Luận Văn Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước tỉnh Khánh Hòa

Khóa luận tốt nghiệp
Đề tài: Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước tỉnh Khánh Hòa


Lôøi môû ñaàu
1. SỰCẦN THIẾTCỦA ĐỀ TÀI:
Sắpxếp, đổimới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhànước làmột
trong những yêucầubức thiếtcủa Đảng và Nhànước ta hiện nay . Thực tiễn hoạt
độngcủa doanh nghiệp nhànước ở Việt Nam hàng chụcnăm qua cho thấymặc dù
doanh nghiệp nhànước được giao phó vai trò chủ đạo song hoạt độngcủa chúng có
nhiều điểm bấtcập. Đasố các doanh nghiệp nhànước làm ăn thualỗ, gây th ất thoát
tàisảncủa Nhànướcmột cách nghiêm trọng. Chính vìvậy chotới nay ,vấn đềsắp
xếp, đổimới doanh nghiệp nhànước để lo ại hình doanh nghiệp này trở thành động
lực chủy ếucủanền kinhtế luôn luôn được Đảng và Nhànước ta quan tâm.Một
trong những giải pháp đổimới doanh nghiệp nhànước được thực hiện có hiệu quả
vàmanglại nhiều thay đổi triệt để trong hoạt độngcủa doanh nghiệp nhànước làcổ
phần hóa.
Cổ phần hóa làmột biện pháp quan trọng trong việcsắpxếp đổimới phát triển
và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhànướctương đối triệt để và phùhợpvới chủ
trương xây dựngnền kinhtế thị trường địnhhướng xãhội chủ nghĩacủa Đảng và
Nhànước ta. TrongVăn kiện Đạihội đại biểu toàn quốclần thứ Xcủa Đảng đã chỉ
rõ. Đẩy mạnh vàmởrộng diệncổ phần hóa doanh nghiệp nhànước,kểcả các
tổng công ty , nhằmtạo độnglựcmạnhmẽ vàcơ chế quản lýnăng động, đểvốn nhà
nước đượcsửdụng có hiệu quả và ngày càngtăng lên đồng thời thu hútmạnh các
nguồnlực trong, ngoàinước cho phát triển. Thực hiện nguy êntắc thị trường trong
việccổ phần hóa doanh nghiệp nhànước
Khánh Hòa làmột trong nhữngTỉnh có tiềmnăng tolớnvề dulịch, là vùng đất
đượcmệnh danh “thiên thời, địalợi, nhân hòa”. Nhận thức được thếmạnh đó,
Khánh Hòa đã có những chính sách phát triển kinhtế xãhộitạo độnglực cho các
thành phần kinhtế trên địa bàn phát triển góp phầntạo nên những thànhtựu tolớn
chonền kinhtế đấtnước. Thông qua công cuộcsắpxếp, đổimới doanh nghiệp nhà
nước nói chung và công táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànước nói riêng,tỉnh
Khánh Hòa đã và đang thực hiệnmạnhmẽ công táccổ phần doanh nghiệp vàbước
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
đầu đã đemlại hiệu quả đáng kíchlệ. Để hiểu rõ thực trạng công táccổ phần hóa
doanh nghiệp nhànướctạitỉnhKhánh Hòa trong thời gian qua, em quy ết định chọn
đề tài cho đồ ántốt nghiệpcủa mình là “Mộtsố biện pháp nhằm hoàn thiện công
táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànướctỉnh Khánh Hòa”
2.MỤC TIÊUNGHIÊNCỨU
Tìm hiểu thực trạng công táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànướctỉnh Khánh
Hòa trêncơsở nhữngmặt đạt được và nhữngmặttồntại để đề xuấtmộtsố biện
pháp hoàn thiện nhằm đẩy nhanh công táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànướctỉnh
Khánh Hòa.
