Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của việc xuất khẩu lao động đến đời sống hộ gia đình huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Gi

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của việc xuất khẩu lao động đến đời sống hộ gia đình huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường




MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữ viết tắt v
Danh mục bảng vi
1 MỞ ðẦU 0
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu của ñề tài 3
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 4
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XUẤT KHẨU LAO
ðỘNG 5
2.1 Cơ sở lý luận 5
2.2 Cơ sở thực tiễn 19
3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn 40
3.2 Phương pháp nghiên cứu 52
4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 57
4.1 Thực trạng xuất khẩu lao ñộng của huyện Yên Dũng. 57
4.1.1 Thực trạng về số lượng lao ñộng ñi xuất khẩucủa huyện 58
4.1.2 Thực trạng về ñộ tuổi và giới tính của lao ñộng xuất khẩu 60
4.1.3 Thực trạng về ngành nghề và chất lượng của lao ñộng xuất khẩu
ở huyện Yên Dũng 62
4.1.4 Thực trạng về các kênh xuất khẩu và nơi ñến của LðXK ở
huyện Yên Dũng 64
4.2 Ảnh hưởng của việc XKLð ñến ñời sống hộ gia ñình huyện
Yên Dũng 67
4.2.1 Các thông tin chung của các nhóm hộ ñiều tra và lao ñộng
xuất khẩu 67
4.2.2 Ảnh hưởng của việc XKLð ñến ñời sống hộ gia ñình huyện
Yên Dũng 76
4.2.2.1 Ảnh hưởng ñến kinh tế hộ gia ñình 77
4.2.2.2 Ảnh hưởng ñến cuộc sống gia ñình 88
4.2.2.3 Ảnh hưởng xã hội 97
4.2.2.4 Ảnh hưởng tới người lao ñộng xuất khẩu 103
4.3 ðánh giá chung ảnh hưởng của XKLð ñến ñời sốnghộ gia ñình
huyện Yên Dũng 107
4.4 ðịnh hướng và giải pháp nhằm hạn chế những ảnh hưởng tiêu
cực của XKLð ñến ñời sống hộ gia ñình huyện Yên Dũng 116
4.4.1 Một số ñịnh hướng cho vấn ñề xuất khẩu lao ñộng ở Yên Dũng 116
4.4 .2 Giải pháp cho vấn ñề xuất khẩu lao ñộng ở huyện Yên Dũng 118
5 KẾT LUẬN 123
5.1 Kết luận 123
5.2 Khuyến nghị 124
TÀI LIỆU THAM KHẢO 126




1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài
Xuất khẩu lao ñộng là một chiến lược quan trọng, lâu dài, là một nội
dung của Chương trình quốc gia về việc làm, một hoạt ñộng kinh tế - xã hội
góp phần phát triển nguồn nhân lực ñáp ứng nhiệm vụcông nghiệp hoá, hiện
ñại hoá ñất nước, là một bộ phận của hợp tác quốc tế góp phần tăng cường
mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa Việt Nam với các nước và củng cố cộng
ñồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Ở các nước ñang phát triển, tỷ lệ tăng dân số hàng năm vẫn còn cao,
vấn ñề giải quyết việc làm cho số người ñến ñộ tuổilao ñộng là một gánh
nặng cho các quốc gia. Do ñó, xuất khẩu lao ñộng trở thành vấn ñề cấp thiết
có nội dung kinh tế - xã hội sâu sắc và liên quan chặt chẽ với các yếu tố kinh
tế xã hội khác trong việc ñịnh hướng và phát triển nền kinh tế quốc gia.
Ở Việt Nam xuất khẩu lao ñộng ñã thực sự trở thành một giải pháp hữu
hiệu ñối với công cuộc xóa ñói giảm nghèo, giải quyết việc làm và cải thiện
ñời sống cho một bộ phận người lao ñộng, ñặc biệt ở khu vực nông thôn.
