Thạc Sĩ Nghiên cứu ảnh hưởng của chitosan, chitosan oligosaccharid (COS) đến một số vi sinh vật gây bệnh trê

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của chitosan, chitosan oligosaccharid (COS) đến một số vi sinh vật gây bệnh trên cá bảo quản bằng nước đá và đề xuất công nghệ bảo quản sau thu hoạch

MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VÀ ðỒ THỊ
MỞ ðẦU . 9
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN . 11
1.1. CÁC BIẾN ðỔI CƠ BẢN CỦA CÁ TƯƠI SAU THU HOẠCH 11
1.2. TỔNG QUAN VỀ BẢO QUẢN CÁ BẰNG NƯỚC ðÁ LẠNH .19
1.3. TỔNG QUAN VỀ CÁ SÒNG .22
1.4. TỔNG QUAN VỀ CHITOSAN, COS VÀ CƠ CHẾ KHÁNG KHUẨN CỦA
CHÚNG 24
1.5. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG CHITOSAN, COSTRONG
CÔNG NGHỆ SAU THU HOẠCH Ở VIỆT NAM .33
CHƯƠNG II: NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 38
2.1. NGUYÊN VẬT LIỆU .38
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .38
2.2.1. Phương pháp xác ñịnh VSV .38
2.2.2. Phương pháp ñánh giá cảm quan 39
2.2.3. Phương pháp bố trí thí nghiệm .39
2.3. THIẾT BỊ VÀ HÓA CHẤT SỬ DỤNG TRONG NGHIÊN CỨU .41
2.4. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU THỰC NGHIỆM 41
CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN . 42
3.1. XÁC ðỊNH NỒNG ðỘ CHITOSAN TRONG ACID ACETIC 1%THÍCH
HỢP ðỂ TIÊU DIỆT MỘT SỐ LOẠI VI KHUẨN GÂY BỆNH TRÊNCÁ
SÒNG BẢO QUẢN LẠNH BẰNG NƯỚC ðÁ 42
88
3.1.1. Ảnh hưởng của Chitosan 1% trong acid acetic 1% ñến VSV tổng số
trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C) .42
3.1.2. Ảnh hưởng của Chitosan 1% trong acid acetic 1% ñến chất lượng cảm
quan trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá(1-3
o
C): .44
3.1.3. Ảnh hưởng của Chitosan 1,5% trong acid acetic 1% ñến VSV tổng số
trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C): 45
3.1.4. Ảnh hưởng của Chitosan 1,5% trong acid acetic 1% ñến chất lượng cảm
quan trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá(1-3
o
C): .46
3.1.5. Ảnh hưởng của Chitosan 2% trong acid acetic 1% ñến VSV tổng số
trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C): 47
3.1.6. Ảnh hưởng của Chitosan 2% trong acid acetic 1% ñến chất lượng cảm
quan trong quá trình bảo quản cá sòng trong nước ñá(1-3
o
C): .48
3.1.7. Ảnh hưởng của Chitosan trong acid acetic 1% ñến sự biến ñổi
Staphylococcus aureustrong bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 49
3.1.8. Ảnh hưởng của Chitosan trong acid acetic 1%ñến sự biến ñổi
Clostridium perfringens trong bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 50
3.1.9. Ảnh hưởng của Chitosan trong acid acetic 1%ñến sự biến ñổi Vibrio
parahaemolyticustrong bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 51
3.1.10. Ảnh hưởng của Chitosan trong acid acetic 1% ñến sự biến ñổi
Salmonella trong bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: .52
3.1.11. Ảnh hưởng của Chitosan trong acid acetic 1% ñến sự biến ñổi E.coli
trong bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 53
3.1.12. So sánh ảnh hưởng của nồng ñộ Chitosan trong acid acetic 1% ñến
ñiểm cảm quan cá sòng ở nhiệt ñộ 1-3
o
C 53
3.2. XÁC ðỊNH NỒNG ðỘ COS THÍCH HỢP ðỂ TIÊU DIỆT MỘT SỐ LOẠI
VI KHUẨN GÂY BỆNH TRÊN CÁ SÒNG BẢO QUẢN LẠNH BẰNG NƯỚC
ðÁ .54
3.2.1. Ảnh hưởng của COS 0,1% ñến VSV tổng số trongquá trình bảo quản cá
sòng trong nước ñá (1-3
o
C): .54
89
3.2.2. Ảnh hưởng của COS 0,1% ñến chất lượng cảm quan trong quá trình bảo
quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C): 55
3.2.3. Ảnh hưởng của COS 0,2% ñến VSV tổng số trongquá trình bảo quản cá
sòng trong nước ñá (1-3
o
C): .56
3.2.4. Ảnh hưởng của COS 0,2% ñến chất lượng cảm quan trong quá trình bảo
quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C): 58
3.2.5. Ảnh hưởng của COS 0,3% ñến VSV tổng số trongquá trình bảo quản cá
sòng trong nước ñá (1-3
o
C): .59
3.2.6. Ảnh hưởng của COS 0,3% ñến chất lượng cảm quan trong quá trình bảo
quản cá sòng trong nước ñá (1-3
o
C): 60
3.2.7. Ảnh hưởng của COS ñến sự biến ñổi Staphylococcus aureustrong bảo
quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 61
3.2.8. Ảnh hưởng của COS ñến sự biến ñổi Clostridium perfringens trong bảo
quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 61
3.2.9. Ảnh hưởng của COS ñến sự biến ñổi Vibrio parahaemolyticustrong
bảo quản cá sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 62
3.2.10. Ảnh hưởng của COS ñến sự biến ñổi Salmonella trong bảo quản cá
sòng ở nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: 63
3.2.11. Ảnh hưởng của COS ñến sự biến ñổi E.coli trong bảo quản cá sòng ở
nhiệt ñộ từ 1-3
o
C: .64
3.2.12. Ảnh hưởng của nồng ñộ COS ñến chất lượng cảm quan cá sòng bảo
quản bằng nước ñá (1-3
o
C) .64
3.3. SO SÁNH BẢNG ðIỂM CẢM QUAN CÁ SÒNG BẢO QUẢN BẰNG
CHITOSAN VÀ COS Ở NỒNG ðỘ THÍCH HỢP TRONG NHIỆT ðỘ 1-3
O
C
.65
3.4. ðỀ XUẤT QUY TRÌNH BẢO QUẢN CÁ SÒNG BẰNG NƯỚC ðÁ VỚI
CHẤT BẢO QUẢN LÀ CHITOSAN VÀ COS 67
KẾT LUẬN VÀ ðỀ XUẤT Ý KIẾN .71
TÀI LIỆU THAM KHẢO 73

MỞ ðẦU
Những năm gần ñây xuất khẩu các mặt hàng thủy sản nước ta càng ngày phát
triển ñóng vai trò quan trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu Việt Nam. Tuy nhiên
lượng phế liệu thủy sản thải ra từ các nhà máy rất lớn lên tới 2.257 tấn/ năm. Nếu
không có biện pháp xử lý thích hợp sẽ gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vì
vậy những yêu cầu xử lý phế liệu thủy sản ñông lạnhmà chủ yếu là vỏ tôm, cua,
ghẹ ñang ngày càng trở nên cấp bách. ðây là nguồn nguyên liệu chủ yếu ñể sản xuất
chitin, chitosan và Chitosan Oligosaccharide (COS). Do vậy việc nghiên cứu và
phát triển sản xuất Chitozan và COS là rất quan trọng ñể nâng cao giá trị sử dụng
phế liệu này và làm sạch môi trường.
Chitosan là một polysaccharid có nguồn gốc từ vỏ tôm, cua, ghẹ. ðặc tính của
chitosan là không tan trong nước, có thể hòa tan trong acid nhẹ và có khả năng
kháng khuẩn cao. Hiện chitosan ñang ñược các nhà công nghệ chế biến nghiên cứu
sử dụng trong nhiều lĩnh vực công nghệ. Trong công nghệ sau thu hoạch, chitosan
ñược sử dụng làm màng bao bên ngoài của các các loại trái cây như xòai, chôm
chôm, ñể hạn chế sự thoát hơi nước và kháng khuẩn. Vì thế khi nhúng chitosan
bên ngoài trái cây sẽ tạo cho trái cây có cảm quan ñẹp bóng, giúp kéo dài thời gian
bảo quản trái cây. Trong lĩnh vực chế biến thủy sản, chitosan ñược dùng ñể xử lý
thịt, cá, tôm nhằm hạn chế sự hao hụt khối lượng trong quá trình cấp ñông cũng như
hạn chế sự phát triển của VSV gây hư hỏng sản phẩm,không những thế thủy sản sẽ
có chất lượng cảm quan tốt hơn. Trong nông nghiệp, người ta còn sử dụng màng
chitosan ñể bảo quản nông sản, kéo dài thời gian sửdụng, giảm hư hỏng do ưu ñiểm
của nó có khả năng kháng khuẩn kháng nấm. Hơn nữa khi sử dụng chitosan trong
bảo quản hạt giống, chitosan còn giúp tăng cường khả năng nảy mầm của hạt.
