Một số giải pháp tổ chức dạy học hai buổi trên ngày ở cấp tiểu học phù hợp đối tượng học sinh các vù

1. Thông tin chung

Mã số: B2007-37-48
Chủ nhiệm đề tài: TS. Phạm Ngọc Định
Các thành viên tham gia: TS. Trịnh Thị Anh Hoa; Ngô Quang Quế; Ths. Nguyễn Ngọc Yến; TS. Bùi Việt Hùng.
Thời gian bắt đầu/kết thúc: Tháng 9 năm 2007/ tháng 9 năm 2009

2. Tính cấp thiết

Bên cạnh các giải pháp về đội ngũ nhà giáo, tăng cường cơ sở vật chất, đổi mới công tác quản lý, việc tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày đã góp phần không nhỏ nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, xóa dần khoảng cách về chất lượng giáo dục giữa các vùng, miền, hạn chế việc dạy thêm, học thêm.

Dạy học 2 buổi trên ngày là một chủ trương lớn nhằm đảm bảo cho học sinh tiểu học được hưởng một nền giáo dục toàn diện và có chất lượng. Hình thức dạy học này được thực hiện ở hầu hết các quốc gia có nền giáo dục tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. Việt Nam chưa có chương trình riêng cho các lớp học 2 buổi trên ngày. Ở những vùng kinh tế phát triển, tỉ lệ học sinh được học 2 buổi trên ngày đạt tỉ lệ cao và tỉ lệ này còn thấp ở những vùng kinh tế khó khăn.

Để thực hiện học 2 buổi trên ngày có hiệu quả, đặc biệt cho những vùng khó khăn cần có những giải pháp tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày thiết thực theo vùng miền nhằm từng bước mở rộng qui mô và nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu các giải pháp tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày phù hợp với đối tượng học sinh các vùng miền.

4. Nội dung nghiên cứu

- Nghiên cứu lý luận, kinh nghiệm về dạy và học 2 buổi trên ngày trong và ngoài nước
- Nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý học sinh tiểu học dưới góc độ phát triển năng lực cá nhân, phát triển toàn diện
- Đặc điểm nội dung, chương trình giáo dục tiểu học
- Khảo sát thực trạng dạy và học 2 buổi trên ngày ở tiểu học
- Đề xuất một số giải pháp tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày ở tiểu học phù hợp vùng miền

5. Phạm vi nghiên cứu

Giới hạn nghiên cứu các giải pháp về kế hoạch dạy học, nội dung chương trình dạy học 2 buổi trên ngày ở 3 vùng: Vùng khó khăn, vùng phát triển trung bình và vùng thuận lợi.

6. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong đề tài gồm: Nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu thực tiễn, phương pháp chuyên gia, điều tra xã hội học và phương pháp thực nghiệm.

7. Kết cấu của đề tài

Nội dung đề tài: đề tài gồm 3 chương

Chương 1: Cơ sở lý luận
1.1. Vị trí, vai trò của trường tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
1.2. Một số đặc điểm tâm sinh lý chung của học sinh tiểu học
1.3. Mục tiêu, kế hoạch, yêu cầu nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục tiểu học
1.4. Dạy học 2 buổi trên ngày ở tiểu học – xu thế của thế giới và Việt Nam
1.5. Quan điểm của Đảng, nhà nước, Bộ GD&ĐT về chủ trương dạy-học 2 buổi trên ngày ở tiểu học

Chương 2: Thực trạng dạy học 2 buổi trên ngày ở cấp tiểu học Việt Nam
2.1. Nhu cầu dạy và học 2 buổi trên ngày
2.2. Qui mô học sinh học 2 buổi trên ngày ở Việt Nam
2.3. Dạy học 2 buổi trên ngày và chất lượng giáo dục
2.4. Thách thức đối với việc tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày

Chương 3: Định hướng, yêu cầu và nguyên tắc đề xuất các giải pháp tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày phù hợp điều kiện vùng miền
3.1. Định hướng chiến lược về dạy học 2 buổi trên ngày ở tiểu học đến 2020
3.2. Yêu cầu đối với việc tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày ở tiểu học
3.3. Nguyên tắc lựa chọn và đề xuất giải pháp
3.4. Hệ thống các giải pháp chủ yếu thực hiện dạy học 2 buổi trên ngày ở tiểu học

8. Những đóng góp chính của đề tài

Đề tài đã nghiên cứu cơ sở lý luận, kinh nghiệm về dạy học 2 buổi trên ngày ở Việt Nam và một số quốc gia trên thế giới một cách có hệ thống, làm sáng tỏ được vấn đề nghiên cứu. Đánh giá thực trạng tổ chức thực hiện dạy học 2 buổi trên ngày được tiến hành tại các vùng, miền khác nhau cho thấy những khoảng cách về điều kiện học tập, cơ sở vật chất và nhận thức khác nhau giữa các vùng miền. Đề tài đã đề xuất ba phương án tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày ở 3 vùng: Vùng khó khăn, vùng thuận lợi và vùng phát triển trung bình trên cơ sở chương trình giáo dục tiểu học. Đề tài cũng đã đề xuất 05 giải pháp thực hiện tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày có chất lượng bền vững. Các giải pháp đều được cán bộ quản lý, giáo viên khẳng định là cần thiết và có tính khả thi.

9. Kết luận và khuyến nghị

Với những kết quả nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, đề tài kiến nghị:

- Đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền trong ngành giáo dục, các cấp chính quyền và phụ huynh học sinh về tầm quan trọng của tổ chức dạy học 2 buổi trên ngày đối với chất lượng giáo dục tiểu học;
- Cần có chính sách tổng thể của chính phủ nhằm đảm bảo các nguồn lực cho tổ chức thành công dạy học 2 buổi trên ngày ở diện rộng;
- Triển khai dạy học 2 buổi trên ngày thể hiện đầy đủ các chuẩn kiến thức, kỹ năng, thái độ nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện ở tiểu học.
<o:p></o:p>

Theo vnies.edu.vn - Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam