Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến khả năng sinh trưởng phát triển và năng suất

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật đến khả năng sinh trưởng phát triển và năng suất của giống ớt lai số 03 vụ Đông - Xuân năm 2009 - 2010 tại huyện Nam Đàn tỉnh Nghệ An
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữviết tắt vi
Danh mục bảng vii
Danh mục ñồthị, biểu ñồ ix
1 MỞ ðẦU 1
1.1 ðặt vấn ñề 1
1.2 Mục ñích và yêu cầu 3
1.3 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñềtài 4
2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5
2.1 Tình hình sản xuất và tiêu thụ ớt trên thếgiới và tại Việt Nam. 5
2.2 ðặc ñiểm thực vật học của cây ớt. 8
2.3 Giới thiệu vềchất ñiều tiết sinh trưởng auxin, gibberellin và vai
trò sinh lý của chúng 9
2.4 Nghiên cứu xửlý auxin, gibberellin cho cây ớt trên thếgiới và ở
Việt Nam. 16
4.5 Sựdinh dưỡng qua lá và tình hình sửdụng phân bón lá. 22
3 ðỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 25
3.1 ðối tượng nghiên cứu 25
3.2 Nội dung nghiên cứu 25
3.3 Phương pháp nghiên cứu 26
4 KẾT QUẢNGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 33
4.1 Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn ñến sinh trưởng
phát triển và năng suất của giống ớt lai số03 trong ñiều kiện vụðông - Xuân 2009 – 2010 tại huy ện Nam ðàn, tỉnh NghệAn 33
4.1.1 Ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn ñến sinh trưởng phát triển
thân lá của cây ớt 34
4.1.2 Ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn ñến khảnăng ra hoa, ñậu quả
của cây ớt. 36
4.1.3 Ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn ñến sâu bệnh hại trên ớt 38
4.1.4 Ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn ñến các yếu tốcấu thành năng
suất và năng suất ớt. 39
4.1.5 Hiệu quảkinh tếcủa các công thức cắt ngọn cây ớt 42
4.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của α-NAA ñến sinh trưởng phát triển và
năng suất của giống ớt lai số03 trong ñiều kiện vụ ðông - Xuân
2009 – 2010 tại huy ện Nam ðàn, tỉnh NghệAn. 43
4.2.1 Ảnh hưởng của α-NAA ñến sinh trưởng thân lá của cây ớt. 44
4.2.2 Ảnh hưởng của α-NAA ñến khảnăng ra hoa, ñậu quảcủa cây ớt. 45
4.2.3 Tình hình sâu bệnh hại trên ớt ởthí nghiệm xửlý α-NAA. 47
4.2.4 Ảnh hưởng của α-NAA ñến các yếu tố c ấu thành năng suất và
năng suất ớt. 48
4.2.5 Ảnh hưởng của α-NAA ñến một sốchỉtiêu ñánh giá phẩm chất
ớt phẩm chất ớt lúc chín. 51
4.2.6 Hiệu quảkinh tếcủa các công thức xửlý α-NAA. 53
4.3 Nghiên cứu ảnh hưởng của GA
3
ñến sinh trưởng phát triển và
năng suất của giống ớt lai số03 trong ñiều kiện vụ ðông - Xuân
2009 – 2010 tại huy ện Nam ðàn, tỉnh NghệAn. 54
4.3.1 Ảnh hưởng của GA
3
ñến sinh trưởng thân lá của cây ớt. 55
4.3.2 Ảnh hưởng của GA
3
ñến khảnăng ra hoa, ñậu quảcủa cây ớt. 56
4.3.3 Tình hình sâu bệnh hại trên ớt ởthí nghiệm xửlý GA
3
. 57
4.3.4 Ảnh hưởng của GA
3
ñến các yếu tốcấu thành năng suất và năng
suất ớt. 58
4.3.5 Ảnh hưởng của GA
3
ñến phẩm chất ớt quảtươi lúc chín. 60
4.3.6 Hiệu quảkinh tếcủa thí nghiệm xửlý GA
3
. 61 4.4 Nghiên cứu ảnh hưởng của chếphẩm phân bón lá ñến sinh trưởng
phát triển và năng suất của giống ớt lai số03 trong ñiều kiện vụ
ðông -Xuân 2009 – 2010 tại huy ện Nam ðàn, tỉnh NghệAn. 63
