Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của khoảng cách và thời vụ trồng đến sinh trưởng, phát triển,năng suất và chất

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của khoảng cách và thời vụ trồng đến sinh trưởng, phát triển,năng suất và chất lượng lá cây Cỏ ngọt Morita 3 (M3) tại Gia Lâm, Hà Nội
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
LỜI CAM ðOAN .i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT vii
DANH MỤC BẢNG .viii
Phần I MỞ ðẦU . 1
1.1. ðặt vấn ñề . 1
1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñề tài 2
1.2.1. Mục ñích 2
1.2.2. Yêu cầu của ñề tài 2
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài . 2
1.3.1. Ý nghĩa khoa học 2
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn 2
1.4. Phạm vi nghiên cứu và giới hạn của ñề tài . 2
Phần II TỔNG QUAN TÀI LIỆU . 3
2.1 Cơ sở khoa học và thực tiễn bố trí khoảng cách,thời vụ trồng 3
2.1.1 Cơ sở khoa học 3
2.1.2 Cơ sở thực tiễn 4
2.2. Nguồn gốc, phân loại Cỏ ngọt . 5
2.2.1. Nguồn gốc 5
2.3 ðặc ñiểm thực vật học 6
2.3.1 Thân 6
2.3.2 Rễ 6
2.3.3 Lá 6
2.3.4 Hoa 6
2.3.5 Quả và hạt . 7
2.4 Yêu cầu ñiều kiện sinh thái của cây 7
2.4.1 Nhiệt ñộ . 7
2.4.2 Nước và ñộ ẩm 7
2.4.3 Ánh sáng . 7
2.4.4 Dinh dưỡng khoáng . 8
2.4.5 ðất trồng . 8
2.5 Giá trị y học 8
2.5.1 Thành phần hoá học 8
2.5.2 Tính vị, công năng . 11
2.5.3 Tác dụng dược lý . 11
2.6 Tình hình sản xuất và nghiên cứu trên thế giới . 12
2.6.1. Tình hình sản xuất trên thế giới 14
2.6.2 Các nghiên cứu về Cỏ ngọt trên thế giới 15
2.7 Tình hình nghiên cứu và sản xuất trong nước . 16
2.7.1 Tình hình sản xuất trong nước . 16
2.7.2 Tình hình nghiên cứu trong nước . 18
Phần III ðỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 23
3.1. ðối tượng nghiên cứu 23
3.2. Nội dung nghiên cứu . 23
3.3. Phương pháp nghiên cứu và bố trí thí nghiệm . 23
3.4. Các chỉ tiêu theo dõi 25
3.4.1. Các chỉ tiêu sinh trưởng 25
3.4.2. Mức ñộ nhiễm sâu bệnh 26
3.4.3. Các chỉ tiêu năng suất . 27
3.4.4. Chỉ tiêu ñường tổng số . 27
3.5. Phương pháp xử lý số liệu . 27
Phần 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN . 28
4.1. Kết quả thí nghiệm 1: Nghiên cứu ảnh hưởng củakhoảng cách trồng ñến sinh
trưởng, phát triển, năng suất và hàm lượng ñường tổng số của cây cỏ ngọt 28
4.1.1 Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến chiều caothu hoạch giống Cỏ ngọt
M3 ở các lứa cắt . 28
4.1.2. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến tổng sốcành của giống Cỏ
ngọt M3 .30
4.1.3. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến số cặp lá trên cây Cỏ ngọt M3 qua
các lứa cắt 31
4.1.4. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến chỉ số SPAD trong lá Cỏ ngọt M3 32
4.1.5. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến chỉ số diện tích lá (LAI) Cỏ ngọt
M3 . 34
4.1.6. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến khả năngtích lũy chất khô của
giống Cỏ ngọt M3 35
4.1.7. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến mức ñộ nhiễm sâu bệnh của giống
Cỏ ngọt M3 37
4.1.8. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến năng suất cá thể và năng suất lý
thuyết cây Cỏ ngọt M3. 39
4.1.9. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến năng suất thực thu cây Cỏ ngọt M3. 42
4.1.10. Ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến hàm lượng ñường tổng số trong lá
Cỏ ngọt M3 44
4.2. Kết quả thí nghiệm 2: Ngiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến sinh
trưởng, phát triển, năng suất và hàm lượng ñường trong lá cỏ ngọt 45
4.2.1 Thời tiết khí hậu vùng ðồng bằng sông Hồng . 45
