Luận Văn Nghệ thuật thể hiện đề tài nông thôn trong sáng tác của Nguyễn Hữu Nhàn

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Nông thôn - nông nghiệp - nông dân hiện đang được nhà nước dành
nhiều sự quan tâm đặc biệt. Nhiều chính sách của Đảng và chính phủ nhằm
thúc đẩy sự phát triển nông thôn đã ra đời. Đời sống vật chất cũng như tinh
thần của người nông dân đang từng bước được nâng lên. Nhiều lễ hội văn hóa
truyền thống ở nông thôn đang được khôi phục và bảo tồn. Bản thân Chủ tịch
nước Trương Tấn Sang trong lễ khai xuân dâng hương đầu năm mới 2012
cũng đã xắn quần, xuống đồng cày ruộng trên cánh đồng Đọi Sơn (Hà Nam).
Văn học là sự phản ánh, văn học quan tâm đến hiện thực xã hội, tất yếu đề
cập đến nông thôn và nông dân. Bởi thế, từ xưa đến nay, nông nghiệp - nông
thôn - nông dân luôn là đề tài lớn của văn học. Nó còn là cái nôi văn hoá dân
tộc, nơi nuôi dưỡng, giữ gìn tất cả những cái đẹp nhất, hồn cốt nhất của dân
tộc Việt Nam. Trân trọng văn hóa nông thôn chính là tiêu chí đã được các nhà
văn coi trọng khi viết về mảng đề tài này. Vì lẽ đó nhiều năm qua, hai mảng
đề tài làm nên thành tựu lớn nhất của văn học Việt Nam là mảng đề tài viết về
chiến tranh và về nông thôn - nông nghiệp - nông dân. Mới đây, Bộ Nông
nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ
chức trao thưởng cho các tác phẩm văn học nghệ thuật sáng tác về đề tài nông
thôn. Về mục đích của việc trao thưởng và phát động sáng tác về đề tài xây
dựng nông thôn mới, ông Cao Đức Phát - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn cho biết: “Xây dựng nông thôn mới là chủ trương lớn của
Chính phủ. Mục tiêu chính là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người
dân. Vì thế, bên cạnh việc xây dựng những dòng sông, cánh đồng, chuồng trại
thì còn cần phải xây dựng đời sống văn hóa cho bà con nông dân. Chúng tôi
muốn thông qua việc trao thưởng này để phát động một chặng đường sáng




2
tác mới. Những sáng tác văn học nghệ thuật là món quà vô giá để động viên
bà con nông dân, toàn xã hội tham gia vào xây dựng đời sống nông thôn mới
” [25].
1.2. Trong số những nhà văn được trao thưởng trong cuộc phát động
sáng tác về đề tài xây dựng nông thôn mới lần này, bên cạnh các nhà văn như
Ngô Ngọc Bội, Ma Văn Kháng, Lê Lựu, Nguyễn Ngọc Tư, còn có một nhà
văn quen thuộc của vùng quê trung du miền núi Bắc bộ đó là nhà văn Nguyễn
Hữu Nhàn. Ông được trao giải cho tập truyện ngắn chọn lọc viết về nông thôn
trong thời kỳ đô thị hóa. Cùng với sự hiểu biết, tình yêu với vùng đất và con
người, cộng với tài năng sáng tạo, nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn trong suốt quá
trình sáng tác của mình chỉ chung thủy với một đề tài duy nhất : Đề tài nông
thôn. Bạn đọc cả nước biết đến nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn với một lối viết
không thể lẫn với bất cứ ai về làng quê, người quê. Nguyễn Hữu Nhàn không
đi vào những mặt trái của làng quê trong quá trình phát triển, hoặc phê phán
chống tiêu cực, mà bằng một cách thật tự nhiên, nhất quán, ông chuyên chú
đi vào các tầng văn hoá của làng quê thời hiện đại. Qua những sáng tác của
ông, ta thấy Nguyễn Hữu Nhàn tập trung khai triển mấy chủ đề chính sau:
“Thứ nhất, ông phô diễn một cách thích thú các phong tục của các tộc người,
hoặc của không gian địa - văn hóa bằng vốn liếng kiến thức dân tộc học, văn
hóa học khá phong phú. Thứ hai, tôn vinh những giá trị tâm hồn và văn hóa
đích thực của làng quê và người quê. Thứ ba, thể hiện sự tha hóa của văn hóa
làng quê trước sự xâm lăng của đô thị, kinh tế thị trường” [4, tr.9].
Nông thôn Việt Nam đang có những chuyển biến rõ rệt, đời sống văn
chương mặc dù bộn bề với những mảng đề tài phong phú khác nhau của đời
sống hiện thực song cũng đang từng ngày từng giờ bám sát vào những thay
đổi của bộ mặt nông thôn thời đại mới. Trong không nhiều nhà văn mặn mà
với mảng đề tài này ta phải kể đến đóng góp có ý nghĩa lớn lao của nhà văn




3
tài năng và tâm huyết Nguyễn Hữu Nhàn. Vì lẽ đó, việc tìm hiểu đề tài nông
thôn của cây bút này là một công việc có ý nghĩa thực tiễn cao, vừa phù hợp
với chủ trương chung của Đảng của Chính phủ, vừa góp phần cổ vũ nhà văn
tiếp tục cống hiến nhiều hơn nữa cho việc sáng tác về đề tài nông thôn và
cũng là để bổ sung kịp thời cho công tác nghiên cứu, phê bình văn học hiện
nay một phong cách sáng tác truyện mang đậm dấu ấn nông thôn trung du
miền núi Bắc bộ.
1.3. Tuy nhiên, việc nghiên cứu, đánh giá một cách thấu đáo về những
đóng góp cũng như sáng tạo độc đáo của nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn về đề tài
nông thôn cho tới nay chưa có nhiều. Theo khảo sát bước đầu của chúng tôi,
chưa có luận văn thạc sĩ nào nghiên cứu về sự nghiệp sáng tác cũng như
những tác phẩm của Nguyễn Hữu Nhàn. Hiện nay chỉ có một số bài báo, bài
nghiên cứu, phê bình về tác giả, tác phẩm của Nguyễn Hữu Nhàn của các nhà
nghiên cứu có uy tín như PGS.TS Phan Trọng Thưởng, nhà lí luận phê bình
Văn Giá, nhà báo Vũ Hà Từ những lí do cụ thể ở trên đã thôi thúc chúng tôi
lựa chọn đề tài: “Đề tài nông thôn trong sáng tác của nhà văn Nguyễn Hữu
Nhàn”, nhằm tập trung vào làm sáng tỏ sự cảm nhận , phản ánh của nhà văn
về cuộc sống của người nông dân, vấn đề sản xuất nông nghiệp và văn hóa
nông thôn trong thời đại mới. Đây là những vấn đề đang được cả xã hội quan
tâm và qua những sáng tác của Nguyễn Hữu Nhàn đều được thể hiện một
cách rõ nét.
2. Lịch sử vấn đề
Nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn được nhiều nhà nghiên cứu phê bình đánh
giá là “nhà văn của làng quê”, bởi ngay từ khi mới cầm bút, chập chững bước
vào nghề viết văn và cho đến tận bây giờ (có lẽ sau này vẫn thế), khi đã trở
thành lão làng trong Hội nhà văn Việt Nam, có trong tay hơn chục đầu sách
có giá trị, ông luôn chỉ chú trọng đặc biệt vào một đề tài với một niềm đam




4
mê không thể khác là chỉ viết về đề tài nông thôn, về cuộc sống hàng ngày
của người nông dân ngay trên chính mảnh đất của họ. Tác giả Lê Phan Nghị
trong bài báo “Nhà văn của đồng quê” đăng trên tuần báo Văn nghệ đã khẳng
định: “ Trong suốt cả chặng đường văn chương của mình - Nguyễn Hữu
Nhàn đã lặn lội, ki cóp để phần lớn các tác phẩm của ông đều sống động
những hình ảnh về người nông dân, hình ảnh về hoạt động nông nghiệp, nông
thôn ” [19, tr.7].
