Luận Văn nghệ thuật những người bạn nhỏ của phạm hổ

mục lục
Trang
mở đầu 5
1. Lý do chọn đề tài 5
1.1. Lý do khách quan 5
1.2. Lý do sư phạm 5
2. Lịch sử vấn đề 6
3. Mục đích nghiên cứu 7
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 8
4.1. Đối tượng 8
4.2. Phạm vi 8
5. Nhiện vụ nghiên cứu 8
6. Phương pháp nghiên cứu 8
nội dung chính 9
Chương1: Nghệ thuật “Những người bạn nhỏ” của Phạm Hổ 9
1.1. Đề tài 9
1.2. Thể thơ 12
1.3. Nhạc điệu và nghệ thuật mô phỏng âm thanh 17
1.4. Nghệ thuật xây dựng tình huống đối thoại 19
1.5. Một số biện pháp tu từ 23
1.5.1. Bảng thống kê các biện pháp tu từ trong “Những người
bạn nhỏ” 23
1.5.2. Giá trị của các biện pháp tu từ 24
1.5.2.1. Biện pháp tu từ nhân hóa 24
1.5.2.2. Biện pháp tu từ so sánh 29
Chương 2: Việc giảng dạy thơ Phạm Hổ trong trường Tiểu học 33
2.1. Thiết kế giáo án môn tập đọc 33
2.2. Sử dụng thơ Phạm Hổ trong phân môn Tập làm văn 41
2.3. Thiết kế chương trình sinh hoạt ngoại khóa cho học sinh
Tiểu học 42
2.3.1. Vườn thơ 42
2.3.2. Đóng vai 43
kết luận 45
Tài liệu tham khảo 47















mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Lý do khách quan
“Thế giới trẻ thơ là thế giới vô vàn chất thơ. Tôi muốn làm thơ để nói cho được cái thế giới ấy”. Đó là lời phát biểu của nhà văn Phạm Hổ_ người mà suốt 50 năm nay đã không ngừng, không nghỉ, trăn trở tìm tòi và sáng tác cho các em.
Phạm Hổ (1926_2007) bút danh Hồ Huy, quê ở xã Nhơn An, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Nói tới Phạm Hổ người ta nghĩ ngay tới nhà văn viết cho thiếu nhi Phạm Hổ. Những sáng tác của ông vừa là niềm say mê, vừa là tâm huyết, trong đó có những tác phẩm tiêu biểu: Chú bò tìm bạn gồm 120 bài thơ, Chuyện hoa chuyện quả gồm 47 sự tích các loài hoa quả Việt Nam, Nàng tiên nhỏ thành ốc gồm 3 vở kịch và một tập thơ đáng yêu của các em phải kể đến Những người bạn nhỏ. Những người bạn nhỏ gồm 19 bài thơ, mỗi bài là một câu chuyện nhỏ xinh, một tiếng cười hóm hỉnh, sảng khoái tuy vậy không vì thế mà quên đi cái chiều sâu triết lí thường nằm ở kết cấu của bài hoặc đằng sau từng câu chữ. Những người bạn trong thơ ông là những con vật, loài cây, sự vật nhỏ_bạn hàng ngày của các em. Những người bạn nhỏ là tập thơ có tính tư tưởng, có chất ngụ ngôn nhẹ nhàng và có tính nghệ thật không phải thấp, lại nhiều chất lãng mạn thiếu nhi với: Bắp cải xanh, Rong và cá, Củ cà rốt .Vì vậy tôi có ý tưởng mong muốn tìm hiểu tập thơ Những người bạn nhỏ của nhà thơ Phạm Hổ, đặc biệt về phương diện nghệ thuật.
1.2. Lý do sư phạm.
Học sinh Tiểu học được tiếp xúc nhiều với thơ qua bộ môn Tiếng Việt. Thơ có sức lôi cuốn kì diệu và tác động mạnh tới tâm hồn, tình cảm, nhân cách trẻ thơ. Bởi lẽ ở lứa tuổi nhỏ các em rất giàu tình cảm, dễ yêu, dễ ghét, dễ khóc, dễ cười.
Bằng các tác phẩm của mình, các nhà văn, nhà thơ có thể mở cho các em nào là tri thức, nào là những xứ sở, thời đại, những hiểu biết về cuộc sống con người. Hơn thế, qua những trang văn giàu tâm huyết âý, trẻ được giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức tốt đẹp, giàu tính thẩm mỹ và hết sức nhân ái, bao la đồng thời trẻ học được cách ứng xử trong giao tiếp, được rèn kĩ năng ngôn ngữ, tư duy và cảm xúc.
Là một giáo viên Tiểu học tương lai, tôi đặc biệt mong muốn tác động đến niềm yêu thích thơ ca của trẻ, từ đó bồi dưỡng tâm hồn trong sáng và năng lực cảm thụ thơ ca của các em thông qua các sáng tác thơ của Phạm Hổ. Bởi lẽ thơ của Phạm Hổ viết cho thiếu nhi thường vui tươi, ngộ nghĩnh, dễ hiểu, dễ nhớ, giàu tưởng tượng, có nhạc điệu hợp với tâm lí trẻ thơ. Có thể nói, bằng những tác phẩm, bao giờ về kích thước cũng nhỏ bé ấy, Phạm Hổ đã tìm được chìa khóa mở tâm hồn trẻ thơ, giáo dục trẻ thơ bằng con đường tình cảm nhẹ nhàng mà hiệu lực.

2. Lịch sử vấn đề
Phạm Hổ được đánh giá là cây đại thụ trong nền văn học thiếu nhi. Kể từ khi viết cho các em đến lúc qua đời, ông để lại 20 tập thơ, 25 tập truyện, 5 kịch bản phim hoạt hình, 5 vở kịch . tất cả đều dành tặng trẻ thơ.
Phạm Hổ nhận nhiều giải thưởng trong các cuộc thi sáng tác cho thiếu nhi như: Tặng thưởng loại A trong những năm 1960 cho tác phẩm Chú vịt bông, giải A do Hội đồng văn học thiếu nhi _ Hội nhà văn Việt Nam trao tặng cho tác phẩm Những người bạn im lặng, giải thưởng Nhà nước về Văn học thiếu nhi đợt 1 năm 2001.
Với những thành công lớn lao ấy, hơn năm mươi năm qua Phạm Hổ đã có một tiếng nói riêng vào vườn thơ thiếu nhi. Nhận xét, đánh giá về thơ của Phạm Hổ đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu, các bài viết của nhiều tác giả khác nhau.Tuy nhiên phần nhiều các công trình nghiên cứu đó lại đi sâu tìm hiểu các tập thơ lớn của Phạm Hổ như: Những người bạn im lặng, Chú bò tìm bạn . Với tập thơ Những người bạn nhỏ thì các bài đánh giá nhận xét còn tản mạn.
Trong bài viết “ Mười lăm năm thơ cho thiếu nhi” báo văn nghệ, số 468, 29/9/1972 của Định Hải có nêu: “Thơ Phạm Hổ nặng về khai thác khía cạnh tình cảm của nhi đồng. Thơ anh uyển chuyển, giàu nhạc điệu, gần gũi với đồng dao”.
Vân Thanh với bài “Thơ viết cho thiếu nhi buổi đầu những năm 60”, tạp chí văn học, tháng 6 năm 1963 có nhận xét: “Những người bạn nhỏ của Phạm Hổ viết cho lứa tuổi bé hơn, nhiều bài thơ trong tập có ý nghĩa mở rộng tri thức cho các em như: Củ cà rốt, Xe chữa cháy, Bắp cải xanh .”.
Theo Vũ Duy Thông thì “Một cách tự nhiên thơ Phạm Hổ thiên về lứa bạn đọc nhỏ tuổi, từ 5 đến 8 tuổi. Đọc thơ Phạm Hổ viết cho các em, ấn tượng đầu tiên anh để lại là: Đâylà con người yêu trẻ tới mức đắm đuối, không bao giờ no chán, một con người luôn khao khát tìm đến trẻ, để hiểu và yêu chúng hơn nữa .”.
Như vậy là mặc dù có nhiều lời nhận định, đánh giá về tập thơ Những người bạn nhỏ của Phạm Hổ nhưng chưa có công trình nghiên cứu nào đi sâu khai thác nghệ thuật tập thơ này. Và chính những ý kiến nhận xét ấy là sự gợi ý để tôi có ý tưởng tìm hiểu sâu hơn về nghệ thuật, cách thể hiện (tuy không phải là toàn bộ) tập thơ Những người bạn nhỏ qua đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.

3. Mục đích nghiên cứu
3.1. Tìm hiểu nghệ thuật Những người bạn nhỏ của Phạm Hổ
3.2. Thiết kế giáo án giảng dạy một bài thơ của Phạm Hổ trong phân môn Tập đọc ở nhà trường Tiểu học
3.3. Thiết kế giờ sinh hoạt ngoại khóa Tiếng Việt lớp 2

4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng
4.1.1. Nghệ thuật các bài thơ trong tập Những người bạn nhỏ
4.1.2. Những bài thơ của Phạm Hổ giảng dạy trong nhà trường Tiểu học
4.2. Phạm vi
Do trình độ cũng như thời gian có hạn nên phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ dừng lại ở nghệ thuật Những người bạn nhỏ, in trong tuyển tập Phạm Hổ, nhà xuất bản Văn học 1999

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Biện pháp nghệ thuật và sự thể hiện hình thức nghệ thuật của Phạm Hổ trong Những người bạn nhỏ.
5.2. Một số hình thức tổ chức và phương pháp giảng dạy thơ Phạm Hổ trong nhà trường Tiểu học.

6. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích tổng hợp
Phương pháp thống kê, so sánh
Phương pháp đọc sách và tài liệu