Thạc Sĩ Nghiên cứu công tác lập dự toán ngân sách nhà nước tại đài khí tượng thuỷ văn khu vực việt bắc

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI ĐÀI KHÍ TƯỢNG THUỶ VĂN KHU VỰC VIỆT BẮC
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục bảng vi
Danh mục các từ viết tắt vii
1. MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3
1.2.1 Mục tiêu chung 3
1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu3
1.3.1 ðối tượng nghiên cứu 3
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 3
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5
2.1 Cơ sở lý luận của ñề tài 5
2.1.1 Khái niệm ngân sách Nhà nước5
2.1.2 Bản chất và vai trò của ngân sách Nhà nước6
2.1.3 Chi ngân sách nhà nước 10
2.1.4 Các vấn ñề cơ bản về lập dự toán ngân sách13
2.1.5 Các phương pháp lập dự toán ngân sách21
2.1.6 Phân loại dự toán ngân sách26
2.1.7 Quá trình lập dự toán 27
2.2 Cơ sở thực tiễn của ñề tài 29
2.2.1 Thực trạng lập dự toán ngân sách nhà nước Việt Nam giai ñoạn
từ năm 1990 ñến nay 29
2.2.2 Các mặt hạn chế tồn tại trong lập dự toán ngân sách nhà nước Việt
Nam 35
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
iv
2.3 Tổng quan các tài liệu khoa học, các nghiên cứu của các tác giả
ñi trước ñã làm liên quan tới việc lập dự toán39
2.3.1 Theo ñề tài nghiên cứu “ Hoàn thiện công tác xây dựng kế hoạch
ngân sách tại Xí nghiệp ô tô V75 - Bộ ngoại giao”39
2.3.2 Theo ñề tài nghiên cứu “Hoàn thiện dự toán ngân sách nhà nước
tại công ty Phân bón Miền Nam”40
3. ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU 42
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu42
3.1.1 Giới thiệu khái quát về ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt
Bắc 42
3.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn 43
3.1.3 Tổ chức bộ máy tại ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc45
3.2 Phương pháp nghiên cứu 47
3.2.1 Phương pháp khung phân tích47
3.2.2 Phương pháp phân tích xử lý số liệu50
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU51
4.1 Thực trạng công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước tại ðài
Khí tượng thuỷ văn khu vực Việt Bắc51
4.1.1 Mô hình lập dự toán tại ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc51
4.1.2 Quy trình lập dự toán ngân sách tại ðài Khí tượng Thuỷ văn khu
vực Việt Bắc 52
4.1.3 Các biểu mẫu dự toán tại ðài Khí tượng thuỷ văn khu vực Việt Bắc54
4.2 ðánh giá thực trạng công tác lập dự toán tại ðài Khí tượng thuỷ
văn khu vực Việt Bắc. 74
4.2.1 Ưu ñiểm. 74
4.2.2 Nhược ñiểm. 75
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
v
4.3 Hoàn thiện công tác lập dự toán tại ðài Khí tượng Thuỷ văn khu
vực Việt Bắc nhằm nâng cao chất lượng lập dự toán tại ñơn vị.80
4.3.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác dự toán ngân sách tại ðài
Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc80
4.3.2 Quan ñiểm và mục tiêu hoàn thiện.81
4.3.3 Hoàn thiện công tác dự toán ngân sách tại ðài Khí tượng Thuỷ
văn khu vực Việt Bắc 82
5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ97
5.1 Kết luận 97
5.2 Kiến nghị 99
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
