Thạc Sĩ Nghiên cứu chiết tách, tinh chế chất màu từ hạt cây điều nhuộm bằng phương pháp KOH.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 2
CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN ĐỀ TÀI . 8
1.1. TỔNG QUAN VỀ CÂY ĐIỀU NHUỘM 8
1.1.1. Tên gọi 8
1.1.2. Đặc điểm thực vật học . 8
1.1.3. Đặc điểm sinh thái . 9
1.1.4. Thành phần hoá học trong hạt điều nhuộm . 10
1.1.5. Tính chất hoá học của phẩm màu annatto . 14
1.1.6. Liều lượng sử dụng . 161
1.1.7. Tiêu chuẩn tinh khiết (do FAO/WHO quy định) . 161
1.1.8. Ứng dụng của phẩm màu hạt điều nhuộm trong thực tế 17
1.2. CHẤT MÀU TỰ NHIÊN . 205
1.2.1. Khái niệm 205
1.2.2. Phân loại . 216
1.2.3. Ứng dụng của chất màu tự nhiên . 261
1.3. PHƯƠNG PHÁP CHIẾT TÁCH CHẤT MÀU . 272
1.3.1. Nguyên tắc . 27
1.3.2. Phương pháp chiết 283
CHƯƠNG 2. NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 26
2.1. NGUYÊN LIỆU 26
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 26
2.2.1. Phương pháp trọng lượng 26
2.2.2. Phương pháp vật lý 27
2.2.3. Phương pháp chiết chất rắn 29
2.2.4. Phương pháp chiết trong hệ chất lỏng 29
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 31
3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU . 31
3.2. THUYẾT MINH SƠ ĐỒ 32
3.2.1. Nguyên liệu 32
3.2.2. Xử lý nguyên liệu . 32
3.2.3. Xác định một số chỉ tiêu hoá lý của hạt điều nhuộm . 32
3.2.4. Lựa chọn dung môi chiết và dạng nguyên liệu chiết 35
3.2.5. Khảo sát nồng độ dung dịch KOH chiết tối ưu 37
3.2.6. Khảo sát thời gian chiết tối ưu 39
3.2.7. Khảo sát tỷ lệ rắn – lỏng tối ưu . 42
3.2.8. Khảo sát nhiệt độ chiết tối ưu . 44
3.2.9. Đo phổ hồng ngoại IR . 46
3.2.10. Định tính phẩm màu annatto trong dung dịch KOH 48
3.2.11. Đánh giá cảm quan và độc tính của phẩm màu annatto . 50
3.2.12. Định lượng phẩm màu annatto trong dung dịch KOH . 50
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 57
MỞ ĐẦU
Cách bày trí hấp dẫn và màu sắc đẹp mắt là một trong những yếu tố hàng đầu làm nên sự thành công của ngành Ẩm thực nói chung trên toàn thế giới. Bởi thế từ xa xưa, các bà nội trợ đã biết sử dụng những phẩm màu tự nhiên như màu đỏ của quả gấc, màu xanh trong lá dứa, màu tím trong lá cẩm hay màu vàng của củ nghệ để chế biến món ăn thêm phần thu hút.
Cùng với sự phát triển của ngành công nghiệp thực phẩm, các phẩm màu tổng hợp dần dần được ưa chuộng bởi đặc tính rẻ, màu sắc đẹp và phong phú, độ bền màu cao Tuy nhiên việc dùng các phẩm màu tổng hợp chưa được quản lý chặt chẽ và nghiêm ngặt nên nỗi ám ảnh của người tiêu dùng về những phẩm màu tổng hợp không an toàn ẩn chứa nhiều nguy cơ gây hại đến sức khỏe con người tăng đột biến trong rất nhiều loại thực phẩm hiện nay. Do đó việc lựa chọn phẩm màu thiên nhiên không có độc tính để tạo màu cho thực phẩm đang là xu hướng được ưa chuộng. Vì vậy, việc tìm ra một loại phẩm màu tự nhiên vừa đẹp, vừa có lợi cho sức khỏe, lại có độ bền màu cao đáp ứng được những yêu cầu của người sử dụng đang được các nhà khoa học quan tâm. Một trong những loại phẩm màu được người dân sử dụng phổ biến hiện nay là chất màu annatto được lấy từ hạt điều nhuộm có màu đỏ và vàng. Người dân lấy chất màu bằng cách đun dầu nóng, cho hạt điều mua trên thị trường vào, cho ra màu rồi lấy dịch đó để làm màu thực phẩm hoặc cho trực tiếp hạt điều nhuộm vào trong thức ăn để tạo màu.
Và trên thế giới các nhà khoa học đã chứng minh được chất màu chiết từ hạt điều nhuộm không gây độc hại, không ảnh hưởng đến sức khoẻ con người nên được CODEX đưa vào danh mục các loại phẩm màu tự nhiên sử dụng an toàn trong thực phẩm, dược phẩm, đem lại tính hấp dẫn cho thực phẩm. Ngoài ra, loại phẩm màu này còn có hoạt tính sinh học có tác dụng chữa bệnh: giảm cholesterol trong maú, mang tính nhuận trường, chữa các bệnh như sốt, kiết lị, viêm gan, cao huyết áp, động kinh, tiêu diệt các gốc tự do và các loại men gây ung thư trong thức ăn, nước uống ., do đó giá trị sử dụng của nó càng được nâng cao. 7
Ở Việt Nam, cây điều nhuộm được trồng chủ yếu ở Nam bộ và Tây Nguyên. Nó đã và đang được viện Hóa học xây dựng mô hình cộng đồng nhằm góp phần bảo tồn và phát triển nguồn gene. Việc nghiên cứu các quy trình tách chiết chất màu của hạt điều nhuộm có ý nghĩa rất lớn nhằm đưa chất màu tự nhiên annatto vào ứng dụng rộng rãi, góp phần tích cực vào công cuộc phát triển cây công nghiệp nước ta. Trên thế giới mỗi năm sản xuất trên 10.000 tấn phẩm màu annatto, điều đó cho thấy sự phổ biến của loại phẩm màu này. Tuy nhiên việc chế biến và sản xuất loại phẩm màu này chưa được ứng dụng trên quy mô công nghiệp ở nước ta.
Để góp phần giải quyết vấn đề trên cũng như mong muốn xóa tan mối nghi ngờ về phẩm màu thực phẩm đối với sức khỏe người sử dụng, tôi chọn đề tài: “NGHIÊN CỨU CHIẾT TÁCH, TINH CHẾ CHẤT MÀU TỪ HẠT CÂY ĐIỀU NHUỘM BẰNG PHƯƠNG PHÁP KOH”.