Đặt vấn đề Việt Nam là một trong những nước được đánh giá là có sự đa dạng sinh học cao và lan là một đại diện. Chúng ta có một số loài lan quý và đặc hữu của Việt Nam. Thế nhưng ngành nuôi trồng lan thương mại ở Việt Nam chỉ mới phát triển gần đây, do đó còn tương đối mới mẻ và non trẻ so với các nước trong khu vực. Chính vì vậy, cần phải nghiên cứu khoa học về giống, phân bón, chất điều hòa sinh trưởng, sâu bệnh trên lan và đưa ra những quy trình trồng, chăm sóc lan thương mại theo quy mô công nghiệp. Ở thành phố Hồ Chí Minh, trong tiến trình đô thị hóa, đất canh tác ngày càng giảm, do đó nhằm thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, thành phố đã chọn hoa lan cây kiểng là những cây trồng có giá trị kinh tế cao và phù hợp với sự phát triển của nền nông nghiệp đô thị. Dendrobium là một trong hai giống lan cắt cành, phát triển với quy mô lớn, chiếm 39,57%, chỉ sau giống Mokara với 44,83% do chúng dễ chăm sóc, tiêu thụ và phù hợp với điều kiện của thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, đây chỉ mới đáp ứng khoảng 15% nhu cầu của thị trường, còn lại đa số phải nhập khẩu. Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu đạt diện tích 200ha vào năm 2010. Nghề trồng lan đòi hỏi phải có một trình độ khoa học kỹ thuật, canh tác nhất định cùng với điều kiện môi trường thuận lợi. Riêng những người trồng lan đòi hỏi phải nắm bắt đặc điểm sinh trưởng và phát triển của chúng đồng thời phải biết ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất từ nhân giống, thiết kế vườn, hệ thống tưới phun, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, công nghệ sau thu hoạch nhằm đạt năng suất, chất lượng. Do đó, cần có những nghiên cứu về các vấn đề trên thì mới có thể phát triển ngành trồng lan tại thành phố Hồ Chí Minh. Đối với tiêu chuẩn và chất lượng của hoa lan đặc biệt là Dendrobium của người tiêu dùng rất đa dạng nhưng tập trung một số tiêu chuẩn như hoa to, cành hoa dài, số lượng hoa/ cành nhiều, màu sắc tươi sáng, lâu tàn Những tồn tại và hạn chế của những kết quả nghiên cứu trước về chất điều hòa sinh trưởng, phân bón đối với lan Dendrobium là chỉ mới dừng ở những nghiên cứu độc lập về chất điều hòa sinh trưởng hay phân bón mà thiếu sự liên kết giữa nghiên cứu chất điều hòa sinh trưởng và phân bón lên sinh trưởng và phát triển của Dendrobium. Do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng hỗ tương của các chất điều hòa sinh trưởng thực vật trên một số nền phân bón đối với sự sinh trưởng và phát triển của lan Dendrobium sp.” 1.2 Mục đích yêu cầu: ã Đánh giá vai trò, tác dụng của các chất điều hòa sinh trưởng thực vật (auxin, giberelin và cytokinin) đối với sự sinh trưởng, phát triển của lan Dendrobium. ã Xác định nồng độ, liều lượng sử dụng của 3 hoạt chất điều hòa sinh trưởng thực vật trên một số nền phân bón phù hợp cho từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây lan Dendrobium. ã Tìm hiểu mối quan hệ hỗ tương của các chất điều hòa sinh trưởng thực vật trên một số nền phân bón đối với tình trạng sinh trưởng và phát triển của lan Dendrobium. ã Góp phần bổ sung xây dựng quy trình bón phân, chăm sóc đạt hiệu quả nông học và hiệu quả kinh tế đối với lan Dendrobium. MỤC LỤC Trang CÁC CHỮ VIẾT TẮT---------------------------------------------------------------------i DANH MỤC CÁC HÌNH ----------------------------------------------------------------ii DANH MỤC CÁC BẢNG-------------------------------------------------------------- iii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ----------------------------------------------------------- v CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề ------------------------------------------------------------------------------ 1 1.2 Mục đích yêu cầu---------------------------------------------------------------------- 2 CHƯƠNG II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Giới thiệu chung về lan Dendrobium sp ------------------------------------------- 3 2.1.1 Phân loại----------------------------------------------------------------------------- 3 2.1.2 Sự phân bố -------------------------------------------------------------------------- 3 2.1.3 Đặc điểm hình thái ----------------------------------------------------------------- 3 2.1.3.1 Rễ ----------------------------------------------------------------------------------- 3 2.1.3.2 Thân -------------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.3.3 Giả hành---------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.3.4 Lá ----------------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.3.5 Hoa --------------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.3.6 Quả --------------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.3.7 Hạt ---------------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.4 Điều kiện ngoại cảnh cho sinh trưởng và phát triển của Dendrobium------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.4.1 Ánh sáng --------------------------------------------------------------------------- 4 2.1.4.2 Nhiệt độ ---------------------------------------------------------------------------- 5 2.1.4.3 Ẩm độ ------------------------------------------------------------------------------ 5 2.1.4.4 Độ thông thoáng ------------------------------------------------------------------ 5 2.1.5 Vai trò của các chất dinh dưỡng đối với sinh trưởng và phát triển của cây lan -------------------------------------------------------------------------- 5 2.1.5.1 Nitơ --------------------------------------------------------------------------------- 6 2.1.5.2 Phospho ---------------------------------------------------------------------------- 6 2.1.5.3 Kali --------------------------------------------------------------------------------- 6 2.1.5.4 Lưu huỳnh ------------------------------------------------------------------------- 6 2.1.5.5 Canxi ------------------------------------------------------------------------------- 7 2.1.5.6 Magiê------------------------------------------------------------------------------- 7 2.1.5.7 Sắt----------------------------------------------------------------------------------- 7 2.1.5.8 Đồng-------------------------------------------------------------------------------- 7 2.1.5.9 Bo ----------------------------------------------------------------------------------- 7 2.1.5.10 Mangan --------------------------------------------------------------------------- 8 2.1.5.11 Kẽm ------------------------------------------------------------------------------- 8 2.1.5.12 Molypden------------------------------------------------------------------------- 8 2.1.5.13 Clo--------------------------------------------------------------------------------- 8 2.1.6 Tuổi lan Dendrobium và các giai đoạn sinh trưởng phát triển liên quan đến bón phân ----------------------------------------------------------------- 9 2.2 Quá trình sinh trưởng và phát triển ------------------------------------------------- 9 2.2.1 Giai đoạn phân chia tế bào------------------------------------------------------- 10 2.2.2 Giai đoạn giãn của tế bào -------------------------------------------------------- 10 2.2.3 Giai đoạn phân hóa tế bào ------------------------------------------------------- 11 2.3 Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật ------------------------------------------ 11 2.3.1 Auxin ------------------------------------------------------------------------------- 11 2.3.2 Cytokinin--------------------------------------------------------------------------- 12 2.3.3 Giberelin --------------------------------------------------------------------------- 13 2.3.4 Abcisic acid------------------------------------------------------------------------ 15 2.3.5 Ethylen ----------------------------------------------------------------------------- 15 2.4 Tình hình nghiên cứu về chất điều hòa sinh trưởng và phân bón trên cây lan ------------------------------------------------------------------------ 16 2.4.1 Nghiên cứu về chất điều hòa sinh trưởng trên cây lan ----------------------- 16 2.4.1.1 Ngoài nước ---------------------------------------------------------------------- 16 2.4.1.2 Trong nước ---------------------------------------------------------------------- 18 2.4.2 Nghiên cứu về phân bón trên cây lan ------------------------------------------ 18 2.4.2.1 Ngoài nước ---------------------------------------------------------------------- 18 2.4.2.2 Trong nước ---------------------------------------------------------------------- 18 CHƯƠNG III: VẬT LIỆU - PHƯƠNG PHÁP 3.1 Vật liệu ------------------------------------------------------------------------------- 20 3.2 Phương pháp chung của đề tài----------------------------------------------------- 22 3.3 Nội dung nghiên cứu---------------------------------------------------------------- 22 3.3.1 Nghiên cứu hiệu lực nông học của AIA, giberelin và cytokinin đối với tốc độ sinh trưởng và năng suất, chất lượng của hoa lan Dendrobium ------------------------------------------------------------------------ 22 3.3.2 Nghiên cứu hiệu lực hỗ tương giữa chất điều hòa sinh trưởng và yếu tố dinh dưỡng ----------------------------------------------------------------- 30 CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ - THẢO LUẬN 4.1 Hiệu lực nông học của AIA, giberelin và cytokinin đối với tốc độ sinh trưởng và năng suất chất lượng của lan Dendrobium -------------------- 33 4.2 Hiệu lực hỗ tương giữa các chất điều hòa sinh trưởng và yếu tố dinh dưỡng --------------------------------------------------------------------------------- 63 CHƯƠNG V: KẾT LUẬN – ĐỀ NGHỊ 5.1 Kết luận------------------------------------------------------------------------------- 65 5.2 Đề nghị ------------------------------------------------------------------------------- 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO-------------------------------------------------------------- 67 PHỤ LỤC
