Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón kẽm (zn) cho cây cà phê vối trong thời kỳ kinh doanh

Nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón kẽm (Zn) cho cây cà phê vối trong thời kỳ kinh doanh tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk​

MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn ñề
Cà phê cung cấp loại thức uống nóng ñược nhân loại ưa thích. Nhu cầu tiêu thụ cà phê trên Thế Giới ngày một tăng nên cây cà phê ñược xác ñịnh là cây mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của ñất nước. Ở Đăk Lăk, sau ngày giải phóng chỉ có vài ngàn ha, nhưng ñến năm (2009) diện tích cà phê ổn ñịnh 181.960 ha với sản lượng hàng năm ñạt khoảng 380.000 tấn nhân, kim ngạch xuất khẩu cà phê trên 300 triệu USD, chiếm 80% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Có ñược thành quả này là nhờ chúng ta ñã áp dụng khá tốt các tiến bộ kỹ thuật vào sản suất. Trong ñó phải kể ñến vấn ñề thâm canh bằng phân bón. Tuy vậy, những nhà sản xuất cà phê ở Đăk Lăk mới chỉ chú trọng nhiều ñến phân bón ña lượng còn các yếu tố trung và vi lượng chưa ñược ñề cập ñúng mức. Trong khi ñó, cây cà phê ñược cấu tạo không phải từ một vài mà là hàng loạt các nguyên tố hóa học khác nhau. Một số nguyên tố cây cần với lượng khá nhiều (N, P, K, C, H, O), số khác chiếm tỉ lệ vừa hoặc ít (Ca, Mg, S, Zn, B, Cu ). Nói chung mỗi nguyên tố ñều có vai trò nhất ñịnh trong hoạt ñộng sống của cây, không thể thay thế cho nhau ñược.
Một trong những nguyên tố cây cần ít nhưng không thể thiếu ñược trong quá trình sinh trưởng và phát triển là kẽm, vì kẽm là thành phần cấu tạo nên nhiều loại enzyme (hơn 70 enzym), Đặc biệt Zn tham gia vào hoạt hóa enzym tổng hợp tryptophan- chất tiền thân của auxin (indol-axetic axit), làm tăng cường ñộ trao ñổi chất của cây, tăng khả năng hút một số chất dinh dưỡng khác, từ ñó sẽ làm tăng năng suất và chất lượng nông sản.
Hàng năm cây trồng ñã lấy ñi của ñất một lượng kẽm nhất ñịnh. Trong khi ñó ñất ở Cao Nguyên là ñất ñỏ bazan, có ñịa hình không bằng phẳng, dễ bị rửa trôi và xói mòn mạnh nên ñều thiếu kẽm, ñặc biệt là kẽm hữu hiệu Vì vậy hiện tượng thiếu kẽm ở cây là không thể tránh khỏi.

Xuất phát từ thực tiễn trên, chúng tôi thực hiện ñề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của việc sử dụng phân bón kẽm (Zn) cho cây cà phê vối trong thời kỳ kinh doanh tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk” là việc làm rất cần thiết ñáp ứng yêu cầu bức xúc của thực tiễn sản suất cà phê ở Đăk Lăk nói chung và tại thành phố Buôn Ma Thuột nói riêng. Đề tài sẽ xác ñịnh liều lượng và thời ñiểm bón phân kẽm hợp lý nhằm tăng cường sinh trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cho cà phê vối trong thời kì kinh doanh.
2. Mục tiêu ñề tài
- Mục tiêu tổng quát
Sử dụng hợp lý phân Zn nhằm nâng cao năng suất và tốc ñộ sinh trưởng của cà phê vối.
- Mục tiêu cụ thể
* Xác ñịnh ñược liều lượng và cách bón phân Zn phù hợp cho cây cà phê vối giai ñoạn kinh doanh tại Buôn Ma Thuột.
* Xác ñịnh khả năng sinh trưởng, tăng năng suất và hiệu quả kinh tế khi bón phân phù hợp, trong ñó có phân Zn.
3. Ý nghĩa của ñề tài
3.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả nghiên cứu của ñề tài góp phần làm sáng tỏ thêm về vai trò của các dạng phân Zn và cách bón phân Zn ñể làm tăng khả năng sinh trưởng và phát triển, cũng như khả năng làm tăng năng suất và chất lượng của cây cà phê vối trên ñịa bàn thành phố Buôn Ma Thuột - Đăk Lăk.
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả của ñề tài góp phần hoàn thiện quy trình bón phân cho cà phê nói chung và bón phân Zn cho cà phê vối trong thời kỳ kinh doanh tại Buôn Ma Thuột nói riêng, từ ñó giúp cho người nông dân có thể biết cách sử dụng các loại phân vi lượng, ñặc biệt là phân Zn một cách hợp lý nhất.
4. Giới hạn của ñề tài

- Đề tài chỉ tiến hành trên cà phê vối (Coffea canephora Pierre var.robusta) trong thời kỳ kinh doanh (10-12 năm tuổi), sinh trưởng vườn cây, năng suất ñã vào giai ñoạn ổn ñịnh.
- Địa ñiểm: Khu ñồi Khí Tượng Thủy Văn thuộc phường Tự An- thành phố Buôn Ma Thuột- Đăk Lăk (cà phê trồng trên ñất bazan nâu ñỏ).
- Thời gian tiến hành thí nghiệm: Từ tháng 06/ 2009 ñến tháng 02/2010.

MỤC LỤC
Mở ñầu 1
Chương 1: Tổng quan tài liệu 4
1.1 . Tình hình sản xuất cà phê ở Việt Nam và ở Đăk Lăk 4
1.2. Giới thiệu chung về cây cà phê 5
1.2.1. Đặc ñiểm thực vật học của cây cà phê vối 5
1.2.2. Yêu cầu sinh thái ñối với cây cà phê vối 6
1.2.3. Phân bón cho cây cà phê vối 11
1.3. Vai trò của phân vi lượng ñối với cà phê vối 14
1.4. Vai trò của nguyên tố kẽm và các loại phân có chứa kẽm 15
1.5. Hàm lượng kẽm trong ñất trồng cà phê 19
1.6. Tác hại tiêu cực khi lượng kẽm trong ñất quá lớn 20
1.7. Khắc phục tình trạng ngộ ñộc kẽm 21
1.8. Cách sử dụng phân Zn 21
1.9. Điều kiện tự nhiên của vùng nghiên cứu 22
1.9.1. Khí hậu 22
1.9.2. Tính chất ñất nghiên cứu 26
Chương 2: Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu 27
2.1. Đối tượng nghiên cứu 27
2.2. Vật liệu nghiên cứu 27
2.3. Địa ñiểm và thời gian nghiên cứu 28
2.4. Chế ñộ phân bón khoáng của thí nghiệm 28
2.5. Nội dung nghiên cứu 29


iv

2.6. Phương pháp nghiên cứu 29
2.6.1. Cách bố trí thí nghiệm 29
2.6.2. Phương pháp và chỉ tiêu theo dõi 30
2.7. Xử lý số liệu 34
Chương 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận 35
3.1. Nghiên cứu biến ñộng hàm lượng Zn trong ñất và trong lá trước và
sau khi thí nghiệm 35
3.2. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến hàm lượng diệp lục của lá 38
3.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của Zn ñến khả năng sinh trưởng, năng suất
và hiệu quả kinh tế của cà phê 41
3.3.1. Ảnh hưởng của phân bón Zn ñến khả năng sinh trưởng của cành cà
phê 42
3.3.1.1. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến khả năng phát triển chiều dài
cành và số cặp lá/cành 42
3.3.1.2. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến khả năng phát triển số lượng
cành và ñường kính cành. 44
3.3.2. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến tỷ lệ cây có lá bị biến dạng 46
3.3.3. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến tỷ lệ quả rụng 49
3.3.4. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến năng suất 51
3.3.5. Ảnh hưởng của phân bón kẽm ñến phẩm cấp hạt cà phê 54
3.3.6. Sơ bộ hiệu quả kinh tế của việc sử dụng phân bón kẽm .56
Kết luận và ñề nghị 59
1 Kết luận 59
2 Đề nghị 60
Tài liệu tham khảo 61