Là nhà văn luôn chỉ chú trọng đặc biệt vào đề tài nông thôn, về cuộc
sống hàng ngày của người nông dân, tiểu thuyết tiêu biểu đầu tay “Dốc nắng”
ra đời đã minh chứng cho những ấp ủ ấy của Nguyễn Hữu Nhàn. Tác giả Lê
Quang Trang đã nhận định: “ Trong Dốc nắng, người đọc có thể nhận ra sự
hiểu biết về nông thôn của tác giả khá giàu có và tỉ mỉ. Quan niệm về một
nông thôn mới trong hướng đi sắp tới cũng như các chuyện hằng ngày giữa
những người nông dân đã hiện lên qua nhiều trang viết khá lý thú của Nguyễn
Hữu Nhàn ” [27, tr.5].
Theo tác giả Trần Thế Tuấn “ Sau tiểu thuyết Dốc nắng , Làng Cói Hạ -
cuốn tiểu thuyết vừa ra đời đánh dấu bước phát triển mới của một nhà văn
vốn sở trường về đề tài nông thôn” [23, tr.7]. Bám sát những đổi thay của xã
hội, cuộc sống nông thôn Việt Nam sau đổi mới có nhiều chuyển biến, tích
cực có, tiêu cực có. Nguyễn Hữu Nhàn đã nhìn thấy được tất cả những mặt đó
và ông đã thể hiện một cách khá rõ nét trong tiểu thuyết Làng Cói Hạ. Chuyện
xảy ra ở một làng quê vùng trung du Bắc bộ. Đó là hậu quả của sự nôn nóng
ngộ nhận về sở hữu tập thể hình thức, dẫn đến tình trạng người lao động vất
vả một nắng hai sương, nhưng có làm mà không có ăn. Tác phẩm ra đời cho
thấy sự trưởng thành của nhà văn khi viết về đề tài nông thôn sau đổi mới
“chúng ta có quyền hy vọng đón đợi những tác phẩm khác tương xứng ở độ
chín của tác giả” [23, tr.7].




5
Sinh ra và được sống giữa một vùng trầm tích văn hóa cổ xưa và đậm
đặc vào loại bậc nhất trong cả nước, điều đó đã giúp cho nhà văn Nguyễn
Hữu Nhàn có điều kiện khảo cứu những nét văn hóa của làng quê mình và
khéo léo đưa những đặc trưng văn hóa truyền thống ấy vào trong những tác
phẩm văn học. Trong bài “Chuyện nhà văn làm khảo cứu và nhà khảo cứu
làm văn học”, PGS - TS Phan Trọng Thưởng đã chỉ ra được sự kết hợp hài
hòa hai yếu tố giữa nhà khảo cứu văn hóa và nhà sáng tác văn học trong một
nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn “ Với những thành tựu đã có, Nguyễn Hữu Nhàn
đang nỗ lực để đạt được hai trong một ( nhà khảo cứu trong nhà văn hay nhà
văn hóa trong nhà văn )” [26, tr.9].
