Thạc Sĩ Luận văn thạc Sỹ kinh tế Phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá ở tỉnh Thừa Thiên - Huế

Phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá ở tỉnh Thừa Thiên - Huế
Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá ở tỉnh Thừa Thiên - Huế
Định dạng file word


Mục lục
Trang
Mở đầu
Chương 1: lý luận về kinh tế hàng hóa vùng và sự cần
thiết phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm
phá ở tỉnh thừa thiên - huế
Lý luận về kinh tế hàng hóa vùng
Sự cần thiết phải phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá
Thừa Thiên - Huế
Chương 2: thực trạng phát triển kinh tế hàng hóa vùng
đầm phá thừa thiên - huế và những vấn đề
đặt ra
Thực trạng phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá Thừa
Thiên - Huế
Những vấn đề bức xúc đặt ra cần khắc phục để phát triển
kinh tế hàng hóa ở vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế
Chương 3: Quan điểm định hướng và những giải pháp
nhằm đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế
hàng hóa vùng đầm phá thừa thiên - huế
Những quan điểm định hướng về phát triển kinh tế hàng hóa
vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế
Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế
hàng hóa vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế
Kết luận
danh mục Tài liệu tham khảo
phụ lục


Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vùng đầm phá ở tỉnh Thừa Thiên - Huế có diện tích là 22.000 ha với chiều dài 68
km được cấu thành bởi các phần lãnh thổ của 5 huyện với 31 xã. Bờ Đông phá là cồn cát
ngăn cách đầm phá với biển Đông và bị gián đoạn qua 5 cửa biển: Hải Dương, Thuận An,
Hòa Duân (đã được nhà nước lấp cửa lại vào tháng 8/2000), Tư Hiền và Vinh Phong
(trong đó có ba cửa mới được mở trong đợt lụt 1999). Bờ Tây tiếp xúc với các cánh đồng
lúa và ba cửa sông lớn là: sông Ô Lâu, sông Bồ và sông Hương nên được gọi là vùng đầm
phá Tam Giang. Đây là vùng đầm phá lớn nhất khu vực Đông Nam á. Vùng đầm phá Tam
Giang có nguồn lợi thủy sản phong phú với 12 loài tôm, 18 loài cua, 233 loài cá (trong đó
có 20 - 23 loài được coi là có giá trị kinh tế cao). Sản lượng khai thác bình quân hàng năm
là 2.500 tấn, cùng với sản lượng nuôi trồng và khai thác trên biển đã đóng góp gần 50%
toàn bộ kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Vùng đầm phá còn có vai trò to lớn đối với nghề
nuôi trồng thủy sản, là vị trí chiến lược giao thông, du lịch quan trọng, là nơi sinh sống của
trên 30% dân số Thừa Thiên - Huế. Nhưng theo điều tra của nhiều nhà nghiên cứu thì đa
số dân cư vùng đầm phá này đều thuộc diện nghèo đói. Đời sống của dân cư nói chung còn
gặp nhiều khó khăn thu nhập thấp và bấp bênh, các mặt khác của đời sống kinh tế xã hội
như: văn hóa, giáo dục, y tế . còn rất lạc hậu thậm chí còn xuống cấp. Cũng chính những
điều đó lại tác động tiêu cực đến việc bảo vệ, khai thác, quản lý các nguồn lực kinh tế vốn
còn rất nhiều tiềm năng ở vùng đầm phá. Gần mười lăm năm qua Đảng và Nhà nước ta đã
có nhiều chính sách, biện pháp nhằm chuyển đổi nền kinh tế từ tập trung quan liêu bao cấp
sang cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN. Nền kinh tế
của tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng đã có nhiều khởi sắc, tạo sự sống động đa dạng trong hoạt
động sản xuất kinh doanh theo quy luật sản xuất hàng hóa, tạo tiền đề cho các quan hệ
kinh tế xã hội phát triển. Phát triển sản xuất hàng hóa đối với tỉnh vừa là mục tiêu vừa là
nhiệm vụ cấp thiết hiện nay để nâng cao đời sống cho nhân dân cả về vật chất lẫn tinh
thần. Tuy nhiên, đối với vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế sản xuất ở đây còn mang tính tự
cung tự cấp, manh mún, phát triển kinh tế hàng hóa vẫn còn là vấn đề mới. Do đó nghiên
cứu thực trạng và giải pháp để phát triển kinh tế hàng hóa vùng đầm phá đang là yêu cầu
khách quan cần thiết cho vùng kinh tế được coi là một trong những trọng điểm kinh tế của
tỉnh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Tỉnh Đảng bộ.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong nhiều năm qua đã có nhiều nhà khoa học, các tổ chức nghiên cứu trong và
ngoài nước đã tiến hành nghiên cứu vùng đầm phá Thừa
Thiên - Huế.