vi
DANH MỤC BẢNG
BẢNG 4.1: TỔNG HỢP DỰ TOÁN THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC NĂM 2010 55
BẢNG 4.2. TỔNG HỢP DỰ TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
NĂM 2010 59
Bảng 4.3 DỰ TOÁN THU, CHI NSNN NĂM 2010 51
Bảng 4.4 DỰ TOÁN CHI ðẦU TƯ NĂM 2010 66
Bảng 4.5: Thực hiện nhiệm vụ thu, chi ngân sách giai ñoạn 2006-2009; dự
toán năm 2010 và kế hoạch giai ñoạn năm 2011-201569
Bảng 4.6: ðánh giá huy ñộng và sử dụng nguồn lực ñầu tư phát triển
ngành, lĩnh vực giai ñoạn 2006 – 2009, dự toán 2010và kế
hoạch giai ñoạn 2011 - 201572
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
vii
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
KTTV Khí tượng Thuỷ văn
NSNN Ngân sách Nhà nước
CQNN Cơ quan Nhà nước
MTEF Khuôn khổ chi tiêu trung hạn
GDP Tổng sản phẩm Quốc dân
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
1
1. MỞ ðẦU
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài
Ngày nay, ñể tồn tại và phát triển ñòi hỏi các ñơn vị phải không ngừng ñổi
mới và nâng cao trình ñộ quản lý, trong ñó ñổi mới và nâng cao chất lượng
lập dự toán chi ngân sách Nhà nước giữ một vị trí vô cùng quan trọng. Bất kỳ
một tổ chức nào dù lớn hay nhỏ, thậm chí ngay trongphạm vi một gia ñình
cũng phải tính toán và dự trù việc sử dụng ngân sách của mình. Tuy nhiên, ñể
lập dự toán một cách chính xác, phản ánh ñúng tiềm năng thực tế của ñơn vị
là việc rất khó thực hiện. Hiện nay các ñơn vị lập dự toán ngân sách nhưng số
liệu dự toán ngân sách không phản ánh ñúng tiềm năng thực tế của ñơn vị nên
không phát huy ñược vai trò của việc lập dự toán, ñôi khi làm cho ñơn vị phải
lúng túng trong việc sử lý các tình huống phát sinhtrong năm.[14]
Dự toán ngân sách nhà nước là bản dự trù các khoảnthu, chi ngân sách
theo các chỉ tiêu xác ñịnh, ñược các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết
ñịnh và là căn cứ ñể thực hiện thu, chi ngân sách nhà nước.
Dự toán ngân sách nhà nước có ý nghĩa ñặc biệt quan trọng trong việc
triển khai thực hiện ngân sách nhà nước hàng năm. ðể ñảm bảo cho các mục
tiêu phát triển kinh tế xã hội và các chính sách, chế ñộ nhà nước ñược thực
hiện và ñạt hiệu quả cao, ñòi hỏi dự toán ngân sáchnhà nước hàng năm phải
ñược xây dựng một cách khoa học, chính xác, sát vớithực tế và ñúng chính
sách chế ñộ của Nhà nước.[14]
Lập dự toán ngân sách Nhà nước là khâu ñầu tiên và là giai ñoạn khởi ñầu
trong một quá trình ngân sách ở mỗi quốc gia. Quá trình ngân sách là toàn bộ
những hoạt ñộng, chấp hành, quyết toán ngân sách của một quốc gia. Quá
trình ngân sách ñược tính từ khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện
việc hướng dẫn lập dự toán Ngân sách Nhà nước cho ñến khi báo cáo quyết
toán Ngân sách Nhà nước ñã ñược quốc hội phê chuẩn.Như vậy quá trình
Ngân sách bao gồm 3 khâu hay ba giai ñoạn chính ñólà: lập dự toán Ngân
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
2
sách Nhà nước, chấp hành Ngân sách Nhà nước và quyết toán Ngân sách Nhà
nước. Lập dự toán Ngân sách Nhà nước là quá trình xây dựng và quyết ñịnh
dự toán thu, chi Ngân sách Nhà nước của Nhà nước trong thời hạn một năm.
Có thể khẳng ñịnh rằng lập dự toán Ngân sách Nhà nước là khâu quan trọng
của quá trình ngân sách bởi lẽ, khâu này tạo tiền ñề, cơ sở cho các khâu tiếp
theo của quá trình Ngân sách Nhà nước. Nếu việc lậpdự toán Ngân sách Nhà
nước ñược tiến hành trên cơ sở có ñầy ñủ căn cứ khoa học và phù hợp với
thực tiễn, ñảm bảo ñúng tiến ñộ, thời gian quy ñịnhthì việc tổ chức thực hiện
Ngân sách Nhà nước và quyết toán Ngân sách Nhà nướcsẽ có chất lượng,
hiệu quả hơn và ngược lại.[14]
Việc nghiên cứu ñể nâng cao chất lượng lập dự toán chi ngân sách Nhà
nước, nhằm giúp các ñơn vị xây dựng hệ thống báo cáo dự toán ngân sách
chính xác, phản ánh ñúng tiềm năng, nhu cầu kinh phí cho các nhiệm vụ mà
ñơn vị ñược giao, ñảm bảo cho dự toán thực sự là công cụ hữu ích cho nhà
quản trị, và ñảm bảo cho việc chuẩn bị các nguồn lực ñể ñối phó kịp thời với
mọi tình huống xảy ra ñột xuất trong tương lai, có ý nghĩa lý luận thực tiễn
trong giai ñoạn hiện nay.
ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc là một trong chín ðài khu vực
( ñơn vị dự toán cấp 3) thuộc Trung tâm Khí tượng Thuỷ văn Quốc Gia - Bộ
tài nguyên và Môi trường. Hàng năm ñơn vị phải lập kế hoạch trình Trung
tâm KTTV Quốc Gia sau ñó Trung tâm KTTV Quốc Gia giao dự toán chi
ngân sách Nhà nước cho ñơn vị thực hiện. Tuy nhiên việc lập kế hoạch hàng
năm vẫn còn nhiều khiếm khuyết. Xuất phát từ vấn ñềtrên ñã phát sinh một
số câu hỏi cần giải quyết: Làm thế nào ñể nâng cao chất lượng lập dự toán chi
ngân sách Nhà nước? Việc lập dự toán chi ngân sách Nhà nước cần bám vào
những vấn ñề gì? Những biến ñộng khó lường thường xảy ra trong năm là gì?
Từ thực tế ñó tôi ñi sâu nghiên cứu ñề tài “ Nghiên cứu công tác lập dự toán
ngân sách Nhà nước tại ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc”
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
3
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Hệ thống hoá cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về lập dự toán ngân sách
nhà nước. Phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng tớiviệc lập dự toán ñể
ñưa ra những biện pháp nhằm hoàn thiện công tác lậpdự toán ngân sách Nhà
nước tại ðài khí tượng thuỷ văn khu vực Việt Bắc
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về lập dự toán ngân
sách Nhà nước.
- Tìm hiểu thực tế về công tác lập dự toán ngân sách Nhà nước tại ðài
Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc. Phân tích những nguyên nhân ảnh
hưởng tới việc lập dự toán.
- ðề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán ngân
sách nhà nước tại ðài Khí tượng thuỷ văn khu vực Việt Bắc.
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 ðối tượng nghiên cứu
- Các hoạt ñộng liên quan ñến lập dự toán ngân sáchNhà nước
- Các nhiệm vụ phải thực hiện trong năm của ñơn vị.
- Các phòng chức năng liên quan ñến việc lập dự toán
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Cơ sở lý luận về công tác lập dự toán ngân sách
nhà nước, thực trạng việc lập dự toán NSNN tại ViệtNam và một số nước
trên thế giới, thực trạng về lập dự toán NSNN tại ðài Khí tượng Thuỷ văn
khu vực Việt Bắc. Phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng tới việc lập dự
toán. Các giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toánnhằm nâng cao chất lượng
lập dự toán ngân sách Nhà nước.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
4
- Phạm vi không gian: ðài khí tượng thuỷ văn khu vực Việt Bắc bao
gồm tám tỉnh phía bắc: Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Thái
Nguyên, Bắc Kạn, Vĩnh Phúc, Phú Thọ
- Phạm vi thời gian:
Luận văn thực hiện từ tháng 7 năm 2010 ñến tháng 11 năm 2011
Luận văn sử dụng số liệu thu thập liên quan ñến nộidung nghiên cứu
trong thời gian từ năm 2001 ñến năm 2010.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
5
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Cơ sở lý luận của ñề tài
2.1.1 Khái niệm ngân sách Nhà nước
Ngân sách Nhà nước tuy ñược ñánh giá là bộ phận quan trọng hàng ñầu
của tài chính công, thế nhưng cho ñến nay vẫn còn có nhiều ý kiến khác nhau
về khái niệm ngân sách nhà nước. Trong ñó, phổ biếncó ba nhóm ý kiến sau:
- “Ngân sách Nhà nước là một bản dự toán thu – chitài chính của Nhà
nước trong một khoảng thời gian nhất ñịnh, thường là một năm”.
