Thạc Sĩ Lựa chọn hệ thống bài tập và hướng dẫn học sinh giải bài tập phần quang hình học lớp 11 (chương trìn

Đề tài: Lựa chọn hệ thống bài tập và hướng dẫn học sinh giải bài tập phần quang hình học lớp 11 (chương trình nâng cao)

Luận văn tốt nghiệp GVHD : TS Phạm Thế Dân
SVTH: Lưu Thị Vàng 1
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 3
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: . 3
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: 3
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU: . 3
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: . 3
V. GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU: 3
CHƯƠNG 1: LÍ LUẬN CHUNG VỀ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY BÀI TẬP VẬT LÍ Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG . 4
1.1. TÁC DỤNG CỦA BÀI TẬP VẬT LÍ TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ: 4
1.2. PHÂN LOẠI BÀI TẬP VẬT LÝ . 4
1.3. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VẬT LÝ: . 6
1.4. HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI BÀI TẬP VẬT LÝ: 8
1.5. NHỮNG YÊU CẦU VỀ LỰA CHỌN VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP VẬT LÝ TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ: 10
CHƯƠNG 2: LỰA CHỌN HỆ THỐNG BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI BÀI
TẬP PHẦN QUANG HÌNH HỌC LỚP 11 (CHƯƠNG TRÌNH NÂNG CAO) . 12
2.1. CHỦ ĐỀ 1: KHÚC XẠ ÁNH SÁNG – PHẢN XẠ TOÀN PHẦN . 12
A. Tóm tắt lý thuyết: . 12
B. Các dạng bài tập: 14
I. Bài tập định tính: 14
I.1 Hệ thống bài tập: . 14
I.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: . 15
I.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 15
II. Bài tập định lượng: . 17
II.1 Hệ thống bài tập: 17
II.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 18
II.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: 20
III. Bài tập trắc nghiệm: 33
III.1 Hệ thống bài tập: . 33
III.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 36
III.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 37
2.2 CHỦ ĐỀ 2: LĂNG KÍNH . 40
A. Tóm tắt lí thuyết: 40
B. Các dạng bài tập: 41
I. Bài tập định tính: 41
I.1. Hệ thống bài tập: 41
I.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: . 41
I.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 41
II. Bài tập định lượng: . 42
II.1 Hệ thống bài tập: 42
II.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 43
II.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: 44
III.Bài tập trắc nghiệm: . 52
III.1 Hệ thống bài tập: . 52
III.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 53
III.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 54 Luận văn tốt nghiệp GVHD : TS Phạm Thế Dân
SVTH: Lưu Thị Vàng 2
2.3. CHỦ ĐỀ 3: THẤU KÍNH MỎNG . 55
A. Tóm tắt lí thuyết: 55
B. Các dạng bài tập: 58
I. Bài tập định tính: 58
I.1 Hệ thống bài tập: . 58
I.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: . 59
I.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 59
II.Bài tập định lượng: 62
II.1 Hệ thống bài tập: 62
II.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 64
II.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: 65
III. Bài tập trắc nghiệm: 86
III.1 Hệ thống bài tập: 86
III.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 89
III.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 89
2.4. CHỦ ĐỀ 4: MẮT – CÁC TẬT CỦA MẮT – CÁCH KHẮC PHỤC 92
A. Tóm tắt lí thuyết: 92
B. Hệ thống bài tập: . 93
I. Bài tập định tính: 93
I.1 Hệ thống bài tập: . 93
I.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: . 94
I.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 94
II. Bài tập định lượng: . 95
II.1 Hệ thống bài tập: 95
II.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 96
II.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: 97
III. Bài tập trắc nghiệm: 108
III.1 Hệ thống bài tập: . 108
III.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 112
III.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 113
2.5. CHỦ ĐỀ 5: KÍNH LÚP – KÍNH HIỂN VI – KÍNH THIÊN VĂN 115
A. Tóm tắt lí thuyết: 115
B. Các dạng bài tập: 118
I. Bài tập định tính: 118
I.1 Hệ thống bài tập: 118
I.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: . 118
I.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 118
II. Bài tập định lượng: . 119
II.1 Hệ thống bài tập: 119
II.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 122
II.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: 123
III. Bài tập trắc nghiệm: 151
III.1 Hệ thống bài tập: . 151
III.2 Vị trí, tác dụng của các bài tập: 155
III.3 Hướng dẫn học sinh giải bài tập: . 155
PHẦN KẾT LUẬN 158
TÀI LIỆU THAM KHẢO 159 Luận văn tốt nghiệp GVHD : TS Phạm Thế Dân
SVTH: Lưu Thị Vàng 3
Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài:
Bài tập vật lý ở trường phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng trong việc củng cố, đào
sâu mở rộâng kiến thức lý thuyết và rèn luyện cho học sinh khả năng vận dụng kiến thức
vào thực tiễn, góp phần giáo dục kĩ thuật tổng hợp và hướng nghiệp cho học sinh và
cũng thông qua hoạt động giải bài tập, tư duy học sinh sẽ phát triển, năng lực làm việc
tự lực của học sinh được nâng cao, tính kiên trì của học sinh được phát triển.
