Tiến Sĩ Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ, bệnh học và biện pháp phòng trị bệnh do giun tròn Trichocephalus spp. g

iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC ii
DANH MỤC CÁC BẢNG .vii
DANH MỤC CÁC HÌNH x
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4
1.1. Đặc điểm sinh học của giun tròn Trichocephalus suis 4
1.1.1. Vị trí của giun Trichocephalus suis trong hệ thống phân loại động vật học .4
1.1.2. Đặc điểm hình thái, cấu tạo của giun tròn Trichocephalus suis ở lợn .4
1.1.3. Vòng đời của giun Trichocephalus suis ở lợn .6
1.1.4. Sự phát triển, sức đề kháng của trứng giun Trichocephalus suis ở ngoại cảnh .9
1.2. Đặc điểm dịch tễ bệnh do giun tròn Trichocephalus suis gây ra ở lợn 11
1.2.1. Tình hình lợn nhiễm giun tròn Trichocephalus suis ở Việt Nam và
trên thế giới 11
1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn
Trichocephalus suis ở lợn .14
1.3. Bệnh học bệnh do giun tròn Trichocephalus suis gây ra ở lợn 19
1.3.1. Cơ chế sinh bệnh 19
1.3.2. Lâm sàng của lợn bị bệnh do giun Trichocephalus suis gây ra .19
1.3.3. Bệnh tích của lợn nhiễm giun Trichocephalus suis .21
1.4. Chẩn đoán bệnh do giun tròn Trichocephalus suis gây ra ở lợn 24
1.5. Biện pháp phòng, trị bệnh do giun Trichocephalus suis gây ra cho lợn .25
1.5.1. Biện pháp phòng bệnh 25
1.5.2. Biện pháp trị bệnh 28
Chương 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .33
2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu 33
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 33
2.1.2 Thời gian nghiên cứu 33
2.1.3. Địa điểm nghiên cứu 33
2.1.3.1. Địa điểm triển khai đề tài 33



iv
2.1.3.2. Địa điểm xét nghiệm mẫu .36
2.2. Vật liệu nghiên cứu 36
2.2.1. Động vật và các loại mẫu nghiên cứu .36
2.2.2. Dụng cụ và hóa chất .37
2.3. Nội dung nghiên cứu 37
2.3.1. Định danh loài giun tròn Trichocephalus spp. ký sinh ở lợn tại tỉnh
Thái Nguyên và Bắc Kạn 37
2.3.2. Đặc điểm dịch tễ bệnh do giun tròn Trichocephalus spp. gây ra ở lợn 37
2.3.2.1. Điều tra thực trạng phòng chống bệnh ký sinh trùng cho lợn ở hai tỉnh
nghiên cứu .37
2.3.2.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn Trichocephalus spp. ở lợn 37
2.3.3. Nghiên cứu bệnh học bệnh do giun tròn Trichocephalus spp. gây ra ở lợn 38
2.3.3.1. Nghiên cứu bệnh học bệnh giun Trichocephalus spp. ở lợn gây nhiễm 38
2.3.3.2. Nghiên cứu bệnh học bệnh giun Trichocephalus spp. ở lợn
nhiễm tự nhiên .38
2.3.4. Nghiên cứu biện pháp phòng trị bệnh giun Trichocephalus spp. ở lợn .38
2.3.4.1. Nghiên cứu biện pháp phòng bệnh giun Trichocephalus spp. ở lợn 38
2.3.4.2. Xác định hiệu lực và độ an toàn của thuốc tẩy giun Trichocephalus spp.
cho lợn 38
2.3.4.3. Thử nghiệm biện pháp phòng trị bệnh giun Trichocephalus spp. cho lợn 39
2.4. Phương pháp nghiên cứu 39
2.4.1. Phương pháp mổ khám, thu thập và định loại giun tròn
Trichocephalus spp. ký sinh ở lợn tại tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn 39
2.4.2. Phương pháp điều tra thực trạng phòng chống bệnh ký sinh trùng cho
lợn ở hai tỉnh 39
2.4.3. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh giun Trichocephalus spp.
ở lợn .39
2.4.3.1. Xác định dung lượng mẫu cần thu thập .39
2.4.3.2. Quy định những yếu tố cần xác định liên quan đến tình hình
nhiễm giun Trichocephalus spp. ở lợn .40
2.4.3.3. Phương pháp bố trí thu thập mẫu 41
2.4.4. Phương pháp nghiên cứu bệnh học bệnh do giun tròn Trichocephalus spp.
gây ra ở lợn 43