4.2.2 Ảnh hưởng của thời vụ ñến chiều cao thu hoạchgiống Cỏ ngọt M3 ở các
lứa cắt 47
4.2.3. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến tổng số cành của Cỏ ngọt M3 49
4.1.4 Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến số cặp lá trên cây Cỏ ngọt M3 qua các
lứa cắt 50
4.2.5. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến chỉ số SPAD trong lá Cỏ ngọt M3 52
4.2.6. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến chỉ số diện tích lá (LAI) Cỏ ngọt M3. 53
4.2.7. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến ñộng thái tích lũy chất khô của giống Cỏ
ngọt M 3 . 55
4.2.8. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến mức ñộ nhiễm sâu bệnh của Cỏ ngọt M3 .58
4.2.9. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến năng suất cáthể và năng suất lý thuyết
cây Cỏ ngọt M3 60
4.2.10. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến năng suất thực thu giống Cỏ ngọt M3 63
4.2.11. Ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến hàm lượng ñường tổng số và hàm
lượng Stevioside trong lá Cỏ ngọt M3 67
4.2.12. Hiệu quả kinh tế . 69
Phần V KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ . 71
5.1 Kết luận 71
5.2 ðề nghị . 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO 73
PHỤ LỤC 77

Phần I
MỞ ðẦU
1.1. ðặt vấn ñề
Cỏ ngọt (Stevia rebaudianaBertoni) còn ñược gọi là cây Cỏ ñường, Cỏ mật
hay Cúc ngọt, có nguồn gốc ở thung lũng Rio Monday nằm giữa Paraguay và
Brasil. Năm 1888, nhà thực vật học người Paraguay là Moises Santiago Bertoni
mới phân loại và chính thức ñặt tên gọi nó là Stevia rebaudianaBertoni. Thổ
dân Guarani ở Paraguay gọi cỏ này là Caá-êhê có nghĩa là Cỏ ngọt.
Cỏ ngọt là một chi có khoảng 240 loài thảo mộc và cây bụi thuộc họ Cúc
(Asteraceae). Những loài khác nhau của cỏ ngọt có chứa chất ngọt tự nhiên,
songStevia rebaudianañược chứng minh là chất có ñộ ngọt cao nhất. Chất chiết
xuất từ cây Cỏ ngọt có ñộ ngọt gấp 300 ñến 400 lần so với vị ngọt của ñường,
Cỏ ngọt ñã gây ñược sự chú ý rất lớn không chỉ với các ñối tượng có ít nhu cầu
hoặc buộc phải hạn chế lượng carbodrate như các bệnh nhân tiểu ñường, mà còn
có thể ñiều trị bệnh béo phì và chứng huyết áp cao.
Ngày nay, Cỏ ngọt ñang ñược trồng rất nhiều nơi trên thế giới và ñược ñánh giá
là cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, phục vụ cho ngành công nghiệp thực
phẩm và giải khát. Nhu cầu của ñường stevia ñang làvấn ñề xôn xao và rất nhiều
cuộc hội thảo quốc tế ñã ñược tổ chức ñể mở ra những thách thức ñối với các nhà
khoa học nghiên cứu và khoa học ứng dụng. Cỏ ngọt là cây lưu niên bán nhiệt ñới,
rất dễ canh tác và ñem lại hiệu quả kinh tế cao trên thế giới và Việt Nam.
Tuy nhiên, ñến nay vẫn chưa có một công trình nghiên cứu ñầy ñủ về quy
trình kỹ thuật trồng trọt cây Cỏ ngọt giống Morita 3 này tại Việt Nam. Vì vậy,
nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật về trồng trọt nhằm xây dựng quy trình sản
xuất cỏ ngọt tại Việt Nam. ðáp ứng nhu cầu sử dụng trên trị trường Việt Nam và
xuất khẩu là vấn ñề hết sức cần thiết.
Xuất phát từ lý do ñó chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñề tài: “Nghiên cứu
ảnh hưởng của khoảng cách và thời vụ trồng ñến sinh trưởng, phát triển,
năng suất và chất lượng lá cây Cỏ ngọt Morita 3 (M3) tại Gia Lâm – Hà Nội”
1.2. Mục ñích và yêu cầu của ñề tài
1.2.1. Mục ñích
Xác ñịnh khoảng cách và thời vụ trồng thích hợp cho sinh trưởng, phát
triển, năng suất và chất lượng cao của cây Cỏ ngọt M3 tại Gia lâm Hà Nội
1.2.2. Yêu cầu của ñề tài
- ðánh giá ảnh hưởng của khoảng cách trồng ñến sinhtrưởng phát triển, năng
suất và hàm lượng ñường trong lá cây cỏ ngọt.
- ðánh giá ảnh hưởng của thời vụ trồng ñến sinh trưởng phát triển, năng suất và
hàm lượng ñường trong lá cây cỏ ngọt.
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
Xác ñịnh cơ sở khoa học của khoảng cách trồng, thờivụ trồng góp phần
xây dựng quy trình kỹ thuật sản xuất cỏ ngọt cho năng suất cao, chất lượng tốt.
Là tài liệu tham khảo trong trồng trọt và nghiên cứu, giảng dạy về cây Cỏ
ngọt ở Việt Nam.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
Nâng cao năng suất, chất lượng cây Cỏ ngọt phục vụ xuất khẩu và nhu
cầu trong nước, góp phần hình thành một loại cây trồng mới trong cơ cấu cây
trồng nước ta, góp phần ña dạng hóa và nâng cao hiệu quả kinh tế trong xuất
nông nghiệp của bà con nông dân.
1.4. Phạm vi nghiên cứu và giới hạn của ñề tài
ðề tài ñược tiến hành trong ñiều kiện vụ Thu 2010 và vụ Xuân 2011 trên
vùng ñất huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

Phần II
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Cơ sở khoa học và thực tiễn bố trí khoảng cách,thời vụ trồng
2.1.1 Cơ sở khoa học
Khoảng cách và thời vụ trồng là hai yếu tố ảnh hưởng nhiều ñến năng suất
Cỏ ngọt. Giải quyết tốt vấn ñề về khoảng cách mật ñộ tức giải quyết tốt mối
quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển của các cá thể làm cho quần thể cây Cỏ
ngọt khai thác tốt nhất khoảng không gian (không khí, ánh sáng) và mặt ñất
(khai thác nước, dinh dưỡng trong ñất) nhằm thu ñược sản lượng cao nhất trên
một ñơn vị diện tích.
Khoảng cách trồng càng dày thì sự cạnh tranh diễn ra càng quyết liệt.
Dưới ñất, Cỏ ngọt cạnh tranh về dinh dưỡng, nguồn nước, ñể phát triển bộ rễ ñể
nâng ñỡ cây và nuôi cây. Trên khoảng không gian, ñểcó thể lấy ñược ánh sáng
khi phải cạnh tranh với các cây khác cây sẽ phải tăng trưởng chiều cao một cách
tối ña chính vì vậy sẽ làm cho thân nhỏ, cây yếu, số cành ít, nhỏ, số cặp lá trên
cành giảm, sức chống chịu kém trước các ñiều kiện ngoại cảnh, khả năng chống
ñổ kém.
Khi trồng ở khoảng cách trồng thưa cây sẽ không phải cạnh tranh nhau
nhiều do vậy cây sẽ có ñiều kiện phát triển tốt chonăng suất cá thể cao nhưng
năng suất quần thể lại giảm, bên cạnh ñó cây sẽ bị ảnh hưởng nhiều bởi ñiều
kiện ngoại cảnh do tính quần thể bị giảm, khả năng chống chịu với ñiều kiện
ngoại cảnh bất thuận cũng bị ảnh hưởng, cỏ dại tăng. Khoảng cách trồng thích
hợp sẽ giúp cho cây sử dụng ñược tối ña các ñiều kiện của ñồng ruộng từ ñó
giúp cây sinh trưởng phát triển tốt, khả năng tích luỹ của cây tăng từ ñó có thể
tăng năng suất và tăng sản lượng cũng như hiệu quả kinh tế.
Thời vụ trồng ảnh hưởng trực tiếp ñến sinh trưởng, phát triển, năng suất
cây trồng. Thời vụ trồng thích hợp cho phép cây trồng ñược sinh trưởng phát
triển trong ñiều kiện tốt nhất về ánh sáng, nhiệt ñộ, ñộ ẩm, lượng mưa và cho
năng suất cao nhất. Thời vụ trồng không thích hợp sẽ làm cho cây trồng sinh
trưởng phát triển kém, trong những ñiều kiện nhất ñịnh dẫn tới giảm năng suất.
Cỏ ngọt là cây trồng có xuất xứ nhiệt ñới, là cây lưu niên và phản ứng chặt
chẽ với yếu tố quang chu kì. Ở Việt Nam từ trước tới nay, giống như phần lớn các
loại cây trồng khác, Cỏ ngọt (giống ST88) chủ yếu ñược trồng vào vụ Xuân khi có
nhiệt ñộ cao, ẩm ñộ cao, cây sinh trưởng mạnh và cho năng suất cao. Tuy nhiên,
trong một số ñiều kiện về ñất ñai, khí hậu, ñặc tính lưu niên và phản ứng với ánh
sáng ngày ngắn Cỏ ngọt có thể ñược trồng ở nhiều thời vụ khác nhau trong năm.
Do ñó, xác ñịnh ñược thời vụ trồng thích hợp ñể Cỏ ngọt sinh trưởng, phát triển tốt,
khắc phục ñược hạn chế của ñặc tính ra hoa nhằm thunăng suất cao, chất lượng tốt
là yêu cầu quan trọng trong sản xuất cây Cỏ ngọt hiện nay.
2.1.2 Cơ sở thực tiễn
Những kết quả nghiên cứu trước về mật ñộ khoảng cách trồng ñã chỉ ra: Mỗi
loài cây, giống cây trồng có một mật ñộ, khoảng cách trồng thích hợp. Mật ñộ ảnh
hưởng rất lớn ñến sinh trưởng, phát triển, năng suất và phẩm chất của cây trồng.
Theo Nguyễn Hữu Tề và cộng sự, 1989 – 1993, nghiên cứu về mật ñộ cấy
ñối với giống lúa CR203 cho thấy mật ñộ cấy phổ biến thích hợp với giống lúa
này là 50 – 55 khóm/m
2
cho năng suất cao nhất. Mật ñộ cấy phụ thuộc vào các
ñiều kiện như ñất ñai, phân bón, thời vụ và tuổi mạ[10]
Nghiên cứu về khoảng cách trồng trên cây Bạch chỉ cũng chỉ ra khoảng
cách trồng 25x15 cm (27cây/m
2
) cho năng suất củ Bạch chỉ cao nhất. Nếu tăng
khoảng cách trồng dày hơn (25 x 5cm – 60 cây/m
2
) hoặc thưa hơn ( 35 x 20 cm -
9 cây/m
2
) ñều cho dẫn ñến giảm năng suất Bạch chỉ so với khảng cách khoảng
cách 25 x15 cm.
Từ những kết quả nghiên cứu về mật ñộ của một số loại cây trồng phổ
biến ta có thể thấy việc nghiên cứu mật ñộ trồng làrất cần thiết với mỗi loại cây
trồng nói chung và với cây Cỏ ngọt nói riêng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. TIẾNG VIỆT
1. Mai Phương Anh và CS. Chọn tạo giống Cỏ ngọt. Kết quả nghiên cứu khoa
học Nông nghiệp năm 1993. Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội, 1994.
2. Mai Phương Anh, Trần ðình Long, Liakhovkin, A.G và CS. Giống Cỏ ngọt
ST88. Kết quả nghiên cứu khoa học Nông nghiệp năm 1994. Nhà xuất bản
Nông nghiệp Hà Nội, 1995
3. Hoàng Chung. Thực nghiệm trồng Cỏ ngọt trên ñất vườn ñồi trung du Bắc
Thái (Báo cáo tóm tắt). ðại học Sư phạm Việt Bắc 1991
4. Nguyễn Thị Hải. Nghiên cứu một số dặc ñiểm sinh trưởng phát triển và năng suất
cây Cỏ ngọt trên ñất ñồi trung du Bắc Thái. ðại học sư phạm Bắc Thái. 1991
5. Trần ðình Long, Mai Phương Anh, Liakhovkin, A.G. Cây Cỏ ngọt. Nhà xuất
bản Nông nghiệp Hà Nội, 1992.
6. Trần ðình Long, Mai Phương Anh, Liakhovkin, A.G. Một số kết quả nghiên
cứu về cây Cỏ ngọt ở Việt Nam. Tạp chí Nông nghiệp Công nghiệp thực
phẩm” trang 29. Tháng 1 năm 1993.
7. Trần ðình Long, Mai Phương Anh, Liakhovkin, A.G. Sản xuất và sử dụng
Có ngọt. Nhà xuất bản Nông nghiệp Hà Nội, 1996
8. ðinh Thế Lộc (1997), Giáo trình cây lương thực tập II cây màu, Nhà xuất
bản Nông nghiệp
9. ðỗ Tất Lợi. Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản KHKH. 1986
10. ðoàn Thị Thanh Nhàn (1996), Giáo trình cây công nghiệp, Nhà xuất bản
Nông nghiệp
11. Phạm Song - Nguyễn Hữu Quỳnh. Bách Khoa thư bệnh học.Nhà xuất bản
Giáo Dục, 2009.
