Báo Cáo Mối quan hệ biện chứng giữa LLSX & QHSX trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam

lêi nãi ®Çu​ Ngay tõ buæi b×nh minh ®Çu tiªn cña nh©n lo¹i cho ®Õn nay con ng­êi ®· tr¶i qua 5 h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, tõ thêi kú m«ng muéi ®Õn lóc hiÖn ®¹i nh­ ngµy nay. §ã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh biÕn ®æi ph¸t triÓn ®i lªn kÕ tiÕp nhau cña c¸c thêi kú : C«ng x· nguyªn thñy, chiÕm hưu n« lÖ, phong kiÕn, t­ b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa. ë mçi thêi kú ®ã con ng­êi ®Òu ph¶i tiÕn hµnh lao ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Ó tho¶ m·n thÞ yÕu cña m×nh vµ chÝnh nhưng ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt ®ã ®· t¹o lªn mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. VËy mçi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi sÏ ®­îc quy ®Þnh bëi mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh vµ ®ã chÝnh lµ nÐt ®Æc tr­ng cho mçi x· héi ®ång thêi còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn h×nh th¸i kinh tÕ cña mçi x· héi. Sù thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ®ã trong lÞch sö ®· quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña tõng x· héi tõ thÊp ®Õn cao, vµ qua nghiªn cøu l¹i cho thÊy trong mçi mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo th× còng cã sù thèng nhÊt phï hîp giưa lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lu«n song song tån t¹i vµ t¸c ®éng lÉn nhau ®Ó h×nh thµnh lªn mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt. §ã lµ hai yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt vµ kÕt cÊu cña x· héi, quyÕt ®Þnh sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña x· héi. Mµ theo M¸c-¡nghen gäi nhËn ®Þnh ®ã lµ mèi quan hÖ "b¶n chÊt-tÊt yÕu ".
MÆt kh¸c trong mèi quan hÖ biÖn chøng giưa lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt, th× sù t¸c ®éng qua l¹i vµ mèi liªn hÖ giưa chóng ph¶i hµi hoµ chÆt chÏ, lùc l­îng s¶n xuÊt ph¶i lu«n quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cã æn ®Þnh vµ tån t¹i vưng ch¾c th× ph¶i cã mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt hîp lý, chÝnh bëi lÏ ®ã mµ lùc l­îng s¶n xuÊt ph¶i t­¬ng øng phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt, v× xÐt ®Õn cïng th× quan hÖ s¶n xuÊt chÝnh lµ h×nh thøc cña lùc l­îng s¶n xuÊt. VËy nªn, nÕu lùc l­îng s¶n xuÊt mµ ph¸t triÓn trong khi ®ã quan hÖ s¶n xuÊt l¹i l¹c hËu th× sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lù¬ng s¶n xuÊt, ng­îc l¹i quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé h¬n lùc l­îng s¶n xuÊt th× kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt do ®ã sÏ g©y lªn sù bÊt æn cho x· héi. V× vËy, ®Ó cã mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt hiÖu qu¶ th× ph¶i cã mét quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt, chØ cã nh­ vËy th× nã sÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Trong tr­êng hîp ng­îc l¹i nÕu kh«ng phï hîp th× quan hÖ s¶n xuÊt sÏ trë thµnh lùc c¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt cã thÓ t¸c ®éng ®Õn lùc l­îng s¶n xuÊt v× nã quy ®Þnh môc ®Ých cña s¶n xuÊt, quy ®Þnh ®Õn th¸i ®é lao ®éng, kÝch thÝch hoÆc h¹n chÕ c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt, còng nh­ tæ chøc hîp t¸c ph©n c«ng lao ®éng .v .v.
ChÝnh v× nhưng lý do trªn ta cã thÓ thÊy viÖc nghiªn cøu mèi quan hÖ biÖn chøng giưa lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Æc biÖt trong thêi kú hiÖn nay, khi mµ ®Êt n­íc ta ®ang trªn con ®­êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi, ®Ó tr¸nh m¾c ph¶i nhưng sai lÇm tr­íc ®ã. Khi hÖ thèng x· héi chñ nghÜa trªn thÕ giíi tan r· do kh«ng cã sù phï hîp giưa lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt th× ë n­íc ta còng vËy, do nãng véi, sau khi giµnh ®éc lËp vµo n¨m 1975 vµ tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, §¶ng ta m¾c ph¶i mét sai lÇm lµ duy tr× qu¸ l©u quan hÖ s¶n xuÊt cè hưu, chÝnh s¸ch bao cÊp, tËp trung d©n chñ do ®ã ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta vµ ®­a nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc r¬i vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng trong nhưng n¨m ®Çu thËp kû .
Víi nhưng lÝ do nªu trªn, còng nh­ viÖc nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c¸c mèi quan hÖ trong ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, em ®· quyÕt ®Þnh ®i s©u vµo nghiªn cøu vÊn ®Ò "Mèi quan hÖ biÖn chøng giưa lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam ". Trong bµi tiÓu luËn nµy, do tr×nh ®é kiÕn thøc cßn ch­a s©u, cã nhưng vÊn ®Ò em ch­a hiÓu hÕt, h¬n nưa ®©y lµ bµi tiÓu luËn khoa häc ®Çu tiªn cña em nªn sÏ cßn nhiÒu ®iÒu thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o vµ gióp ®ì cña c¸c thÇy c«, gióp em tÝch luü ®­îc nhưng kinh nghiÖm tèt h¬n cho c¸c bµi viÕt sau.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn Hång H­¬ng