Tiến Sĩ Nghiên cứu bào chế thuốc dán thấm qua da scopolamin 1,5 mg

Luận án tiến sĩ năm 2013
Đề tài: Nghiên cứu bào chế thuốc dán thấm qua da scopolamin 1,5 mg


MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa i
Lời cam đoan ii
Mục lục iii
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt iv
Danh mục các bảng vi
Danh mục các hình . ix
Đặt vấn đề . 1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU . 3
1.1. Hệ trị liệu hấp thu qua da 3
1.2. Scopolamin . 18
1.3. Một số chỉ tiêu chất lượng thuốc dán TTS . 21
1.4. Sinh khả dụng và tương đương sinh học 24
CHƯƠNG 2. NGUYÊN LIỆU, THIẾT BỊ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36
2.1. Nguyên liệu và thiết bị 36
2.2. Phương pháp nghiên cứu . 38
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ . 60
3.1. Nghiên cứu bào chế thuốc dán TTS 60
3.2. Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở thuốc dán TTS 92
3.3. Nghiên cứu độ ổn định thuốc dán TTS 94
3.4. Nghiên cứu sinh khả dụng thuốc dán TTS . 102
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN 133
4.1. Về nghiên cứu bào chế thuốc dán TTS 133
4.2. Về xây dựng tiêu chuẩn cơ sở thuốc dán TTS . 137
4.3. Về độ ổn định thuốc dán TTS . 138
4.4. Về đánh giá sinh khả dụng thuốc dán TTS 139
KẾT LUẬN . 143
KIẾN NGHỊ 145
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
TÀI LIỆU THAM KHẢO


ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây, nhờ những tiến bộ khoa học kỹ thuật, những hiểu biết về
cấu trúc da ở mức độ phân tử, tế bào đã được xác định. Đặc biệt, là những hiểu biết
về tính chất lý hóa c ủa dược chất liên quan đ ến khả năng thấm qua da, vai trò của các
chất làm tăng độ thấm của dược chất, đ ã góp phần thúc đẩy việc nghiên cứu các dạng
bào chế mới phân phối thuốc qua đường da vào đến hệ tuần hoàn, phân bố khắp cơ
th ể nhằm tạo ra tác dụng toàn thân và các hệ thống trị liệu hấp thu qua da ra đời.
Hệ trị liệu qua da với dạng bào chế là thuốc dán, còn gọi là thuốc dán thấm qua da
(transdermal therapeutic system, TTS), được thiết kế sao cho dược chất có th ể giải
phóng, hấp thu qua da theo mức độ và tốc độ xác định để có tác động toàn thân và
kéo dài với những ưu điểm được ghi nhận như sau: sự hấp thu t huốc qua da loại bỏ
những bất lợi do ảnh hưởng của các y ếu tố sinh lý trong ống tràng vị như pH, thực
phẩm, nước uống, nhu động ruột. Thuốc được đưa trực tiếp vào tuần hoàn chung,
không bị chuyển hóa qua gan lần đầu, tiện lợi và hữu hiệu hơn so với đường uống và
đường tiêm, linh động trong sử dụng vì có thể làm giảm ngay nồng độ thuốc trong
máu bằng cách gỡ bỏ lớp thuốc dán.
Năm 1980, Transderm - Scop do công ty dược phẩm ALZA, Mỹ sản xuất, được xem
như là thuốc dán TTS đầu tiên chứa hoạt chất scopolamin có tác dụng chống nôn do
di chuyển. Ưu điểm của dạng thuốc là kiểm soát được tốc độ phóng thích theo thời
gian nên duy trì sự ổn định của nồng độ thuốc trong máu, giảm tác dụng phụ, và tác
dụng kéo dài trong 72 giờ.
Do những ưu điểm và triển vọng phát triển dạng thuốc này, việc nghiên cứu bào chế
một dạng thuốc dán hấp thu qua da với hoạt chất có nhu cầu trị liệu cao, có trong
danh mục thuốc thiết yếu của Việt Nam, thay th ế dược phẩm ngoại nhập, là một yêu
cầu bức thiết cũng như góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp dược Việt Nam phát
triển những dạng bào chế mới.
Tại Việt Nam, chưa có chế phẩm nào dưới dạng thuốc dán thấm qua da có chứa
hoạt chất scopolamin được sản xuất trong nước.
2
Đề tài “NGHIÊN CỨU BÀO CHẾ THUỐC DÁN THẤM QUA DA
SCOPOLAMIN 1,5 mg” được thực hiện với mục tiêu nghiên c ứu là bào chế thuốc
dán thấm qua da (thuốc dán TTS) scopolamin 1,5 mg đạt tiêu chuẩn cơ sở.
Để đạt được mục tiêu trên, các nội dung nghiên cứu gồm:
1. Bào chế thuốc dán TTS scopolamin 1,5 mg phóng thích kéo dài trong 72 giờ.
2. Xây dựng tiêu chuẩn cơ sở thuốc dán TTS.
3. Nghiên cứu độ ổn định và ước tính tuổi thọ của sản phẩm.
4. Sơ bộ đánh giá sinh khả dụng c ủa thuốc dán TTS scopolamin 1,5 mg so sánh
với thuốc dán Ariel TDDS (Caleb pharmaceutical Inc. Đài Loan) đang lưu
hành tại thị trường Việt Nam.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Bộ Y Tế (2009), Dược điển Việt Nam, lần xuất bản thứ 4, Nxb Y Học,
tr. PL 14, PL 222-225, PL 311, PL 315.
2. BỘ Y TẾ (1999), Quyết định của bộ trưởng Bộ Y TẾ số 311/1999/qđ-byt
ban hành tiêu chuẩn giới hạn vi khuẩn, nấm mốc trong mỹ phẩm và
phương pháp thử kích ứng trên da, tr. 360-363.
3. Hoàng Minh Châu, Nguyễn Tài Chí, Lê Quan Nghiệm (2003), "Bước đầu
nghiên cứu công nghệ sản xuất thuốc dán nitroglycerin", Tạp chí
Dược học, 1, tr. 15-18.
4. Nguyễn Tài Chí, Hoàng Minh Châu, Lê Quan Nghiệm (2002), "Bước đầu
nghiên cứu nền dính cho dạng thuốc dán (Patch)", Tạp chí Y học TP.
Hồ Chí Minh, 6 (3), tr. 155-158.
5. Nguyễn Tài Chí, Hoàng Minh Châu, Lê Quan Nghiệm, Dương Thị Như
Ngọc (2004), "Nghiên cứu ứng dụng tế bào khuy ếch tán để khảo sát khả
năng thấm qua da của dược chất TTS - nitroglycerin", Tạp chí Dược học,
337, tr. 23-25.
6. Nguy ễn Tài Chí, Hoàng Minh Châu, Lê Quan Nghi ệm, Huỳnh Minh Cường,
Nguy ễn Công Phi, Nguyễn Nhật Thành (2003), " Nghiên cứu ứng dụng
Eudragit E 100 vào sản xuất thuốc dán TTS", Tạp chí Dược học, 12, tr. 22- 25.
7. Nguyễn Tài Chí (2004), Nghiên cứu kỹ thuật bào chế và sinh khả dụng của
hệ thống trị liệu hấp thu qua da, Luận án tiến sĩ dược học, Đại Học Y
Dược TP. Hồ Chí Minh, tr. 3 -5, 18, 126-127.
8. Nguy ễn Thanh Hải, Từ Minh Koóng (2005), " Nghiên cứu khả năng thấm
dehydroepiandrosteron t ừ hệ trị liệu qua da ", Tạp chí D ược học, 355, tr. 14- 15.
9. Nguyễn Thanh Hải, Từ Minh Koóng, Phạm Thị Thùy Loan (2003), "Nghiên
cứu chế thử hệ phân phối qua da của DHEA bằng kỹ thuật tạo cốt dính với
Eudragit E100", Tạp chí Dược học, 8, tr. 15 -18.
10. Từ Minh Koóng (2004), "Nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao để sản xuất
các dạng bào chế mới ở Việt Nam", Đề tài cấp nhà nước mã số KC-10,
tr. 88 -89, 101-103.
11. Võ Xuân Minh, Nguyễn Văn Long, Phạm Ngọc Bùng, Phạm Thị Minh Huệ,
Vũ Văn Thảo (2008), Kỹ thuật bào chế và sinh dược học các dạng thuốc,
Nxb Y Học, tr. 11-44.
12. Lê Quan Nghiệm (2007), Sinh dược học và các hệ thống trị liệu mới, Nxb
Y Học, tr. 13-15, 148-149, 221.
TIẾNG ANH
13. AHFS Drug Information (2008), Scopolamine. Bethesda, MD: American
Society of Health-System Pharmacists, pp. 1297; 1321-1324; 2913.
14. AHFS Drug Information (2005), Scopolamine. Bethesda, MD: American Society
of Health- System Pharmacists, pp. 1229- 1236; 1254- 1257.
15. Ahmed A., Karki N., Charde R., Charde M., Gandhare B. (2011),
" Transdermal drug delivery systems: an overview", Int. J. Bio. and adv.
Res, 02 (01), pp. 4 4- 46.
16. Al-Ghananeem Abeer M., Malkawi Ahmad H., Crooks Peter A. (2007),
"Scopolamine Sublingual Spray: An Alternative Route of Delivery for the
treatment of motion sickness", Drug Dev. and Ind. Pharm., 33, pp. 577-582.
17. Amnuaikit Chomchan, Ikeuchi Itsue, Ogawara Ken-ichi, Higaki Kazutaka,
Kimura Toshikiro (2005), "Skin permeation of propranolol from
polymeric film containing terpene enhancers for transdermal use", Int. J.
Pharm., 289 (1-2), pp. 167-178.
18. Anthony C. Moffat, Osselton M. David, Widdop Brian (2004), Clarke's
Analysis of Drugs and Poisons, fourth Edition, pp. 1505 - 1506.
19. ASEAN (2009), Guidelines for Validation of Analytical Procedures, pp. 4-14.
20. ASEAN (2005), Guideline on stability study of drug product, pp 11-15.
21. Aulton M.E. (1998), Pharmaceutics-the science of dosage form design,
Churchill Livingston, pp. 262-270.