất 82
4.2.2. Kết quả nghiên cứu tốc độ giải phóng lân bằng chất trao đổi
anion
87
4.3. ẢNH HƯỞNG CỦA CHẤT HỮU CƠ ĐỐI VỚI KHẢ NĂNG
HẤP PHỤ LÂN CỦA ĐẤT LÚA MIỀN NAM
95
4.3.1. Ảnh hưởng của việc phá hủy chất hữu cơ đối với khả năng hấp
phụ lân của đất

95
4.3.2. Ảnh hưởng của acid humic đối với khả năng hấp phụ P của
hydroxide sắt

102
4.3.3. Ảnh hưởng của oxalate đối với khả năng hấp phụ P của đất

105

4.3.3.1. Ảnh hưởng cạnh tranh hấp phụ trực tiếp của oxalate
đối với khả năng hấp phụ P của đất
105

4.3.3.2. Ảnh hưởng của oxalate trong quá trình ngập nước đối
với khả năng hấp phụ P của đất
107
4.4. SỬ DỤNG SILICATE NATRI (Na2SiO3) VÀ SILICOFLUORIDE
NATRI (Na2SiF6) TRONG VIỆC HẠN CHẾ KHẢ NĂNG HẤP PHỤ
LÂN, NÂNG CAO HÀM LƯỢNG LÂN HỮU DỤNG TRONG ĐẤT
LÚA MIỀN NAM
111
4.4.1. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với khả năng hấp phụ và
giải phóng lân của đất
111

4.4.1.1. Ảnh hưởng cạnh tranh hấp phụ trực tiếp của Na2SiO3
và Na2SiF6 đối với khả năng hấp phụ P của đất
111

4.4.1.2. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2Si6 đối với khả năng hấp
phụ P của đất trong quá trình ngập nước
120

4.4.1.3. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với khả năng
giải phóng P của đất
127
4.4.2. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với hiệu lực phân lân
trên cây lúa
129

4.4.2.1. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với năng suất
lúa ngoài đồng
129

4.4.2.2. Ảnh hưởng của Na2SiO3 và Na2SiF6 đối với sự sinh
trưởng và hấp thu dinh dưỡng của cây lúa trong nhà lưới
135
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 154
5.1. Kết luận

154
5.2. Đề nghị

156
TÀI LIỆU THAM KHẢO 157
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

PHỤ LỤC
A. SƠ ĐỒ ĐỊA ĐIỂM ĐẤT NGHIÊN CỨU
B. PHỤ LỤC MỤC 4.1
C. PHỤ LỤC MỤC 4.3.3
D. PHỤ LỤC MỤC 4.4.1.1
E. PHỤ LỤC MỤC 4.4.1.2
F. PHỤ LỤC MỤC 4.4.2.1
G. PHỤ LỤC MỤC 4.4.2.2