Vì vậy, việc xây dựng một hệ thống bài tập và hoạt động dạy học cụ thể về hệ thống
bài tập đóng vai trò quan trọng để hình thành mục tiêu trên. Chính vì lí do này, tôi chọn
đề tài: “ Lựa chọn hệ thống bài tập và hướng dẫn học sinh giải bài tập phần Quang
hình học lớp 11” (chương trình nâng cao).
Hệ thống bài tập này có thể giúp giáo viên dễ dàng lựa chọn bài tập sao cho phù
hợp với trình độ học sinh từng lớp học, phù hợp với thời gian cho phép, và phù hợp với
từng đối tượng học sinh cụ thể. Và cũng thông qua hệ thống bài tập này có thể phát huy
được vai trò của người giáo viên trong tổ chức, kiểm tra định hướng hoạt động học tập
của học sinh theo chiến lược hợp lí và có hiệu quả.
II. Mục đích nghiên cứu:
- Xây dựng hệ thống bài tập của phần Quang hình học lớp 11 (chương trình nâng cao).
- Đưa ra tiến trình hướng dẫn hoạt động giải hệ thống bài tập đó nhằm giúp học sinh
nắm vững kiến thức cơ bản và kĩ năng giải các bài tập.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu lí luận dạy học về bài tập vật lý để vận dụng vào hoạt động dạy học.
- Nghiên cứu phần “Quang hình học” chương trình SGK nâng cao lớp 11 nhằm xác
định kiến thức cơ bản học sinh cần nắm vững và các kĩ năng giải bài tập cơ bản học
sinh cần rèn luyện.
- Soạn thảo hệ thống bài tập thuộc phần này, phân tích vị trí, tác dụng của từng bài
tập và hướng dẫn học sinh giải hệ thống bài tập đó.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu lí luận (về dạy học bài tập vật lí và chương trình SGK vật lí 11).
- Vận dụng lí luận trên để đưa ra hệ thống bài tập và hướng dẫn học sinh giải bài tập
đó.
V. Giới hạn nghiên cứu:
- Do hạn chế về thời gian, điều kiện học tập, nghiên cứu và chưa có kinh nghiệm giảng
dạy thực tế nên chưa thể lựa chọn số lượng bài tập phù hợp với số tiết như quy định mà
chỉ đưa ra hệ thống bài tập cần thiết với đầy đủ các dạng bài tập khác nhau của phần
Quang hình học đảm bảo thực hiện mục tiêu của phần này.
- Do thời gian tiếp xúc học sinh chưa nhiều nên việc soạn thảo lời hướng dẫn học sinh
và dự đoán câu trả lời của học sinh còn nhiều thiếu xót. Em rất mong sự chỉ bảo, đóng
góp của quí thầy cô và các bạn để đề tài được hoàn chỉnh hơn.