Thạc Sĩ Lý luận và thực tiễn về tự do hóa các giao dịch vốn và sự ổn định khu vực tài chính Việt Nam: khuôn

1

MỤC LỤC
Danh mục các Bảng, Hình, Hộp 7 
PHẦN MỞ ĐẦU 10 
Phần thứ nhất 19 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH VỐN VÀ
SỰ ỔN ĐỊNH CỦA KHU VỰC TÀI CHÍNH 19 
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH
VỐN . 19 
I. Phân loại các giao dịch vốn . 19 
1. Khái niệm giao dịch vốn . 19 
2. Phân loại các giao dịch vốn . 19 
II. Tự do hóa các giao dịch vốn 21 
1. Khái niệm tự do hóa các giao dịch vốn . 21 
2. Mức độ tự do hóa các giao dịch vốn . 22 
3. Các quan điểm về tự do hóa các giao dịch vốn hay là lợi ích và rủi ro
của tự do hóa các giao dịch vốn . 25 
4. Lộ trình và tiền đề thực hiện tự do hóa các giao dịch vốn 31 
5. Ứng xử với luồng vốn vào (gia tăng) . 35 
6. Thực tế và kinh nghiệm quốc tế về tự do hóa các giao dịch vốn 39 
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ ỔN ĐỊNH CỦA KHU VỰC
TÀI CHÍNH . 43 
I. Khu vực tài chính và sự ổn định của khu vực tài chính . 43 
1. Khái niệm về khu vực tài chính và sự ổn định của khu vực tài chính . 43 
2. Tiêu chí đánh giá sự ổn định của khu vực tài chính . 48 
3. Vai trò của sự ổn định khu vực tài chính đối với nền kinh tế . 57 
II. Nguyên nhân gây nên sự bất ổn của khu vực tài chính . 59 
1. Nguyên nhân từ nội tại khu vực tài chính . 62 
2. Nguyên nhân từ các khu vực khác của nền kinh tế 64 
3. Nguyên nhân từ bên ngoài tác động vào nền kinh tế . 69 
Chương 3: MỐI LIÊN HỆ GIỮA TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH
VỐN VỚI SỰ ỔN ĐỊNH CỦA KHU VỰC TÀI CHÍNH . 70 
2

I. Tác động của tự do hóa các giao dịch vốn tới khu vực tài chính 70 
1. Tác động tích cực 71 
2. Tác động tiêu cực 74 
II. Các điều kiện cần thiết để đảm bảo ổn định khu vực tài chính
trong bối cảnh tự do hóa các giao dịch vốn 78 
1. Củng cố và đảm bảo sự vững chắc của các định chế tài chính 79 
2. Đảm bảo có cơ chế giám sát ngân hàng và chính sách quản lý thận
trọng từ các cơ quan quản lý tiền tệ 80 
3. Các điều kiện về chính sách vĩ mô 81 
III. Tác động của khu vực tài chính tới việc thúc đẩy tự do hóa các
giao dịch vốn .82 
1. Mức độ phát triển và hội nhập của khu vực tài chính .83 
2. Sức chịu đựng của khu vực tài chính trước những cú sốc từ bên ngoài.83 
3. Mức độ hiệu quả của khu vực tài chính 83 
IV. Kinh nghiệm quốc tế về tự do hóa các giao dịch vốn với sự ổn định
khu vực tài chính 87 
1. Kinh nghiệm của một số nước phát triển .87 
2. Kinh nghiệm của một số nước đang phát triển 91 
3. Kinh nghiệm của một số nước chuyển đổi 94 
4. Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam 97 
Phần thứ hai .101 
TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH VỐN VỚI SỰ ỔN ĐỊNH KHU
VỰC TÀI CHÍNH VIỆT NAM .101 
Chương 1: THỰC TRẠNG TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH VỐN Ở
VIỆT NAM 101 
I. Quá trình mở cửa và hội nhập quốc tế của khu vực tài chính Việt
Nam 101 
1. Tổng quan về tiến trình mở cửa và hội nhập quốc tế của nền kinh tế
Việt Nam từ khi Đổi mới đến nay 101 
2. Quá trình mở cửa và hội nhập quốc tế của khu vực tài chính từ khi
Đổi mới đến nay .107 
3. Những vấn đề đặt ra nhằm cải thiện môi trường kinh tế vĩ mô và củng
cố tài chính .111 
3

II. Thực trạng tự do hóa các giao dịch vốn ở Việt Nam . 112 
1. Chính sách tự do hóa các giao dịch vốn 112 
2. Qui mô chu chuyển vốn các dòng vốn vào và ra khỏi Việt Nam 127 
3. Đánh giá chung về việc kiểm soát vốn và các bước tự do hóa giao
dịch vốn của Việt Nam . 144 
Chương 2: MỐI QUAN HỆ TƯƠNG TÁC GIỮA TỰ DO HÓA
CÁC GIAO DỊCH VỐN VỚI SỰ ỔN ĐỊNH KHU VỰC TÀI
CHÍNH VIỆT NAM 148 
I. Tác động của tự do hóa các giao dịch vốn tới sự ổn định của khu
vực tài chính Việt Nam 148 
1. Tác động tích cực 148 
2. Tác động tiêu cực 153 
II. Khu vực tài chính Việt Nam và tác động tới quá trình tự do hóa
các giao dịch vốn 157 
1. Thực trạng khu vực tài chính . 157 
2. Những đóng góp của khu vực tài chính đối với tiến trình tự do hóa
các giao dịch vốn 172 
3. Những hạn chế của khu vực tài chính đối với tiến trình tự do hóa các
giao dịch vốn và phát triển kinh tế . 173 
Phần thứ ba 182 
KHUÔN KHỔ CHÍNH SÁCH TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH
VỐN VÀ GIỮ ỔN ĐỊNH KHU VỰC TÀI CHÍNH VIỆT NAM ĐẾN
NĂM 2020 182 
Chương 1: ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ
- XÃ HỘI CỦA VIỆT NAM GIAI ĐOẠN ĐẾN NĂM 2020 182 
I. Các mục tiêu, nhiệm vụ và định hướng đến 2020 của nền kinh tế
Việt Nam 182 
1. Tình hình và xu thế kinh tế thế giới 182 
2. Tình hình và định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam đến
năm 2020 . 189 
3. Định hướng phát triển khu vực tài chính Việt Nam đến 2020 192 
II. Hội nhập kinh tế quốc tế: Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam . 194 
1. Những cơ hội của Việt Nam khi gia nhập WTO . 194 
4

2. Thách thức đối với Việt Nam khi gia nhập ngày càng sâu rộng vào
nền kinh tế thế giới 199 
Chương 2: KHUÔN KHỔ CHÍNH SÁCH TỰ DO HÓA CÁC GIAO
DỊCH VỐN TẠI VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020 .203 
I. Định hướng tự do hóa các giao dịch vốn đến năm 2020 .203 
1. Quan điểm 203 
2. Định hướng .204 
II. Lộ trình tự do hóa các giao dịch vốn tại Việt Nam đến năm 2020 .206 
1. Giai đoạn 2011 - 2015 .207 
2. Giai đoạn 2016 - 2020 .212 
III. Thiết lập các điều kiện cần thiết cho quá trình tự do hóa các giao
dịch vốn 213 
1. Nâng cao hiệu lực điều tiết của các chính sách vĩ mô 213 
2. Phát triển và hoàn thiện các thị trường tài chính 214 
3. Tăng cường hệ thống giám sát tài chính hiệu quả 214 
4. Cải tiến công tác thu thập, phân tích và cung cấp thông tin 214 
5. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của nền kinh tế 215 
6. Xây dựng các biện pháp ứng phó trong trường hợp dòng vốn chuyển
vào quá lớn hoặc khi vốn đảo chiều 215 
Chương 3: KHUÔN KHỔ CHÍNH SÁCH ỔN ĐỊNH KHU VỰC
TÀI CHÍNH ĐẾN NĂM 2020 215 
I. Quan điểm và định hướng 215 
1. Quan điểm 216 
2. Định hướng .217 
II. Củng cố và phát triển bền vững khu vực tài chính Việt Nam .219 
1. Hoàn thiện mô hình tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ
thống ngân hàng Việt Nam ở cả hai cấp: NHTW và hệ thống các TCTD219 
2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hiệu quả sử dụng đội ngũ
cán bộ .224 
3. Phát triển mạnh công nghệ ngân hàng tiên tiến .225 
III. Củng cố và phát triển hệ thống giám sát hữu hiệu đối với khu vực
tài chính Việt Nam 226 
5