12. Stevia Ventures Corporation. Hanbook. 2010
II.TIẾNG NƯỚC NGOÀI
13. Brandle, J. E. and Rosa, N., Heritability for yield, leaf : stem ratio and
stevioside content estimated from Landrace cultivarof Stevia rebaudiana.
Can. J. Plant Sci., 1992, 72, 1263–1266
14. J. E. Brandle, A. N. Starratt, and M. Gijzen. Stevia rebaudiana: Its
agricultural, biological, and chemical properties. Received 3 October
1997, accepted 28 April 1998.
15. Brandle, J. E.; Starratt, A. N.; Gijzen, M. Can.J. Plant Sci. 1998, 78, 527-536
16. Donalisio, M. G. R., Duarte, F. R., Pinto, A. J. D.A. and Souza, C. J.,Stevia
rebaudiana. Agronomico., 1982, 34, 65–68
17. Goenadi, D. H.,Water tension and fertilization of Stevia rebaudiana Bertoni
on Oxic Tropudalf (English abstr.). Menara Perkebunan., 1983, 51, 85–90.
18. Kennelly, E. J. In Stevia: the Genus Stevia. Medicinal and Aromatic PlantsIndustrial Profiles, Vol. 19; Kinghorn, A. D., Ed.; Taylor and Francis:
London, 2002; Chapter 4, pp 68-85
19. Kinghorn, A. D. In Stevia: the Genus Stevia. Medicinal andbAromatic
Plants-Industrial Profiles, Vol. 19 ; Kinghorn, A. D., Ed.; Taylor and Francis:
London, 2002; Chapter 1, pp 1-17. (b) Kinghorn, A. D.; Soejarto, D. D. In
Economic and Medicinal Plant Research; Wagner, H., Hikino, H., Farnsworth,
N. R., Eds.; Academic Press: London, 1985; Vol. 1, Chapter 1, pp 1-52.
20. Lee, J. I., Kang, K. K. and Lee, E. U., Studies on new sweetening resource
plant Stevia (Stevia rebaudiana Bert.) in Korea. I. Effects of transplanting
date shifting by cutting and seeding dates on agronomic characteristics and
dry leaf yields of Stevia (English abstr.) Res. Rep. ORD, 1979, 21, 171–179.
21. Li, Y.-C.; Kuo, Y.-H. Chem. Pharm. Bull. 2002, 50, 498-500
22. Mohammed Salim Uddin1, Mohammad Shaheed Hossain Chowdhury, M.
Muoztaba Mahfuzu Haque Khan, Mohammad Belal Uddin, Romel Ahmed,
Md. Azizul Baten. In vitro propagation of Stevia rebaudiana Bert in
Bangladesh. Accepted 28 March, 2006
23. Robinson, B. L., Contributions from the Gray Herbarium of Havard
University. The Gray Herbarium University, Cambridge, 1930
24. Pure CircleSdnBhd. Stevia Plantation Training for Thailand Farmer.
(Report). Thailand 2009.
25. Pure CircleSdnBhd. Hanbookpic.American, 2010
26. Saxena, N. C. and Ming, L. S., Preliminary harvesting characteristics of
Stevia. Phys. Prop. Agric. Mar. Prod., 1988, 3, 299–303.
27. Shock, C. C., Experimental cultivation of Rebaudi’s Stevia in California.
Univ. California, Davis Agron. Prog. Rep., 1982, p.122.
28. Silverstein, R. M.; Webster, F. X. Spectrometric Identification of Organic
Compounds, 6th ed.; John Wiley & Sons: New York, 1998;p 227.
29. Soejarto, D. D., Kinghorn, A. D. and Farnsworth, N.R.,Potential sweetening
agents of plant origin. III. Organoleptic evaluation of Stevia leaf herbarium
samples for sweetness.J. Nat. Prod., 1982, 45, 590–599.
30. Soejarto, D. D. In Stevia: the Genus Stevia. Medicinal and Aromatic PlantsIndustrial Profiles, Vol. 19; Kinghorn, A. D., Ed.; Taylor and Francis:
London, 2002; Chapter 2, pp 18-39)
31. Wahlberg, I.; Karlsson, K.; Curvall, M.; Nishida, T.; Enzell, C. R. ActaChem.
Scand. Ser. B 1978, 32, 203-215.
III. INTERNET
32. Http://Steviaventures.com
33. http://en.wikipedia.org/wiki/Stevia
34. http://www.stevia.com/
35. http://www.steviainfo.com/page=articles
36. http://www.naturalnews.com/stevia.html
37. http://www.youtube.com/watch
38. http://www.vista.vn/
49. FoodNavigator.com
40. http://sdh.tnu.edu.vn/download