v
2.4.4.1. Phương pháp nghiên cứu bệnh lý, lâm sàng bệnh do giun tròn
Trichocephalus spp. gây ra trên lợn thí nghiệm .43
2.4.4.2. Phương pháp nghiên cứu bệnh lý, lâm sàng bệnh do giun tròn
Trichocephalus spp. gây ra ở lợn trên thực địa .46
2.4.5. Phương pháp xác định tác dụng của một số thuốc sát trùng và kỹ
thuật xử lý phân đối với trứng giun tròn Trichocephalus spp .47
2.4.5.1. Xác định tác dụng của thuốc sát trùng đối với trứng giun
Trichocephalus spp 47
2.4.5.2. Phương pháp xác định công thức ủ phân có khả năng sinh nhiệt
tốt để diệt trứng giun Trichocephalus spp .48
2.4.6. Phương pháp xác định hiệu lực và độ an toàn của thuốc tẩy giun
Trichocephalus spp. cho lợn 49
2.4.7. Phương pháp thử nghiệm biện pháp phòng trị bệnh giun
Trichocephalus spp. cho lợn trên diện hẹp 50
2.4.8. Đề xuất quy trình phòng trị bệnh giun Trichocephalus spp. cho lợn 51
2.4.9. Phương pháp xử lý số liệu 51
Phần 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 52
3.1. Kết quả định danh loài giun tròn giống Trichocephalus ở lợn tại tỉnh Thái
Nguyên và Bắc Kạn .52
3.2. Đặc điểm dịch tễ của Trichocephalosis ở lợn tại tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn 54
3.2.1. Điều tra thực trạng phòng chống bệnh ký sinh trùng cho đàn lợn tại
tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn .54
3.2.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun tròn Trichocephalus suis ở lợn tại tỉnh
Thái Nguyên và Bắc Kạn 55
3.2.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun Trichocephalus suis theo tuổi lợn .60
3.2.4. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun Trichocephalus suis ở lợn theo mùa vụ .63
3.2.5. Tỷ lệ và cường độ nhiễm Trichocephalus suis theo phương thức chăn nuôi 66
3.2.6. Tỷ lệ và cường độ lợn nhiễm giun Trichocephalus suis theo tình
trạng vệ sinh thú y 69
3.2.7. Sự ô nhiễm trứng giun Trichocephalus suis ở khu vực chăn nuôi và
trồng cây thức ăn cho lợn .72
3.2. Nghiên cứu bệnh học bệnh do giun Trichocephalus suis gây ra ở lợn .74
3.2.1. Nghiên cứu bệnh do giun Trichocephalus suis gây ra trên lợn thí nghiệm 74



vi
3.2.1.1. Thời gian hoàn thành vòng đời và diễn biến thải trứng của giun
Trichocephalus suis trên lợn gây nhiễm .74
3.2.1.2. Biểu hiện lâm sàng của lợn bị bệnh giun Trichocephalus suis sau
gây nhiễm 76
3.2.1.3. Sự thay đổi một số chỉ tiêu huyết học của lợn gây nhiễm 77
3.2.1.4. Bệnh tích đại thể ở cơ quan tiêu hóa lợn gây nhiễm 81
3.2.1.5. Biến đổi vi thể ở cơ quan tiêu hóa lợn gây nhiễm .83
3.2.2. Nghiên cứu bệnh giun tròn Trichocephalus suis ở lợn nhiễm tự nhiên .84
3.2.2.1. Tỷ lệ và các triệu chứng lâm sàng của lợn nhiễm giun
Trichocephalus suis ở các địa phương 84
3.2.2.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun Trichocephalus suis giữa lợn tiêu
chảy và lợn bình thường .85
3.2.2.3. Tỷ lệ lợn có bệnh tích đại thể do giun Trichocephalus suis gây ra 87
3.3. Nghiên cứu biện pháp phòng trị bệnh giun Trichocephalus suis ở lợn 88
3.3.1. Xác định tác dụng của một số thuốc sát trùng và kỹ thuật xử lý phân
đối với trứng giun tròn Trichocephalus suis 88
3.3.1.1.Xác định tác dụng của một số thuốc sát trùng đối với trứng giun
Trichocephalus suis .88
3.3.1.2. Xác định khả năng sinh nhiệt và tác dụng diệt trứng giun
Trichocephalus suis của các công thức ủ phân .90
3.3.2.2. Hiệu lực của thuốc tẩy giun Trichocephalus suis cho lợn thí nghiệm 98
3.3.4. Thử nghiệm biện pháp phòng trị bệnh giun Trichocephalus suis cho lợn 101
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 110
1. Kết luận 110
2. Đề nghị .111
TÀI LIỆU THAM KHẢO .112