Luận Văn Một số giải pháp hoàn thiện quy trình xuất nhập khẩu hàng hoá bằng đường hàng không tại Xí nghiệp gi

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 6
CƠ SỞ LÝ LUẬN 6
1.1. Giao nhận và các vấn đề liên quan 6
1.1.1. Khái quát về nghiệp vụ giao nhận . 6
1.1.1.1. Khái niệm về giao nhận . 6
1.1.1.2. Người giao nhận 7
1.1.1.3. Giao nhận hàng hoá bằng đường hàng không 8
1.1.2. Vai trò của giao nhận hàng hoá xuất nhập khu bằng đường hàng
không . 10
1.1.3. Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia . 12
1.1.3.1. Các đặc trưng pháp lý trong nghiệp vụ giao nhận 12
1.1.3.2. Quyền hạn của người giao nhận 13
1.1.3.3. Nghĩa vụ của người giao nhận . 13
1.1.3.4. Trách nhiệm của người giao nhận . 14
1.1.4. Các tổ chức hàng không quốc tế 16
1.1.4.1. Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế - ICAO . 16
1.1.4.2. Hiệp hội hàng không quốc tế - IATA 16
1.1.4.3. Hiệp hội các tổ chức giao nhận quốc tế - FIATA 17
1.1.4.4. Đại lý hàng hoá hàng không IATA (Air Cargo Agency) . 17
1.2. Quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khu bằng đường hàng không . 19
1.2.1. Đối với hàng hoá xuất khu . 19
1.2.2. Đối với hàng hoá nhập khu 20
1.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của quy trình 21
1.3.1. Sự tin cậy (Reliability) . 22
1.3.2. Tinh thần trách nhiệm (Responsiveness) . 22
1.3.3. Sự đảm bảo (Assurance) 23 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC
LÊ NGUYỄN TRANG THI
10CTM1
1.3.4. Sự đồng cảm (Empathy) 23
1.3.5. Tính hữu hình (Tangibles) . 23
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quy trình giao nhận bằng đường hàng không 23
1.4.1. Các nhân tố bên ngoài . 24
1.4.2. Các nhân tố bên trong . 27
CHƯƠNG 2 32
THỰC TRẠNG QUY TRÌNH GIAO NHẬN HÀNG HOÁ XUẤT NHẬP KHẨU
BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNG TẠI XÍ NGHIỆP GIAO NHẬN VẬN TẢI QUỐC
TẾ TIÊU ĐIỂM SOTRANS FOCUS . 32
2.1. Khái quát về Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm- Sotrans Focus
32
2.1.1 Giới thiệu chung về Công ty cổ phần kho vận Miền Nam – Sotrans . 32
2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển . 32
2.1.1.2. Chức năng và lĩnh vực hoạt động chính 33
2.1.1.3. Hệ thống Sotrans . 34
2.1.2 Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm Sotrans Focus – một
thành viên của Sotrans . 35
2.1.2.1. Quá trình hình thành và phát triển . 35
2.1.2.2. Chức năng và lĩnh vực hoạt động 35
2.1.2.3. Cơ cấu tổ chức . 36
2.1.2.4. Tình hình kinh doanh trong những năm gần đây . 39
2.1.2.5. Khả năng cạnh tranh của công ty tại các thị trường . 44
2.2. Quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khu bằng đường hàng không tại
Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm – Sotrans Focus 46
2.2.1. Quy trình giao nhận hàng hoá xuất khu bằng đường hàng không 46
2.2.2. Quy trình giao nhận hàng hoá nhập khu bằng đường hàng không . 53
2.3. Đánh giá hiệu quả của việc thực hiện quy trình tại công ty . 61
2.3.1. Sự tin cậy (Reliability) . 62
2.3.2. Tinh thần trách nhiệm (Responsiveness) . 63CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC
LÊ NGUYỄN TRANG THI
10CTM1
2.3.3. Sự bảo đảm (Assurance) 64
2.3.4. Sự đồng cảm (Empathy) 65
2.3.5. Tính hữu hình (Tangibles) . 66
2.4. Các nhân tố ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến việc hoàn thiện quy trình
66
2.4.1. Các nhân tố bên ngoài . 66
2.4.1.1. Nhân tố kinh tế - xã hội trong nước và thế giới . 66
2.4.1.2. Tình hình nhân lực 67
2.4.1.3. Nhân tố công nghệ . 68
2.4.1.4. Cơ sở hạ tầng 68
2.4.1.5. Hệ thống luật pháp 69
2.4.2. Các nhân tố bên trong . 70
2.4.2.1. Bộ máy quản lý- tổ chức hành chính . 70
2.4.2.2. Nhân tố con người . 70
2.4.2.3. Khả năng cơ sở vật chất của Xí nghiệp . 71
2.4.2.4. Sự cạnh tranh của các Doanh nghiệp hiện có trong ngành và sự hoà
nhập của các Doanh nghiệp mới . 72
2.5. Phân tích S.W.O.T . 73
2.5.1. Các điểm mạnh (Strengths) . 73
2.5.2. Các điểm yếu (Weaknesses) . 74
2.5.3. Các cơ hội (Opportunities) 75
2.5.4. Các đe doạ (Threats) . 76
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH GIAO NHẬN HÀNG HOÁ
XUẤT NHẬP KHẨU BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNG TẠI XÍ NGHIỆP GIAO
NHẬN VẬN TẢI QUỐC TẾ TIÊU ĐIỂM SOTRANS FOCUS . 79
3.1. Mục tiêu, phương hướng của Nhà nước và Xí nghiệp về nghiệp vụ giao nhận
hàng hoá xuất nhập khu bằng đường hàng không 79
3.1.1. Đối với Nhà nước . 79
3.1.2. Đối với Sotrans Focus 81 CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC
LÊ NGUYỄN TRANG THI
10CTM1
3.2. Ma trận S.W.O.T . 83
3.3. Các giải pháp hoàn thiện quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khu
bằng đường hàng không 86
3.2.1. Giải pháp về việc cải thiện hệ thống tổ chức – quản lý ( W6, T6) 86
3.2.2. Giải pháp về hoàn thiện quy trình giao nhận hàng không và mở rộng
quy mô quy trình tại Xí nghiệp ( W2, T3, T4) 87
3.2.3. Giải pháp về cơ sở vật chất (W4, O2) 89
3.2.4. Giải pháp về nhân sự (S1, T1, T4) . 91
3.2.5. Giải pháp mở rộng thị trường (S1, S2, O1,O2,O3,O4) 93
3.4. Một số kiến nghị 94
KẾT LUẬN 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO . 99
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 1
10CTM1
LỜI MỞ ĐẦU
Kinh tế thế giới đang ngày một phát triển, các rào cản về thương mại dần được xoá
bỏ tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thoa kinh tế giữa các quốc gia cũng như giữa
các khu vực với nhau. Việc mở cửa nền kinh tế, tự do hoá thương mại là một động thái
tích cực góp phần cho sự phát triển không ngừng của Thương mại quốc tế. Bước theo
những bước tiến không ngừng của kinh tế xã hội, không đáng ngạc nhiên khi ngoại
thương trở thành một trong những ngành kinh tế trọng điểm và đang được đầu tư phát
triển nhiều nhất tại Việt Nam. Kéo theo đó là sự đổ bộ ào ạt của các doanh nghiệp vào
lĩnh vực này.
Đóng vai trò là một trong những hoạt động chủ yếu của nền kinh tế đối ngoại của
một quốc gia, ngành thương mại quốc tế đảm nhận khâu lưu thông hàng hoá từ nước
này qua nước khác thông qua hoạt động mua bán hàng hoá quốc tế, phục vụ nhu cầu
sản xuất và tiêu dùng về hàng hoá cả trong và ngoài nước. Điều này tạo nên mối quan
hệ khắng khít giữa hai lĩnh vực mua bán hàng hoá và vận tải quốc tế. Khi kinh doanh
ngoại thương, giao nhận vận tải hàng hoá đóng vai trò cực kì quan trọng giúp đNy
nhanh quá trình trao đổi giao lưu hàng hoá giữa các khu vực trên phạm vi thế giới,
quyết định phạm vi mặt hàng, khối lượng và kim ngạch buôn bán của quốc gia cũng
như của các doanh nghiệp. Giao nhận vận tải phát triển là một xu hướng tất yếu theo
cùng với sự phát triển của xã hội khi áp dụng sự phân công lao động và chuyên môn
hoá trong từng lĩnh vực.
Kể từ đầu năm 2007, Việt Nam trở thành thành viên chính thức của WTO cùng với
việc ký kết thành công một số Hiệp định song phương, đa phương với các quốc gia
trên thế giới, cơ hội giao thương với nước ngoài càng mở rộng. Cùng với đó là sự gia
tăng không ngừng cả về khối lượng lẫn giá trị hàng hoá được mua bán giữa các nước.
Hướng đến mục tiêu phát triển mạnh mẽ hoạt động giao nhận vận tải quốc tế, việc đầu CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 2
10CTM1
tư cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng dịch vụ và những việc cần làm trong giai đoạn
này. Trong nhiều năm trở lại đây, với những chính sách khuyến khích phát triển từ
phía nhà nước, ngành vận tải nói chung và vận tải hàng không nói riêng đã có cho
mình một vị trí ổn định trong nền kinh tế. Bên cạnh sự lớn mạnh cũng như những ưu
điểm mà các phương thức vận tải khác mang lại, đặc biệt là vận tải biển, ngành vận tải
hàng không ngày nay đang được đầu tư phát triển với mạng lưới phủ kín ở thị trường
nội địa cũng như mở rộng và nâng cấp các đường bay quốc tế. Vận tải hàng không
cũng đóng góp một phần không nhỏ trong việc gia tăng khối lượng hàng hoá xuất nhập
khNu, nhờ đó kim ngạch mua bán giữa các quốc gia cũng tăng đáng kể, quan hệ thương
mại cũng được mở rộng. Với những ưu thế đặc biệt, vận tải hàng không thu hút một
lượng lớn những hàng hoá có giá trị cao, quý hiếm, nhạy cảm về mặt thời gian, hàng
mau hỏng . Hiện nay theo thống kê của Liên Hợp Quốc thì lượng hàng hoá vận
chuyển bằng đường hàng không chiếm khoảng 1/3 giá trị hàng hoá buôn bán trên thế
giới. Mạng lưới hàng không bao phủ khắp địa cầu và hoạt động rất nhộn nhịp.
Thị trường Việt Nam quả thật là một miếng bánh ngon không chỉ thu hút các
doanh nghiệp trong nước mà còn cả một lượng lớn các nhà đầu tư nước ngoài. Xí
nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm Sotrans Focus là một đơn vị thành viên trực
thuộc Tổng công ty cổ phần kho vận Miền Nam Sotrans. Với vai trò chính là hoạt
động trong lĩnh vực đại lý hàng không, cùng với danh tiếng gần 38 năm kinh nghiệm
trong ngành từ phía Sotrans, Xí nghiệp đã tạo được cho mình một vị trí nhất định trong
lĩnh vực giao nhận hàng không. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh không nhỏ trong ngành
đã gây ra không ít khó khăn cho các doanh nghiệp nói chung và Sotrans Focus nói
riêng. Bối cảnh này đã đặt ra hàng loạt thách thức đối với ngành Logistics Việt Nam
trong đó có vận tải hàng không. Điều này đòi hỏi sự cố gắng rât mạnh mẽ từ phía các
doanh nghiệp trong nước về khả năng cạnh tranh trước sự tấn công ồ ạt của các thị
trường nước ngoài trong giai đoạn sắp tới. Không riêng gì với Sotrans, các doanh CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 3
10CTM1
nghiệp đang tìm kiếm cho mình một công cụ cạnh tranh nổi bật, trong đó nâng cao
chất lượng dịch vụ vẫn là công cụ ưu tiên hàng đầu.
Chuyên đề: “ Một số giải pháp hoàn thiện quy trình xuất nhập khu hàng hoá
bằng đường hàng không tại Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm Sotrans
Focus” không phải là một đề tài mới mẻ song tính cấp thiết của nó vẫn tồn tại trong
mọi giai đoạn phát triển kinh tế. Sotrans Focus mặc dù là một đơn vị lớn, có uy tín
trong hoạt động vận tải quốc tế, song trong hoạt động đang có xu hướng phát triển
mạnh như vận tải hàng không thì chỉ làm việc với vai trò như một đại lý chứ không
chuyên nghiệp trong việc thu gom, sắp xếp hàng hoá. Đây cũng chính là một bất lợi
mà Sotrans cần khắc phục trong tình hình cạnh tranh ngày một gay gắt hiện nay. Từ
thực tế này, có thể nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và đưa ra một số giải pháp
góp phần xây dựng công ty ngày một phát triển hơn, xứng tầm là một trong những
công ty Logistics hàng đầu Việt Nam.
Mục tiêu nghiên cứu
ã Tìm hiểu một cách chi tiết để có kiến thức thực tiễn quy trình giao nhận
hàng hoá xuất nhập khNu bằng đường hàng không của một công ty giao
nhận vận tải quốc tế.
ã Tìm hiểu những nhân tố tác động cũng như những khó khăn, rào cản
trong quá trình thực hiện quy trình
ã Đưa một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình và nâng cao chất lượng
dịch vụ giao nhận hàng hoá xuất nhập khNu bằng đường hàng không
trong thời gian tới.
Đối tượng, thời gian và phạm vi nghiên cứu
ã Đối tượng nghiên cứu: quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khNu
bằng đường hàng không. CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 4
10CTM1
ã Thời gian nghiên cứu: giai đoạn từ năm 2008 đến 2012.
ã Phạm vi nghiên cứu: tại Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm
Sotrans Focus.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu truyền thống được sử dụng để thuận tiện cho việc thực
hiện bài báo cáo.
ã Phương pháp thống kê: phương pháp này dùng trong chuyên đề này với tác
dụng là công cụ để phân tích số liệu.
Tìm hiểu tài liệu và thu thập số liệu sơ cấp và thứ cấp có liên quan từ các
nguồn tài liệu do đơn vị thực tập cung cấp.
ã Phương phương pháp mô tả: dùng phương pháp này để phân tích và mô tả
quy trình .
Ý nghĩa và đóng góp của nghiên cứu
Chuyên đề này được thực hiện với mong muốn có thể:
ã Tổng hợp được những cơ sở lý luận về giao nhận hàng không và các vấn đề
liên quan.
ã Đóng góp một phần ý kiến khách quan về thực trạng quy trình giao nhận
hàng không tại công ty.


Kết cấu của báo cáo nghiên cứu: gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 5
10CTM1
Chương 2: Thực trạng quy trình giao nhận hàng hoá xuất nhập khNu bằng đường hàng
không tại Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm Sotrans Focus
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quy trình xuất nhập khNu hàng hoá bằng
đường hàng không tại Xí nghiệp giao nhận vận tải quốc tế tiêu điểm Sotrans Focus


CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 6
10CTM1
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Giao nhận và các vấn đề liên quan
1.1.1. Khái quát về nghiệp vụ giao nhận
1.1.1.1. Khái niệm về giao nhận
Một trong những đặc điềm nổi bật của thương mại quốc tế là sự cách xa nhau về vị
trí địa lý giữa người mua và người bán. Có thể nói việc di chuyển hàng hoá là nhiệm
vụ của người vận tải. Đây là khâu nghiệp vụ rất quan trọng, là một phần không thể
thiếu cho việc thực hiện hợp đồng mua bán ngoại thương. Để đưa hàng hoá đến tay
người mua, ta cần thực hiện một chuỗi các hoạt động khác nhau liên quan đến vận
chuyển hàng hoá như đưa hàng hoá ra cảng, làm thủ tục gửi hàng, tổ chức xếp dỡ,
giao hàng tại nơi đến . Tất cả các công việc này được gọi chung là Nghiệp vụ giao
nhận – Forwarding.
Như đã đề cập ở trên, nghiệp vụ giao nhận bao gồm một chuỗi các nghiệp vụ khác
nhau kết hợp hoàn thiện quy trình mậu dịch quốc tế. Để nắm được khái niệm về
nghiệp vụ giao nhận, cần phân tích từng mảng của nghiệp vụ.
Giao nhận vận tải là một khái niệm khá quen thuộc và nó cũng được mô tả với
nhiều khái niệm từ nhiều khía cạnh khác nhau.
Trước kia, việc giao nhận có thể do người gửi hàng( nhà xuất khNu) người nhận
hàng (nhà nhập khNu ) hay do người chuyên chở đảm nhiệm và tiến hành. Tuy nhiên,
cùng với sự phát triển của buôn bán quốc tế phân công lao động quốc tế với mức độ và
qui mô chuyên môn hoá ngày càng cao, giao nhận cũng dần dần được chuyên môn hóa,
do các tổ chức, các ngiệp đoàn giao nhận chuyên nghiệp tiến hành và giao nhận đã
chính thức trở thành một nghề.
Theo quan điểm chuyên ngành, Liên đoàn quốc tế các hiệp hội giao nhận (FIATA)
đưa khái niệm về lĩnh vực này như sau: “giao nhận vận tải là bất kỳ dịch vụ nào liên CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 7
10CTM1
quan đến vận chuyển, gom hàng, lưu kho, xếp dỡ, đóng gói hay phân phối hàng hóa
cũng như các dịch vụ phụ trợ và tư vấn có liên quan đến các dịch vụ kể trên, bao gồm
nhưng không chỉ giới hạn ở những vấn đề hải quan hay tài chính, khai báo hàng hóa
cho những mục đích chính thức, mua bảo hiểm hàng hóa và thu tiền hay những chứng
từ liên quan đến hàng hóa”.
Dịch vụ giao nhận hàng hoá là hành vi thương mại, gắn liền và không thể tách rời
với hoạt động vận tải, theo đó người làm dịch vụ giao nhận hàng hoá nhận hàng từ
người gửi, tổ chức việc vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các
dịch vụ khác có liên quan để giao hàng cho người nhận theo sự uỷ thác của chủ hàng,
của người vận tải, hoặc của người làm dịch vụ giao nhận khác (gọi chung là khách
hàng).
1.1.1.2. Người giao nhận
“Người giao nhận- Forwarder- Freight Forwarder- Forwarding Agent” là người
kinh doanh dịch vụ giao nhận. Người giao nhận có thể là chủ hàng, chủ tàu, công ty
xếp dỡ hay kho hàng, người giao nhận chuyên nghiệp hay bất kỳ một người nào khác.
Freight Forwarder, hay còn gọi tắt là Forwarder là thuật ngữ chỉ người (hoặc
công ty) làm nghề giao nhận vận tải (forwarding). Về cơ bản, đây là bên trung gian,
nhận vận chuyển hàng của chủ hàng, hoặc gom nhiều lô hàng nhỏ (consolidation)
thành những lô hàng lớn hơn, sau đó lại thuê người vận tải (hãng tàu, hãng hàng
không) vận chuyển từ điểm xuất phát tới địa điểm đích.
Người giao nhận có trình độ chuyên môn như:
ã Biết kết hợp giữa nhiều phương thức vận tải khác nhau;
ã Biết tận dụng tối đa dung tích, trọng tải của các công cụ vận tải nhờ vào
dịch vụ gom hàng; và CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GVHD: Thầy PHẠM GIA LỘC

LÊ NGUYỄN TRANG THI 8
10CTM1
ã Biết kết hợp giữa vận tải- giao nhận- xuất nhập khNu và liên hệ tốt với
các tổ chức có liên quan đến quá trình vận chuyển hàng hoá như Hải
quan, Đại lý tàu, Bảo hiểm, Ga, cảng .
Người giao nhận còn tạo điều kiện cho người kinh doanh xuất nhập khNu
hoạt động có hiệu quả nhờ vào dịch vụ giao nhận của mình.
ã Nhà xuất nhập khNu có thể sử dụng kho bãi của người giao nhận hay của
người giao nhận đi thuê từ đó giảm được chi phí xây dựng kho bãi.
ã Nhà xuất nhập khNu giảm được chi phí quản lý hành chính, bộ máy tổ
chức đơn giản, có điều kiện tập trung vào kinh doanh xuất nhập khNu.
Trong xu thế thương mại toàn cầu hoá cùng với sự phát triển nhiều hình thức vận
tải mới trong những thập niên qua. Ngày nay, người làm dịch vụ giao nhận hàng hoá
giữ vai trò quan trọng trong vận tải và buôn bán quốc tế. Những dịch vụ người giao
nhận thực hiện không chỉ dừng lại ở các công việc cơ bản truyền thống như đặt chổ
đóng hàng, nơi dùng để kiểm tra hàng hoá, giao nhận hàng hoá mà còn thực hiện
những dịch vụ chuyên nghiệp hơn như tư vấn chọn tuyến đường vận chuyển, chọn tàu
vận tải, đóng gói bao bì hàng hoá, .v.v
1.1.1.3. Giao nhận hàng hoá bằng đường hàng không
Airfreight Forwarding – giao nhận hàng hoá bằng đường hàng không là một dịch
vụ khá mới đã và đang bắt đầu hình thành ờ nước ta và có triển vọng tương lai phát
triển, cùng với sự phát triển của hàng không Việt Nam.
Giao nhận hàng không là tập hợp các nghiệp vụ liên quan đến qúa trình vận tải hàng
không nhằm thực hiện việc di chuyển hàng hoá từ nơi gửi hàng tới nơi nhận hàng.
Giao nhận hàng không thực chất là tổ chức qúa trình chuyên chở và giải quyết các thủ
tục liên quan đến qúa trình chuyên chở hàng hoá bằng đường hàng không.