- “Ngân sách Nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung củaNhà nước, là kế
hoạch tài chính cơ bản của Nhà nước”.
- “Ngân sách Nhà nước là những quan hệ kinh tế phát sinh trong quá
trình Nhà nước huy ñộng và sử dụng các nguồn lực tài chính khác nhau”.
Các khái niệm trên xuất phát từ cách tiếp cận vấn ñề khác nhau và có
nhân tố hợp lý của chúng, nhưng chưa thạt ñầy ñủ. ðể ñưa ra ñược một khái
niệm hoàn chỉnh về ngân sách Nhà nước cần phải xem xét nó có hệ thống và
biện chứng. Có vậy mới thể hiện ñược cả hình thức lẫn nội dung và mối quan
hệ của ngân sách nhà nước với hệ thống tài chính qốc gia.
Xét về hình thức, ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của
Nhà nước ở các lĩnh vực hoạt ñộng kinh tế - xã hội.Các khoản thu chi này ñược
liệt kê, tập hợp trong một bảng dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian
nhất ñịnh. Trong quá trình nhà nước thực hiện các khoản thu, chi ñể thực thi
chức năng, nhiệm vụ của mình ñã xuất hiện hàng loạtcác quan hệ tài chính giữa
một bên là Nhà nước với một bên là các chủ thể trong xã hội, bao gồm:
- Quan hệ kinh tế giữa ngân sách Nhà nước với các tầng lớp dân cư.
- Quan hệ kinh tế giữa ngân sách Nhà nước với khu vực doanh ghiệp.
- Quan hệ kinh tế giữa ngân sách Nhà nước với các ñơn vị hành chính
sự nghiệp.
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
6
- Quan hệ kinh tế giữa ngân sách Nhà nước với thị trường tài chính.
Như vậy, về hình thức, ngân sách nhà nước là các khoản thu, chi của
nhà nước. còn xét về nội dung, ngân sách nhà nước phản ánh các quan hệ lợi
ích kinh tế nảy sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính giữa nhà
nước, một chủ thể ñặc biệt, với các chủ thể còn lạitrong nền kinh tế. Hơn
nữa, ngân sách nhà nước còn là nguồn tài chính tập trung quan trọng trong hệ
thống tài chính quốc gia, thể hiện tiềm lực và sức mạnh về mặt tài chính của
nhà nước. Ngân sách nhà nước có mối liên hệ chặt chẽ với mọi mặt kinh tế -
chính trị - xã hội và quan hệ khăng khít với tất cảcác khâu của cả hệ thống tài
chính quốc gia. do vậy, quản lý và ñiều hành ngân sách nhà nước có tác ñộng
và chi phối trực tiếp ñến mọi lĩnh vực trong nền kinh tế.
Từ những phân tích trên, chúng ta có thể rút ra khái niệm về ngân sách
nhà nước như sau: Ngân sách Nhà nước là hệ thống quan hệ kinh tế phátsinh
trong quá trình phân phối các nguồn tài chính của xã hội ñể tạo lập và sử
dụng quỹ tiền tệ Nhà nước nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước.
