Thạc Sĩ Lợi ích kinh tế của nông dân khi thu hồi đất để phát triển công nghiệp và dịch vụ ở huyện Tĩnh Gia,

Đề tài: Lợi ích kinh tế của nông dân khi thu hồi đất để phát triển công nghiệp và dịch vụ ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa


Luận văn dài 106 trang

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (2001) đã xác định nước ta bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH). Đại hội lần thứ X của Đảng (2006) tiếp tục khẳng định đẩy mạnh thực hiện CNH, HĐH tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Những năm qua, thực hiện đường lối, chiến lược phát triển kinh tế của Đảng, cả nước cũng như từng địa phương đã tập trung triển khai thực hiện mạnh mẽ chuyển dịch cơ cấu kinh tế (CCKT) theo hướng CNH, HĐH. Trọng tâm là đẩy mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ, tăng cường ứng dụng những tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất và đã đạt được những kết quả rất to lớn, quan trọng, tạo cơ sở và động lực cho tăng trưởng và phát triển bền vững. Để phát triển công nghiệp và dịch vụ cần có quỹ đất để xây dựng kết cấu hạ tầng và các nhà máy tại các khu kinh tế, khu công nghiệp. Do đó, vấn đề thu hồi đất nông nghiệp của nông dân là tất yếu và cần thiết.
Huyện Tĩnh Gia tỉnh Thanh Hóa, năm 2001 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 604/QĐ-TTg về phê duyệt quy hoạch xây dựng khu đô thị mới Nghi Sơn, năm 2006 Thủ tướng Chính phủ đó ban hành Quyết định số 102/2006/QĐ-TTg về việc thành lập, xây dựng khu kinh tế Nghi Sơn, gồm 12 xã phía nam huyện. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XVI (12/2005) đã xác định tập trung xây dựng, phát triển khu kinh tế Nghi Sơn trở thành khu kinh tế động lực trọng điểm của tỉnh, có tầm ảnh hưởng quan trọng đối với sự phát triển của khu vực Bắc Trung bộ trong thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế.
Qua 7 năm triển khai thực hiện, nhất là từ năm 2005 đến nay, Khu kinh tế Nghi Sơn đã đạt được những kết quả bước đầu rất quan trọng. Nhiều dự án công nghiệp lớn như xi măng, cảng biển, đóng tàu, nhiệt điện, dầu khí . đã và đang được đầu tư xây dựng và hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả, tạo điều kiện mới để tỉnh Thanh Hóa đẩy nhanh thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH nền kinh tế - xã hội. Đồng thời, trên địa bàn huyện Tĩnh Gia trong thời gian qua đã triển khai nhiều dự án có quy mô khá lớn về phát triển dịch vụ, du lịch, xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chuyển dịch CCKT nông nghiệp nông thôn theo hướng CNH, HĐH.
Tuy nhiên, quá trình triển khai các dự án phát triển công nghiệp và dịch vụ còn gặp nhiều khó khăn, bất cập về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng, nên đã ảnh hướng đến tốc độ và hiệu quả triển khai đầu tư xây dựng các dự án phát triển công nghiệp, dịch vụ. Đồng thời ảnh hưởng khá lớn đến sản xuất nông nghiệp, nông thôn và cuộc sống của một bộ phận nông dân khi bị thu hồi đất đã lâm vào khó khăn, dẫn đến nhiều nơi nhân dân không đồng tình, mà nguyên nhân rất quan trọng là các chính sách giải quyết lợi ích cho nông dân bị thu hồi đất chưa đồng bộ, chưa đúng mức, nhưng chậm được bổ sung điều chỉnh. Hơn nữa, mỗi địa phương lại có sự vận dụng chính sách và cách làm khác nhau nên tạo ra sự thiếu nhất quán trong giải phóng mặt bằng, thu hồi đất của nông dân, nhất là giải quyết vấn đề lợi ích của nông dân.
Xuất phát từ thực tế đó, tôi chọn vấn đề "Lợi ích kinh tế của nông dân khi thu hồi đất để phát triển công nghiệp và dịch vụ ở huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa" làm đề tài luận văn Thạc sĩ kinh tế.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

MỤC LỤC



Trang

MỞ ĐẦU
1

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ LỢI ÍCH KINH TẾ CỦA NÔNG DÂN KHI THU HỒI ĐẤT ĐỂ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP VÀ DỊCH VỤ
6
1.1.
Một số lý luận về lợi ích kinh tế
6
1.2
Kinh nghiệm giải quyết các mối quan hệ lợi ích khi thu hồi đất để phát triển công nghiệp và dịch vụ ở một số nước và địa phương ở nước ta
22

Chương 2: THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT LỢI ÍCH KINH TẾ CỦA NÔNG DÂN KHI THU HỒI ĐẤT ĐỂ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP, DỊCH VỤ Ở HUYỆN TĨNH GIA, THANH HÓA
34
2.1.
Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Tĩnh Gia Thanh Hóa
34
2.2.
Thực trạng việc giải quyết lợi ích kinh tế của nông dân ở huyện Tĩnh Gia khi bị thu hồi đất
42

Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐẢM BẢO LỢI ÍCH KINH TẾ CỦA NÔNG DÂN KHI THU HỒI ĐẤT ĐỂ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP, DỊCH VỤ Ở HUYỆN TĨNH GIA, TỈNH THANH HÓA
65
3.1.
Quan điểm
65
3.2.
Các giải pháp cơ bản đảm bảo lợi ích kinh tế của nông dân khi thu hồi đất để phát triển công nghiệp và dịch vụ ở huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa đến năm 2020
74

KẾT LUẬN
95

NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
99


DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu bảng
Tờn bảng
Trang
2.1
Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) thời kỳ 2006-2015
36
2.2
Cơ cấu lao động trong các ngành
40
2.3
Trỡnh độ đào tạo lao động
40
2.4
Tỡnh hỡnh thu hồi đất và số hộ bị ảnh hưởng của các xó trong khu kinh tế Nghi Sơn đến tháng 6 năm 2008
46
2.5
Thực trạng về lao động của 12 xó trong khu kinh tế Nghi Sơn
57
2.6
Tỡnh hỡnh việc làm của người lao động bị thu hồi đất ở một số xó trọng điểm trong khu kinh tế Nghi Sơn