- Luận chứng "Bảo vệ tự nhiên đất ngập nước đầm phá Tam Giang - Cầu Hai tỉnh
Thừa Thiên - Huế" của ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên - Huế tháng 10/ 1998. Do Sở
Khoa học, công nghệ và môi trường thực hiện.
- Dự án "Nghiên cứu quản lý nguồn lợi sinh học hệ đầm phá Tam Giang" của tổ
chức IDRC Canađa tài trợ do Đại học Huế thực hiện.
- Chuyên đề "Điều tra phương tiện, công cụ khai thác biển và đầm phá" của ủy
ban nhân dân tỉnh do Sở Thủy sản thực hiện.
- Hội thảo khoa học về "Đầm phá Thừa Thiên - Huế" do Bộ Khoa học công nghệ -môi trường, Trung tâm Khoa học tự nhiên và Bộ Thủy lợi phối hợp tổ chức.
- Chuyên đề "Điều tra đánh giá hiện trạng khai thác đầm phá" của ủy ban nhân
dân tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Đề án "Định canh định cư dân đầm phá tỉnh Thừa Thiên - Huế thời kỳ 1996 -2000" của Sở Thủy sản Thừa Thiên - Huế.
- "Quản lý nguồn lợi thủy sản hệ đầm phá Tam Giang" của Nguyễn Quang Vinh
Bình, Nhà xuất bản Thuận Hóa, Huế 1996.
Và nhiều đề tài khác của Đại học Huế, Viện Hải dương học Hải Phòng, Nha
Trang, Đại học Thủy lợi Hà Nội đã nghiên cứu. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu đó
chủ yếu mới chỉ đề cập đến một khía cạnh cụ thể của đầm phá hoặc nặng về nghiên cứu
ứng dụng, hoặc về nghiên cứu triển khai, hoặc về quản lý. Cho đến nay chưa có một công
trình nào nghiên cứu một cách tổng thể về thực trạng và hệ thống các giải pháp nhằm phát
triển kinh tế vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế theo hướng sản xuất hàng hóa. Chính vì vậy
trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc những thành tựu của những kết quả đã nghiên cứu và bằng
những nghiên cứu mới của mình tác giả chọn đề tài "Phát triển kinh tế hàng hóa vùng
đầm phá ở tỉnh Thừa Thiên - Huế" làm đề tài nghiên cứu, nhằm đóng góp những ý kiến
nhỏ bé vào phát triển kinh tế xã hội của vùng đầm phá tỉnh Thừa Thiên - Huế.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Mục đích của luận văn là luận giải những cơ sở khoa học về mặt kinh tế - xã hội,
môi trường và sinh thái cho giải pháp tổng thể khi xây dựng vùng đầm phá Tam Giang
thành vùng kinh tế hàng hóa phát triển.
Để thực hiện mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn xác định các nhiệm vụ sau
đây:
+ Xác định cơ sở lý luận, quá trình hình thành và phát triển kinh tế vùng theo
hướng sản xuất hàng hóa.
+ Đánh giá được thực trạng phát triển kinh tế của vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế
những năm trước và sau trận lụt lịch sử, đồng thời xác định rõ nguyên nhân của những tồn
tại và những vấn đề bức xúc đặt ra hiện nay.
+ Trình bày những định hướng và giải pháp chủ yếu để đẩy mạnh phát triển kinh tế
hàng hóa vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế trong thời gian tới.
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đề tài được giới hạn trong phạm vi nghiên cứu những nhân tố, yếu tố kinh tế xã
hội tác động đến việc phát triển sản xuất thủy sản hàng hóa vùng đầm phá Thừa Thiên -Huế. Thời gian nghiên cứu chủ yếu từ năm 1995 đến nay. Không gian nghiên cứu là vùng
đầm phá Thừa Thiên - Huế.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
Cơ sở lý luận chủ yếu của luận văn là hệ thống những quan điểm cơ bản của kinh
tế chính trị học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về kinh tế
và các vấn đề liên quan đến kinh tế.
Luận văn được nghiên cứu từ góc độ kinh tế chính trị học, sử dụng hệ thống các
phương pháp: phân tích và tổng hợp, lôgíc, lịch sử và phương pháp so sánh . Ngoài ra,
luận văn còn sử dụng một số phương pháp đặc thù như thống kê, mô hình hóa, điều tra
khảo sát thực tế nhằm làm sáng tỏ các vấn đề đặt ra.
6. Đóng góp mới về khoa học của luận văn
Nghiên cứu một cách tổng thể thực trạng kinh tế - xã hội, đề xuất những giải pháp
có tính khả thi phù hợp với hoàn cảnh đặc thù của vùng đầm phá Thừa Thiên - Huế.
7. Kết cấu của luận văn
Luận văn bao gồm phần mở đầu, 3 chương 6 tiết, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục.


Danh mục tài liệu tham khảo
Báo Nhân dân ngày 30-3-2000, Kết luận của Thủ tướng Phan Văn Khải tại Hội
nghị vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
Báo Thừa Thiên - Huế ngày 25, 26, 27 tháng 1-2000, Nghị quyết hội nghị lần thứ
14 Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XI về nhiệm vụ kinh tế xã hội năm 2000.
Nguyễn Quang Vinh Bình, Quản lý nguồn lợi thủy sản hệ đầm phá Tam Giang.
Nxb Thuận Hóa, 1996.
Bộ khoa học công nghệ - môi trường - Trung tâm khoa học tự nhiên và công nghệ
quốc gia - Bộ thủy lợi, Báo cáo Hội thảo khoa học về đầm phá Thừa Thiên - Huế -Hải Phòng, 1994.
Bộ Thủy sản, Đề án phát triển kinh tế hợp tác và hợp tác xã thủy sản trong những
năm 1998-2005. Ban hành kèm theo quyết định số 2959-1998/QĐ-BTS.
Bộ Thủy sản, Một số văn bản của Nhà nước và của ngành phục vụ công tác khuyến
ngư. Nxb Nông nghiệp, 1995.
Bộ Thủy sản, Báo cáo tổng kết nuôi trồng thủy sản 1991-1995. Phương hướng, mục
tiêu, giải pháp thực hiện chiến lược nuôi trồng thủy sản 1996-2010, H., 1996.
Nguyễn Sinh Cúc, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn Việt Nam là một đòi
hỏi bức bách hiện nay, Tạp chí Cộng sản, số 14, tháng 7 năm 1998.
Chỉ thị 01/1998/CT-TTg ngày 2 tháng 1 năm 1998 của Thủ tướng Chính phủ về
việc nghiêm cấm sử dụng chất nổ, xung điện, chất độc để khai thác thủy sản.
[10]. Chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản - Sở Thủy sản Thừa Thiên - Huế, Khái quát về
hoạt động khai thác và nuôi trồng thủy sản trên vùng đầm phá Tam Giang, năm
1999.
[11]. Cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Những điều cần biết về bảo vệ và phát triển nguồn
lợi thủy sản. Nxb Nông nghiệp, 1995.
[12]. Cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Hỏi đáp về đăng kiểm tàu cá và thú ý thủy sản. Nxb
Nông nghiệp, 1998.
[13]. Cục Thống kê Thừa Thiên - Huế, Niên giám thống kê, 1998.
[14]. Công Văn Dị, Hộ sản xuất, nuôi trồng, đánh bắt và kinh doanh hải sản ở vùng ven
biển Thái Bình: Hiệu quả kinh tế và con đường phát triển. Tạp chí Nghiên cứu kinh
tế, số 222, tháng 11-1996.
[15]. Lê Đăng Doanh, Nguyễn Minh Tú, Tác động xã hội của cải cách kinh tế đối với sự
phát triển vùng. Nxb Chính trị Quốc gia, H., 1998.
[16]. Đại học Huế, Báo cáo kết quả nghiên cứu giai đoạn I (1995-1997) - Dự án nghiên
cứu quản lý nguồn lợi sinh học đầm phá Tam Giang.
[17]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII. Nxb Sự
thật, H., 1991.
[18]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. Nxb
Chính trị Quốc gia, H., 1996.
[19]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Dự thảo các văn kiện trình Đại hội IX của Đảng tháng 7
năm 2000.
[20]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa VIII. Nxb Chính trị Quốc gia, H., 1998.
[21]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Một số văn kiện của Đảng về phát triển nông nghiệp.
Nxb Chính trị Quốc gia, H., 1993.
[22]. Nguyễn Điền, Kinh tế trang trại nuôi trồng thủy sản ở vùng ven biển nước ta. Tạp
chí Thông tin lý luận, 1-2000.
[23]. Nguyễn Quốc Hùng - Nguyễn Văn Huân - Nguyễn Thanh Cử, Phát triển kinh tế
vùng - lý luận và thực tiễn. Tạp chí Nghiên cứu kinh tế, số 238, tháng 3/1998.
[24]. Lâm Quang Huyên, Kinh tế hộ và kinh tế hợp tác trong nông nghiệp. Nxb Khoa học
- xã hội, 1995.
[25]. Nguyễn Đình Kháng, Vũ Văn Phúc, Những nhận thức kinh tế chính trị trong giai đoạn
đổi mới ở Việt Nam. Nxb Chính trị Quốc gia, H., 1998.