Luận Văn Nghiên cứu chuẩn HL7 dùng trao đổi dữ liệu điện tử trong y khoa và xây dựng chương trình đọc bản tin

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN . ii
TÓM TẮT LUẬN VĂN . .iii
MỤC LỤC . . iv
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1. Mở đầu . . 1
1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ của luận văn . . 2
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN
2.1. LỊCH SỬ CHUẨN THÔNG TIN Y TẾ HL7 . . 3
2.2. NGUYÊN TẮC MÃ HÓA TRONG HL7 . . 6
2.2.1. Nguyên tắc . 6
2.2.2. Ví dụ về mã hóa và giải mã một bản tin HL7 . . 6
2.3. CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ TRONG HL7 . . 7
2.3.1. Sự kiện kích khởi (trigger event) . 7
2.3.2. Môi trường truyền thông . . 11
2.3.3. Bản tin . 13
2.3.4. Đoạn . 14
2.3.5. Trường . 14
2.3.6. Ký hiệu phân định bản tin (message delimiter) . 18
2.3.7. Loại dữ liệu . . 20
2.3.8. Sử dụng các trình tự thoát ra trong trường văn bản . 27
2.3.9. Các quy luật kiến trúc dữ liệu . 30
2.3.10. Cấu tạo một bản tin quản trị bệnh nhân . . 32
2.4. CẤU TRÚC BẢN TIN NHẬP VIỆN . 33
Bản tin đăng ký bệnh nhân - ADT/ACK (sự kiện A04) . . 33
2.4.1. Đoạn mào đầu bản tin (MSH - Message Header Segment) . 34
2.4.2. Đoạn loại sự kiện (Event type segment - EVN) . 40
2.4.3. Đoạn xác nhận bệnh nhân (Patient Identification segment - PID) . 42
2.4.4. Đoạn thân nhân bệnh nhân (Next of kin / associated parties segment -
NK1) . . 51
2.4.5. Đoạn thông tin nhập viện (Patient Visit segment - PV1) . 58
2.4.6. Đoạn thông tin chẩn đoán (Diagnosis segment - DG1) . . 63
2.4.7. Đoạn thông tin bảo hiểm (Insurance segment - IN1) . 67
CHƯƠNG 3: PHẦN THỰC HÀNH: CHƯƠNG TRÌNH MessageHL7 v1.0.1
3.1. Giới thiệu chương trình “ĐỌC VÀ TẠO BẢN TIN HL7” . 70
3.2. Yêu cầu hệ thống . . 71
3.3. Sử dụng chương trình . . 71
3.4. Trợ giúp chương trình . 74
3.5. Bàn luận về chương trình . . 75
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN
iv




4.1. Kết luận . . 77
4.2. Khả năng và hướng phát triển . 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO . . 79
PHỤ LỤC
PHỤ LỤC A - BẢNG HL7 VÀ NGƯỜI DÙNG ĐỊNH NGHĨA . . 80
PHỤ LỤC B - LOẠI BẢN TIN . . 98
PHỤ LỤC C - CÁC ĐOẠN CỦA BẢN TIN . . 101
PHỤ LỤC D - MÃ NGUỒN CHƯƠNG TRÌNH . . 105





CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
1.1. Mở đầu
Trong hệ thống thông tin y tế, đặc biệt là hệ thống thông tin bệnh viện, việc
lưu trữ những thông tin về bệnh nhân từ khi nhập viện đến khi xuất viện,
hay là nhập viện lại nhiều lần; những thông tin quản lý hoạt động trong
bệnh viện thường xuyên xảy ra với dung lượng lưu trữ lớn. Việc lưu trữ
bằng sổ sách đã xuất hiện những bất cập như lượng thông tin lưu trữ quá
lớn, việc tìm kiếm khó khăn, đặc biệt là việc chia sẻ thông tin giữa các khoa
trong bệnh viện hoặc giữa các bệnh viện với nhau là hầu như chưa thực
hiện được. Chính vì vậy, các bệnh viện đã chuyển dần sang việc thu thập và
lưu trữ thông tin bằng máy tính. Tuy nhiên, việc định dạng cho những
thông tin điện tử này có nhiều khác nhau giữa các bệnh viện nên quá trình
chia sẻ thông tin gặp khó khăn. Do đó, năm 1987 một ủy ban gồm những
người sử dụng, những nhà cung cấp và những nhà tư vấn trong lĩnh vực này
đứng đầu là giáo sư Sam Schultz tại Bệnh viện trường Đại học
Pennsylvania Mỹ đã thống nhất và đưa ra một chuẩn chung cho khuôn dạng
dữ liệu dạng văn bản gọi là HL7 để thuận tiện cho việc chia sẻ thông tin
dạng văn bản này. Theo đó, một loạt các quy tắc mã hóa và giải mã dạng dữ
liệu văn bản được định nghĩa. Việc ứng dụng chuẩn dữ liệu này đã đem lại
nhiều lợi ích trong các hệ thống thông tin y tế, đặc biệt là lĩnh vực y tế từ
xa.
Ở Việt Nam, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý bệnh viện
đang từng bước phát triển, điều này giúp truy cập thông tin nhanh, hỗ trợ
công tác chẩn đoán, thống kê và nghiên cứu khoa học của các chuyên khoa,
giảm thiểu tài liệu lưu trữ hàng năm cho hệ thống bệnh viện. Tuy nhiên vẫn
chưa có một chuẩn thống nhất chung nào dùng cho trao đổi dữ liệu văn bản
giữa các khoa, các bệnh viện. Trong xu thế hội nhập quốc tế như hiện nay,

đặc biệt nước ta vừa gia nhập WTO, đòi hỏi cần có những hệ thống thông
tin y tế chuẩn hóa để có thể nâng cao khả năng chăm sóc sức khỏe cho
người dân, hòa nhập cùng với các hệ thống thông tin y tế tiên tiến của
những nước phát triển.
Do vậy, mục tiêu và nhiệm vụ của luận văn được đề ra là:
1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ của luận văn
Mục tiêu được đề ra của luận văn là khảo sát công năng và cấu trúc của tiêu
chuẩn định dạng bản tin thông tin y tế HL7 (phiên bản 2.3.1), trên cơ sở đó
thiết kế một chương trình phần mềm có chức năng quản lý hồ sơ bệnh nhân
theo chuẩn HL7 nhằm thử nghiệm khả năng ứng dụng trong công tác quản
lý bệnh viện hoặc cơ sở y tế.
Do nội dung của tiêu chuẩn rộng (trên 1200 trang toàn text) và nhiều chi
tiết phức hợp, từ thông tin văn bản về lý lịch bệnh nhân cho đến những liên
kết quản lý hình ảnh trong chẩn đoán và điều trị, liên kết với các cơ sở dữ
liệu về tài chính bảo hiểm v.v , luận văn chỉ giới hạn nghiên cứu chuẩn
HL7 về cấu trúc bản tin Nhập viện của bệnh nhân. Cho nên, các nhiệm vụ
chính của luận văn được đề ra như sau:
- Khảo sát tổng quan về chuẩn định dạng bản tin thông tin y tế HL7 và sự
phát triển ứng dụng trong mạng thông tin y tế.
- Khảo sát cấu trúc dữ liệu về chuẩn định dạng bản tin thông tin y tế HL7.
- Thiết kế thử nghiệm phần mềm tạo, đọc và tìm kiếm danh sách bệnh
nhân theo chuẩn HL7 và xem xét khả năng ứng dụng thử nghiệm trong
công tác quản lý đầu vào bệnh nhân các cơ sở y tế.





NGHIÊN CỨU CHUẨN HL7 VÀ XÂY DỰNG CT ĐỌC BẢN TIN HL7