Thạc Sĩ Một số giải pháp nhằm phát triển công cụ tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại Tp.HCM

LỜI MỞ ĐẦU

Hiện nay với xu hướng toàn cầu hoá kinh tế quốc tế và để Việt Nam có thể theo kịp với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, các doanh nghiệp phải cố gắng hết sức để hạn chế đến mức thấp nhất những rủi ro có thể xảy ra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và năng lực cạnh tranh trên thương trường quốc tế. Thành phố Hồ Chí Minh-trung tâm kinh tế quan trọng của cả nước, là nơi hoạt động kinh tế năng động nhất, luôn đi đầu trong cả nước về tốc độ tăng trưởng kinh tế, cho nên đây cũng là nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp do thị trường cạnh tranh vô cùng gay gắt và khốc liệt.
Vì thế, phát triển công cụ tài chính phái sinh – một trong những công cụ để phòng ngừa rủi ro để tối đa hóa lợi nhuận là vấn đề mang tính cấp bách luôn được sự quan tâm của ngân hàng Nhà Nước và các ngân hàng thương mại đặc biệt là các doanh nghiệp trên địa bàn trực tiếp tham gia hoạt động kinh doanh.
Ngoài ra, Việt Nam đã gia nhập vào không gian WTO, nên việc phát triển công cụ hiện đại này là điều tất yếu vì đối với thế giới công cụ này rất phổ biến và phát triển rất mạnh, doanh số tăng liên tục qua các năm. Chính vì sự cần thiết của vấn đề mang tính cấp thiết này, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu “ Một số giải pháp nhằm phát triển công cụ tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại Tp.HCM” để có thể đưa ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển ngày càng phổ biến hơn các công cụ này.
Bố cục đề tài gồm 03 chương :
Chương 1 : Những vấn đề về công cụ tài chính phái sinh.
Chương 2 : Thực trạng kinh doanh trên thị trường tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại TP.HCM
Chương 3 : Một số giải pháp nhằm phát triển công cụ tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại Tp.HCM.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài : Mục đích nghiên cứu của đề tài là phân tích, đánh giá tổng quan hoạt động kinh doanh các công cụ phái sinh ở các ngân hàng thương tại thành phố Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp thiết thực để từng bước xây dựng, ứng dụng và phát triển các cộng cụ đó một cách có hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng cũng như góp phần làm hạn chế rủi ro cho các doanh nghiệp nói riêng và cho cả nền kinh tế
nói chung.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài : Đề tài này nghiên cứu về tình hình kinh doanh các công cụ tài chính phái sinh ở các ngân hàng thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Phạm vi nghiên cứu của đề tài : Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam còn nhiều bất cập và đang phát triển như hiện nay, lĩnh vực tài chính ngân hàng vẫn còn non trẻ, hệ thống pháp lý chưa hoàn chỉnh, sự liên kiết giữa các bộ ngành vẫn chưa đồng bộ, các sản phẩm ngân hàng chưa đa dạng và phong phú để phục vụ khách hàng đặc biệt là các doanh nghiệp.
Đề tài nghiên cứu này nằm trong lĩnh vực tài chính ngân hàng-một lĩnh vực hoạt động kinh doanh có liên quan rộng rãi đến rất nhiều lĩnh vực khác, do đó giới hạn phạm vi của đề tài là nghiên cứu công cụ tài chính phái sinh tại các ngân hàng thương mại ở Tp.HCM -một trung tâm kinh tế, thương mại lớn của cả nước với tốc độ phát triển kinh tế nhanh và hiệu quả hơn so với các tỉnh, thành phố khác.

MỤC LỤC
​

Mục lục Trang
Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình vẽ và biểu đồ
Lời mở đầu
Chương 1: Những vấn đề chung về công cụ tài chính phái sinh
1.1. Khái niệm về công cụ tài chính phái sinh . 01
1.2. Các loại công cụ tài chính phái sinh chủ yếu . 02
1.2.1. Hợp đồng kỳ hạn tiền tệ 02
1.2.2. Hợp đồng giao sau . 05
1.2.3. Hợp đồng quyền chọn 10
1.2.4. Hợp đồng hoán đổi 17
1.3. Vai trò của các công cụ tài chính phái sinh . 19
1.4. Lợi ích từ công cụ tài chính phái sinh 22
1.5 Các loại rủi ro chủ yếu trên thị trường phái sinh. 24
1.6. Ứng dụng các công cụ phái sinh và doanh số giao dịch ở các ngân hàng
trên thế giới . 26
Kết luận chương 1 30
Chương 2: Thực trạng về nghiệp vụ kinh doanh công cụ phái sinh
ở các ngân hàng thương mại tại Tp. HCM
2.1. Vị trí của Tp.HCM trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa . 31
2.2. Cơ sở pháp lý liên quan đến chính sách quản lý ngoại hối . 32
2.3. Thực trạng về nghiệp vụ kinh doanh công cụ phái sinh ở các ngân hàng
thương mại tại TP. HCM 33
2.3.1. Sự xuất hiện các công cụ phái sinh ở các ngân hàng thương mại . 33
2.3.2. Kết quả khảo sát nhận thức và nhu cầu sử dụng công cụ phòng ngừa rủi ro
tỷ giá của doanh nghiệp 35
2.3.3. Thực trạng về nghiệp vụ kinh doanh sản phẩm phái sinh ở các ngân hàng
thương mại tại TP. HCM 38
2.3.3.1. Hợp đồng kỳ hạn ( FORWARD) . 38
2.3.3.2. Hợp đồng tương lai ( FUTURE ) 43
2.3.3.3. Hoán đổi ( SWAP) 45
2.3.3.4. Quyền chọn ( OPTION) . 49
2.3.4. Đánh giá kết quả giao dịch bằng các công cụ phái sinh tại các ngân hàng
thương mại tại Tp.HCM 54
2.3.5. Những hạn chế và khó khăn của việc phát triển việc kinh doanh các sản
phẩm phái sinh 56
2.3.6. Nguyên nhân của những hạn chế . 59
2.4. Đánh giá triển vọng thị trường phái sinh ở các ngân hàng thương mại
tại thành phố Hồ Chí Minh. 63
2.5. Những cơ hội của việc phát triển thị trường phái sinh . 64
Kết luận chương 2 67
Chương 3: Một số giải pháp nhằm phát triển công cụ tài chính phái sinh ở
các ngân hàng thương mại tại TP.HCM
3.1. Chiến lược phát triển công cụ tài chính phái sinh . 68
3.2. Những điều kiện để phát triển các công cụ phái sinh 72
3.2.1 Về khách quan. . 72
3.2.2. Về phía các ngân hàng thương mại . 73
3.2.3. Về phương tiện, thiết bị. . 75
3.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển công cụ phái sinh. 75
3.3.1. Những giải pháp ở cấp độ vĩ mô . 76
3.3.2. Những giải pháp ở cấp độ vi mô 77
3.4. Một số kiến nghị 85
3.4.1. Đối với ngân hàng Nhà Nước 85
3.4.2. Đối với Bộ Tài Chính 88
3.4.3. Những kiến nghị nhằm khống chế tổn thất xảy ra khi sử dụng công cụ tài
chính phái sinh. 89
Kết luận chương 3 91
Kết luận
Tài liệu tham khảo