Trong y học, chitosan dùng làm da nhân tạo, chống nhiễm trùng và tăng khả năng
tái tạo da, ngoài ra còn làm thuốc chống viêm loét dạ dày .
Từ chitosan, Trần Thị Luyến ñã nghiên cứu thủy phânchitosan thành chitosan
oligosaccharid (COS) - một loại oligosaccharid có các ñặc tính gần giống chitosan
thậm chí có nhiều ñặc tính ưu việt hơn như khả năngkháng khuẩn tốt hơn nhưng lại
10
dễ sử dụng hơn do ñặc tính hòa tan trong nước. Do ñó các nhà khoa học cho rằng
khả năng ứng dụng của COS trong các lĩnh vực sản xuất ñời sống sẽ ñược mở rộng
hơn. Với tình hình hiện nay các hóa chất bảo quản thực phẩm như hàn the, Urea .bị
cấm sử dụng trong lĩnh vực xuất khẩu thủy sản, thì ñây là một con ñường mới ñể
chúng ta nghiên cứu và áp dụng trong thực tế sản xuất. Tuy vậy, hiện nay các công
trình nghiên cứu ứng dụng chitosan và COS trong cáclĩnh vực của ñời sống còn rất
ít. Chính vì vậy, tôi thực hiện luận văn “Nghiên cứu ảnh hưởng của chitosan,
chitosan oligosaccharid (COS) ñến một số vi sinh vật gây bệnh trên cá bảo quản
bằng nước ñá và ñề xuất công nghệ bảo quản sau thu hoạch” với mục tiêu ñánh giá
khả năng sử dụng chitosan, chitosan oligosaccharid (COS) ñể ức chế một số vi
khuẩn gây bệnh nhằm kéo dài thời gian bảo quản cá sòng theo phương pháp bảo
quản lạnh.
Nội dung của luận văn: luận văn nghiên cứu một số nội dung sau
1) Xác ñịnh nồng ñộ chitosan và COS thích hợp ñể làm giảm một số loại vi khuẩn
gây bệnh cho người trên cá sòng bảo quản lạnh bằng nước ñá. Dựa vào 6 chỉ tiêu VSV
theo TCVN và ñánh giá cảm quan mẫu bảo quản bằng chitosan hoặc COS.
2) ðánh giá khả năng kháng một số loại vi khuẩn gâybệnh của chitosan, COS.
So sánh và chọn lựa chitosan hay COS ở nồng ñộ thích hợp dùng ñể bảo quản cá.
3) Xây dựng qui trình bảo quản cá song sau thu hoạch, nhằm ñảm bảo vệ sinh và
an toàn thực phẩm.
Ý nghĩa khoa học và thực tế của luận văn:
Sự thành công của luận văn sẽ là các số liệu thực tế góp phần khẳng ñịnh khả
năng sử dụng chitosan và COS ñể làm giảm VSV trong bảo quản cá sau thu hoạch.
Các số liệu thực tế này sẽ góp phần làm phong phú thêm kiến thức về khả năng ứng
dụng của chitosan và COS trong lĩnh vực chế biến thủy sản, bổ sung vào giáo trình
giảng dạy cho sinh viên Khoa Chế biến - Trường ðại học Nha Trang.
Sự thành công của luận văn sẽ là cơ sở ñể các doanhnghiệp chế biến thủy sản
ứng dụng chitosan và COS làm phụ gia (thay thế cho các phụ gia ñộc hại) ñể kéo
dài thời gian bảo quản cá tươi sau thu hoạch.
