Thạc Sĩ Một số giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án vay vốn tín dụng ĐTPT của Nhà nước tại Chi nhán

Lời nói đầu
Tín dụng ĐTPT của Nhà nước là công cụ quản lý vĩ mô của Nhà nước có tính quá độ
trong một thời gian nhất định. Đó là thời kỳ quá độ chuyển đổi nền kinh tế, khi mà nguồn
vốn NSNN còn bị hạn hẹp, đầu tư của các thành phần kinh tế khác ngoài Nhà nước còn bị
hạn chế, nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế – xã hội theo mục tiêu của Nhà nước lớn. Vốn tín
dụng ĐTPT của Nhà nước được sử dụng để đầu tư xây dựng các dự án trọng điểm, then
chốt thuộc một số ngành, lĩnh vực trọng yếu, các dự án triển khai ở các vùng khó khăn cần
khuyến khích đầu tư, có ý nghĩa ở tầm vĩ mô đối với nền kinh tế chung của cả nước, hoặc ở
những khâu xung yếu để làm mồi, tạo đà, tạo khâu đột phá nhằm kích thích sự tăng trưởng
của các ngành, các vùng kinh tế phát triển.
Để vốn tín dụng ĐTPT của Nhà nước được sử dụng hiệu quả, đảm bảo khả năng
hoàn vốn phải quan tâm đến hiệu quả của dự án đầu tư sử dụng vốn tín dụng ĐTPT của Nhà
nước, điều đó đòi hỏi phải hoàn thiện cơ chế thẩm định dự án. Chất lượng công tác thẩm
định quyết định đến chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh tế của dự án đầu tư
và công tác thu nợ vay của tổ chức quản lý tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, trong khi nước ta đang thực hiện mục tiêu của
Đảng và Nhà nước ta đề ra là nước ta trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020, đòi
hỏi có những dự án lớn, có tổng vốn đầu tư lớn, thời gian vay vốn dài, mặt khác do hội nhập
với thị trường thế giới mà thị trường thế giới luôn có những biến động mà ta không thể
lường trước, do đó các dự án luôn tiềm ẩn yếu tố rủi ro. Để cho việc sử dụng vốn tín dụng
ĐTPT của Nhà nước có hiệu quả, đảm bảo an toàn vốn thì phaỉ bắt đầu từ công tác thẩm
định các dự án vay vốn, làm sao các dự án vừa đúng đối tượng vay vốn theo quy định của
Chính phủ, vừa phải đảm bảo hiệu quả kinh tế và khả năng trả nợ. Đây là một vấn đề hết
sức phức tạp, khó khăn vì nghiệp vụ thẩm định vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ
thuật.
Chính vì vậy trong thời gian thực tập tại Chi nhánh Quỹ HTPT Hà giang, em đã tìm
hiểu về hoạt động thẩm định và quyết định chọn đề tài:
“ Một số giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án vay vốn tín dụng
ĐTPT của Nhà nước tại Chi nhánh Quỹ HTPT Hà giang”.
Với mong muốn nghiên cứu để thấy những khó khăn, vướng mắc trong công tác
thẩm định dự án đầu tư sử dụng vốn tín dụng ĐTPT của Nhà nước hiện nay, từ đó đưa
những giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần vào việc khắc phục những khó khăn, bất cập
mà Chi nhánh Quỹ HTPT Hà giang đang gặp phải, phát huy hơn nữa những thành tựu đã
đạt được trong những năm qua.
Khoá luận tốt nghiệp bao gồm có 2 chương :
Chương1 : Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư vay vốn tín dụng ĐTPT của
Nhà nước tại Chi nhánh Quỹ HTPT Hà giang.
Chương 2 : Đánh giá về công tác thẩm định, một số giải pháp và kiến nghị nâng cao
chất lượng thẩm định dự án vay vốn tín dụng ĐTPT của Nhà nước tại Chi nhánh Quỹ
HTPT Hà giang.
Chương 1
Thực trạng công tác thẩm định dự án đầu tư vay vốn tín dụng ĐTPT của Nhà nước
tại Chi nhánh Quỹ HTPT Hà giang.
1.1 – Một số vấn đề cơ bản về tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
1.1.1 – Bản chất của tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
1.1.1.1 – Khái niệm về tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
- Tín dụng là quan hệ vay trả. Tín dụng của nhà nước là các hoạt động vay – trả giữa
Nhà nước với các tác nhân hoạt động trong nền kinh tế, phục vụ cho mục đích của Nhà
nước. Khác với các loại hình tín dụng khác, tín dụng nhà nước không phục vụ các đối tượng
kinh tế đơn thuần, mà nhằm vào các đối tượng vừa có tính chất kinh tế, vừa có tính chất xã
hội, để thực hiện vai trò điều tiết kinh tế vĩ mô của Nhà nước trong từng thời kỳ nhất định.
Cùng với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người, tín dụng nhà nước ra đời rất sớm.
Tuy nhiên, tín dụng nhà nước trong giai đoạn đầu chủ yếu là các loại tín dụng phi kinh tế,
nhằm phục vụ mục đích chi tiêu của Nhà nước, là nguyên nhân tiềm ẩn của việc tăng thuế
má và lạm phát trong tương lai, nên hầu như có tính cưỡng chế. Để đáp ứng được hai tính
chất trên, tín dụng đầu tư nhà nước phải có cả chức năng phân phối của tài chính ( phân
phối, cấp phát) và chức năng tín dụng của ngân hàng.
- Tín dụng ĐTPT của Nhà nước là tín dụng đầu tư của nhà nước cho vay đầu tư với
lãi suất ưu đãi theo kế hoạch của Nhà nước, hoặc theo mục tiêu, định hướng của Nhà nước.
- Đối tượng của tín dụng ĐTPT của Nhà nước thường ở các lĩnh vực then chốt, trọng
điểm của các ngành, các vùng làm mồi, tạo đà đối với phát triển kinh tế – xã hội, nhưng khả
năng sinh lời thấp, quy mô đầu tư vốn quá lớn, hoặc quá mạo hiểm đối với nhà đầu tư. Do
đó được Nhà nước định hướng khuyến khích và ưu tiên đầu tư trong từng thời kỳ với lãi
suất ưu đãi thấp hơn lãi suất thị trường có tín dụng thương mại.
Khái niệm tín dụng ĐTPT của Nhà nước chỉ ra đời khi mục đích của tín dụng nhà
nước chuyển từ chi tiêu sang đầu tư dưới dạng có vay có hoàn trả. Tính kinh tế của của hoạt
động tín dụng nhà nước xuất hiện khi các hoạt động đầu tư phát triển được sử dụng từ
nguồn vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước để tạo ra nguồn thu có khả năng hoàn trả khoản
vốn đã sử dụng. Đây cũng chính là lý do khiến cho tín dụng ĐTPT của Nhà nước không chỉ
là công cụ củng cố tiềm lực tài chính quốc gia mà còn là công cụ để Nhà nước có thể thực
hiện vai trò điều tiết vĩ mô. Giống như các hình thức tín dụng khác, cơ chế tín dụng nhà
nước cho đầu tư phát triển không chỉ giúp tập trung được nguồn vốn cần thiết – nền tảng
cho Nhà nước tiến hành điều tiết nền kinh tế, mà còn có tác dụng nâng cao hiệu quả sử
dụng, bảo toàn và phát triển được nguồn vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước. Qua đó, Nhà
nước có thể mở rộng và chủ động trong vấn đề đầu tư phát triển.
1.1.1.2 - Đặc tính kinh tế – xã hội của tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
Do tín dụng ĐTPT của Nhà nước là một hình thức tín dụng đặc biệt, ở đó tính kinh tế
của tín dụng nhà nước không phải là tính kinh tế đơn thuần. Nó bao gồm những đặc tính
sau.
- Đặc tính kinh tế vĩ mô : tín dụng ĐTPT của Nhà nước sẽ tập trung vào các lĩnh vực
then chốt, có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế quốc dân cả nước, hoặc một ngành, một
vùng, một khu vực.
- Đặc tính xã hội: tín dụng ĐTPT của Nhà nước sẽ tập trung vào các lĩnh vực mà tín
dụng thương mại với mục tiêu hàng đầu là lợi nhuận có thể không giải quyết được ( do hiệu
quả trực tiếp của nhà đầu tư không được đảm bảo, hoặc quy mô nguồn vốn quá lớn, thời
gian thu hồi vốn đầu tư dài .) để giải quyết các vấn đề xã hội của đất nước như : giải quyết
việc làm, xoá đói giảm nghèo, điều chỉnh các cơ cấu kinh tế .vv.
1.1.1.3 - Đặc điểm của tín dụng ĐTPT của Nhà nước.
- Nguồn vốn để cho vay đầu tư là vốn của NSNN được cân đối để cho vay đầu tư,
hoặc nguồn vốn huy động theo kế hoạch của Nhà nước.
- Tổ chức tín dụng làm nhiệm vụ và cho vay tín dụng ĐTPT là hệ thống những đơn
vị, cơ quan chuyên môn của Nhà nước, được thành lập theo quyết định của Chính phủ. Hiện
nay việc cho vay tín dụng ĐTPT do hệ thống Quỹ Hỗ trợ phát triển đảm nhiệm.
- Đối tượng cho vay của tín dụng ĐTPT là những dự án đầu tư theo các chương
trình, mục tiêu, định hướng về chủ trương đầu tư của Nhà nước, theo chính sách kinh tế vĩ
mô, nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế quốc dân theo hướng đã được quy định trong chiến
lược phát triển kinh tế – xã hội.
- Lãi suất cho vay của tín dụng ĐTPT là lãi suất ưu đãi, do Nhà nước điều tiết phù
hợp với yêu cầu, đặc điểm, điều kiện cụ thể của đất nước và chủ trương khuyến khích đầu
tư phát triển kinh tế – xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ.