Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến năng suất ruộng sản xuất hạt lai F1 tổ hợp lú

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến năng suất ruộng sản xuất hạt lai F1 tổ hợp lúa lai hai dòng TH5-1 ở Gia Lâm, Hà Nội
Mô tả bị lỗi font vài chữ, file tài liệu thì bình thường




MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iv
Danh mục các từ viết tắt vi
Danh mục bảng vii
Danh mục ñồ thị ixviii
1. MỞ ðẦU 0
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñề tài 2
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
2.1. Tình hình nghiên cứu phát triển ưu thế lai ở lúa trên thế giới 3
2.2. Nghiên cứu phát triển lúa lai hai dòng 7
2.3. Tình hình nghiên cứu phát triển lúa lai ở Việt Nam 13
2.4. Nghiên cứu kỹ thuật sản xuất hạt lúa lai F1 hệ hai dòng 19
3. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 28
3.1. Vật liệu, nội dung nghiên cứu 28
3.2. ðịa ñiểm và thời gian nghiên cứu 28
3.3. Phương pháp nghiên cứu 28
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 35
4.1. Ảnh hưởng của thời vụ ñến dòng bố mẹ trong vụxuân và vụ mùa 35
4.1.1. ðặc ñiểm tính dục của dòng mẹ trong vụ mùa 2009 và vụ xuân
2010 35
4.1.2. Ảnh hưởng của thời vụ ñến các ñặc ñiểm nông sinh học của các
dòng bố mẹ 39
4.1.3. Khả năng chống chịu sâu bệnh của các dòng bốmẹ 42
4.1.4. Ảnh hưởng của thời vụ ñến tỷ lệ ñậu hạt của dòng P5S so với dòng
mẹ T1S-96 45
4.2. ðặc ñiểm sinh trưởng của dòng bố mẹ 47
4.2.1. Thời gian qua các giai ñoạn sinh trưởng của dòng bố mẹ 47
4.2.2. ðộng thái ra lá của dòng bố mẹ 49
4.2.3. ðặc ñiểm nông sinh học của dòng bố mẹ. 51
4.2.4. ðặc ñiểm hình thái của các dòng bố mẹ, tính bất dục của dòng mẹ. 53
4.3. ðặc ñiểm của dòng bố mẹ ở các công thức bón phân 54
4.3.1. ðộng thái ñẻ nhánh của dòng bố mẹ ở các côngthức bón phân 54
4.3.2. ðộng thái tăng trưởng chiều cao của dòng bố mẹ ở các công thức
bón phân 56
4.3.4. Năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất của dòng bố mẹ ở các
công thức bón phân 60
4.4. Ảnh hưởng của tỷ lệ hàng bố mẹ và lượng ga3 ñến một số ñặc
ñiểm sinh trưởng và năng suất của ruộng sản xuất hạt lai f1 62
4.4.1. Ảnh hưởng của GA3 ñến một số ñặc ñiểm sinh học của dòng mẹ 62
4.4.2. Ảnh hưởng của tỷ lệ hàng bố mẹ và lượng GA3 ñến các yếu tố cấu
thành năng suất và năng suất ruộng sản xuất hạt lai 64 4.4.3. Ảnh hưởng của cách phun GA
3
ñến một số ñặc ñiểm sinh học của
dòng mẹ và các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất hạt lai F1 66
5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 70
5.1. Kết luận 70
5.2. ðề nghị 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO 72
PHỤ LỤC 80




1. MỞ ðẦU
1.1. Tính cấp thiết của ñề tài
Lúa lai là thành tựu khoa học của thế kỷ XX, nó ñóng vai trò quan trọng
trong việc nâng cao năng suất, sản lượng lúa và gópphần ñảm bảo an ninh lương
thực trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, nhờ có ứng dụng công nghệ sản xuất lúa lai
ñã nâng cao sản lượng lương thực ñặc biệt ñối với các tỉnh miền Bắc. Năm 2009,
diện tích trồng lúa lai ñạt trên 720.000 ha, năng suất bình quân trên 68 tạ/ha. Lúa
lai ñã ñược mở rộng diện tích gieo trồng ở các tỉnhphía Bắc, Duyên hải Nam
Trung Bộ, Tây Nguyên và gần ñây ñã mở rộng vào khu vực ðồng bằng sông
Cửu Long. ðối với lúa lai hai dòng, diện tích tăng khá nhanh: Năm 1996 mới
ñưa vào trồng thử nghiệm nhưng ñến 2009 diện tích ñạt 210.000ha chiếm 29%
tổng diện tích lúa lai trên cả nước. Lượng giống lúa lai F1 tự sản xuất trong nước
chỉ chiếm khoảng 20% còn lại phải nhập khẩu của Trung Quốc. Trong tổng
lượng tự sản xuất thì lúa lai hai dòng chiếm khoảng60%, ñóng góp chủ yếu vào
thị phần trên là các tổ hợp lai do các nhà khoa họccủa Trường ðại học Nông
nghiệp Hà Nội chọn tạo như VL20, TH3-3, TH3-4, VL24
ðể mở rộng diện tích lúa lai hai dòng ở Việt Nam ngoài việc duy trì
diện tích các tổ hợp lai sẵn có thì cần chọn tạo thêm những tổ hợp lai có năng
suất cao, phẩm chất tốt, phù hợp với thị hiếu ngườitiêu dùng, thích hợp với
ñiều kiện ñất ñai, phù hợp với kinh nghiệm canh tác của người nông dân.
ðồng thời lúa lai phải có giá thành rẻ và phải chủ ñộng ñược nguồn giống bố
mẹ ñể sản xuất hạt lai F1. ðể làm ñược ñiều này cầnchọn những tổ hợp lai có
dòng mẹ ổn ñịnh bất dục, khả năng kết hợp cao, năngsuất nhân dòng bố mẹ
và sản xuất hạt lai F1 phải cao.
Giống lúa lai hai dòng TH5-1 là con lai giữa dòng mẹ bất dục ñực mẫn
cảm với quang chu kỳ ngắn P5S và dòng bố nhập nội R1. TH5-1 có thời gian
sinh trưởng ngắn, năng suất cao, chống chịu sâu bệnh khá, ưu thế là có thể
nhân dòng và sản xuất hạt lai F1 trong cả 2 vụ xuân và mùa ở miền Bắc.
Giống TH5-1 ñã ñược Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận là giống cho
phép sản xuất thử năm 2006. ðể mở rộng diện tích gieo trồng giống TH5-1
thì việc hoàn thiện quy trình sản xuất hạt lai F1 là một vấn ñề cấp thiết. ðể
giải quyết vấn ñề này chúng tôi thực hiện ñề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng
của một số biện pháp kỹ thuật ñến năng suất ruộng sản xuất hạt lai F1 tổ
hợp lúa lai hai dòng TH5-1 ở Gia Lâm, Hà Nội ”.
1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñề tài
1.2.1 Mục ñích
+ ðánh giá ñược ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật ñể xây dựng
ñược quy trình sản xuất hạt lai F1 tổ hợp lúa lai hai dòng TH5-1 có năng suất
cao trong ñiều kiện vụ mùa.
+ Xác ñịnh ñược thời vụ thích hợp cho sản xuất hạt lai F1 tổ hợp lai
TH5-1 trong vụ xuân và vụ mùa.
1.2.2. Yêu cầu
+ ðánh giá ñặc ñiểm sinh trưởng phát triển, ñặc ñiểm nông sinh học,
ñặc ñiểm hình thái, ñặc ñiểm tính dục và mức phản ứng với sâu bệnh trong
ñiều kiện tự nhiên của dòng mẹ P5S và dòng bố R1.
+ Xác ñịnh thời vụ sản xuất, lượng phân bón, tỷ lệ hàng bố mẹ, liều
lượng và cách phun GA3 cho ruộng sản xuất hạt lai F1 tổ hợp lúa lai hai dòng
TH5-1.




TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Quách Ngọc Ân (1994), Nhìn lại 2 năm phát triển lúa lai, Trung tâm thông
tin Bộ Nông nghiệp và PTNT.
2. Quách Ngọc Ân và Cộng sự (1998), Lúa lai kết quả và triển vọng, Thông
tin chuyên ñề, Trung tâm thông tin Bộ Nông nghiệp và PTNT số 3 (TLCK).
3. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (1996), Báo cáo tổng kết 5 năm
phát triển lúa lai (1992-1996) và phương hướng pháttriển lúa lai năm
1997-2000, Hà Nội.
4. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2002), Tình hình sản xuất lúa lai
trong những năm qua và ñịnh hướng sản xuất lúa lai trong những năm
tới, Báo cáo tại Hội Nghị tư vấn về nghiên cứu và pháttriển lua lai tại
Việt Nam giai ñoạn 2002-2005, Hà Nội, ngày 5/1/2002.
5. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2003), Tuyển tập báo cáo tổng
kết chỉ ñạo sản xuất và khuyến nông 2000 – 2003, Nhà xuất bản nông
nghiệp, Hà Nội, 218 trang.
6. Ngô Thế Dân (1994), Dự án TCP/VIE/2521 hỗ trợ phát triển lúa lai. Thông
tin chuyên ñề Nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm,Trung tâm thông
tin, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Hà Nội.
7. Cục Nông nghiệp (2005), Báo cáo sản xuất lúa lai 2001-2005 và phương
hướng, kế hoạch phát triển giai ñoạn 2006-2010, Tuyển tập báo cáo tổng
kết chỉ ñạo sản xuất 2003-2005, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
8. Nguyễn Thị Gấm (1996), Phát hiện và ñánh giá một số dòng bất dục ñực
mẫn cảm nhiệt ñộ phục vụ cho công tác chọn tạo giống lúa lai hai dòng
ở Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ khoa học Nông nghiệp, Hà Nội.
9. Nguyễn Thị Gấm, Lê Hùng Phong, Nguyễn Trí Hoàn (1998), Tìm hiểu ñặc
ñiểm và khả năng sử dụng các dòng bất dục ñực mẫn cảm với nhiệt
ñộ(TGMS) nhập nội thuộc hệ thống lúa lai hai dòng, Kết quả nghiên cứu
khoa học nông nghiệp, Nhà xuất bản nông nghiệp, trang 91-102.
10. Nguyễn Thị Gấm (2003), Nghiên cứu nguồn gen bất dục ñực di truyền
nhân mẫn cảm với nhiệt ñộ (TGMS) phục vụ công tác tạo giống lúa lai
hai dòng ở Việt Nam, Luận án Tiến sỹ Nông nghiệp, Hà Nội.
11. Nguyễn Như Hải, Phạm ðồng Quảng, Nguyễn Văn Hoan, Nguyễn Thị
Hằng (2006), Kết quả khảo nghiệm quốc gia một số giống lúa lai hai
dòng vụ xuân 2005, Tạp chí nông nghiệp và phát triển nông thôn
3+4/2006, trang 38-40.
12. Nguyễn Văn Hiển, Luyện Hữu Chỉ, Trần Tú Ngà, Nguyễn Thị Trâm,
Nguyễn Thị Văn, Nguyễn Văn Hoan, Vũ ðình Hòa, Vũ Văn Liết, Nguyễn
Hồng Minh, Nguyễn Thế Côn, Nguyễn Tử Siêm, Trần Khắc Thi, ðoàn Thế
Lư (2000), Giáo trình chọn giống cây trồng, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà
Nội.
13. Nguyễn Văn Hoan (1999), Lúa lai và kỹ thuật thâm canh, Nhà xuất bản
Nông nghiệp, Hà Nội, 147 trang
14. Nguyễn Văn Hoan (2003), Kết quả chọn tạo giống lúa lai cực ngắn ngày
VL20, Báo cáo khoa học tại Hội nghị Khoa học Ban trồng trọt và bảo vệ
thực vật của Bộ Nông nghiệp và PTNT, Hà Nội.
15. Nguyễn Trí Hoàn (1997), Tình hình nghiên cứu và phát triển lúa lai ở Việt
Nam, Báo cáo tại Hội thảo về quá trình phát triển và sử dụng lúa lai
ngoài Trung Quốc, Hà Nội, ngày 28-30 tháng 5 năm 1997.
16. Nguyễn Trí Hoàn (2007), Nghiên cứu chọn tạo, xây dựng qui trình sản
xuất giống và thâm canh giống lúa lai 2, 3 dòng, Báo cáo tổng kết
chương trình nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng nông, lâm nghiệp và
giống vật nuôi giai ñoạn 2001-2005 tổ chức tại Bộ Nông nghiệp và
PTNT, tháng 1/2007.