11
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN
1.1. CÁC BIẾN ðỔI CƠ BẢN CỦA CÁ TƯƠI SAU THU HOẠCH
Thành phần hóa học của cá gồm có các nhóm hợp chất hữu cơ, các nhóm
nguyên tố ña lượng và các nguyên tố vi lượng. Nhóm các hợp chất hữu cơ gồm:
protein, lipid, hợp chất chứa nitơ phi protein, Nhóm các chất ña lượng gồm: chất
khoáng và nước. Nhóm các chất vi lượng gồm: Enzyme,vitamin, sắc tố, ñộc tố
Hàm lượng các chất này thay ñổi theo loại, giống, ñộ tuổi, vùng sinh sống và trạng
thái sinh lý của cá
Trong cá còn có các hợp chất chứa nitơ phiprotein như: Trimethylamin oxyt,
TMA NH3
và Urea. Trimethyl amin oxyt (TMAO) về hàm lượng, chiếm tỷ lệ thấp
so với các bazơ nitơ khác. TMAO chiếm 1-5% khối lượng của mô cơ theo trọng
lượng khô nhưng quyết ñịnh ñến tính ñặc trưng của thịt cá và có ảnh hưởng quan
trọng trong quá trình biến ñổi của thịt cá. Vai tròcủa TMAO ñói với cá là ñiều
chỉnh áp suất thẩm thấu của cơ thịt cá, là hợp chấtcó khả năng chống ñông và là sản
phẩm phụ. TMA là sản phẩm của quá trình phân hủy TMAO. Cá có nhiều TMAO
sẽ có nhiều TMA. NH
3
là sản phẩm cuối cùng của quá trình phân hủy TMA. Ở cá
tươi hàm lượng NH
3hầu như không ñáng kể. Ở cá sụn hàm lượng NH
3
cao gấp 20-25 lần. Trong quá trình bảo quản hàm lượng NH
3
tăng rất nhanh. Người ta dùng chỉ
số NH
3
ñể ñánh giá ñộ tươi của cá. Urea có trong mô xươngcủa cá, hàm lượng
trong cá nhỏ nhưng biến ñổi rộng. Hàm lượng Urea chiếm 1,5-2% ñối với cá xương
cứng. Cá nước ngọt có hàm lượng Urea nhiều hơn cá nước mặn, hàm lượng Urea
trong cá trung bình 500-700 mg% còn cá sụn có hàm lượng Urea lên tới 1400-2200mg%.
Lipid của cá liên quan nhiều về mặt dinh dưỡng, khảnăng tiêu hóa và mùi vị
ñặc trưng của cá. Lipid của cá có khối lượng riêng thấp, vào khoảng 0,92-0,95g/cm
3
. Căn cứ vào hàm lượng của lipid trong cơ thịt cá, người ta chia cá làm 4
nhóm: Cá gầy có hàm lượng tối ña 3%, cá béo vừa có hàm lượng từ 3-8%, cá béo có
hàm lượng từ 9-15% và cá rất béo có hàm lượng trên 15%.
Vitamin có mặt ở mọi tế bào, tuy nhiên vitamin hiệndiện một cách có chọn
lọc ở các mô và các cơ quan khác nhau của cá. Trongcá thường gặp một số vitamin
12
sau: vitamin nhóm A, thường có 2 loại là vitamin A
1
thường gặp ở cá biển và
vitamin A
2
thường gặp ở cá nước ngọt. Vitamin nhóm B là nhóm vitamin có hàm
lượng lớn và phong phú. Thành phần vitamin nhóm B trong cá tương ñương
vitamin nhóm B của ñộng vật trên cạn. Vitamin nhóm C là nhóm vitamin có ở mọi
cơ quan, chúng có mặt nhiều nhất trong gan cá và trong sẹ cá. Bình quân trong thịt
cá có hàm lượng vitamin C từ 1-6mg%. Cuối cùng là vitamin nhóm D có cấu trúc,
tính chất gần giống nhau nhưng hoạt tính sinh học khác nhau. Trong cá và ñộng vật
thủy sinh thường thấy vitamin D
3
ở các bộ phận trong cơ thể cá, nơi nào có nhiều
lipid thì nơi ñó có nhiều vitamin D.
Enzyme là chất xúc tác hữu cơ trong cơ thể của cá và ñóng vai trò rất quan
trọng trong sự tồn tại và phát triển của cá. Trong các loại enzyme thì protease là một
nhóm enzyme có tác dụng thủy phân protein, chúng cónhiều trong ñộng vật thủy
sản, chúng bao gồm các enzyme rất quan trọng như pepsin, trypsin, chymotrypsin
Pepsin là enzyme do màng nhầy dạ dày tiết ra, pepsin có ở một số loại cá có dạ dày.
Tuy nhiên ở một số loài cá có dạ dày hoặc không có dạ dày mà không tiết ra acid
cũng không có loại pepsin này. Phân tử lượng của pepsin khoảng 4200 Dalton, ñiểm
ñẳng ñiện ở pH 3,7. Trypsin là loại enzyme có trong dịch tụy tạng của những loài
cá có da dày, còn những loài cá không có dạ dày thìchúng tập trung trong ống tiêu
hóa, trong ruột non, gan và tụy. Khi cá chết Trypsin sẽ tự phân giải tổ chức cơ thịt
của cá. Trypsin là loại protein kiềm tính, chúng cóphân tử lượng khoảng 23800
Dalton và ñiểm ñẳng ñiện ở pH 10,5. ða số trypsin hoạt ñộng ở pH tối ưu là 8 và có
khả năng thủy phân mạnh ñối với nhiều loại protein.Ngoài ra, trong cá còn có
Cathepsin, ñây là loại enzyme protease nội bào, thuộc endoprotease. Chúng ñược
hoạt hóa bởi Ca
2+
tồn tại trong cơ các loại cá có vảy, trong giáp xác và trong cơ thịt
ñỏ. Cathepsin là tác nhân làm cho cơ thịt ñỏ của cásau khi chết trở nên mềm mại
hơn.
Nước là thành phần quan trọng trong cá, có hàm lượng chiếm 60-90% và nước
có ảnh hưởng quyết ñịnh ñến chất lượng của thịt cá như ñộ dẻo, ñộ ñàn hồi và khả
năng hấp thu. Trong cơ thịt cá, nước tồn tại ở trạng thái liên kết với các phân tử
protein. Trong cá gồm có 3 loại nước: Nước liên kếtcơ học là nước tồn tại bên
trong cấu trúc mô, tế bào bằng các lực cơ học gọi là lực mao dẫn. Nước này liên kết

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lưu Văn Chính, Châu Văn Minh, Phạm Hữu ðiền, NgôThị thuận, 2000. Tổng
hợp và nghiên cứu tác dụng hạ cholesterol máu của N,N-Trimethylchitosan. Tạp chí
dược học, số 9.
2. Danh mục tiêu chuẩn vệ sinh ñối với lương thực, thực phẩm của bộ Y tế(Ban
hành kèm theo quyết ñịnh số 867/1998/Qð – BYT của bộ trưởng bộ Y tế ngày 4
tháng 4 năm 1998).
3. Phạm Lê Dũng và cộng tác viên, 2005. Màng sinh học Vinachitin. Tạp chí hóa
học số 2, trang 21-27.
4. Nguyễn Hữu ðức, Hồ Thị Tú Anh. Bước ñầu nghiên cứu tác dụng kháng khuẩnn
Helicobacter Pylori của chitosan. Nguồn tin trên mạng web http:// www.ykhoa.net
ngày 26/04/2005.
5. Nguyễn Thị Huệ, Lâm Ngọc Thụ, Nguyễn Văn Hoan, 2001. Nghiên cứu tác dụng
của các chất có hoạt tính sinh học cao từ chitin ñối với sự nảy mầm hạt thóc giống.
Tạp chí hóa học số 3, trang 23-26.
6. Trần Thị Luyến (số 2 – 1995).Nghiên cứu sản xuất chitosan từ vỏ tôm sú bằng
phương pháp hóa học với một số công ñoạn xử lý kiềm. Tạp chí khoa học và công
nghệ thủy sản, trường ñại học Nha Trang.
7. Trần Thị Luyến – ðỗ Minh Phụng (1996). Công nghệ chế biến một số sản phẩm
dùng trong công nghiệp và dược phẩm.Trường ðại học Nha Trang.
8. Trần Thị Luyến (số 1 -2003). Nghiên cứu sản xuất chitosan bằng enzyme papain.
Tạp chí khoa học công nghệ thủy sản, trường ñại họcNha Trang.
9. Trần Thị Luyến (2004). Báo cáo tổng kết dự án sản xuất thử nghiệm cấp bộ sản
xuất chitin – chitosan từ phế liệu chế biến thủy sản (vỏ tôm, vỏ ghẹ). Trường ñại học
Nha Trang.
10. Trần Thị Luyến (số 2 -2005). Nghiên cứu xác lập quy trình công nghệ sản xuất
chitosan từ vỏ ghẹ. Tạp chí khoa học công nghệ thủy sản, trường ñại học Nha
Trang.
74
11. Trần Thị Luyến (số 3 -2005). Nghiên cứu khả năng làm giảm số lượng VSV trên
bề mặt thịt bò bao gói màng chitosan phối trộn phụ liệu. Tạp chí khoa học công
nghệ thủy sản, trường ñại học Nha Trang.
12. Trần Thị Luyến (số 1 -2006). Nghiên cứu sử dụng oligoglucosamin từ chitosan
vỏ tôm, vọ ghẹ ñể thay thế NaNO
3
trong bảo quản xúc xích gà surimi. Tạp chí khoa
học công nghệ thủy sản, trường ñại học Nha Trang.
13. Trần Thị Luyến (2007). Nghiên cứu sử dụng các hợp chất sinh học biển trong
công nghệ sau thu hoạch nông, thủy sản và thay thế các hợp chất ñộc trong chế
biển thực phẩm. Báo cáo ñề tài cấp Bộ.
14. Trần Thị Luyến (2007). Nghiên cứu sản xuất COS từ chitin-chitosan bằng
enzyme. Báo cáo khoa học ñề tài cấp trường.
15. ðỗ Minh Phụng – ðặng Văn Hợp (1997). Phân tích kiểm nghiệm sản phẩn thủy
sản. ðại học Nha Trang.
16. Hà Duyên Tư (2000). Kỹ thuật phân tích cảm quan. ðại học Quốc gia, Hà Nội.
17. TCVN 5090 - 90
18. Bautista – Banos, S., Hernandez-Lauzardo, A.N.,Velazquez-del Valle, M.G.,
Hernandez-Lopez, M., Ait Barka, E., Bosquez-Molina,E., Wilson, C.L., 2005.
Chitosan as a potential natural compound to controlpre and postharvest diseases of
horticultural commodities. Crop Protection, (in press).
19. Chandrkrachang, et al, 2002. The application ofchitin and chitosan in
agruculture in Thailand. Advance in chitin science, vol.5.
20. Devlieghere, F., Vermeulen, A., Debevere, J., 2004. Chitosan: antimicrobial
activity, interactions with food components and applicability as a coating on fruit
and vegetable. Food Microbiology, 21, p. 703-714.
21. Fernandez Urrusuno R.,et al. C.A,Vol. 132, N
o
18, 2000, p. 1144(241803p,
Spain).
22. Helander, I.M., et al, 2001. Chitosan disrupts the barrier properties of the outer
membrane of Gram-negative bacteria. International Journal of Food Microbiology,
39, p.234-244.
75
23. Inui Hiroshi Appl. Biol.Sci.; vol. 3(2), 1997,p. 55- 65
24. Knorr.D Food, Technol 1984, vol. 38, N.1, p.85.
25. Liu, X.F., et al, 2001. Antibacterial action of chitosan and cacboxymetylated
chitosan. International Journal of Food Microbiology, 79, p.1324-1335.
26. Liu, H., et al, 2004. Chitosan kills bacterial through cell membrane damge.
International Journal of Food Microbiology, 95, p. 147-155.
27. Mattheus, F.A.G, 1997. Applications of chitin and chitosan. Technomic
Publishing Company, Inc.
28. Muzzarelli-RA. Cell.Mol.Life-Sci.1997 Feb, 53(2): 131-140.
29. Nguyen Van Chuyen C.A, Vol. 130, N
o
19, 1999, p.24 (218c,Japan).
30. No, H.K., et al, 2002. Antibacterial activity of chitosan and chitosan oligomes
with different molecular weights, 2002. International Journal of Food Microbiology,
74, p 65-72.
31. Onishi H, Machida Y Biomaterials 1999 Jan, 20(2),p. 175- 82.
32. Rao – SB., Sharma- CP. J. Biomed . Res; 1997 Jan; 34 (1), p. 21- 8
33. Richardson SC, Kolbe HV, Dunca R; Int J Pharm.1999 Feb 15;178 (20: 231-
43)
34. Roller, S., Covill, N., 1999.The antifungal properties of chitosan in laboratory
media and apple juice.International Journal of Food Microbiology, 47.
35. Sang. Mun Han, Jong. Beom Son, Seung Jin Lee, Yong. Beom Kim, Byung.
Kook Kwak, Hyung. Jim Shim Infernational conference 8 th ICCC – 4
th
APCCS,
september 21- 23, 2000, Yamaguchi Japan, p.160;
36. Shahidi, F., Arachchi, J.K.V., Jeon. Y.J.,1991.Food applications of chitin and
chitosan. Trend in Food Science & Technology,10,p. 37-51.
37. Shepherd, R., Reader, S., Falshaw, A., 1997. Chitosan functional properties.
Glycoconjugate Journal, 14,p. 535-542.
38. Shigehiro Hirano, Haruyoshi Seino, Yasutoshi Akiyama and Isao Nonaka;
Progress in Biomedical Polymers.New York 1990, 283-290.