Nghiên cứu cơ sở khoa học xây dựng khung trình độ quốc gia Việt Nam

1. Thông tin chung

Mã số: V2012-26 (Đề tài Cấp Viện)
Chủ nhiệm đề tài: Th.S Lê Văn Hồng
Các thành viên tham gia: ThS. Đào Thanh Hải; PGS.TS. Nguyễn Đức Trí; TS. Lê Đông Phương.
Thời gian bắt đầu/kết thúc: Tháng 8 năm 2012/ tháng 8 năm 2013

2. Tính cấp thiết

Hiện nay, nước ta chưa có Khung trình độ quốc gia (National Qualifications Framework) thể hiện đầy đủ đặc trưng giữa các trình độ và định nghĩa một cách rõ ràng như KTĐ quốc gia tại các nước khác.

Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020 đã khẳng định “Phải xây dựng khung trình độ quốc gia về giáo dục bắt đầu từ 2012-2013 và thực hiện vào 2015”; Chỉ thị số 2/CT-TTg ngày 22 tháng 01 năm 2013 của Thủ Tướng chính phủ tiếp tục khẳng định “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” và “Xây dựng khung trình độ quốc gia về giáo dục trình Chính phủ tháng 12 năm 2013”.

Một thực tế đáng quan tâm là việc người lao động Việt Nam (kể cả lao động đã qua đào tạo) khi đăng ký lao động ở nước ngoài thường gặp khó khăn trong văn bằng, chứng chỉ, và liên quan tới đó là bố trí lao động và trả công. Việc xây dựng KTĐ quốc gia sẽ giúp cho các cơ sở giáo dục có những cải tiến trong quản lý, giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy và kiểm tra kiến thức, kỹ năng học tập, nghề nghiệp của học sinh, sinh viên chính xác hơn. Đồng thời, nếu xây dựng KTĐ quốc gia theo những quy chuẩn của các nước Asean và được áp dụng thành công thì văn bằng, chứng chỉ của Việt Nam cũng sẽ được công nhận và có giá trị tương đương khi đến các quốc gia Châu Á khác.

Nghiên cứu cơ sở khoa học về xây dựng KTĐ quốc gia có ý nghĩa thực tiễn rất cao nhằm cung cấp thông tin về các khía cạnh có liên quan như chuẩn đầu ra phải đạt, thời lượng đào tạo cần có,v.v . đồng thời tạo ra Khung qui chiếu trong đánh giá, so sánh, tiến tới việc hoạch định và xây dựng KTĐ quốc gia trong thời gian tới.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn về xây dụng KTĐ quốc gia của một số nước trên thế giới từ đó đề xuất mô hình xây dựng KTĐ quốc gia của Việt Nam.

4. Nội dung nghiên cứu

Đề tài đã hệ thống những khái niệm liên quan về ‘Xây dựng khung trình độ quốc gia’ như: trình độ, phân loại trình độ, trình độ văn hóa/học vấn, chuyên môn; khung trình độ quốc gia; khung trình độ quốc gia và hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục; hệ thống giáo dục quốc dân.

Trong chương 2, nhóm nghiên cứu tổng quan kinh nghiệm xây dựng khung trình độ quốc gia của một số nước trên thế giới: Australia, Malaysia, New Zealand, từ đó đề xuất mô hình KTĐ quốc gia Việt Nam.

5. Phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia các nước Australia, Malaysia, New Zealand.

6. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài gồm: Lí thuyết, hồi cứu tư liệu và chuyên gia.

7. Kết cấu của đề tài

Nội dung đề tài: đề tài gồm 3 chương

Chương 1: Cơ sở lý luận về xây dựng khung trình độ quốc gia
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.2. Khung trình độ quốc gia và hệ thống đảm bảo chất lượng giáo dục
1.3. Hệ thống giáo dục quốc dân

Chương 2: Kinh nghiệm xây dựng khung trình độ quốc gia của một số nước trên thế giới
2.1. Kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia Australia
2.2. Kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia Malaysia
2.3. Kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia New Zealand

Chương 3: Đề xuất mô hình khung trình độ quốc gia Việt Nam
3.1. Bước đầu hình thành khung trình độ quốc gia Việt Nam
3.2. Mục tiêu chung của KTĐ quốc gia Việt Nam
3.3. Các yếu tố quan trọng của khung trình độ quốc gia Việt Nam
3.4. Nguyên tắc xây dựng khung trình độ quốc gia Việt Nam
3.5. Đề xuất cấu trúc xây dựng khung trình độ quốc gia Việt Nam
3.6. Đề xuất quy trình xây dựng khung trình độ quốc gia Việt Nam

8. Những đóng góp chính của đề tài

Đề tài đã phát hiện và nêu ra những cơ sở khoa học xây dựng khung trình độ quốc gia, các yếu tố tác động (kinh tế, xã hội, nguồn nhân lực .), làm rõ sự cần thiết và tính tất yếu của việc xây dựng khung trình độ quốc gia trong xu thế hội nhập toàn cầu.

Trên cơ sở các vấn đề lý luận và tổng kết kinh nghiệm xây dựng khung trình độ quốc gia của một số nước trên thế giới, nhóm nghiên cứu đã rút ra một số kết luận và đề xuất một số khuyến nghị liên quan đến việc xây dựng khung trình độ quốc gia Việt Nam.

9. Kết luận và khuyến nghị

Trong một khoảng thời gian ngắn, đề tài hướng tới việc xác định cơ sở khoa học về xây dựng KTĐ quốc gia Việt Nam, thông qua nghiên cứu tài liệu trong và nước ngoài cũng như phân tích, kế thừa các kết quả nghiên cứu đã có, đồng thời qua nghiên cứu về kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia của một số nước trên thế giới, đề tài đã hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung nghiên cứu đặt ra.

Về lý luận: Đề tài đã làm rõ các khái niệm liên quan; tính tất yếu và sự cần thiết phải xây dựng KTĐ quốc gia phù hợp với những điều kiện cụ thể của Việt Nam nhưng vẫn được sự công nhận sâu rộng trong khu vực và trên thế giới.

Về thực tiễn: Đề tài đã nêu lên được hiện trạng những khó khăn, bất cập trong việc liên thông giữa các bậc học, các cấp trình độ do thiếu KTĐ quốc gia. Kèm theo đó là vấn đề chuyển đổi, công nhận kết quả đào tạo của các cấp trình độ khác nhau trong hệ thống giáo dục quốc dân, vấn đề người lao động khi tham gia vào thị trường lao động ngoài nước thường gặp nhiều khó khăn (chịu nhiều thiệt thòi về mặt trả lương v.v .) trong vấn đề văn bằng chứng chỉ,v.v

Về đề xuất: Tham khảo khung tham chiếu khu vực Asean từ đó chọn mô hình xây dựng KTĐ quốc gia thích hợp với điều kiện của Việt Nam, để tiến tới xây dựng KTĐ độ quốc gia trong thời gian sớm nhất.

Để tiến tới xây dựng KTĐ quốc gia Việt Nam, đề tài có một số khuyến nghị như sau: 1/Đối với Bộ Giáo dục & Đào tạo: Sớm thành lập Hội đồng khung trình độ quốc gia Việt Nam; Cần hoàn thiện việc điều chỉnh hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hội nhập với khu vực và thế giới, để các cấp, bậc học trong khung trình độ quốc gia được rõ ràng hơn; Cần sớm thống nhất cơ quan quản lý nhà nước về dạy nghề; Hoàn thiện hệ thống tín chỉ và hệ thống đảm bảo chất lượng, đặc biệt là các cơ quan kiểm định độc lập thực sự có năng lực, song song với việc xây dựng KTĐ quốc gia cho Việt Nam; Cần tăng cường tổ chức các cuộc hội thảo khoa học về xây dựng KTĐ quốc gia; Tập huấn và cử cán bộ khoa học về giáo dục và các chuyên ngành sâu đi học tập kinh nghiệm xây dựng KTĐ quốc gia ở một số nước trên thế giới; 2/Đối với các Bộ ngành có liên quan: Cần sớm thống nhất cơ quan quản lý nhà nước về dạy nghề; Có kế hoạch cụ thể và dài hơi về việc xây dựng khung trình độ quốc gia; Bố trí nguồn kinh phí đủ lớn để thực hiện việc xây dựng KTĐ quốc gia.


Theo vnies.edu.vn - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam