Chuyên Đề Một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua tổng kết 20 năm đổi mới trong các văn kiện Đại hội X của Đảng

Một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua tổng kết 20 năm đổi mới trong các văn kiện Đại hội X của Đảng
Hai mươi năm tiến hành công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa mà Đảng là người khởi xướng và trực tiếp lãnh đạo, với sự nỗ lực vượt bậc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, chúng ta đã thu được những thành tựu rất đáng tự hào, thực sự to lớn và có ý nghĩa lịch sử cả về lý luận lẫn thực tiễn trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Với xuất phát điểm là đổi mới tư duy, trước hết là đổi mới về tư duy chính trị trong hoạch định đường lối và ban hành chiến lược phát triển kinh tế – xã hội; lấy phát triển kinh tế làm nhiệm vụ trung tâm, tạo tiền đề cần thiết về vật chất và tinh thần để giữ vững ổn định chính trị, xây dựng và củng cố niềm tin của nhân dân, tạo thuận lợi để đổi mới các lĩnh vực khác của đời sống xã hội; lấy xây dựng và chỉnh đốn Đảng làm nhiệm vụ then chốt để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; lấy phát triển văn hoá theo hướng xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc làm cơ sở để xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội , sau 20 năm đổi mới, “đất nước đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế – xã hội, có sự thay đổi cơ bản và toàn diện. Kinh tế tăng trưởng khá nhanh, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đẩy mạnh. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Chính trị – xã hội ổn định. Quốc phòng và an ninh được giữ vững. Vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của quốc gia đã tăng lên rất nhiều, tạo ra thế và lực mới cho đất nước tiếp tục đi lên với triển vọng tốt đẹp”(1).
Những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử đó đã chứng tỏ một cách hết sức rõ ràng rằng, đường lối đổi mới mà Đảng đề ra tại Đại hội VI và từ đó đến nay, liên tục được bổ sung và hoàn thiện thêm tại các Đại hội và Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng là hoàn toàn đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và thích ứng với xu thế phát triển của thời đại. Những thành tựu đó cũng chứng tỏ nhận thức của chúng ta về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đã ngày càng sáng tỏ hơn. Không chỉ thế mà hơn nữa, những thành tựu đó còn chứng tỏ hệ thống quan điểm lý luận về công cuộc đổi mới, về xã hội xã hội chủ nghĩa và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, sau 20 năm, mặc dù còn không ít vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu một cách sâu sắc hơn, nhưng về đại thể, đã được hình thành trên những nét cơ bản và làm nên cơ sở khoa học để Đảng hoạch định đường lối, ban hành chủ trương, chính sách và xây dựng chiến lược phát triển cho những năm tiếp theo của công cuộc đổi mới đất nước.
Trên thực tế, sau 20 năm đổi mới, mặc dù vẫn còn có những hạn chế, yếu kém nhất định do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả nguyên nhân chủ quan lẫn nguyên nhân khách quan, song nhìn chung, bộ mặt đất nước đã thực sự đổi thay, đời sống nhân dân, cả về vật chất lẫn tinh thần, đã được cải thiện rõ rệt. Mỗi chúng ta, mỗi người dân, mỗi gia đình Việt Nam đều cảm nhận được một cách sâu sắc ý nghĩa lịch sử lớn lao của sự thay đổi đó. Dư luận thế giới cũng thừa nhận và đánh giá cao thành tựu đổi mới của Việt Nam. Song, điều quan trọng hơn là, sau 20 năm đổi mới, tư duy lý luận của Đảng đã có được bước tiến mới, Đảng đã có sự nhận thức sâu sắc hơn, đúng đắn hơn để lấy đó bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội, về con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội trên một loạt vấn đề, đồng thời tiếp tục vận dụng lý luận đó một cách sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế vận động trên thế giới hiện nay. Sau 20 năm đổi mới, giờ đây, Đảng ta đã có đủ điều kiện để nhìn lại một cách đầy đủ hơn, toàn diện hơn quá trình đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa với tất cả những thành tựu và hạn chế của nó. Chính vì vậy, tổng kết 20 năm đổi mới để qua đó, rút ra những bài học kinh nghiệm, lý giải, kết luận một số vấn đề lý luận – thực tiễn nhằm đưa công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng đi vào chiều sâu và trên quy mô rộng lớn đã được Đảng xác định là một trong những nhiệm vụ cốt yếu của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X.
Thực hiện nhiệm vụ này trên tinh thần chủ đề của Đại hội là “Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển”, Đảng ta đã đưa ra và khẳng định nhiều vấn đề lý luận – thực tiễn về công cuộc đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.