Tiểu Luận Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn âm nhạc lớp 5

A/ Đặt vấn đề:
I. Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật gắn bó mật thiết với đời sống con người. Nó có sức hấp dẫn kì lạ, có tác động mạnh mẽ, làm cho con người tốt đẹp hơn, trong sáng hơn. Bản chất của âm nhạc là niềm vui, lạc quan, yêu đời và nâng con người đến với những tình cảm cao thượng. Đối với trẻ thơ, âm nhạc là nguồn sữa nuôi dưỡng tinh thần. Giai điệu trầm bổng, sự phong phú của âm hình tiết tấu, phong cách đa dạng của các thể loại âm nhạc sẽ đưa trẻ vào thế giới cái đẹp một cách hấp dẫn và lí thú. Âm nhạc cũng như một số môn học Nghệ thuật, giáo dục thể chất khác trong chương trình giáo dục tiểu học góp một phần rất lớn vào mục tiêu giáo dục của đất nước ta trong thời kỳ mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước đó là đào tạo những con người phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ những con người vừa có đủ tri thức khoa học phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vừa có đủ kỹ năng, bản lĩnh sống hội nhập với cộng đồng và cả thế giới trong thời kỳ hội nhập và phát triển trên toàn cầu. Thông qua âm nhạc, giúp trẻ có được những kỹ năng sống và giao tiếp tốt hơn vì ngôn ngữ âm nhạc rất đa dạng và dễ đi vào lòng người không chỉ bằng lời hát mà bằng giai điệu, bằng những sắc thái biểu cảm của người hát. Giúp trẻ yêu âm nhạc, thích học và học được môn âm nhạc chính là mục tiêu giáo dục thẩm mỹ cho học sinh.
Đối với học sinh tiểu học, nhất là học sinh cuối cấp, ngoài việc trang bị cho các em những kiến thức, kỹ năng cơ bản trong nội dung chương trình như Toán, Tiếng Việt, tìm hiểu tự nhiên và xã hội . một yêu cầu không thể thiếu được là quan tâm đúng mức đến giáo dục nghệ thuật cho các em mà môn Âm nhạc là một môn học mà các em thích nhất và mỗi học sinh dù tiếp tục học tập ở các lớp trên hoặc trong cuộc sống hằng ngày, lời ca, tiếng hát sẽ đồng hành cùng các em trong suốt cuộc đời. Giúp cho học sinh lớp 5 biết hát, hiểu nhạc, hát hay và có kỹ năng thể hiện tâm tư, tình cảm thông qua một bài hát là một yêu cầu rất cần thiết trước khi rời ghế nhà trường tiểu học. Từ những yêu cầu trên, trong quá trình giảng dạy môn Âm nhạc cấp tiểu học, nhất là ở lớp 5, bản thân tôi luôn nghiên cứu tìm ra những biện pháp tổ chức cho các em học tốt môn Âm nhạc. Xin trình bày để anh chị đồng nghiệp tham khảo, góp ý để cùng học tập nâng cao hiệu quả chất lượng việc dạy-học môn Âm nhạc lớp 5.
II/ Cơ sở lý luận :
Nhiều công trình nghiên cứu khoa học về con người đã khẳng định rằng, thời kì từ lúc sơ sinh đến 10 tuổi là thời kì tốt nhất cho sự phát triển năng khiếu. Những ấn tượng để lại trong thời kì này sẽ theo trẻ suốt cuộc đời mà âm nhạc là một nghệ thuật lôi cuốn mạnh mẽ nhất.
Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của điều thiện, tạo ra sự đồng cảm và bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không một phương tiện nào sánh được. Nhiều nhà hoạt động xã hội cũng đã đánh giá cao vai trò ca hát với đời sống trẻ thơ, nó tác động trực tiếp đến tâm lí và sinh lí góp phần quan trọng vào sự phát triển của trẻ.
Hiện nay vấn đề giáo dục nghệ thuật trong đó có môn Âm nhạc đã thực sự trở thành nội dung quan trọng trong các hoạt động của chương trình giáo dục phổ thông, được thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động góp phần tích cực vào việc thực hiện tốt mục tiêu giáo dục Tiểu học.
Đến lớp 5 học sinh được học âm nhạc với tư cách là môn học độc lập ( không nằm trong môn Nghệ thuật như ở các lớp 1, 2, 3 ) có mục tiêu, yêu cầu cao hơn với các nội dung: Học hát, tập đọc nhạc và phát triển khả năng âm nhạc trong đó tập đọc nhạc là một nội dung hoàn toàn mới với các em. Học âm nhạc ở lớp 5 được xem là bước chuẩn bị quan trọng để các em học môn âm nhạc ở trường Trung học cơ sở.
Mục tiêu của môn Âm nhạc lớp 5 là:
+ Hình thành một trình độ văn hoá âm nhạc tối thiểu cho học sinh.
+ Bước đầu giúp các em làm quen một kĩ năng đơn giản về ca hát và thói quen tập hát đung.
+ Tạo cho học sinh có hứng thú, niềm vui khi học hát, nghe ca nhạc. Giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú, góp phần giáo dục tính tập thể, tính kỉ luật, tính chính xác, khoa học.
+ Phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm phong phú, lành mạnh, hướng tới cái tốt, cái đẹp. Góp phần làm thư giãn đầu óc trẻ em, làm cân bằng các nội dung học tập khác ở tiểu học.
Từ mục tiêu chung trên, nội dung chương trình lớp 4,5 cần đạt được các yêu cầu cụ thể sau:
+ Về kiến thức:
- Học sinh hát được các bài hát trong chương trình.
- Biết hình dáng, tên gọi một vài nhạc cụ (dân tộc, phương tây)
- Nghe một số ca khúc, dân ca và nhạc không lời.
- Biết một số truyện kể âm nhạc.
- Biết gọi tên một số kí hiệu ghi chép nhạc, biết một số loại nhịp qua các bài tập đọc nhạc.
+ Về kĩ năng:
- Hát đúng giai điệu các bài hát trong chương trình và tập hát diễn cảm.
- Nhớ vị trí, tên gọi nốt nhạc và tập đọc nhạc đúng cao độ, trường độ.
+ Về thái độ:
- Giáo dục học sinh yêu thích ca hát, hào hứng tham gia các hoạt động ca nhạc trong và ngoài lớp.
- Học sinh có ý thức khi học hát phải hát đúng và tập hát diễn cảm, khi tập đọc nốt nhạc cần nhớ tên nốt, cố gắng thể hiện chính xác cao độ và trường độ nốt nhạc trên khuông.
Trong thực tế giảng dạy, để đạt được mục tiêu yêu cầu của môn âm nhạc lớp 45 cả giáo viên và học sinh gặp không ít khó khăn bởi lẽ:
* Âm nhạc là môn học nghệ thuật, bản thân nó mang tính trừu tượng cao, kiến thức và ngôn từ trong âm nhạc mang đặc thù riêng không giống những môn học khác và gần như xa lạ với học sinh.
II/ Cơ sở thực tiễn:
Học sinh tiểu học thuộc khu vực miền núi, điều kiện phục vụ học tập của học sinh còn nhiều thiếu thốn. Sự quan tâm của cha mẹ HS về lĩnh vực giáo dục nghệ thuật chưa phải là yêu cầu cấp thiết của đại đa số phụ huynh.
* Học sinh chưa có sự nhận thức đầy đủ về môn học này, các em thường chỉ chú trọng tập trung vào các môn học khác như: Toán, Tiếng Việt, TNXH . Xem đây như là môn học thuộc về năng khiếu nên các em chưa có sự nỗ lực cố gắng để học tốt môn Âm nhạc
* Đại đa số các em còn rụt rè, e ngại, chưa có sự mạnh dạn tự tin trong khi học.
* Giáo viên phải dạy đại trà cho tất cả các đối tượng học sinh (không kể em có năng khiếu hay không có năng khiếu), thời lượng dành cho mỗi bài chỉ có 2 tiết mỗi tiết 35 phút, nhưng kiến thức phải chuyển đến cho học sinh thuộc 2 trong 3 nội dung đó là: Học hát, Tập đọc nhạc và phát triển khả năng âm nhạc. Đảm bảo được yêu cầu trên là tương đối khó với học sinh đặc biệt là những học sinh không có năng khiếu.