Thạc Sĩ Nghiên cứu các rào cản trong phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Nghiên cứu các rào cản trong phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục từ viết tắt v
Danh mục bảng biểu vi
Danh mục biểu ñồ viii
1 MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 2
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 3
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 4
2.1 Cơ sở lý luận 4
2.1.1 Các khái niệm 4
2.1.2 Phân loại rào cản 9
2.1.3 Tầm quan trọng của việc nghiên cứu các rào cản trong phát triển
doanh nghiệp nhỏ và vừa 9
2.1.4 Những rào cản và các nhân tố ảnh hưởng tới rào cản trong phát
triển doanh nghiệp nhỏ và vừa 10
2.2 Cơ sở thực tiễn của ñề tài 13
2.2.1 Cơ sở thực tiễn về rào cản và kinh nghiệm hạnchế rào cản trong
phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên thế giới 13
2.2.2 Cơ sở thực tiễn về các rào cản trong phát triển các doanh nghiệp
nhỏ và vừa ở Việt Nam 17
2.2.3 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quanñến rào cản và
kinh nghiệm hạn chế rào cản trong phát triển các doanh nghiệp
nhỏ và vừa 19
3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 22
3.2 Phương pháp nghiên cứu 26
3.3 Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu 29
4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 31
4.1 Thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên ñịa bàn
huyện Mỹ Hào 31
4.1.1 Thực trạng phát triển chung 31
4.1.2 Các rào cản phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa ở huyện Mỹ Hào 42
4.2 ðịnh hướng và giải pháp 61
4.2.1 ðịnh hướng 61
4.2.2 Giải pháp 62
5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 86
5.1 Kết luận 86
5.2 Kiến nghị 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO 89

1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài
Trong bất kỳ một nền kinh tế nào sự ña dạng hóa cácloại hình doanh
nghiệp luôn luôn tồn tại. Bên cạnh những doanh nghiệp lớn vốn thường ñược
xem như những ñầu tầu phát triển của nền kinh tế thì các doanh nghiệp nhỏ và
vừa cũng có vai trò quan trọng không kém. Sự phát triển của các doanh
nghiệp nhỏ và vừa ñã và ñang trở thành một bộ phận hợp thành sức sống kinh
tế sôi ñộng và tạo ra ñộng lực tăng trưởng của từngquốc gia cũng như phát
triển nền kinh tế thế giới.
ðối với Việt Nam, trong bối cảnh chuyển ñổi sang nền kinh tế thị
trường và hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới,doanh nghiệp nhỏ và vừa
ñã và ñang ñóng vai trò quan trọng về nhiều mặt: ðảm bảo nền tảng ổn ñịnh
và bền vững của nền kinh tế; huy ñộng tối ña các nguồn lực cho ñầu tư phát
triển; ñáp ứng một cách linh hoạt nhu cầu của các ngành kinh tế quốc dân; cải
thiện thu nhập và giải quyết việc làm cho một bộ phận ñông ñảo dân cư; góp
phần xoá ñói, giảm nghèo, nâng cao mức sống và thu hẹp khoảng cách phát
triển giữa các vùng ñất nước. Mặc dù chưa ñược xem là “xương sống” của
nền kinh tế nhưng kết quả ñem lại trong những năm vừa qua, có thể khẳng
ñịnh doanh nghiệp nhỏ và vừa giữ một vị trí vô cùng to lớn. Các doanh
nghiệp nhỏ và vừa có cơ hội sản xuất nhiều loại hàng hóa, ña dạng phù hợp
với quy mô và dung lượng thị trường phân tán, có khả năng giải quyết công
ăn việc làm tại chỗ, khai thác các nguồn nguyên liệu ñịa phương, ñóng góp
ñáng kể trong quá trình phân bổ thích hợp cho lực lượng lao ñộng ñặc biệt là
lao ñộng nông nhàn, giảm bớt khoảng cách chênh lệchgiữa các khu vực, góp
phần thúc ñẩy việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa,
hiện ñại hóa. Ngoài ra, sự phát triển của loại hìnhdoanh nghiệp này còn tạo
ñiều kiện thuận lợi cho quá trình chuyên môn hóa vàña dạng hóa các ngành
nghề, duy trì và phát triển các nghề thủ công truyền thống, giữ gìn giá trị văn
hóa dân tộc, ñồng thời góp phần xây dựng và rèn luyện một lực lượng trẻ mới
có năng lực và khả năng thích ứng nhanh với nền kinh tế thị trường .
Tại huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên, qua hơn hai mươi năm thực hiện
chính sách ñổi mới kinh tế, các doanh nghiệp nhỏ vàvừa ở ñây ñã có những
thành công kỳ diệu, từng bước khẳng ñịnh vai trò quan trọng của mình, không
những góp phần to lớn vào sự phát triển kinh tế mà còn tạo sự ổn ñịnh về
chính trị-xã hội trong nền kinh tế. Tuy nhiên, trong thời kỳ hội nhập kinh tế
quốc tế, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam nói chung và của Mỹ
Hào nói riêng phải ñối mặt với không ít khó khăn, rào cản, ñó là: thiếu vốn,
cạnh tranh gay gắt hơn, trình ñộ của người quản lý còn thấp, hiệu quả kinh tế-
chính trị- xã hội chưa tương xứng với tiềm năng ðể các doanh nghiệp nhỏ
và vừa phát triển, thực hiện ñược sứ mệnh của mình,huyện Mỹ Hào cần giải
quyết một số câu hỏi: (1) Trong những năm qua doanhnghiệp nhỏ và vừa ở
huyện ñã phát triển như thế nào?; (2) Những rào cảnnào ảnh hưởng ñến sự
phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa?; (3) Cần có những giải pháp nào ñể khắc
phục hay hạn chế những rào cản trong phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
trong thời gian tới?
Vì lý do trên và với mong muốn ñược ñóng góp một phần kiến thức của
mình vào những giải pháp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của huyện Mỹ
Hào, chúng tôi chọn ñề tài: “Nghiên cứu các rào cản trong phát triển các
doanh nghiệp nhỏ và vừa ở huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên” làm nội dung
nghiên cứu của luận văn thạc sĩ.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
- Mục tiêu chung:
Trên cơ sở lí luận và thực tiễn về các rào cản trong phát triển các doanh
nghiệp nhỏ và vừa trên ñịa bàn huyện Mỹ Hào tỉnh Hưng Yên, ñể tìm ra
những rào cản trong phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên ñịa bàn huyện
Mỹ Hào và ñề xuất một số giải pháp ñể hạn chế các rào cản trong triển các
doanh nghiệp này.
- Mục tiêu cụ thể:
+ Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về các rào cản trong phát triển
doanh nghiệp nhỏ và vừa.
+ Phân tích ñánh giá thực trạng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
huyện Mỹ Hào
 Những thành tựu, thuận lợi trong phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
 Những hạn chế, khó khăn, thách thức trong phát triển doanh nghiệp nhỏ
và vừa
+ Phân tích các rào cản trong sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
+ ðưa ra ñịnh hướng và giải pháp hạn chế các rào cản trong quá trình
phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.
1.3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1. ðối tượng
Doanh nghiệp nhỏ và vừa ở huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
1.3.2. Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi về nội dung: Những rào cản trong phát triểndoanh nghiệp nhỏ
và vừa ở Huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
Phạm vi không gian: Huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên.
Phạm vi về thời gian: Thu thập số liệu từ 2007-2009.
Phương hướng và giải pháp: 2015

2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1. Các khái niệm
-Doanh nghiệp nhỏ và vừa:
Ở Việt Nam, cho ñến trước năm 1998 khái niệm về DNN&V chưa
ñược một văn bản pháp lý nào của Nhà nước công nhậncụ thể. Vì vậy mà
khái niệm về DNN&V cũng rất khác nhau:
+ Ngân hàng công thương Việt Nam
(1)
ñưa ra qui ñịnh DNN&V là
doanh nghiệp có giá trị tài sản dưới 10 tỷ ñồng, vốn lưu ñộng dưới 8 tỷ ñồng,
số lao ñộng thường xuyên dưới 500 người và doanh thu dưới 20 tỷ ñồng/năm.
+ Bộ Lao ñộng-Thương binh-Xã hội và Bộ Tài chính (1)
quy ñịnh tiêu
chí xác ñịnh DNN&V tại Thông tư số 21/LðTT ngày 17/6/1993, theo ñó,
DNN&V là doanh nghiệp có số lao ñộng thường xuyên dưới 100 người,
doanh thu hàng năm dưới 10 tỷ, vốn pháp ñịnh dưới 10 tỷ.
+ Thành phố Hồ Chí Min h
(1)
: xác ñịnh doanh nghiệp qui mô vừa là
doanh nghiệp có vốn pháp ñịnh trên 1 tỷ ñồng, lao ñộng có trên 100 người,
doanh thu hàng năm trên 10 tỷ ñồng. Doanh nghiệp qui mô nhỏ có các tiêu
thức dưới mức trên.
+ Dự án VIE/ US/ 95/ 004 hỗ trợ DNN&V ở Việt Nam doUNIDO tài
trợ
(1)
coi doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp có số lao ñộngdưới 30 người,
vốn ñăng ký dưới 0,1 triệu USD. Doanh nghiệp vừa làdoanh nghiệp có số lao
ñộng từ 30 người ñến 200 người và vốn ñăng ký dưới 0,4 triệu USD.
+ Quỹ hỗ trợ DNN&V thuộc chương trình Việt Nam-EU (1)
coi DNN&V là
những DN có số lao ñộng từ 10 ñến 500 người và vốn ñiều lệ từ 50.000
USD ñến 300.000 USD tức từ khoảng 650 triệu ñồng ñến 3,9 tỷ ñồng Việt
Nam.
Như vậy, mỗi tổ chức, mỗi dự án ñều có một cách xácñịnh riêng cho
mình về DNN&V. ðiều này tạo ra sự thiếu nhất quán và khó khăn cho
Chính phủ trong việc ñưa ra các chính sách ưu ñãi một cách công bằng và
hiệu quả và cũng tạo ra khó khăn cho chính các DNN&V khi thực hiện
chính sách hỗ trợ.
ðến ngày 20/6/1998, Thủ tướng Chính phủ ñã có qui ñịnh tại Công văn
số 681/CP-KTNxác ñịnh tiêu thức DNN&V tạm thời qui ñịnh trong giai ñoạn
hiện nay là: “DNN&V là những doanh nghiệp có vốn ñiều lệ trung bình dưới
5 tỷ VND và có số lao ñộng trung bình dưới 200 người”. Tuy mới chỉ là tiêu
chí quy ước tạm thời mang tính hành chính ñể xây dựng cơ chế chính sách hỗ
trợ DNN&V nhưng có thể coi ñây chính là bước ñi ñầutiên của chính phủ
trong việc xây dựng một cơ sở pháp lý chính thức, là cơ sở hoạch ñịnh và
triển khai các chính sách và biện pháp phát triển DNN&V tại Việt Nam. Cũng
theo qui ñịnh này, doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệpcó số lao ñộng dưới 30
người và vốn dưới 1 tỷ VND. Doanh nghiệp vừa là cácdoanh nghiệp có vốn
từ 1 tỷ VND ñến 5 tỷ VND. ðối với các doanh nghiệp công nghiệp thì doanh
nghiệp nhỏ có vốn từ 1 tỷ VND trở xuống, các doanh nghiệp thương mại và
dịch vụ thì số lao ñộng dưới 30 người.
ðến ngày 23/11/2001, tham khảo kinh nghiệm của nhiều nước trên thế
giới và khu vực, xuất phát từ tình hình kinh tế xã hội của nước ta trong giai
ñoạn hiện nay, Chính phủ ñã ban hành Nghị ñịnh 90/2001/CP-Nð về việc trợ
giúp và phát triển DNN&V. Theo ñó, DNN&V ñược hiểu là: “Cơ sở sản xuất
kinh doanh ñộc lập, ñã ñăng ký kinh doanh theo phápluật hiện hành, có vốn
ñăng ký < 10 tỷ VND hoặc có số lao ñộng trung bình hàng năm không quá
300 người”
(2)
-Tiêu chuẩn phân loại DNN&V
Hiện nay, trên thế giới nói chung, chưa có một sự thống nhất các chỉ
tiêu nhằm xác ñịnh loại hình DNN&V. Ở mỗi quốc gia các tiêu chí ñưa ra là

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1-Báo Hưng Yên (2008), Hưng Yên: Khoảng 60% số doanh nghiệp nhỏ và vừa duy trì
ñược sản xuất.
Nguồn:www.tinkinhte.com/nd5/detail/hung%20yen%20khoang%20so%20doanh%2
0nghiep%20nho%20va%20vua%20duy%20tri%20duoc%20san%20xuat/hung-yenkhoang-so-doanh-nghiep-nho-va-vua-duy-tri-duoc-san-xuat/14818.113117.html
2- Bộ Lao ñộng-Thương binh-Xã hội và Bộ Tài chính (1993), Thông tư liên bộ Số
21/LðTT ngày 17/6/1993
3- Biến ñộng lãi suất trong thời gian qua
http://smartfinance.vn/news.php?date1=20&date2=4&date3=2011
4- Chính phủ (2001), Nghị ñịnh 90/2001/CP-Nð ngày 23/11/2001
Chính phủ (2001), Nghị ñịnh số 90/2001/Nð-CP Về trợgiúp phát triển doanh nghiệp nhỏ
và vừa
Nguồn:http://laws.dongnai.gov.vn/2001_to_2010/2001/200111/200111230001
(2)
5 - ðỗ Lương Trường (2008), Nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp vừa và
nhỏ khi gia nhập WTO
Nguồn: www.saga.vn/view.aspx?id=9736
6 - Hải Vi (2010), Ban hành 6 biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nguồn:vneconomy.vn/20100507120024876P0C5/ban-hanh-6-bien-phap-ho-trodoanh-nghiep-nho-va-vua.htm
7 - Hồ Sỹ (2004), Xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp nhỏ - cũng chính là thương
hiệu của cá nhân
(7)
Nguồn: www.lantabrand.com/cat2news879.html
8 - Huyện Mỹ Hào, Mỹ Hào 10 năm ñổi mới và phát triển
http://myhao.gov.vn/a/news?t=4&id=807328
9 - Nguyễn Văn Phương, Phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà
nước ñối với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnhhội nhập WTO (Phần 6)
Nguồn: www.hids.hochiminhcity.gov.vn/xemtin.asp?idcha=1677&cap=3&id=4864
(4)
10 - Phạm Trọng ðức (2006), Thực trạng và giải phápphát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
ở nước ta hiện nay, Tạp chí Kinh tế và Dự báo 6/2006
Nguồn: www.hids.hochiminhcity.gov.vn/xemtin.asp?idcha=3439&cap=4&id=3546
11 - Phạm Thị Thu Hằng (2010), Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của thủ ñô Hà Nội,
bài trong Hội thảo quốc tế về “Phát triển bền vững thủ ñô văn hiến, anh hùng, vì hòa
bình”.
Nguồn:www.dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=28340652
&cn_id=427629
(3)
12 - Thời báo kinh tế Sài Gòn (2011), Xoay chuyển chiến lược (8)
Nguồn:http://vnth.vn/vn/n3564e2w5896s1/vdfoodejsc/xoay-chuyen-chien-luoc.htm
13 - UBND tỉnh Hưng Yên (2004), Huyện Mỹ Hào: Nguồnlực phát triển (5)
Nguồn: hungyen.gov.vn/vi-n/myhao/Pages/Article.aspx?ChannelId=1&articleID=17
14 -Vũ Phương (2010), Giá trị Công Nghiệp-Tiểu thủ công nghiệp năm 2010 ước ñạt trên
2.138 tỷ ñồng
Nguồn: http://myhao.gov.vn/a/news?&id=882203
15 -Vũ Quốc Tuấn (2001), Sách Phát triển DNN&V, NXBThống kê.(1)