Luận Văn Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy Tập làm văn: văn kể chuyện và văn miêu tả ở lớp 4

A. những vấn đề chung
I- Lý do chọn đề tài
Trong các bậc học, bậc Tiểu học được xác định là “Bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân". Đây chính là bậc học phổ cập tạo tiền đề cho các bậc học khác.
Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục Tiểu học là “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện". Mỗi môn học đều góp phần việc hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam.
Mục tiêu giáo dục của nhà trường Tiểu học được cụ thể hoá ở từng môn học, từng lớp học, từng hoạt động trong suốt bậc học.
Môn Tiếng Việt là một trong những môn cơ bản, quan trọng nhất trong chương trình Tiểu học, vì chỉ có học tốt Tiếng Việt các em mới có điều kiện để học tập, tư duy và giao tiếp. Trong đó phân môn Tập Làm Văn có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc dạy và học Tiếng Việt. Phân môn Tập Làm Văn rèn luyện 4 kỹ năng cơ bản: Nói - Viết - Nghe - Đọc phục vụ cho việc học tập và giao tiếp. Phân môn tập làm văn cùng các môn học khác góp phần rèn luyện tư duy, phát triển ngôn ngữ và hình thành nhân cách cho học sinh.
Phân môn Tập Làm Văn mới đã chú trọng dạy cho học sinh kỹ năng: Kĩ năng phân tích đề, kỹ năng tìm ý, kỹ năng diễn đạt văn bản, chọn từ, tạo câu, viết đoạn và liên kết các đoạn thành bài; kỹ năng tự kiểm tra và sửa chữa văn bản. Đó là quá trình tổng hợp kiến thức Tiếng Việt. Nhưng dạy nội dung đó có những điểm khó vì nó đòi hỏi khả năng kiến thức, năng lực hướng dẫn và ứng xử linh hoạt của giáo viên trên lớp. Bởi vậy làm thế nào để học sinh viết được một bài văn kể chuyện hoàn chỉnh, một bài miêu tả đồ vật, con vật, cây cối hoàn chỉnh là một vấn đề rất quan trọng và cần thiết đối với mỗi giáo viên nhằm nâng cao chất lượng dạy và học
* Thực tế qua tìm hiểu giáo viên:
Khi dạy Tập làm văn giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. Ngay bản thân giáo viên cũng “không thích" dạy Tập làm văn nhất là các bài tập kể, tả. Giáo viên phối hợp chưa chặt chẽ các môn học khác trong việc dạy Tập làm văn nên bài viết sai chính tả nhiều, dùng từ không chính xác, đặt câu sai ngữ pháp, ý văn rời rạc thiếu chặt chẽ. Đa số giáo viên chưa quan tâm rèn kỹ năng nói cho học sinh. Học sinh thường đọc lại bài văn của mình vì thế kỹ năng nói của học sinh ít được rèn luyện. Giáo viên còn ít quan tâm đến chỉnh sửa lỗi thường xuyên cho học sinh và bồi dưỡng nâng cao kiến thức với những em học sinh khá, giỏi.
Mặt khác ở một số giáo viên chưa đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu các hình thức tổ chức giờ lên lớp, các phương pháp dạy học khơi dạy tính tò mò, hào hứng học tập đồng thời chưa phát huy được vốn sống của trẻ vào quá trình xây dựng kiến thức bài học, tạo ra tiết dạy phong phú, nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả đó cũng chính là một trong những nội dung quan trọng để đánh giá tiết dạy của giáo viên.
* Thực tế qua tìm hiểu học sinh:
- Khả năng tìm hiểu đề bài của các em còn chưa tốt.
- Câu văn của học sinh còn sai ngữ pháp, dùng từ không chính xác, ý văn rời rạc thiếu chặt chẽ.
- Bài viết còn sai nhiều lỗi chính tả, dấu câu tuỳ tiện.
- Khả năng luyện nói (kể) của học sinh còn hạn chế các em thường hay “Sợ “ phải nói trước lớp khi phải đứng lên trình bày bài nói của mình, các em rất e ngại, rụt rè, có em nói quá nhanh, có em nói một cách rời rạc, không thể hiện được cảm xúc trong bài nói của mình.
 Một nét tâm lý khá phổ biến của các thầy, cô giáo trong nhà trường bậc Tiểu học là rất ngại dạy Tập làm văn. Chính vì giáo viên chưa được trang bị một cách đầy đủ những vấn đề lý thuyết về dạy Tập làm văn nên chưa đủ sức hấp dẫn, rèn luyện cho các em một cách có hiệu quả việc sử dụng ngôn ngữ. Khi dạy Tập làm văn lớp 4 giáo viên luôn hướng tới việc dạy cho học sinh cách nói, cách viết sao cho đầy đủ, gãy gọn và hay nhưng dạy cái gì và dạy như thế nào là điều giáo viên băn khoăn, lúng túng. Chính vì vậy nhằm một phần nào giúp các bạn khắc phục những khó khăn trên trong phạm vi đề tài này tôi đã đi sâu nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy Tập làm văn: văn kể chuyện và văn miêu tả ở lớp 4"
II- Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài:
1. Tìm hiểu nội dung và phương pháp dạy Tập làm văn lớp 4.
2. Tìm hiểu, nghiên cứu, tập hợp những cơ sở lý luận, đánh giá thực tiễn dạy Tập làm văn ở trường tiểu học nhằm tìm ra một số biện pháp hữu hiệu nâng cao chất lượng dạy Tập làm văn lớp 4.
III- Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên Tiếng Việt lớp 4.
Thực tế dạy Tập làm văn ở tiểu học hiện nay và trọng tâm là lớp 4.
IV- Phương pháp nghiên cứu:
Để hoàn thành đề tài tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
1- Phương pháp đọc tài liệu:
Tôi đã nghiên cứu dựa trên cơ sở đọc các tài liệu về tâm lý học, giáo dục học bậc Tiểu học, các chuyên đề Giáo dục Tiểu học, Thế giới quanh ta, Hỏi - đáp về dạy môn Tiếng Việt 4.
Nghiên cứu kỹ các bài học về đổi mới phương pháp dạy - học Tiếng Việt lớp 4. Đặc biệt là nắm chắc nội dung, phương pháp sách hướng dẫn giảng dạy Tiếng Việt lớp 4, sách giáo khoa và bài tập Tiếng Việt lớp 4.
2- Phương pháp khảo sát thực tế:
Tôi đã khảo sát sách giáo khoa, sách giáo viên và thực trạng dạy học Tập làm văn ở trường Tiểu học.
3- Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Chúng tôi đã soạn giáo án và dạy thực nghiệm ở lớp 4 trường Tiểu học Mường Anh.