Nguồn lợi về kinh tế của công tác xuất khẩu lao ñộng là rất lớn ñã tạo ra
những chuyển biến cơ bản làm thay ñổi bộ mặt nông thôn, nâng cao mức sống
cho nhiều hộ gia ñình nông dân. Bên cạnh tác ñộng tích cực, xuất khẩu lao
ñộng cũng bộc lộ những ảnh hưởng tiêu cực không chỉñối với bản thân người
lao ñộng mà còn ñối với gia ñình và cộng ñồng có người ñi xuất khẩu lao
ñộng như: chức năng gia ñình bị biến ñổi, vai trò giới truyền thống bị xáo
trộn, mối quan hệ gia ñình trở nên lỏng lẻo . ñã dẫn ñến nhiều vấn ñề xã hội
như: Tha hoá về ñạo ñức, lối sống, mắc các tệ nạn xã hội, quan hệ tình dục
ngoài hôn nhân, gia ñình lục ñục tan vỡ, thiếu quảnlý giáo dục con cái, nợ
nần
Huyện Yên Dũng tỉnh Bắc Giang, trong những năm qua,cấp uỷ ðảng
chính quyền ñịa phương coi xuất khẩu lao ñộng là một trong những nhiệm vụ
quan trọng góp phần phát triển nguồn nhân lực, giảiquyết việc làm, tạo thu
nhập cho người lao ñộng, làm giàu chính ñáng, tăng nguồn thu ngoại tệ và
cũng là một trong những biện pháp xoá ñói giảm nghèo, góp phần không nhỏ
thúc ñẩy sự phát triển kinh tế - xã hội ở ñịa phương.
Số lao ñộng của huyện Yên Dũng ñi xuất khẩu ngày càng tăng qua các
năm, nhiều hộ gia ñình từng là hộ nghèo nhưng từ khi có lao ñộng ñi xuất
khẩu ñã trở thành hộ khá và giàu, xây dựng nhà cửa khang trang, mua sắm
ñược các tiện nghi sinh hoạt ñắt tiền và có vốn ổn ñịnh tăng gia sản xuất, kinh
doanh nâng cao thu nhập - Yên Dũng trở thành huyện có nhiều người ñi Tây
về xây nhà lầu nhất nước [20]. Năm 2009, do ảnh hưởng của khủng hoảng
kinh tế thế giới nhưng toàn huyện vẫn có 758 lao ñộng ñã xuất cảnh ñi làm
việc có thời hạn ở nước ngoài, chủ yếu các thị trường như Nga, ðài Loan,
Cộng hòa Séc và các nước Trung ñông (nhiều nhất là thị trường Sec), ñưa
tổng số lao ñộng của huyện ñi làm việc có thời hạn ở nước ngoài từ trước ñến
nay là 6922 người, hàng năm số lao ñộng này chuyển tiền chuyển qua ngân
hàng Nông nghiệp và PTNT cho người thân khoảng trên100 tỷ ñồng; riêng
năm 2008, kiều hối chuyển qua Ngân hàng NN&PTNT khoảng 160 tỷ ñồng -
báo cáo XKLð năm 2009 huyện Yên Dũng [36]
Phong trào xuất khẩu lao ñộng ở huyện Yên Dũng ñanglên cao, ñược
làm một cách bài bản, kết nối từ huyện ñến xóm thônnên Yên Dũng trở thành
một trong những ñịa phương ñi ñầu cả nước trong việc hỗ trợ người dân tìm
ñến con ñường xuất ngoại. Tuy nhiên ñể ñánh giá ñúng ñắn mức ñộ ảnh
hưởng của việc xuất khẩu lao ñộng ñến ñời sống hộ gia ñình trong huyện thì
cần phải có những nghiên cứu nghiêm túc. Việc xuất khẩu lao ñộng ñã ñóng
góp gì cho phát triển kinh tế xã hội trong huyện? Có nhiều hộ gia ñình có
người thân ñi xuất khẩu lao ñộng không? Khi gia ñình có người thân ñi xuất
khẩu lao ñộng thì gia ñình ñược gì và mất gì? bản thân người lao ñộng ñược
gì và mất gì? Có thuận lợi và khó khăn gì ñối với việc xuất ngoại của họ? họ
có mong muốn nguyện vọng gì? ðể hạn chế những mất mát và khó khăn mà
người lao ñộng xuất khẩu và gia ñình họ gặp phải vàñể phát triển bền vững
nguồn lao ñộng xuất khẩu của huyện cần phải làm gì?
ðể trả lời những câu hỏi ñó, ñể ñánh giá ñúng, mức ñộ ảnh hưởng của
xuất khẩu lao ñộng ñến ñời sống hộ gia ñình nên tôichọn ñề tài: “Nghiên cứu
ảnh hưởng của việc xuất khẩu lao ñộng ñến ñời sống hộ gia ñình huyện Yên
Dũng tỉnh Bắc Giang”.
1.2. Mục tiêu của ñề tài
* Mục tiêu chung
Nghiên cứu ảnh hưởng của việc xuất khẩu lao ñộng ñến ñời sống kinh
tế - xã hội của các hộ gia ñình thuộc huyện Yên Dũng từ ñó có các ñề xuất,
các giải pháp thích hợp cho vấn ñề XKLð của huyện.
* Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và cơ sở thựctiễn về xuất khẩu
lao ñộng, các ảnh hưởng của xuất khẩu lao ñộng tới ñời sống kinh tế - xã hội.
- Phân tích thực trạng xuất khẩu lao ñộng tại huyệnYên Dũng
- ðánh giá các ảnh hưởng của xuất khẩu lao ñộng ñếnñời sống hộ gia
ñình ở Yên Dũng
- ðề xuất các ñịnh hướng và các giải pháp thích hợpcho vấn ñề xuất
khẩu lao ñộng ở Yên Dũng.
1.3. ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1. ðối tượng nghiên cứu
Các vấn ñề kinh tế xã hội liên quan tới hoạt ñộng xuất khẩu lao ñộng ở
huyện Yên Dũng
Các hộ gia ñình có lao ñộng ñang tham gia XKLð và các hộ gia ñình
ñã có lao ñộng ñi XKLð về.
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian nghiên cứu: ðề tài ñược thực hiện tại huyện
Yên Dũng tỉnh Bắc Giang.
- Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu ảnh hưởng của việc xuất khẩu lao
ñộng tới ñời sống kinh tế xã hội của hộ nông dân huyện Yên Dũng thời kỳ
2001 – 2009 và ñề xuất các biện pháp thích hợp ñối với vấn ñề xuất khẩu lao
ñộng ở huyện Yên Dũng.
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ XUẤT KHẨU
LAO ðỘNG
2.1. Cơ sở lý luận
2.1.1 Một số khái niệm
2.1.1.1 Khái niệm về lao ñộng - sức lao ñộng
* Lao ñộng
Theo Từ ñiển Tiếng Việt, lao ñộng là hoạt ñộng có mục ñích của con
người, nhằm tạo ra những của cải vật chất, tinh thần cho xã hội [41].
Theo giáo trình kinh tế chính trị Mác – Lênin, lao ñộng là hoạt ñộng có
mục ñích, có ý thức của con người nhằm làm thay ñổinhững vật thể tự nhiên
cho phù hợp với nhu cầu của con người [31].
Như vậy, lao ñộng chính là hoạt ñộng của con người tác ñộng vào giới
tự nhiên, làm biến ñổi tự nhiên theo những mục ñíchnhất ñịnh của mình. Con
người có thể dùng sức mạnh cơ bắp hoặc trí tuệ ñể tác ñộng vào tự nhiên biến
chúng thành có ích cho cuộc sống của mình.[6]
Lao ñộng có vai trò quyết ñịnh trong sự tiến hoá của loài người.
Trong thời ñại kinh tế thị trường ngày nay, cùng với tài nguyên thiên nhiên,
tư bản và năng lực kinh doanh, lao ñộng là yếu tố chủ yếu của hoạt ñộng
sản xuất kinh doanh.
* Sức lao ñộng
Sức lao ñộng là tổng hợp thể lực và trí lực của con người ñược sử dụng
trong quá trình lao ñộng. Sức lao ñộng mới chỉ là khả năng của lao ñộng còn
lao ñộng là sự tiêu dùng sức lao ñộng trong thực hiện [6].
Trên thị trường lao ñộng, sức lao ñộng ñược coi là hàng hoá – ñó là loại
hàng hoá ñặc biệt vì con người có tư duy, tự làm chủ bản thân mình hay nói
cách khác con người là chủ thể lao ñộng. Thông qua thị trường lao ñộng, sức




TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Hoàng Anh và nhóm nghiên cứu, Hội liên hiệp Phụ nữ - Việt
Nam, Nghiên cứu “Tác ñộng của xuất khẩu lao ñộng tới cuộc sống gia
ñình tại tỉnh Thái Bình”, thực hiện từ tháng 5/2007
2. Nguyễn Thị Hồng Bích (2007), XKLð của một số nước ðông Nam Á
kinh nghiệm và bài học, Trung tâm nghiên cứu quốc tế và khu vực.
3. Nguyễn Quốc Chỉnh (2009) “Bài giảng kinh tế hộ và trang trại”, ðại
học Nông nghiệp Hà Nội
4. Bích ðào, Phụ nữ ñi xuất khẩu lao ñộng: nên hay không nên?, http://
www.toquoc.gov.vn.
5. ðặng ðình ðào, “một số vấn ñề xuất khẩu lao ñộng ở Việt Nam”, Tạp
chí kinh tế và phát triển, số 92 tháng 2/2005.
6. Nguyễn Vân ðiềm, Nguyễn Ngọc Quân (2004), giáo trình quản trị nhân
lực, Trường ðại học kinh tế quốc dân, NXB thống kê, HàNội.
7. Hồng Hải, tin tức xã hội, htpp:// www.viencanh.com.
8. Trần Thanh Hải (2007), xuất khẩu lao ñộng của Việt Nam. Thực trạng và
giải pháp, ðề án môn học, Trường ñại học kinh tế quốc dân.
9. Kim Tân (2009), Chi phí xuất khẩu lao ñộng có khi gấp 10 lần thông
báo, http://dantri.com.vn
10. Trần Hoàng, Hậu xuất khẩu lao ñộng vẫn là một bài toán khó, Thaibinh
news
11. Phạm Hoàng, Thanh Vân, làng xuất ngoại, http://. www.toquoc.gov.vn.
12. ThS. Lê Hồng Huyên (văn phòng Trung ương ðảng), Tác ñộng của di
chuyển lao ñộng quốc tế ñối với sự phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam
trong hội nhập kinh tế quốc tế.
13. Lê Hồng Huyên, Phương pháp ñánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội của
xuất khẩu lao ñộng Việt Nam trong hội nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí
Kinh tế phát triển – ðại học Kinh tế quốc dân, tháng 7 năm 2008
14. Hồng Khánh, vợ xuất khẩu lao ñộng, chồng ở nhà ham của lạ, http://.
www.vnexpress.net.
15. Trần Thành Nam, ðặc ñiểm tâm lý cơ bản của người lao ñộng,
http://www. tamlyhoc.net, 10/9/2006
16. Sơn Lâm, ði xuất khẩu lao ñộng ñể mưu sinh, Báo lao ñộng số 59 ngày
17 tháng 3 năm 2010.
17. Quang Phương, Phía sau bức tranh xuất khẩu lao ñộng: Thêm tiền, thêm
mất mát, http://www.baomoi.com , ngày 11 tháng 8 năm 2008
18. Nguyễn Thị Phượng – Trung tâm Luật so sánh, Khoa Luật, ðại học
Quốc gia Hà Nội,Hoạt ñộng xuất khẩu lao ñộng ở Việt Nam: Thực trạng
và một số khuyến nghị, Báo nghiên cứu Lập Pháp Online
19. ðỗ Sơn, Huyện có nhiều người ñi tây về xây nhà lầu nhất nước, báo Tiền
Phong, ngày 21/01/2008.
20. Hồng Sơn, Xuất khẩu lao ñộng: Công bố rõ ñể không bị lừa, gia ñình.
net.vn
21. Ngô Quyết, Xuất khẩu lao ñộng: Cần nghiên cứu, hạn chế mặt tráicủa
XKLð, người lao ñộng online
22. Sỹ Quyết, Thoát nghèo nhờ xuất khẩu lao ñộng,
http://www.baobacgiang.com.vn, 27/01/2007
23. Phạm ðức Thành và Mai Quốc Chánh (1999), kinh tế lao ñộng, trường
ðại học Kinh tế Quốc dân, NXB Giáo Dục.
24. Vũ Lâm Thời, “Xuất khẩu lao ñộng Việt Nam: Thực trạng và giải
pháp”, Tạp chí tổng quan kinh tế - xã hội Việt Nam, số 3tháng 9 năm
2008.
25. Quang Chính, ðặng Tiến, gsống chết mặc bay, tiền . “cò” bỏ túi, Báo
Lao ñộng số 52 ngày 09/3/2010