1. Hoàn thiện các quy chế thận trọng trong hoạt động ngân hàng 226 
2. Tổ chức tốt việc theo dõi, thanh tra, giám sát thực hiện quy định thận
trọng, an toàn của các TCTD . 228 
3. Xây dựng mạng lưới an ninh tài chính và các giải pháp đặc biệt 228 
IV. Phối hợp chính sách và các giải pháp hỗ trợ nhằm giữ ổn định
khu vực tài chính Việt Nam . 231 
1. Các giải pháp về phối hợp chính sách nhằm giữ ổn định khu vực tài
chính Việt Nam 231 
2. Củng cố, phát triển và hoàn thiện thị trường tiền tệ, thị trường ngoại
hối; điều hành lãi suất, tỷ giá, điều hành cung ứng tiền, quản lý và sử
dụng dự trữ ngoại hối, tổ chức vận hành hệ thống thanh toán liên ngân
hàng một cách hợp lý để hỗ trợ các TCTD duy trì hoạt động thuận lợi,
thông suốt và an toàn 235 
3. Các giải pháp hỗ trợ 236 
KẾT LUẬN . 237 
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 242 
PHẦN PHỤ LỤC 255 
PHỤ LỤC 1: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ TỰ DO HÓA CÁC GIAO
DỊCH VỐN VỚI SỰ ỔN ĐỊNH KHU VỰC TÀI CHÍNH . 256 
PHỤ LỤC 2: TIẾN TRÌNH TỰ DO HÓA CÁC GIAO DỊCH VỐN TẠI
VIỆT NAM . 309 
PHỤ LỤC 3: CÁC GIẤY TỜ CÓ GIÁ ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ GIÁN TIẾP 324 
PHỤ LỤC 4: CÁC HÌNH THỨC ĐẦU TƯ KHÁC NGOÀI FDI VÀ FPI 327 
PHỤ LỤC 5: LÝ THUYẾT VỀ TÍNH HIỆU QUẢ CỦA KHU VỰC
TÀI CHÍNH 329 
PHỤ LỤC 6: CÁC CAM KẾT CỦA VIỆT NAM GIA NHẬP WTO VỀ
LĨNH VỰC DỊCH VỤ TÀI CHÍNH 335 
PHỤ LỤC 7: CỦNG CỐ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI
CHÍNH PHI NGÂN HÀNG 340 
PHỤ LỤC 8: MỐI LIÊN HỆ GIỮA ỔN ĐỊNH TÀI CHÍNH VÀ ỔN
ĐỊNH TIỀN TỆ . 345 

Danh mục từ viết tắt

APEC Khối hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương
ASEM Diễn đàn hợp tác Á – Âu
BIS Ngân hàng thanh toán quốc tế
CSTT Chính sách tiền tệ
DTBB Dự trữ bắt buộc
FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài
FII/FPI Đầu tư gián tiếp nước ngoài
GDP Tổng sản phẩm quốc nội
ICOR Hệ số đầu tư tăng trưởng
IMF Quỹ tiền tệ quốc tế
NHNN Ngân hàng Nhà nước
NHTM Ngân hàng thương mại
NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần
NHTMNN Ngân hàng thương mại nhà nước
NHTW Ngân hàng trung ương
NSNN Ngân sách nhà nước
OECD Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế
ROA Lợi nhuận trên tổng tài sản
ROE Lợi nhuận trên vốn
TCTD Tổ chức tín dụng
WTO Tổ chức Thương mại thế giới