Tiểu Luận Một số giải pháp cơ bản nhằm khai thác bản sắc văn hoá dân tộc trong phát triển du lịch Việt Nam

ĐỀ TÀI: Một số giải pháp cơ bản nhằm khai thác bản sắc văn hoá dân tộc trong phát triển du lịch VN

Lời nói đầu
Hơn bốn ngh́n năm văn hiến, lịch sử đất nước ta trải qua nhiều thăng trầm biến cố. Nhiều kẻ thù mưu toan đồng hoá văn hoá Việt Nam để ḥng đô hộ nước ta lâu dài. Nhưng nền văn hoá Việt Nam không những được bảo vệ, giữ ǵn mà cho ông ta c̣n biết tiếp thu những tinh hoa văn hoá của các nước khác làm giàu thêm bản sắc văn hoá Việt Nam. Có được một nền văn hoá truyền thống độc đáo, giàu bản sắc như ngày nay là cả một quá tŕnh lao động, sáng tạo và đấu tranh bền bỉ của dân téc, vừa xây những cái đẹp, cái văn minh, cái tiến bộ, vừa chống cái xấu, cái lạc hậu, phản động, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại, bài trừ văn hoá lai căng, vọng ngoại. Quả thật để giữ ǵn và phát huy được "cái hồn" của văn hoá dân téc quả là một cuộc đấu tranh gay gắt. Cuộc đấu tranh đó đă trở thành sống c̣n, bởi lẽ một dân téc đánh mất bản sắc dân téc của văn hoá là dân téc đó tự đánh mất chính ḿnh.
Đất nước ta mới từ bao cấp chuyển sang nền kinh tế thị trường chưa có sự chuẩn bị đầy đủ. Kinh tế thị trường với văn hoá truyền thống đem lại cái được, cái mất, cái thoát khỏi, cái đang bị nhiễm. Đối với du lịch Việt Nam vấn đề khai thác bản sắc văn hoá dân téc trong sự phát triển du lịch, trong mấy năm gần đây rất được Đảng và Nhà nước quan tâm. Mong muốn của du khách khi thực hiện chuyến du lịch không đơn thuần chỉ ngắm nh́n những danh lam thắng cảnh những di tích cổ, nghe những huyền thoại về đất nước con người thông qua những di tích lịch sử mà c̣n là nhu cầu hiểu biết về phong tục tập quán, nét sinh hoạt văn hoá truyền thống dân gian cũng như đời sống hiện tại đ̣i hỏi người làm công tác du lịch phải đáp ứng ngày càng lớn không chỉ bề rộng mà cả bề sâu, phải đưa ra được những sản phẩm du lịch đặc thù mang đậm đà bản sắc văn hoá Việt Nam để thu hót hơn khách du lịch.
Ở Việt Nam, vấn đề bản sắc văn hoá dân téc đang là một vấn đề trao đổi t́m kiếm lời giải đáp. V́ vậy em chọn đề tài: Một số giải pháp cơ bản nhằm khai thác bản sắc văn hoá dân téc trong phát triển du lịch VN
Bài viết chia làm 3 phần:
Chương I: Bản sắc văn hoá dân téc Việt Nam.
Chương II: Khai thác bản sắc văn hoá dân téc trong phát triển du lịch
Việt Nam hiện nay.
Chương III: Một số giải pháp cơ bản nhằm khai thác bản sắc văn hoá
dân téc trong phát triển du lịch Việt Nam.
Bài viết này chắc chắn sẽ không khỏi sai sót. Mong thầy cô giúp đỡ và bổ sung thêm.
​​​
Chương I
Bản sắc văn hoá dân téc Việt Nam
I-/Khái niệm và đặc điểm. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm.
1-/Bản sắc văn hoá là ǵ ? B¶n s¾c v¨n ho¸ lµ g× ?
Mỗi téc người đều có một nền văn hoá với một bản sắc riêng được h́nh thành trong lịch sử và trong mỗi không gian xă hội cụ thể, dù đó là dân téc đa số hay dân téc Ưt người. Các nền văn hoá đều có giá trị theo chức năng xă hội của nó và các nền văn hoá Êy đă làm phong phú thêm cho nền văn minh nhân loại.
Bản sắc văn hoá là những giá trị vật chất và tinh thần đặc thù riêng của một dân téc, do họ sáng tạo và tích luỹ trong sự tương tác giữa môi trường tự nhiên và xă hội của ḿnh.
Bản sắc văn hoá riêng của từng dân téc biểu hiện cụ thể và dễ nhận biết sự riêng biệt này. Người ta có thể nhận biết bản sắc dân téc qua trang phục truyền thống, cách ăn nói, món ăn, thức uống, cách ứng xử, lễ hội, dân ca, âm nhạc dân gian, kiến trúc, mỹ thuật dân gian . Đây cũng chính là sự khác biệt giữa dân téc này với dân téc khác.
Bản sắc văn hoá bao gồm hai loại:
- Các giá trị văn hoá vật thể: là các di tích kiến trúc, các phong cảnh thiên nhiên, . do vị trí địa lư và con người sáng tạo, tích luỹ. Nó có tính đặc thù riêng do mỗi dân téc sống ở một lănh thổ riêng điều kiện tự nhiên khác nhau. Ư tưởng sáng tạo của mỗi dân téc cũng khác nhau. Ở Việt Nam, kiến trúc chủ yếu là theo kiểu thấp về chiều cao nhưng trải dài trên diện rộng v́ thường xuyên chống đỡ với thiên nhiên khắc nghiệt. Các công tŕnh kiến trúc có xu hướng hoà ḿnh vào thiên nhiên Èn hiện trong thiên nhiên. Ngược lại, ở Mỹ các công tŕnh kiến trúc đồ sộ, to lớn như thách thức với thiên nhiên.
- Các giá trị văn hoá phi vật thể: là âm nhạc, ngôn ngữ, huyền thoại, nghi thức, phong tục tập quán, . do con người sáng tạo trong quá tŕnh lao động. Âm nhạc Việt Nam dịu dàng tha thiết với cây đàn bầu, ở Tây Âu là những bản nhạc hùng tráng với giàn nhạc gồm nhiều người, nhiều nhạc cụ khác nhau.
Dù vật thể hay phi vật thể th́ hai loại h́nh này gắn bó chặt chẽ với nhau, lồng vào nhau, sự phân biệt chỉ là tương đối. V́ những loại phi vật thể đa số được thể hiện ở những h́nh thái và trạng thái vật hoá.
2-/ Đặc điểm: §Æc ®iÓm:
Mỗi dân téc có một bản sắc văn hoá riêng. Đó là sự sáng tạo và tích luỹ của cả một cộng đồng trong một thời gian dài từ khi xuất hiện những thành viên đầu tiên. Chính v́ vậy, nó trở thành bản chất, tính cách của dân téc truyền từ đời này sang đời khác. Nhưng bản sắc văn hoá dân téc cũng không phải là yếu tố bất biến. Trải qua nhiều thế hệ, bản sắc văn hoá không ngừng được phát triển và bổ sung những tinh hoa văn hoá của dân téc khác làm giàu thêm bản sắc văn hoá ḿnh. Mặt khác, nếu không biết giữ ǵn th́ bản sắc văn hoá của dân téc đó sẽ dần bị lai tạp. Dân téc đó sẽ đánh mất bản sắc văn hoá riêng cũng như đánh mất chính ḿnh.
Bản sắc văn hoá dân téc là niềm tự hào của cả dân téc. Dù đi đâu, về đâu, trong ḷng mỗi người luôn dành cho nó một chỗ quan trọng nhất với cả một tấm ḷng thương yêu, trân trọng. Đó là sự hănh diện với dân téc khác.
Trong thời đại bùng nổ thông tin, khoa học kỹ thuật, sự bành trướng của một nền kinh tế thương mại đang ngày càng toàn cầu hoá, sự xâm lăng của truyền h́nh tới mọi hang cùng ngơ hẻm, đă làm thế giới ngày càng trở nên đồng nhất, các dân téc ngày càng bị mất đi giá trị của riêng ḿnh. Chính trong bối cảnh đó các quốc gia bắt đầu nh́n lại. Họ đang t́m lại chính ḿnh trước khi quá muộn.
II-/Bản sắc văn hoá dân téc Việt Nam B¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ViÖt Nam
1-/ Văn hoá Việt Nam theo thời gian lịch sử: V¨n ho¸ ViÖt Nam theo thêi gian l̃ch sö:
1.1 Líp văn hoá bản địa: (Văn hoá thời tiền sử và thời Văn lang Âu lạc)
Theo những kết quả nghiên cứu của những nhà khảo cổ học Việt Nam th́ văn hoá núi Đọ (Thanh Hoá) xuất hiện cách đây 30 vạn năm. Trên đất nước Việt Nam đă có bầy người tối cổ sinh sống (thuộc vào thời đại đồ đá c̣).
Cách đây 1 vạn năm có văn hoá Hoà B́nh (Thuộc thời đại đồ đá giữa) con người đă làm nông nghiệp và chọn nghề lúa nước sinh sống. Có thể nói rằng: bản sắc văn hoá nước ta h́nh thành chính từ thời kỳ trồng lúa nước. Mọi tiềm Èn trong nền văn hoá nước ta chính từ nghề trồng lúa nước mà ra. Bản sắc văn hoá Việt Nam đến nay vẫn mang đậm nền kinh tế nông nghiệp. Các kiến trúc đ́nh, đền, chùa, lăng tẩm, cung điện đều thấp bé, hoa văn uốn lượn, thể hiện cuộc sống nông nghiệp thường xuyên chống chọi với băo lũ, thiên tai. Các lễ hội truyền thống đều mang đậm tín ngưỡng thờ các vị thần thiên nhiên, mong muốn mưa thuận gió hoà để mùa màng tươi tốt.
Sau đó là thời kỳ đồ đá, đồ đồng. Đặc biệt với trống đồng Đông Sơn, mặt trống gồm 9 ṿng tṛn đồng tâm chạm khắc trang trí, phản ánh toàn bộ cuộc sống thời Văn Lang - Âu Lạc. Ở giữa có ngôi sao 5 cánh, có thể nói đây là đỉnh cao của mỹ thuật.
1.2 Giai đoạn thời Bắc thuộc
Đây là thời kỳ mất chủ quyền, độc lập lâu nhất ở nước ta (hơn 1000 năm). Nhân dân ta phải chịu nô lệ, quốc hiệu không có, tiếng nói không được công nhận. Nước ta chỉ là một quận của Trung Quốc. Thời kỳ này cũng chính là thời kỳ đấu tranh gay go nhất để bảo tồn bản sắc văn hoá người Việt. Phong kiến Trung Quốc đồng hoá nước ta bằng cách xoá bỏ văn hoá nước ta, thiết lập trên đất nước ta nhiều thể chế chính trị, một phong tục tập quán, các lễ nghi, phương thức canh tác giống như Trung Hoa. Đạo nho, đạo phật cũng vào nước ta và nó ảnh hưởng tới cả những chế độ phong kiến nước ta sau này.
Đây là thời khủng hoảng mạnh nhất của văn hoá nước ta. Bản sắc văn hoá nhiều lúc tưởng như không c̣n. Nhưng trải qua 1080 Bắc thuộc không những chúng ta giữ ǵn được bản sắc riêng của người Việt Nam mà c̣n tiếp thu những tinh hoa văn hoá ở Trung Hoa biến thành cái của riêng ḿnh. Điều đó khẳng định sự vững chắc của bản sắc văn hoá Việt Nam và tạo đà cho sự phát triển sau này.
1.3 Kỷ nguyên văn hoá Đại Việt:
Trải qua các triều đại phong kiến, bản sắc văn hoá Việt Nam vẫn được giữ vững mà không ngừng phát triển. Nhiều lễ hội dân gian, phong tục tập quán ra đời. Nó khẳng định nét đặc thù riêng của văn hoá Việt Nam.
1.4 Văn hoá Việt Nam dưới thời Pháp đô hé:
Dưới thời Pháp thuộc, nước ta bắt đầu tiếp cận với xu thế mới, công - thương nghiệp tương đối phát triển, tiếp thu văn hoá Tây Âu. Do chính sách đồng hoá của Pháp nhiều nét bản sắc riêng của dân téc, con người Việt Nam bị mất đi thay vào đó những nét hiện đại hương. Ví dụ như trang phục quần áo bà ba, áo tứ thân bị thay vào đó là quần âu, áo sơ mi . Đó là sự lột xác tất yếu để bản sắc dân téc đứng vững và không ngừng phát triển. Mặc dù có sự thay đổi nhưng cái bản sắc, cái đặc thù riêng của dân téc vẫn không thay đổi.
1.5 Xây dựng bản sắc văn hoá dưới thời kỳ mới (từ 1945 đến nay)
Dưới thời kỳ mới, cùng với phát triển kinh tế đi lên chủ nghĩa xă hội, chúng ta luôn giữ ǵn và phát huy bản sắc văn hoá dân téc, đưa nó lên một tầm cao mới, cái nh́n mới và có lư luận riêng. Có những chế độ, chính sách, pháp lệnh rơ ràng để giữ ǵn và phát huy bản sắc văn hoá dân téc Việt Nam.
Dù dưới thời kỳ nào, chế độ nào th́ con người Việt Nam vẫn luôn luôn mang đậm nét Việt Nam. Không một ai, và không một cái ǵ có thể thay đổi được bản sắc văn hoá dân téc Việt Nam. Và chắc chắn nó sẽ không ngừng được giữ ǵn và phát huy hơn.
2-/ Tổng quan về văn hoá Việt Nam Tæng quan v̉ v¨n ho¸ ViÖt Nam
Nước Việt Nam là tổ quốc của đại gia đ́nh các dân téc anh em gồm 54 thành phần dân téc khác nhau. Mỗi dân téc có một nền văn hoá riêng và chúng ta có 54 nền văn hoá mang bản sắc riêng để h́nh thành một nền văn hoá Việt Nam thống nhất mang tính đa dạng và nhiều màu sắc phong phú, hoành tráng. Văn hoá: Việt (Kinh) là một nền văn hoá từ Bắc đến Nam, từ Trung Du đến Đồng Bằng, vùng ven biển đến hải đảo. Đó là nền văn hoá đa dạng về chất liệu văn hoá địa phương của nó.
Tất cả những nền văn hoá mang bản sắc riêng của các dân téc Việt Nam đều xuất phát từ nền văn minh nông nghiệp truyền thống, từ những phong tục và tín ngưỡng thờ cóng tổ tiên, chiêm ngưỡng những thần linh giúp dân trong cuộc sống, những thần nhân cứu khổ cứu nạn cho con người và đi đầu trong việc khai phá vùng đất mới để mọi người sinh tồn.
Bản sắc văn hoá dân téc không mất đi những không phải là phạm trù bất biến, nó có sự chuyển hoá nhất định để phù hợp với nhu cầu xă hội mới đang đặt ra. Nền kinh tế du lịch hiện đại ở nhiều nước, nhất là các nước Châu Á đă sử dụng và khai thác những bản sắc văn hoá dân téc ở nước ḿnh để tạo thành những hiện thực du lịch trong tổ chức hiện đại của công nghệ và kỹ thuật tiên tiến. Ở Nhật Bản, người ta dễ nhận thấy bản sắc văn hoá Nhật ở các khu phố hiện đại nhất, đặc biệt là trong bao b́ của các sản phẩm, hàng hoá, cách trang trí trong các siêu thị, và trung tâm thương mại,
Bản sắc văn hoá dân téc là linh hồn của sự phát triển mỗi dân téc mà chúng ta cần phải đấu tranh giữ ǵn và phát huy mạnh mẽ trong mối tương tác với quá tŕnh hiện đại hoá và sự giao lưu, chọn lọc với tất cả các nền văn hoá trên thế giới.
III-/Khai thác bản sắc văn hoá dân téc trong phát triển du lịch Việt Nam Khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du l̃ch ViÖt Nam
1-/V́ sao phải khai thác bản sắc văn hoá dân téc trong phát triển du lịch Việt Nam V× sao ph¶i khai th¸c b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong ph¸t triÓn du l̃ch ViÖt Nam