Luận Văn Mối quan hệ giữa các thành phần kinh tế

MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ



1. Mặt thống nhất
Hiến pháp Nhà nước 1992 xác nhận sự tồn tại lâu dài của nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần dựa trên chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI và lần thứ VIII đã được xác định nền kinh tế nước ta tồn taị 5 thành phần kinh tế.
Thành phần kinh tế quốc doanh (kinh tế Nhà nước), thành phần kinh tế tập thể (hợp tác), thành phần kinh tế tư bản tư nhân, thành phần kinh tế tư bản Nhà nước, thành phần kinh tế cá thể tiểu chủ. Hiện nay chúng ta công nhận các thành phần kinh tế trong thời kỳ quá độ tiến lên CNXH, xác nhận sự tồn tại lâu dài của nó hơn nữa lại tuyên bố phát triển tất cả các thành phần kinh tế đó theo định hướng XHCN. Đây không phải là một giáo điều sách vở mà là những kinh nghiệm rút ra t ừ thực tế, những thể hiện từ những thất bại. Mục tiêu hàng đầu trong việc phát triển các thành phần kinh tế được tóm tắt thành 3 điểm: Giải phóng sức sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội, cải thiện đời sống của nhân dân. Mục tiêu cũng chính đã thể hiện nhất quán từ hội nghị Trung ương lần thứ VI khiến Đảng ta phải ban hành những chính sách để khuyến khích sản xuất "bung ra" và cho đến nay, trong chính sách phát triển 5 thành phần kinh tế chúng ta vẫn thấy cần thiết thực sự lưu ý đến các thành phần mà trước đây gọi là phi XHCN, là đối tượng phải cải tạo ngay khi bước vào thời kỳ xây dựng CNXH. Chẳng hạn như chính sách khuyến khích kinh tế tư bản tư nhân đầu tư vào sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi để các nhà kinh doanh tư nhân yên tâm đầu tư lâu dài, mọi thành phần kinh tế được bình đẳng, vay vốn sản xuất, bảo vệ quyền sở hữu và hợp pháp của các nhà tư bản, áp dụng phổ biến và phát triển đa dạng các hình thức kinh tế tư bản Nhà nước. Chính nhờ việc phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, công cuộc đổi mới của chúng ta đã đạt những kết quả quan trọng. Cơ chế vận hành nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng XHCN là cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước bằng pháp luật, kế hoạch, chính sách và các công cụ khác. Trong cơ chế đó các đơn vị kinh tế có quyền tự chủ sản xuất kinh doanh, quan hệ bình đẳng, cạnh tranh hợp pháp, hợp tác và liên doanh tự nguyện, thị trường có vai trò trực tiếp hướng dẫn các đơn vị kinh tế lựa chọn lĩnh vực hoạt động vàphương án sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Nhà nước quản lý nền kinh tế nhằm định hướng, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường, kiểm soát chặt chẽ và sử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh tế, bảo đảm sự hài hoà giữa phát triển kinh tế và phát triển xã hội. Công cuộc cải cách kinh tế ở Việt nam đã làm nền kinh tế thay da đổi thịt đưa tốc độ phát triển kinh tế bình quân từ 4,9% trong thời kỳ 1986 - 1990 lên 7,7% trong thời kỳ 1990 - 1995 và giảm tốc độ lạm phát từ 7,75% (năm 1986) xuống 12,7% (1995). Thành công của cải cách không những là nhờ các chính sách tài chính tiền tệ thích hợp và còn vì việc mở cửa cho nền kinh tế khu vực tư nhân vào đầu tư trực tiếp của nước ngoài. Nhà nước thực hiện nhất quán chính sách kinh tế thành phần, không phân biệt đối xử không tước đoạt tài sản hợp pháp, không gò ép tập thể tư liệu sản xuất, không áp đặt hình thức kinh doanh khuyến khích các hoạt động cho quốc tế nhân sinh. Các thành phần kinh tế nước ta có mối quan hệ chặt chẽ và thống nhất. Chúng đều là bộ phận cấu thành của hệ thống nhân công lao động xã hội thống nhất và mục tiêu duy nhất và chung nhất của chúng ta là đáp ứng nhu cầu của xã hội và cư dân trên thị trường để hướng tới một mục đích cuối cùng phát triển nền kinh tế đất nước, đưa nước ta trở thành một nước có nền công nghiệp phát triển. Nền kinh tế nhiều thành phần nước ta phát triển theo định hướng XHCN nhưng đều chịu sự điều tiết thống nhất của các quy luật kinh tế khách quan đang tác động trong thời kỳ quá độ (Nước ta trong thời kỳ quá độ lên CNXH trong hoàn cảnh quốc tế có những biến đổi to lớn và sâu sắc). Đó là"kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo. kinh tế tập thể không ngừng được củng cố mở rộng. kinh tế cá thể còn có phạm vi tương đối lớn, từng bước đi vào con đường làm ăn hợp tác trên nguyên tắc tự nguyện, dân chủ và cùng có lợi. Tư bản tư nhân được kinh doanh trong những ngành có lợi cho quốc kế dân sinh do luật pháp quy định. phát triển kinh tế tư bản Nhà nước dưới nhiều hình thức. kinh tế gia đình được khuyến khích phát triển mạnh nhưng không phải là một thành phần kinh tế độc lập. Các hình thức sở hữu hỗn hợp và đan kết với nhau hình thành các tổ chức kinh tế đa dạng. Các tổ chức kinh tế chủ và liên kết, hợp tác và cạnh tranh trong sản xuất kinh doanh "Mặc dù thành phần kinh tế đều chịu sự điều tiết của Nhà nước những mỗi thành phần đã được nhân dân hưởng ứng rộng rãi và đi nhanh vào cuộc sống chính sách ấy đã góp phần phát huy quyền làm chủ của nhân dân về kinh tế, khơi dậyđược nhiều tiềm năng và sức sáng tạo của nhân dân để phát triển sản xuất, dịch vụ tạo thêm việc làm sản xuất cho xã hội thúc đẩy sự hình thành và phát triển nền kinh tế hàng hoá, tạo ra sự cạnh tranh sống động trên thị trường. Sự phát triển của các thành phần kinh tế là quá trình thực hiện sự kết hợp và lợi ích kinh tế xã hội, tập thể và người lao động ngày càng cao hơn.