4.4.1 Ảnh hưởng của chếphẩm phân bón lá ñến sinh trưởng thân lá
của cây ớt. 64
4.4.2 Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón lá ñến khả năng ra hoa,
ñậu quảcủa cây ớt. 65
4.4.3 Tình hình sâu bệnh hại trên ớt ởthí nghiệm xửlý chếphẩm bón
lá. 66
4.4.4 Ảnh hưởng của chếphẩm phân bón lá ñến các yếu tốcấu thành
năng suất và năng suất ớt. 67
4.4.5 Ảnh hưởng của chếphẩm phân bón lá ñến phẩm chất ớt quảtươi
lúc chín. 70
4.4.6 Hiệu quảkinh tếcủa thí nghiệm sửdụng chếphẩm bón lá. 71
5 KẾT LUẬN VÀ ðỀNGHỊ 72
5.1 Kết luận 72
5.2 ðềnghị 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO 74
PHỤLỤC 81

1. MỞ ðẦU
1.1. ðặt vấn ñề
Cây ớt (Capsicumspp.) thuộc chi Capsicum, họCà (Solanaceae). Có
hai loài phổ biến là ớt cay (Capsicum frutescens L.) và ớt ngọt (Capsicum
annuum L.). Ớt là cây rau quả gia vị phổ biến và quan trọng thứ 2 sau cà
chua. Ớt có nguồn gốc ởvùng nhiệt ñới Châu Mỹ(Bắc và Nam Mỹ) cách ñây
hơn sáu nghìn năm, sau ñó ñược lan truyền tới Châu Phi, Châu Âu, Châu Á và
phát triển rộng khắp thếgiới [46], [27].
Ngày nay ớt ñược trồng rộng rãi trên toàn thếgiới từ55
0
vĩ ñộbắc ñến 55
0
vĩ ñộ nam, ñặc biệt ở các nước châu Mỹvà một sốnước châu Á như Trung
Quốc, Ấn ðộ, Thái Lan, Hàn Quốc, Indonesia, Việt Nam, Malaysia [47].
Hiện nay có khoảng 50 giống ớt khác nhau có tên gọi rất khác nhau tuỳ
hình dạng hay ñặc tính, như ớt sừng trâu, ớt cựa gà, ớt cà, ớt Chỉthiên, ớt
hiểm, ớt ngọt [15]. Theo Bosland và Votava (2003) [74] quả ớt có nhiều lợi
thếtrong việc nấu nướng, trong quả ớt chứa nhiều chất hoá học bao gồm chất
dầu dễbay hơi, dầu béo, capsaicinoit, carotenoit, vitamin, protein, chất sợi và
các nguyên tố khoáng chất. Nhiều thành phần trong quả ớt có giá trị dinh
dưỡng quan trọng, làm gia vị, mùi thơm và màu sắc. Quả ớt giúp làm giảm
nhiễm sạvà cholesterol, giàu vitamin A và C, nhiều khoáng kali, axit folic và
vitamin E. Trong quả ớt tươi có chứa nhiều vitamin C hơn so với quảthuộc
họcây có múi và chứa nhiều vitamin A hơn so với củcà rốt. Hai nhóm chất
hoá học quan trọng trong ớt là capsaicinoit và carotenoit. Capsaicinoit là
alkaloit tạo ra vịcay cho quả ớt. Một sốlượng lớn carotenoit cung cấp giá trị
dinh dưỡng cao và màu sắc cho quả ớt [74].
Theo Nguyễn Văn Luật (2008) [15], trong quả ớt có các chất nitơ
(15%), tinh dầu (1,12%), dầu cố ñịnh (12,5%), các chất không có nitơ(35%),
tro (15%), chất thơm, vitamin C (0,05%). Vềhàm lượng dinh dưỡng, trong
100 g rau ớt có năng lượng là 29 Calo; 1,3 mg protein; 5,5 mg caroten và 250
mg vitamin C.
ỞViệt Nam diện tích trồng ớt cay ởcác vùng ớt tập trung vào khoảng
3.000 ha, năm cao nhất (1998) lên tới 5.700ha. Vùng trồng ớt chuyên canh tập
trung chủ y ếu ở khu vực miền trung: Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên
Huế. Sản phẩm ớt bột hiện ñứng vịtrí thứnhất trong mặt hàng rau - gia vị
xuất khẩu [33]. Ớt là cây dễtrồng, không kén ñất, thích hợp với nhiều vùng
sinh thái do vậy tiềm năng phát triển cây ớt ởnước ta rất to lớn. Khác với các
loại rau khác, quả ớt có thểthu hoạch nhiều lần, sơchếhay chếbiến ñơn giản
(phơi khô, bột, tương ), với ñặc ñiểm này cây ớt khắc phục ñược tính rủi ro
của thịtrường, giữgiá cả ổn ñịnh, ñảm bảo ñược lợi ích cho người sản xuất.