2.1.2 Bản chất và vai trò của ngân sách Nhà nước
2.1.2.1 Bản chất của ngân sách Nhà nước
Ngân sách Nhà nước ra ñời cùng với sự xuất hiện của Nhà nước. Nhà
nước bằng quyền lực chính trị và xuất phát từ nhu cầu về tài chính ñể ñảm
bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình ñã ñặt ra những khoản thu, chi
của ngân sách Nhà nước. ðiều này cho thấy sự tồn tại của Nhà nước, vai trò
của Nhà nước ñối với ñời sống kinh tế xã hội là những yếu tố cơ bản quyết
ñịnh sự tồn tại và tính chất hoạt ñộng của Ngân sách Nhà nước.
Trong thực tế nhìn bề ngoài hoạt ñộng của Ngân sáchNhà nước biểu
hiện ña dạng dưới hình thức các khoản thu và các khoản chi tài chính của Nhà
nước ở các lĩnh vực hoạt ñộng kinh tế xã hội. Các khoản thu chi này ñược
tổng hợp trong một bảng dự toán thu chi tài chính ñược thực hiện trong một
khoảng thời gian nhất ñịnh. Các khoản thu mang tínhchất bắt buộc của Ngân

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Bộ Tài chính (2003), “Luật ngân sách nhà nước vàcác văn bản hướng dẫn
thực hiện”. Nhà xuất bản Tài chính.
2.Tạp chí nghiên cứu tài chính số 02 -2006
3. Tạp chí tài chính số 11 - 2006
4. Lê Thị Mai Liên, “Bước tiến mới về cơ chế trao quyền tự chủ cho các cơ
quan quản lý hành chính Nhà nước”. Thông tin tài chính số 06 – 2006.
5. Lê Thị Mai Liên, “Quyền tự chủ theo Nghị ñịnh 43”. Tạp chí Tài chính số
07 – 2006.
6.TS Vũ ðình Ánh, “Nâng cao tính tự chủ của các ñơnvị sự nghiệp công
lập”. Tạp chí tài chính số 02 - 2006
7. PGS.TS Sử ðình Thành (2005), “Vận dụng phương thức lập ngân sách
theo kết quả ñầu ra trong quản lý chi tiêu công củaviệt Nam”. Nhà xuất
bản Tài chính.
8. PGS TS. Phạm Văn ðược (2006), Kế toán Quản trị, Nhà xuất bản thống kê
9. TS. Phạm Văn ðược, ðặng Kim Cương (2003), Kế toán Quản trị và phân
tích kinh doanh, Nhà xuất bản thống kê TP. Hồ Chí Minh.
10. Nguyễn Ý Nguyên Hân, Luận văn Thạc sĩ kinh tế năm 2008 về “Hoàn
thiện dự toán ngân sách tại Công ty Phân Bón Miền Nam”.
11. Trần Thị Thanh Hương, Luận văn Thạc sĩ kinh tế năm 2007 về “ Luận cứ
khoa học của phương thức lập ngân sách theo kết quảñầu ra trong quản
lý chi tiêu công của Việt nam”.
12. Nguyễn ðức Thanh, Luận văn Thạc sĩ kinh tế năm 2004 về “ Nghiên cứu
hoàn thiện phương thức lập dự toán ngân sách nhà nước Việt Nam”.
13. TS Nguyễn Hồng Thắng (2004), “Chuyên ñề lập Ngân sách Nhà nước
theo khuôn khổ chi tiêu trung hạn”.
14. Tài liệu trên Internet:
Trường ðại học Nông Nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế .
101
ã www.mof.gov.vn
ã www.gdt.gov.vn
ã www.luutruvn.gov.vn
ã www.hoiketoan-tp.org.vn
ã (http://*******************/decuong/LAO928)
ã (http://*******************)
ã (http://www.wattpad.com)
ã http://d.violet.vn
15. Tài liệu dự toán năm 2010 của ðài Khí tượng Thuỷ văn khu vực Việt Bắc
Tiếng Anh:
6. Anthony A. Atkinson, Robert S.Kaplan, Advanced Management
Accounting.
7. Atkinson Banker Kaplan Young, Management Accounting
8. Charles T. Horngren and George Foster, Cost Accounting