Báo Cáo Nghiên cứu ảnh hưởng của dầu ve đến tính chất mỡ phân huỷ sinh học gốc xà phòng liti trên cơ sở hỗn

Nghiên cứu ảnh hưởng của dầu ve đến tính chất mỡ phân huỷ sinh học gốc xà phòng liti trên cơ sở hỗn hợp dầu sở-ve


Summary
With the purpose to develop an environmental friendly biodegradable lithium grease based on
non-modified vegetable oils (blend of castor oil and therasunquli oil) the paper presented the
results of research for the influences of quantity of castor oil in the blend on the properties of the
performed grease. The paper also emphasized these influences on the neutralization procedure in
preparation of the grease.
Key words: biodegradable grease, vegetable oil based lubricant.
I - Mở đầu
Hng năm trên thế giới có khoảng từ 4 đến
12 triệu tấn vật liệu bôi trơn đ" qua sử dụng bị
thải loại ra ngoi môi tr+ờng, trong đó mỡ bôi
trơn chiếm từ 3% đến 5%. Vì vậy, nghiên cứu
chế tạo mỡ bôi trơn phân huỷ sinh học (MBT
PHSH) trên cơ sở dầu thực vật (DTV) l một
trong các h+ớng phát triển đáp ứng nhu cầu bảo
vệ môi tr+ờng.
Giống nh+ các MBT gốc khoáng, MBT
PHSH có cấu trúc khung mạng do chất lm đặc
(x phòng kim loại nh+ natri, canxi, liti, một số
loại betonite hoặc polyure) tạo nên chứa môi
tr+ờng phân tán l DTV (chiếm từ 80 - 85%
trong mỡ) (hình 1) [1]. Phụ gia trong MBT
PHSH với vai trò tăng c+ờng các tính năng lm
việc của mỡ ít nhiều có ảnh h+ởng đến cấu trúc
mỡ v do đó ảnh h+ởng đến một số tính chất của
mỡ nh+ nhiệt độ nhỏ giọt, độ đặc (độ xuyên
kim), độ ổn định keo
Nh+ vậy trong MBT PHSH, dầu gốc khoáng
(thnh phần chiếm nhiều nhất trong mỡ) đ"
đ+ợc thay thế bằng DTV l nguyên liệu có khả
năng tái tạo, có tính PHSH cao v có khả năng
bôi trơn tốt hơn dầu khoáng. Tuy nhiên, để lm
vật liệu bôi trơn, DTV có nhiều yếu điểm cần
phải cải thiện nh+: độ bền chịu nhiệt, độ bền
chịu n+ớc v độ bền oxi hoá kém; độ nhớt thấp
(trừ dầu ve) [2]
Với mục đích tổng hợp MBT thân thiện môi
tr+ờng giảm thiểu tối đa các yếu điểm của DTV,
hỗn hợp dầu sở v dầu ve đ" đ+ợc lựa chọn để
thay thế dầu khoáng trong thnh phần của MBT
trên cơ sở x phòng liti [3]. Dầu sở đ+ợc lựa
chọn do có tỷ lệ axit oleic cao (tới 60%) do vậy
có độ bền oxi hoá tốt hơn cả so với dầu bông,
đậu t+ơng, h+ớng d+ơng .Tuy nhiên do điểm
đông đặc của dầu sở t+ơng đối cao (4o
C) v độ
nhớt thấp (31 cSt ở 40o
C) nên cần phải kết hợp
với dầu ve (có điểm đông đặc l -12o
C v độ
nhớt ở 40o
C l 259 cSt) để đạt yêu cầu chung
của MBT m không cần phải sử dụng DTV biến
tính lm tăng giá thnh sản phẩm. Các khảo sát
trong bi báo sẽ tập trung nghiên cứu sự ảnh
h+ởng của tỷ lệ dầu ve trong hỗn hợp sở ve đến