Do giá trịto lớn mà cây ớt mang lại, hiện nay diện tích trồng ớt không những
ởphía Nam mà ñã ñược mởrộng ra các tỉnh thuộc khu vực phía Bắc [30].
NghệAn là một tỉnh thuộc khu vực Bắc Trung Bộ, những năm gần ñây
cây ớt ñược coi là cây trồng hàng hoá, nhiều vùng trồng ớt xuất khẩu ñã hình
thành ñem lại hiệu quảkinh tếcao cho nhiều hộnông dân. Theo sốliệu tổng
kết diện tích cây trồng hàng năm của Cục thống kê tỉnh NghệAn: Diện tích
trồng ớt năm 2007 là 540 ha, năm 2008 là 662ha, năm 2009 là 465ha.
NghệAn nằm trong vùng khí hậu nhiệt ñới gió mùa, chịu sựtác ñộng
trực tiếp của gió mùa Tây nam khô và nóng (từtháng 4 ñến tháng 8) và gió
mùa ðông bắc lạnh, ẩm ướt (từtháng 11 ñến tháng 3 năm sau). Nhiệt ñộtrung
bình năm vào khoảng 25
0
C. Lượng mưa trung bình 1.650 mm/ năm. ðộ ẩm
trung bình năm là 86,5%. Sốgiờnắng bình quân trong năm là 1.400 giờ. ðây
là ñiều kiện thuận lợi cho cây ớt sinh trưởng, phát triển [14].
Tuy vậy, trong thực tếsản xuất ớt ởNghệAn còn gặp không ít khó khăn.
Do trước ñây ớt chủyếu ñược trồng nhỏlẻ ởcác hộgia ñình, không ñầu tư
thâm canh nên khi trồng ớt xuất khẩu nông dân còn gặp khá nhiều khó khăn
trong kỹthuật canh tác, các giống ớt hiện nay ñang trồng ởNghệAn chủy ếu là
giống ớt "Sừng trâu" của ñịa phương, nhiều năm không ñược chọn lọc nên có
tỷlệlẫn tạp cao, chống chịu với sâu bệnh kém, dẫn ñến năng suất thấp, mẫu mã
chưa ñẹp, chất lượng thấp chưa ñáp ứng ñược yêu cầu xuất khẩu. Ngoài ra, do
ảnh hưởng của vịtrí ñịa lý, khu vực NghệAn thường bịhạn hán vào cuối vụ
trồng ớt từtháng 4 – tháng 6: nhiệt ñộcao, ẩm ñộthấp kết hợp với gió mùa Tây
nam khô nóng, thời tiết thay ñổi thất thường, ñột ngột. Trong lúc ñó cây ớt rất
mẫm cảm với ñiều kiện ngoại cảnh, ñặc biệt là vào giai ñoạn hình thành năng
suất. Cây ớt có ñặc ñiểm vừa sinh trưởng phát triển dinh dưỡng, vừa sinh
trưởng phát triển sinh thực (vừa ra lá, ra cành và ra quảmột lúc), thời gian này
kéo dài trên ñồng ruộng 2 – 3 tháng nên chịu ảnh hưởng của nhiều y ếu tốngoại
cảnh làm giảm sựra hoa ñậu quảvà năng suất. Mặt khác ớt còn là cây tựthụ
phấn, thời gian thụphấn, thụtinh diễn ra rất ngắn, nếu gặp ñiều kiện thời tiết
bất lợi nhưvậy sẽrụng hoa, rụng quả. Vì vậy, nghiên cứu tác ñộng mọi biện
pháp kỹthuật nhằm tăng cường sựthụphấn thụtinh, ñậu quả, ngăn ngừa sự
rụng quả, tăng năng suất ớt là ñiều cần thiết.
Trên cơsở ñó, với mục ñích nhằm nâng cao năng suất, phẩm chất và
hiệu quảkinh tếcho người trồng ớt tại huy ện Nam ðàn, tỉnh NghệAn và
những vùng có ñiều kiện sinh thái tương tự, ñược sự ñồng ý của Bộmôn Sinh
lý thực vật, Khoa Nông học, Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội, dưới sự
hướng dẫn của TS. Nguyễn ThịKim Thanh, chúng tôi tiến hành nghiên cứu
ñề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ thuật ñến khả
năng sinh trưởng phát triển và năng suất của giống ớt lai số03 vụ ðông -
Xuân năm 2009 - 2010 tại huyện Nam ðàn - tỉnh NghệAn”.
1.2. Mục ñích và yêu cầu
1.2.1. Mục ñích
Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian cắt ngọn, chất ñiều tiết sinh
trưởng (α-NAA và GA
3
) và chếphẩm bón lá ñến sinh trưởng, phát triển và
năng suất ớt ởNghệAn. Trên cơsở ñó xác ñịnh ñược kỹthuật phù hợp làm
tăng năng suất và hiệu quảkinh tếcủa cây ớt nhằm bổsung vào quy trình
thâm canh cây ớt giống lai 03 ởNghệAn và các vùng có ñiều kiện sinh thái
tương tự.
1.2.2. Yêu cầu
- Xác ñịnh thời gian cắt ngọn thích hợp làm tăng sinh trưởng phát triển
và năng suất của cây ớt.
- Xác ñịnh chếphẩm phân bón lá thích hợp làm cây ớt sinh trưởng phát
triển tốt, năng suất cao
- Xác ñịnh nồng ñộxửlý α-NAA và GA
3
thích hợp cho cây ớt làm
tăng tỷlệ ñậu quả, giảm rụng quảvà tăng năng suất ớt.
- ðánh giá hiệu quảkinh tếcủa các công thức thí nghiệm
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñềtài
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
Xác ñịnh ñược cơsởkhoa học của kỹthuật cắt ngọn, chất ñiều tiết sinh
trưởng (GA3, α- NAA) và phân bón lá ñến sinh trưởng phát triển, khảnăng ra
hoa ñậu quảvà năng suất cây ớt lai 03 trồng tại Nam ðàn - NghệAn. Kết quả
nghiên cứu của ñềtài sẽbổsung thêm thông tin, dữliệu khoa học cho cây
ớt, làm tài liệu tham khảo cho công tác giảng dạy, nghiên cứu khoa học và chỉ
ñạo sản xuất.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quảnghiên cứu góp phần xây dựng quy trình trồng giống ớt lai 03
mới nhằm nâng cao năng suất, phẩm chất và hiệu quảkinh tếtrồng ớt ởNam
ðàn – NghệAn và những vùng có ñiều kiện sinh thái tương tự.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ ớt trên thếgiới và tại Việt Nam.
2.1.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ ớt trên thếgiới.
Xuất phát từgiá trịdinh dưỡng, hiệu quảkinh tế, cây ớt ñã giữmột vị
trí quan trọng trong nền nông nghiệp hàng hoá, ñặc biệt là các nước có ñiều
kiện khí hậu, ñất trồng thích hợp. Cây ớt ñược xem là một trong sốnhững cây
trồng quan trọng ởcác vùng Nhiệt ñới. Diện tích và sản lượng ớt trên thếgiới
ngày càng tăng. Theo FAO, năm 1994 diện tích trồng ớt toàn thếgiới là 1,25
triệu ha, thì ñến năm 2001 diện tích này ñã tăng lên là 1,45 triệu ha và tăng
lên ñến 1,656 triệu ha vào năm 2004 với sản lượng ớt tươi 24,027 triệu tấn.
Trong ñó Châu Á vẫn là khu vực dẫn ñầu cảvềsản lượng lẫn diện tích với
60,5% diện tích và 64,8% sản lượng của toàn thếgiới. Các nước nhập khẩu và
xuất khẩu ớt quan trọng nhất bao gồm: Trung Quốc, Ấn ðộ, Mêxicô,
Pakistan, Thái Lan và ThổNhĩKỳ [74], [76].
Theo Ali (2006) [70], diện tích trồng ớt ởChâu Á năm 2003 là 2,5 triệu
ha chiếm 67% diện tích trồng ớt của thếgiới, còn tổng sản lượng ñạt 22,4
triệu tấn, chiếm 67,8% và ñạt giá trịxuất khẩu 396 triệu USD.
Hiện nay, Ấn ðộlà nước xuất khẩu ớt lớn nhất thếgiới, chiếm 25%
tổng sản lượng toàn cầu, tiếp theo là Trung Quốc (24%), Tây Ban Nha (17%),
Mexico (8%). Các nước nhập khẩu các sản phẩm từ ớt lớn nhất thếgiới là các
tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), Liên minh Châu Âu (EU), Sri
Lanca, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc. Trao ñổi thương mại toàn cầu về ớt
ñạt gần 16% tổng sản phẩm gia vị, chiếm vịtrí thứhai chỉsau cây hồtiêu.



TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. Tài liệu tiếng Việt.
1. Mai Phương Anh (1997), Kỹthuật trồng một sốloại rau cao cấp, NXB
Nông nghiệp.
2. TạThu Cúc (2007), Giáo trình cây rau, NXB Nông nghiệp.
3. Nguyễn Hữu Doanh, ðồng Khắc Xúc (1985), Trồng ớt xuất khẩu, NXB
Thanh Hóa.
4. Ngô Bích Hảo (1991) Kết quảbước ñầu nghiên cứu vềthành phần bệnh hại
ớt và một số ñặc ñiểm sinh học của nấm thán thưhại ớt Colletotrichumspp,
Kết quảnghiên cứu khoa học– Trường ðại học nông nghiệp Hà Nội, Trang
86 – 91, NXB Nông nghiệp.
5. Ngô Bích Hảo (1992), Bệnh thánh thư hại ớt, Tạp chí Bảo vệ thực vật
T.124, số4.
6. Ngô Bích Hảo (1993), Nguồn bệnh than thưtrên hạt giống và biện pháp
phòng trừ, Kết quảnghiên cứu khoa học, Trường ðại học Nông Nghiệp Hà
Nội, NXB Nông nghiệp.
7. Trần Ngọc Hùng (1999), Kết quảchọn lọc giống ớt có triển vọng tại thành
phốHồChí Minh,Tạp chí Nông nghiệp công nghiệp thực phẩm, số12/1999.
8. Lê Quang Hưng (1997), Ảnh hưởng của Gibberellin, . Và Ethaphon ñến
năng suất và chất lượng quảcà phê Robusta, Luận án phó tiến sỹkhoa học
Nông nghiệp.
9. Lê ThịKhánh (1994), ðặc ñiểm một sốgiống ớt trồng tại Huế, Tổng hợp
kết quảnghiên cứu khoa học, ðại học Nông lâm Huế.
10. Lê ThịKhánh (1999), Nghiên cứu ảnh hưởng của một sốchất ñiều hoà
sinh trưởng (α-NAA , GA
3
) và nguyên tốvi lượng (B, Zn) ñến sinh trưởng,
phát triển, năng suất và phẩm chất ớt cay (Capsicum anuum L.) ởThừa Thiên
- Huế,Luận án Tiến sỹnông nghiệp.
11. Nguyễn CựKhoan, VũTuyên Hoàng, Nguyễn ThịThái (1988), Một số
kết quảkhảo sát tập ñoàn giống ớt cay nhập nội, Tạp chí Khoa học Kỹthuật
nông nghiệp, số7/1988.
12. Nguyễn Thị Lan (chủ biên), Phạm Tiến Dũng (2006), Giáo trình
Phương pháp thí nghiệm, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội.
13. Vũ Xuân Long, Nguy ễn Quang Thạch, Hoàng Minh Tấn (1995), Ảnh
hưởng của Gibberellin và Auxin lên năng suất và chất lượng của bông,Kết
quảnghiên cứu khoa học trồng trọt 1994 – 1995, NXB Nông nghiệp.
14. Chu Viết Luân và cs (2005), NghệAn thếvà lực mới trong thếkỷXXI,
NXB Chính trịquốc gia.
15. Nguyễn Văn Luật (2008), Rau gia vị- kỹthuật trồng, làm thuốc nam và
nấu nướng, NXB Nông nghiệp.
16. VũTriệu Mân, Lê Lương Tề(2001), Giáo trình bệnh cây nông nghiệp,
NXB Nông nghiệp.
17. Trần Tú Ngà, Trần ThếTục và cs (1995), Chọn tạo giống ớt cay V23. Kết
quảnghiên cứu Khoa học vềrau quảtừnăm 1990 - 1994, NXB Nông nghiệp.
18. Trung tâm Khuyến nông – Khuyến lâm Nghệ An (2006), Tài liệu tập
huấn khuyến nông – khuyến lâm.
19. Cục Thống kê tỉnh NghệAn (2008), Niên giám thống kê NghệAn năm
2007.
20. Cục Thống kê tỉnh NghệAn (2009), Niên giám thống kê NghệAn năm
2008.
21. Huỳnh Văn Quốc (1997), Ảnh hưởng của một số chất ñiều hoà sinh
trưởng ñối với việc rụng và chín của quảcà phê vối, Luận án Thạc sỹkhoa
học Nông nghiệp.
22. Lê Hưng Quốc (1998), Phương pháp ñánh giá nông thôn có người dân
tham gia (PRA) trong hoạt ñộng khuyến nông khuyến lâm, NXB Nông
nghiệp.