Tài liệu Marketing - Hoạt động thiết yếu của các thư viện đại học Việt Nam

Marketing - Hoạt động thiết yếu của các thư viện
đại học Việt Nam








Tóm tắt. Marketing được xem như là công cụ để nâng cao chất lượng của hoạt động thông tin thư viện. Các thư viện đại học Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong công tác đào tạo và nghiên cứu của nhà trường, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc đáp ứng nhu cầu tin của người dùng tin. Để giải quyết vấn đề này mỗi thư viện đại học cần xây dựng một chương trình marketing cho riêng mình. Do vậy, bài viết này đề cập đến một số vấn đề cần quan tâm khi xây dựng một chương trình marketing: nghiên cứu thị trường (người dùng tin), phân loại người dùng tin, nhận biết được tiềm lực của bản thân, nhận diện được các sản phẩm phù hợp với nhu cầu, và nơi họ muốn sử dụng các dịch vụ đó, phát triển có hiệu quả các phương thức hoạt động và quảng bá hình ảnh thư viện.







1. Đặt vấn đề

viện là nghiên cứu về sự vận động, thay đổi

nhu cầu thông tin cũng như sự phân bố, phát
Ngày nay, mọi lĩnh vực của đời sống xã triển lượng người dùng tin. Đây là yếu tố
hội (trong đó có lĩnh vực thông tin thư viện) quan trọng nhất trong việc xây dựng chiến
đều cần đến Marketing - như là một công cụ lược phát triển của mỗi cơ quan thông tin,
đạt được mục tiêu của tổ chức đề ra. Theo thư viện. Bên cạnh đó, Marketing cũng quan
Philip Kotler và Sidney Levy thì: “Marketing tâm giải quyết các vấn đề: sử dụng tối ưu các
được hiểu là chức năng của một tổ chức có thể nguồn lực hiện có của mỗi cơ quan thông tin,
giữ mối quan hệ thường xuyên với khách hàng thư viện; tìm kiếm tạo lập và thu hút các
của tổ chức đó, hiểu được nhu cầu của họ, phát nguồn lực bên ngoài; hỗ trợ, khuyến khích
triển sản phẩm hoặc dịch vụ nhằm đáp ứng nhu người dùng tin khai thác và sử dụng các sản
cầu của khách hàng và thiết lập các chương trình phẩm và dịch vụ thông tin, thư viện; và cải
quảng bá thông tin nhằm thể hiện mục đích của thiện hình ảnh của hệ thống thông tin, thư
tổ chức đó” [1]. Một trong những nhiệm vụ viện [2].
của marketing trong hoạt động thông tin, thư Trên thế giới, vấn đề Marketing trong
hoạt động thông tin, thư viện đã được đề cập
đến từ những năm 1870 bởi các chuyên gia
như Melvi Dewey, S.R Ranganathan Cho











đến nay việc ứng dụng các lý thuyết mới của
Marketing càng trở nên mạnh mẽ.
Ở Việt Nam, trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giáo dục đào tạo được coi là quốc sách hàng đầu. Nhiệm vụ này đòi hỏi các trường đại học phải tự nâng cao chất lượng đào tạo để đáp ứng cho đất nước nguồn nhân lực có trình độ phù hợp với sự phát triển của xã hội.
Nằm trong mạng lưới các cơ quan thông tin, thư viện Việt Nam, hệ thống thư viện đại học (bao gồm các trung tâm thông tin/ thư viện/ trung tâm thông tin thư viện/ trung tâm học liệu của các trường đại học và cao đẳng) đóng một vai trò quan trọng trong công tác đào tạo của nhà trường. Nhiệm vụ chủ yếu của thư viện trong các trường đại học là đáp ứng nhu cầu thông tin của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên trong trường. Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ trên, việc xây dựng một chương trình Marketing cho thư viện đại học là rất cần thiết do một số nguyên nhân:
- Người dùng tin chưa nhận thức đủ và hình thành thói quen trong việc khai thác và sử dụng các sản phẩm và dịch vụ tại các thư viện đại học.
- Các thư viện đại học chưa chủ động giới thiệu các sản phẩm và dịch vụ thông tin đến với người dùng tin.
- Việc xây dựng “hình ảnh” thư viện như là một trung tâm tài nguyên cho việc giảng dạy và học tập chưa được các thư viện đại học chú trọng.
- Hiệu quả khai thác sử dụng các nguồn lực thông tin của thư viện đại học còn chưa cao.
- Sự đầu tư của các cơ quan chủ quản, các tổ chức tài trợ đối với các thư viện đại học còn hạn chế.

- Hoạt động Marketing chưa được các thư
viện đại học quan tâm và đầu tư đúng mức.
Một số yếu tố cần quan tâm khi tiến hành Marketing trong hoạt động của các thư viện đại học Việt Nam






2. Hiểu người dùng tin


Để đáp ứng được nhu cầu thông tin của người dùng tin có hiệu quả, mỗi thư viện cần hiểu được mong muốn và nhu cầu của người dùng tin, môi trường thư viện hoạt động, các nguồn và các nhân tố xã hội ảnh hưởng tới người dùng tin. Điều này đòi hỏi việc thu thập các thông tin nghiên cứu về người dùng tin phải có hệ thống. Có nhiều cách khác nhau để lấy được các thông tin về người dùng tin:
- Mở các hòm thư góp ý có thể thông qua hòm thư điện tử hoặc hòm thư truyền thống đặt tại những nơi thuận tiện, người dùng tin dễ nhìn thấy.
- Điều tra sự thoả mãn của người dùng
tin. Thư viện có thể điều tra qua bảng hỏi, hoặc trực tiếp trao đổi với người dùng tin qua các cuộc hội nghị bạn đọc.
- Thông tin được lấy qua sự phản hồi của nhân viên. Chính những nhân viên trực tiếp tiếp xúc với người dùng tin thông qua quá trình phục vụ sẽ nhận thấy đâu là những hạn chế của thư viện.
- Tổ chức các cuộc phỏng vấn không chính thức, tập trung từng nhóm nhỏ. Những nhóm người dùng tin nhỏ sẽ được tập trung lại để thảo luận về các sản phẩm và dịch vụ mới của thư viện. Cần ghi âm hoặc ghi hình cuộc thảo luận một cách hợp thức để có thể xem xét lại sau đó.