CHƯƠNG I NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC ĐẤU THẦU. I. Khái niệm cơ bản về đấu thầu. 1 Khái niệm : Đấu thầu là một phương thức giao dịch đặc biệt, trong đó người mua (Người gọi thầu hay chủ đầu tư) báo giá cả và các điều kiện trả tiền, sau đó người mua sẽ chọn mua (Xét thầu) của người báo giá rẻ nhất và điều kiện tín dụng phù hợp hơn cả với những điều kiện mà người mua đã nêu. Từ đó chúng ta có những khái niệm về: *Đấu thầu: Là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng được những yêu cầu của bên mời thầu trên cơ sở cạnh tranh giữa các nhà thầu. *Bên mời thầu: Là chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư có dự án cần đấu thầu. *Nhà thầu: Là tổ chức kinh tế có đủ điều kiện và có tư cách pháp nhân để tham gia đấu thầu, nhà thầu có thể là cá nhân trong trường hợp đấu thầu tuyển chọn tư vấn. *Xét thầu: Là quá trình phân tích, đánh giá các hồ sơ dự thầu để xét chọn bên trúng thầu. 2. Các nguyên tắc, hình thức và phương thức đấu thầu: Trên thực tế đấu thầu không phải là một thủ tục thuần túy mà đây là một công nghệ hiện đại, một hệ thống giải pháp cho những vấn đề không thể bỏ qua trong sự phối hợp giữa các chủ thể trực tiếp liên quan đến quá trình xây dựng và cung ứng thiết bị mà mục đích là đảm bảo cho quá trình này thực hiện với kết quả tối ưu, xét theo quan điểm tổng thể: Tối ưu về chất lượng kỹ thuật và tiến độ, tối ưu về tài chính, đồng thời hạn chế tối đa những diễn biến gây căng thẳng về quan hệ và phương hại uy tín của các bên hữu quan. Vì vậy đấu thầu đòi hỏi các bên tham gia đấu thầu phải tuân thủ nghiêm túc tất cả các phương thức, hình thức và nguyên tắc mà đôi khi vẫn bị xem nhẹ hoặc bỏ qua . 2.1 Những nguyên tắc trong đấu thầu: *Nguyên tắc cạnh tranh với các điều kiện ngang nhau: Mỗi cuộc đấu thầu đều phải được thực hiện với sự tham gia của một số nhà thầu có đủ năng lực để hình thành một cuộc cạnh tranh mạnh mẽ. Điều kiện đặt ra với các đơn vị ứng thầu và thông tin cung cấp cho họ phải ngang bằng nhau, nhất thiết không có sự phân biệt đối xử. * Nguyên tắc dữ liệu đầy đủ: Các nhà thầu phải nhận được đầy đủ các tài liệu đấu thầu với các thông tin chi tiết, rõ ràng và có hệ thống quy mô, khối lượng quy định, quy cách, yêu cầu về chất lượng của công trình hay hàng hóa dịch vụ cần cung ứng, về tốc độ và điều kiện thực hiện. * Nguyên tắc đánh giá công bằng: Các hồ sơ đấu thầu phải được đánh giá một cách không thiên vị theo cùng một chuẩn mực và cùng được đánh giá bởi một hội đồng xét thầu có đủ năng lực và phẩm chất. Lý do “được chọn” hay “ bị loại” phải được giải thích đầy đủ để tránh sự ngờ vực. * Nguyên tắc trách nhiệm phân minh: Không chỉ các nghĩa vụ, quyền lợi của các bên liên quan được đề cập và chi tiết hóa trong hợp đồng, mà phạm vi trách nhiệm của mỗi bên ở từng phần việc đều phải được phân định rạch ròi. ã Nguyên tắc “ba chủ thể”: Thực hiện dự án theo thể thức đấu thầu luôn có sự biến động đồng thời của ba chủ thể: Chủ công trình, nhà thầu và kỹ sư tư vấn. Trong đó kỹ sư tư vấn hiện diện như một nhân tố đảm bảo cho Hợp đồng luôn được thực hiện nghiêm túc đến từng chi tiết. Đồng thời kỹ sư tư vấn cũng là nhân tố hạn chế tối đa với những mưu toan thông đồng thỏa hiệp gây thiệt hại cho những người chủ đích thực của dự án .