Ra đời ngay sau tiểu thuyết “Làng Cói Hạ”, tiểu thuyết “Chớm nắng”
đúng thật như nhận định trên đây về Nguyễn Hữu Nhàn “nhà văn làm khảo
cứu và nhà khảo cứu làm văn học”. Đánh giá về tiểu thuyết này tác giả Đặng
Văn trong bài viết “Vài nét về văn hóa làng qua tiểu thuyết Chớm nắng” viết
“ Vấn đề trọng tâm của cuốn tiểu thuyết “Chớm nắng” đặt ra là VĂN HÓA
LÀNG”, “Cái được của tác phẩm là tác giả thông qua việc tập dượt chuẩn bị
cho lễ hội “trò Táu” một thứ lễ hội cổ truyền đã gần như bị mai một - và chỉ
khuôn lại trong phạm vi một làng đã làm cho người đọc hiểu thế nào là văn
hóa đích thực, cái gì là tinh hoa cần phát huy, cái gì là nhảm nhí, lỗi thời nên
bài trừ, củng cố niềm tin cho nhân dân, khơi dậy từ tâm hồn họ những giá trị
tinh thần, làm giàu lòng nhân ái, xóa bỏ hận thù, sống với nhau có tình, có
nghĩa và có trách nhiệm” [29, tr.6]. Thông qua bức tranh khái quát về chính
nơi tác giả đã sinh sống - Làng Đinh Xá, người đọc nhận ra được “làng Đinh
Xá là bức tranh khái quát của làng quê Việt Nam với đầy đủ những biểu hiện
sinh động của nền văn hóa bản địa”. Với phương pháp điển hình hóa thông
qua hàng loạt số phận các nhân vật, tiểu thuyết “Chớm nắng” cho thấy sự
hiểu biết của tác giả về “những tầng văn hóa, những dấu ấn lịch sử và cả




6
nhân tình thế thái trong mối quan hệ đa chiều mang tính đặc thù của làng quê
Việt Nam xưa và nay ” [29, tr.6].
Đúng như PGS - TS Phan Trọng Thưởng đã viết “ Nhà văn không chọn
được nơi sinh nhưng lại có thể chọn cho mình nơi sống và gắn bó. Mỗi nhà
văn thường có một vùng đất, một miền quê, một địa bàn của mình” [26, tr.9].
Tại “miền quê” của mình mỗi nhà văn tìm ra được rất nhiều điều để viết.
Nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn cũng vậy. Trong một bài viết trên báo Văn Nghệ,
nhà lí luận phê bình Văn Giá đã chỉ ra đặc điểm nổi bật qua những sáng tác
của Nguyễn Hữu Nhàn “ Nguyễn Hữu Nhàn không đi vào những vấn đề tố
khổ, hoặc phê phán chống tiêu cực, hoặc làm ăn chuyển đổi kinh tế mà bằng
một cách thật tự nhiên, nhất quán, ông chuyên chú đi vào các vỉa tầng văn
hóa của làng quê thời hiện đại ” [4, tr.9]. Sinh ra, trưởng thành và phần lớn
những năm tháng cuộc đời sống gắn bó với làng quê nên Nguyễn Hữu Nhàn
hiểu về người nông dân, về cuộc sống nông thôn đến “chân tơ kẽ tóc”: “ Nhà
văn của đồng ruộng này rất giỏi khi chỉ ra tâm tính, thói tật của người nhà
quê. Đó là tính gia trưởng hách dịch, thói lắm mồm hay chửi, thói quen sống
tùy tiện, bệ rạc, tính hiếu thắng, căn bệnh sĩ diện rởm, tính keo bẩn hà
tiện Thôi thì bao nhiêu tật xấu của con người, ở nhà quê đều có cả. Nhà văn
cũng trình bày những âu lo về tình trạng suy thoái nghiêm trọng của tâm tính
con người, rộng ra là của văn hóa làng quê.” [4, tr.9].
Cái gốc cuộc sống con người Việt Nam ta chính là nông thôn, là những
người nông dân. Bao nhiêu nét đẹp văn hóa truyền thống cũng bắt đầu từ cái
gốc rễ này. Ăn đời ở kiếp nơi vùng nông thôn trung du miền núi Bắc Bộ,
Nguyễn Hữu Nhàn qua những trang viết của mình đã viết rất thật về con
người nông thôn. Qua việc đọc hai truyện ngắn : “Làng quê yên ả và Người
quê” của Nguyễn Hữu Nhàn”, tác giả Nguyễn Văn Chỉ đã nhận định: “ Tác
giả đã ca ngợi những người nông dân ở một vùng quê thuần hậu có nhiều đức




7
tính tốt: mộc mạc, chất phác mà đậm đà tình nghĩa thủy chung.” [1, tr.9]. Tuy
nhiên, mối quan hệ trong cuộc sống của con người không chỉ tồn tại đơn lẻ,
mà cuộc sống bộn bề hàng ngày lại luôn luôn cuộn chảy. Ý thức sâu sắc được
điều đó, nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn qua hai truyện ngắn này đã cho thấy
được cái nhìn nhiều chiều trong khi thể hiện bản tính của người nông dân.
Trong truyện ngắn “Người quê”, dưới con mắt bà Tú thì ông Vũ là một nông
dân cục mịch, quê kệch, bẩn thỉu và không lịch sự chút nào. Ngược lại, ông
Thanh (chồng bà Tú) rất quý ông Vũ: “Vũ tuy ít học, nhưng ngay thật, thẳng
thắn, trọng tình hơn trọng của”. Mối quan hệ nhiều chiều cũng như những
tình cảm tốt đẹp đã trở thành truyền thống ngàn đời của dân tộc Việt qua
truyện ngắn “Làng quê yên ả”: “Cốt lõi là tình đoàn kết: tình làng nghĩa xóm,
tình cảm họ hàng, tình cảm gia đình yêu thương đầm ấm, hòa thuận. Mỗi khi
có công to việc lớn, lúc vui lúc buồn họ đều quây quần giúp đỡ, chia sẻ lẫn
nhau như lá lành đùm lá rách. Đoàn kết là sức mạnh đã trở thành truyền
thống cực kì quý báu của nhân dân ta, nên đã giúp họ vượt qua mọi khó khăn,
thử thách để xây dựng gia đình hạnh phúc, làng quê đẹp giàu” [1, tr.9].
Cũng như nhiều tác giả khác, tác giả Vũ Hà trong bài viết “Nguyễn Hữu
Nhàn - Nhà văn của nhà quê ” cũng đã có những nhận định rất xác đáng về
Nguyễn Hữu Nhàn cũng như các tác phẩm của ông “ một cây bút chuyên viết
chuyện nông thôn và người nông dân ”, khi đọc những tác phẩm của Nguyễn
Hữu Nhàn, người đọc nhận ra “ trước hết là không khí “rất quê” đang diễn
ra hiện nay ở nông thôn vùng Trung du, xứ Bắc. Cái không khí ấy được tạo
dựng bởi những con người chân quê, thô tháp, tủn mủn đang phải đương đầu
với cái đói cái nghèo cùng những thói quen, tập tục lạc hậu từ xưa để lại,
những cá tính “truyền thống” còn “di căn” đến tận hôm nay ” [5, tr.19].
Là nhà văn chuyên chú trọng vào đề tài nông thôn vùng trung du miền
núi Bắc Bộ, nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn đã thành công trong chính đề tài yêu




8
thích đó của mình. Có được những thành công đó bản thân nhà văn đã khẳng
định “Tôi cố thủ trong pháo đài làng xã!” . Trong bài phỏng vấn của hai nhà
báo Đinh Hằng - Nam Hải, nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn đã cho thấy quan
niệm hết sức nhất quán của bản thân về văn hóa làng xã, về cuộc sống nông
thôn giống như những gì mà ông đã thể hiện trong các sáng tác của mình.
Ông quan niệm cần giữ gìn truyền thống văn hóa làng như giữ gìn sự sống
còn vận mạng của dân tộc “Văn hóa làng xã là một pháo đài suốt nhiều nghìn
năm của đất Việt. Sở dĩ quá trình đồng hóa của phương Bắc thất bại vì vướng
phải pháo đài này, cha ông ta giữ được độc lập hay không cũng bởi sự bền
vững hay suy vong của nền văn hóa ” [7, tr.8-9]. Nhà văn khẳng định những
phong tục, lễ nghi, tín ngưỡng chính là cơ sở quan trọng để duy trì truyền
thống văn hóa làng xã, văn hóa dân tộc “Ở những làng cổ giàu truyền thống
văn hiến, văn hóa, ta thấy rất rõ nhiều giá trị truyền thống được trưng cất lên
bởi các phong tục lễ nghi, thuần phong mỹ tục Nếu không có tín ngưỡng
cộng đồng, tín ngưỡng gia tiên, không thờ người có công với làng xã và
nhiều tục lệ khác thì ta đâu có được truyền thống “uống ước nhớ nguồn, ăn
quả nhớ kẻ trồng cây”” [7, tr.8-9]. Mặc dù đất nước ta đang trên con đường
công nghiệp hóa - hiện đại hóa , gia nhập WTO nhưng không phải thứ gì
cũng có thể tùy tiện “ áp vào nền văn minh lúa nước ”, “ văn hóa làng chỉ có
một, nếu bị phá hỏng thì mất vĩnh viễn”. Vì vậy, theo nhà văn “ phải lấy văn
hóa làng làm thế mạnh, làm bệ phóng cho Việt Nam trước thời cuộc mới!
Đừng đi giày Tây mà lội ruộng!”. Những quan niệm trên đây của Nguyễn
Hữu Nhàn phải chăng cũng là lời khẳng định sẽ không thay đổi vùng đề tài
sáng tác cho những chặng đường làm nghệ thuật sau này của nhà văn.
3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu của luận văn là: “ Đề tài nông thôn trong sáng tác của
Nguyễn Hữu Nhàn ” và như trên đã trình bày, toàn bộ sự nghiệp sáng tác của




9
nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn chỉ chung thủy với một đề tài duy nhất là đề tài
nông thôn, do đó, đối tượng nghiên cứu của chúng tôi nằm trong phạm vi tất
cả các sáng tác của nhà văn có liên quan đến đề tài này gồm các tác phẩm ở
các thể loại dưới đây:
* Tiểu thuyết:
- Dốc nắng (1984)
- Làng Cói Hạ (1989)
- Không cô đơn (1993)
- Chớm nắng (2000)
- Rừng cười (2008)
* Các tập truyện ngắn:
- Chuyện làng Gành (1975)
- Truyện kể trong làng (1994)
- Phố làng (1999)
- Người quê (2005)
- Tết ở Bản Dèo (2006)
- Gió thổi qua rừng (2007)
- Vui như hội (2009)
- Nguyễn Hữu Nhàn - Tác phẩm chọn lọc - Tuyển (2009)
* Công trình nghiên cứu về văn hóa:
- Nghiên cứu văn hóa làng Vĩnh Phúc.
- Nghiên cứu văn hóa làng Phú Thọ - Giải B Hội Văn nghệ Dân gian Việt
Nam (phối hợp cùng Nguyễn Khắc Xương).
- Nghiên cứu mối liên hệ văn hóa Việt Mường - Giải C Hội Văn nghệ
Dân gian Việt Nam (phối hợp với Nguyễn Khắc Xương).
- Nghiên cứu văn hóa người Dao ở Phú Thọ (phối hợp với Phạm Thị
Nga).




10
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình khảo sát, triển khai thực hiện luận văn chúng tôi sử dụng
phối hợp đồng bộ những phương pháp sau:
4.1. Phương pháp thống kê - phân loại: Bằng phương pháp thống kê,
phân loại, chúng tôi đã tiến hành thống kê, phân loại về một số phương diện
như hình tượng nhân vật, hình ảnh, chi tiết, ngôn ngữ, giọng điệu Tất cả
các yếu tố đó biểu hiện cụ thể trong từng tác phẩm ở mỗi giai đoạn, thời kì
sáng tác. Từ đó tìm ra được những đặc sắc riêng của Nguyễn Hữu Nhàn khi
viết về đề tài nông thôn. Việc thống kê, phân loại còn cung cấp những số liệu
quan trọng, hỗ trợ cho việc rút ra những kết luận, đồng thời là cơ sở để so
sánh, đối chiếu.
4.2. Phương pháp so sánh - đối chiếu: Trong quá trình tiến hành nghiên
cứu những tác phẩm viết về đề tài nông thôn của Nguyễn Hữu Nhàn chúng tôi
có đối sánh với các tác phẩm viết về đề tài nông thôn của các nhà văn khác
cùng thời. Từ đó giúp chúng tôi có được cái nhìn tổng thể, rõ nét nhất và đi
tới những nhận định chung nhất về thành công và hạn chế của Nguyễn Hữu
Nhàn khi viết về đề tài này.
4.3. Phương pháp phân tích: Chúng tôi tiến hành phân tích lần lượt từ
bức tranh hiện thực đến thế giới nhân vật ở cả bình diện nội dung và hình thức
nghệ thuật từ đó tạo ra cái nhìn toàn diện về các phương diện nội dung và
nghệ thuật về đề tài nông thôn trong những sáng tác của Nguyễn Hữu Nhàn.
4.4. Phương pháp hệ thống: Với phương pháp này, chúng tôi coi toàn
bộ tác phẩm là một chỉnh thể, có nhiều phương diện, yếu tố và cấp độ yếu tố,
như quan niệm nghệ thuật, hình tượng nghệ thuật, kết cấu, trần thuật Mỗi
một yếu tố lại bao gồm các cấp độ nhỏ hơn. Chẳng hạn, trần thuật trong văn
bản bao gồm giọng điệu, ngôn từ Đồng thời, nhìn thấy mối liên hệ giữa các
yếu tố, đặc điểm trong chỉnh thể nghệ thuật.




11
Các phương pháp trên được vận dụng phối hợp, linh hoạt để có được
một cái nhìn tương đối bao quát về cách thể hiện đề tài nông thôn với những
biểu hiện rất riêng của Nguyễn Hữu Nhàn, cũng như khả năng đáp ứng nhu
cầu phản ánh những vấn đề hiện thực mang tính thời sự trong dòng chảy của
hệ thống đề tài đương đại.
5. Đóng góp của luận văn
Từ thực tế nghiên cứu, luận văn bước đầu chỉ ra được đặc điểm cơ bản
về đề tài nông thôn thông qua những sáng tác của Nguyễn Hữu Nhàn, bên
cạnh đó tìm ra được những độc đáo, đặc sắc trong nghệ thuật thể hiện đề tài
nông thôn của nhà văn.
Việc khảo sát và nghiên cứu đề tài nông thôn trong truyện Nguyễn Hữu
Nhàn chưa nhiều, chưa có hệ thống cũng như chưa có một công trình nghiên
cứu hoàn chỉnh nào ra đời. Do đó, chúng tôi cố gắng bổ sung thêm một số
nhận định có ý nghĩa khoa học bên cạnh những ý kiến đã có về vấn đề này.
Thực hiện luận văn, chúng tôi không mong muốn gì hơn là đóng góp một chút
công sức của mình vào công tác nghiên cứu, phê bình Văn học Việt Nam hiện
đại và về sự nghiệp sáng tác của nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn.
6. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, phần Nội dung chính
của luận văn được triển khai thành ba chương:
Chương I: Đề tài và đề tài nông thôn trong văn học.
Chương II: Hiện thực nông thôn trong sáng tác của Nguyễn Hữu Nhàn.
Chương III: Nghệ thuật thể hiện đề tài nông thôn trong sáng tác của
Nguyễn Hữu Nhàn .