3. ĐỐITƯỢNG VÀ PHẠM VINGHIÊN CỨU:
Đề tài nghiêncứu công táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànướctỉnh Khánh Hòa
và phân tíchkết quả hoạt độngsản xuất kinh doanhcủamộtsố doanh nghiệp nhà
nước sau khicổ phần hóa.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để th ực hiệnnội dung đề tài, đãsửdụng các phương pháp sau: phương pháp
thống kê, tổnghợp, liênhệ, phỏngvấn, quan sát thựctế.
5. NHỮNG ĐÓNG GÓPCỦA ĐỀ TÀI:
-Hệ thống hóa toànbộ nhữngvấn đề lý lu ận liên quan đến công táccổ phần hóa
doanh nghiệp nhànước.
- Tìm hiểu thực trạng công táccổ phần hóa doanh nghiệp nhànướctỉnh Khánh
Hòa và chỉ ra nhữngmặt đạt được và nhữngmặttồntại trong công táccổ phần hóa
tạitỉnh KhánhHòa
- Đưa ramộtsố biện pháp góp phần đẩy nhanh công táccổ phần hóa doanh
nghiệp nhànướctỉnh Khánh Hòa
6. N ỘI DUNG VÀ KẾTCẤUCỦA ĐỀ TÀI
Ngoài phầnmở đầu,kết luận,mụclục, tài liệu tham khảo đề tàigồm những
phần sau đây :
Chương 1:Cơsở lý luậnvềcổ phần hóa doanh nghiệp nhànước.
Chương 2: Thực trạng công táccổ phần hóa DNNN tỉnh Khánh Hòa.
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
Chương 3:Mộtsố biện pháp nhằm hoàn thiện công táccổ phần hóa các doanh
nghiệp nhànướctỉnh Khánh Hòa


CHƯƠNG 1:
CƠSỞ LÝ LUẬNVỀCỔ PHẦN HÓA
DOANH NGHIỆP NHÀNƯỚC.
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
1.1 KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦADOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC:
1.1.1 Khái niệm doanh nghiệp nhànước:
Điều 1, Luật doanh nghiệp nhànước quy địnhvề doanh nghiệp nhànước như
sau: “ Doanh nghiệp nhànước làtổ chức kinhtế do nhànướcsởhữu toànbộvốn
điềulệ hoặc cócổ phần, vốn góp chi phối, đượctổ chứcdưới hình thức công ty nhà
nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữuhạn”
1.1.2 Vài tròcủa doanh nghiệp nhànước:
- Doanh nghiệp nhànước cóvị trírất quan trọng, góp phần để khuvực kinhtế
nhànước th ực hiện được vai trò chủ đạo trongnền kinhtế quốc dân, là độnglực
thúc đẩy sự phânbốlại dâncư theohướng công nghiệp hóa, hình thành các trung
tâm kinhtế,văn hóa, đô thịmới, trangbịlạikỹ thuật, đổimới công nghệ cho toàn
bộnền kinhtế quốc dân, đàotạobồidưỡng cánbộkỹ thuật, công nhân lành nghề và
tạo thêm điều kiệnhạtầng cho quá trình phát triển.
Việc liêntục đổimớihệ thống chính sách đốivới doanh nghiệp nhànước nói
riêng và kinhtế nhànước nói chungbước đầu đã giúp hình thành đònbẩy thu hút
và khuyến khích các thành phần kinhtế khác liên doanhvới doanh nghiệp nhà
nước, phát huy sứcmạnhtổnghợpcủanền kinhtế.
- Doanh nghiệp nhànước là côngcụvật chất để Nhànước điều tiết vàhướng
dẫnnền kinhtế th ị trường theo địnhhướng xãhội chủ nghĩa. Doanh nghiệp nhà
nước đã và đang chiếmvị trí quan trọng trong nhiều ngành kinhtế chủ chốt,bảo
đảm các điều kiệncơsởhạtầng,dịchvụ xãhội ngày mộttốthơn; cung ứng hàng
hóa,vậttư,nănglượng chủy ếu chosản xuất và đờisống. Doanh nghiệp nhànước
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
giữ vai trò quy ết định trong việc cungcấp nhữngsản phẩm trọngy ếu chonền kinh
tế quốc dân, như điện,sắt thép, ximăng, phân bón,xăngdầu, giấy viết, . đồng th ời
làmột trong cáclựclượng chủlực thực hiện các chính sách xãhội thông qua các
doanh nghiệp công ích. (Nhờ có doanh nghiệp nhànước vàlựclượngvũ trang,
chúng ta có khảnăng ứng phó đặc biệt cókết quả trong việc khắc phụchậu quả
thiên tai).
Sự phát triểncủa doanh nghiệp nhànước trong các ngànhhạtầng như giao
thông,nănglượng,bưu chính viễn thông,dịchvụ,. đãtạo điều kiện cho các thành
phần kinhtế khác phát triển.
Mặc dù đã giảmmạnhvềsốlượng doanh nghiệp và phần tài trợcủa Nhà
nước, doanh nghiệp nhànướcvẫn đạt được nhiều tiếnbộ trong việcbảo đảmhầu
hết y êucầusản phẩm vàdịchvụ công ích, các điều kiện giao thông, điện,nước,
thông tin,vậttư, hàng hóa cho xuất khẩu và thị trường trongnước, đóng góp cho
ngân sách nhànước.
- Doanh nghiệp nhànước đang đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện
các chính sách xãhội và ổn định chính trị - xãhội, địnhhướng côngbằng,văn
minh, góp phần cùngvới khuvực kinhtế khác giải quyết cácvấn đề việc làm, thu
nhập cho người lao động, xóa đói giảm nghèo, phát triểnvăn hóa giáodục, y tế làm
cơsở vànềntảng cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đấtnước.
- Doanh nghiệp nhànước chiếmtỷ trọng khá caovề xuất nhập khẩu.Tốc độ
tăng kim ngạch xuất nhập khẩu bình quân hàngnăm đạt 20%. Doanh nghiệp nhà
nước là đầumối xuất khẩuhầuhết cácmặt hàng quan trọng nhưdầu thô, than,gạo,
hàng maymặc. Đồng thời, doanh nghiệp nhànướccũng chiếm trên 98%tổngsốdự
án liên doanhvớinước ngoài, đã góp phầntạo ra nguồn thu đángkểtừ khuvực
này .
- Khuvực doanh nghiệp nhànước chiếmvị trí quan trọng trong các nguồn thu
của ngân sách nhànước.Mặt khác, các khoản tài trợ trực tiếp và gián tiếptừ ngân
sách cho các doanh nghiệp nhànước đã giảm làm cho phần đóng góp thựccủa
doanh nghiệp nhànước vào ngân sáchtăng lên.
-Tổng công ty nhànước đã th ể hiện vai trò nòngcốt, chủlực trongnền kinh
tế, hoạt độngsản xuất kinh doanh có hiệu quả, du y trìt ỷlệtăng trưởngtương đối
cao, hoàn thành nghĩavụnộp ngân sách, ổn định việc làm cho người lao động, nâng
cao đờisống cánbộ công nhân viên và tíchcực tham gia vào các chính sách xãhội.
Đồng thời huy động nguồnlựcnộibộ trong toànbộtổng công ty kếthợpvới các
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
nguồnvốn khác để điều hòa thực hiện các chương trình đầutư chiều sâu, đổimới
công nghệ,mởrộngsản xuất,tăng khảnăngcạnh tranh, khai thác thị trường trong
nước vàmởrộng thị trườngnước ngoài.
1.2 NHỮNGVẤN ĐỀCHUNGVỀCỔ PHẦN HÓA DOANHNGHIỆP
NHÀ NƯỚC
1.2.1Khái niệmcổ phần hóa doanh nghiệp nhànước
Cổ phần hóa là quá trình chuyển đổi doanh nghiệptừ chỗ chỉ cómộtsởhữu
thành Công ty cổ phần, tức là có nhiều chủsởhữu.Cổ phần hóa có th ể diễn ratại
các doanh nghiệptư nhân, Công ty trách nhiệm hữuhạn, Công ty liên doanh vàtại
doanh nghiệp nhànước.Cổ phần hóa là quá trình đadạng hóasởhữutại doanh
nghiệp
Cổ phần hóa doanh nghiệp nhànước là quá trình chuyển đổi doanh nghiệp nhà
nước thành công ty cổ phần, trong đó Nhànước có th ể giữtư cách làmộtcổ đông,
tức là Nhànướcvẫn có th ể là chủsởhữumộtbộ phận tàisảncủa doanh nghiệp. Cổ
phần hóa doanh nghiệp nhànước không chỉ là quá trình chuyểnsởhữu nhànước
sangsởhữucủa cáccổ đông, mà còn cócả hình th ức doanh nghiệp nhànước thu
hút thêmvốn thông qua hình thức phát hành thêmcổ phiếu để trở thành Công ty cổ
phần.
1.2.2Mục tiêucổ phần hóa doanh nghiệp nhànước thành công tycổ phần:
Cổ phần hóa nhằm đạtmục tiêu sau đây :Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà
nước là nhằm đadạng hóasởhữu doanh nghiệp nhànước, huy động nguồnvốn
của người lao động, các nhà đầutư trong và ngoàinước, đáp ứng nhucầutăngvốn
dàihạn chonền kinhtế, nănglực kinh doanh, hiệu quảcủa doanh nghiệp nhànước,
tạo thêm việc làm vàtăng thu nhập cho người lao động.
Theo Nghị định 187/2004/NĐ-CP “Về việc chuy ển công ty nhànước thành
công tycổ phần” thay th ế Nghị Định 64/2002/NĐ-CP thìmục tiêu và y êucầucủa
việc chuy ển doanh nghiệp nhànước thành côngcổ phần hiện nay là:
- Chuyển đổi những công ty nhànước mà Nhànước khôngcần giữ 100%vốn
sang loại hình doanh nghiệp có nhiều chủsởhữu; huy độngvốncủa cá nhân, cáctổ
chức kinhtế, tổ chức xãhội trongnước và ngoàinước đểtăngnănglực tài chính,
đổimới công nghệ, đổimới phương thức quản lý nhằm nâng cao hiệu quả vàsức
cạnh tranhcủanền kinhtế.
- Đảmbảo hài hoàlợi íchcủa Nhànước, doanh nghiệp, nhà đầutư và người
lao động trong doanh nghiệp.
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
- Thực hiện công khai, minhbạch theo nguyêntắc thị trường; khắc phục tình
trạngcổ phần hóa khép kín trongnộibộ doanh nghiệp;gắnvới phát triển th ị
trườngvốn, thị trường chứng khoán.
Với bamục tiêu trên, có th ể th ấy rằng hiệu quảsản xuất kinh doanh trong
các doanh nghiệp nhànướccần được giải quyếtmột cáchcơbản.Cổ phần hóa là
một biện pháphữu hiệu để giải quy ếtcơbảnvấn đề này , đồng thờitạo ramột mô
hình doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả trongnền kinhtế thị trường địnhhướng xã
hội chủ nghĩa và đáp ứng nhucầucủa kinh doanh hiện đại.
1.2.3 Đốitượngcổ phần hóa doanh nghiệp nhànước:
Căncứ vào Điều 2 Nghị định 187/2004/NĐ-CPcủa Chính phủ thì đốitượng
cổ phần hóa hiện nay là:
- Công ty nhànước không thuộc diện Nhànướcnắm giữ 100%vốn điềulệ
thực hiệncổ phần hóa, baogồm: cáctổng công ty nhànước (kểcả ngân hàng
thươngmại nhànước và cáctổ chức tài chính nhànước); công ty nhànước độclập;
công ty thành viênhạch toán độclậpcủatổng công ty do Nhànước quyết định đầu
tư và thànhlập; đơnvịhạch toán phụ thuộccủa công ty nhànước (dưới đây gọitắt
là doanh nghiệpcổ phần hóa).
Danhmục công ty nhànước thuộc diện Nhànướcnắm giữ 100%vốn điều
lệ do Thủtướng Chính phủ quyết định trongtừng thờikỳ .
- Các công ty nhànước quy địnhtại khoản 1 Điều này được tiến hànhcổ
phần hóa khi cònvốn nhànước (chưa baogồm giá trị quy ềnsửdụng đất) sau khi
giảm trừ giá trị tàisản khôngcần dùng, tàisản chờ thanh lý; các khoảntổn thất do
lỗ, giảm giá tàisản, côngnợ không có khảnăng thuhồi và chi phícổ phần hóa.
- Việccổ phần hóa đơnvịhạch toán phụ thuộccủa các công ty nhànước
thuộc đốitượng quy địnhtại khoản 1 Điều này chỉ được tiến hành khi:
+ Đơnvịhạch toán phụ thuộccủa doanh nghiệp có đủ điều kiệnhạch toán
độclập.
+ Không gây khó khăn hoặc ảnhhưởngxấu đến hiệu quảsản xuất, kinh
doanhcủa doanh nghiệp hoặc cácbộ phận cònlạicủa doanh nghiệp.
1.2.4 Hình thứccổ phần hóa:
PDF created with pdfFactory Protrial version www.pdffactory.com
Căncứ vào Điều 3 Nghị định 187/2004/NĐ-CPcủa Chính phủ thìcổ phần
hóa doanh nghiệp nhànước hiện nay baogồm ba hình thức sau đây :
- Giữ nguy ênvốn nhànước hiện cótại doanh nghiệp, phát hànhcổ phiếu thu
hút thêmvốn ápdụng đốivới những doanh nghiệpcổ phần hóa có nhucầutăng
thêmvốn điềulệ.Mứcvốn hu y động thêm tuỳ thuộc vào quy mô và nhucầuvốn
của công ty cổ phần.Cơcấuvốn điềulệcủa công ty cổ phần được phản ảnh trong
phương áncổ phần hóa.
- Bánmột phầnvốn nhànước hiện cótại doanh nghiệp hoặckếthợpvừa bán
bớtmột phầnvốn nhànướcvừa phát hành thêmcổ phiếu để thu hútvốn.
- Bán toànbộvốn nhànước hiện cótại doanh nghiệp hoặckếthợpvừa bán
toànbộvốn nhànướcvừa phát hành thêmcổ phiếu để thu hútvốn.
1.2.5 Đốitượng và điều kiện muacổ phiếu.
Theo Điều 4 Nghị Định 187/2004/NĐ-CPcủa Chính phủ quy định rõ đối
tượng và điều kiện muacổ phiếu hiện nay như sau:
- Cáctổ chức kinhtế,tổ chức xãhội hoạt động theo luật pháp Việt Nam và
cá nhân người Việt Nam địnhcư ở trongnước (sau đây gọitắt là nhà đầutư trong
nước) được quy ền muacổ phầncủa các doanh nghiệpcổ phần hóavớisốlượng
khônghạn chế.
- Các doanh nghiệp cóvốn đầutưnước ngoài, ngườinước ngoài hoạt động
hợp pháptại Việt Nam, người Việt Nam địnhcư ởnước ngoài (sau đây gọitắt là
nhà đầutưnước ngoài) được muacổ phầncủa các doanh nghiệpcổ phần hóa theo
quy địnhcủa pháp luật ViệtNam.
- Nhà đầutưnước ngoài có nhucầu muacổ phần ở các doanh nghiệpcổ
phần hóa phảimở tài khoảntại cáctổ chức cung ứngdịchvụ thanh toán đang hoạt
động trên lãnh thổ Việt Nam và tuân thủ pháp luật Việt Nam.Mọi hoạt động mua,
báncổ phần; nhận,sửdụngcổtức và các khoản thu kháctừ đầutư muacổ phần
đều phải thông qua tài khoản này.
1.2.6 Tác độngcủacổ phần hóa doanh nghiệp nhànước:
Cổ phần hóa có vai trò tolớn trong việc đổimới doanh nghiệp nhànước, nhất
là ở nhữngnền kinhtế chuyển đổitừcơ chếkế hoạch hóatập trung sangnền kinh
tế thị trường địnhhướng xãhội chủ nghĩa. Tácdụngcủacổ phần hóa th ể hiện ở các
khíacạnh sau đây: