Tài liệu Lịch sử Hàn Quốc

Lịch sử Hàn Quốc

Silla thống nhất và Balhae


Vào giữa thế kỷ thứ 6, vương quốc Silla đã xâm chiếm và cai quản vương quốc Gaya láng giềng, một vương quốc gồm các thành quốc mạnh phát triển ở khu vực đông nam bán đảo từ giữa thế kỷ thứ nhất đến giữa thế kỷ thứ 6. Vương quốc Silla cũng đã liên minh quân sự với nhà Đường của Trung Quốc nhằm chinh phục các vương quốc Goguryeo và Baekje. Nhưng sau đó, Silla đã chiến đấu chống lại nhà Đường khi nhà Đường để lộ tham vọng sáp nhập lãnh thổ Goguryeo và Baekje.

Silla đã đẩy lùi Trung Quốc vào năm 676. Sau đó vào năm 698, những người dân trước đây của vương quốc Goguryeo sống tại khu vực trung nam Mãn Châu lý đã lập nên vương quốc Balhae. Balhae bao gồm không chỉ những người dân của vương quốc Goguryeo mà còn một số lớn dân vùng Malgal.

Balhae đã thiết lập một hệ thống chính phủ với trung tâm là năm thủ phủ địa phương, đây là mô hình dựa trên cơ cấu hành chính của vương quốc Goguryeo. Balhae đã phát triển một nền văn hóa tiên tiến bắt nguồn từ vương quốc Goguryeo.

Vương quốc Balhae đạt đến đỉnh cao của thịnh vượng trong nửa đầu thế kỷ 9 với việc xâm chiếm một vùng lãnh thổ rộng lớn từ sông Amur ở miền Bắc và sông Kaiyuan ở trung nam Mãn Châu lý cho tới phía tây. Quốc gia này cũng thiết lập quan hệ ngoại giao với Thổ Nhĩ Kỳ và Nhật Bản. Balhae tồn tại đến năm 926, khi nước này bị người Khitan lật đổ. Rất nhiều giai cấp cầm quyền, hầu hết là người dân trên bán đảo Triều Tiên, đã di chuyển xuống miền Nam sinh sống tại vương triều Goryeo mới được thành lập.

Silla thống nhất Bán đảo Triều Tiên vào năm 668 và đạt tới đỉnh cao của quyền lực và sự thịnh vượng vào giữa thế kỷ 8. Vương quốc này đã nỗ lực thiết lập một đất nước Phật giáo. Đền Bulguksa được xây dựng trong thời kỳ này. Tuy nhiên, quốc gia tôn sùng đạo Phật này đã bắt đầu rơi vào tình trạng kém phát triển do giới quý tộc tự cho phép sống cuộc sống quá xa xỉ. Ngoài ra, cũng có những xung đột giữa các nhà lãnh đạo địa phương đòi quyền lực đối với hai quốc gia bị chiếm đóng là Goguryeo và Baekje. Năm 935, vua Silla chính thức quy phục vương triều mới được thành lập Goryeo.


Kể từ khi vương quốc Silla thống nhất bán đảo Triều Tiên, vào năm 668,
mặc dù bị ngoại xâm liên tiếp, bán đảo này vẫn thuộc quyền cai trị của một chính quyền duy nhất, đồng thời vẫn duy trì được sự độc lập về chính trị và giữ gìn các di sản văn hóa của dân tộc. Cả hai triều đại Goryeo (918-1392) và Joseon (1392-1910) đã củng cố quyền lực và phát triển văn hóa, đồng thời đẩy lùi quân ngoại xâm như Khitans, Mông Cổ và Nhật Bản. Wang Geon, một vị tướng phục vụ dưới quyền Gungye, một hoàng tử nổi loạn của vương triều Silla, đã lập nên triều đại Goryeo. Wang Geon đã chọn quê hương ông Songak (ngày nay là Gaeseong thuộc CHDCND Triều Tiên) làm thủ đô và tuyên bố mục tiêu lấy lại lãnh thổ đã mất của vương quốc Goguryeo ở đông bắc Trung Quốc.

Ông đã đặt tên triều đại của mình là Goryeo, nguồn gốc của tên gọi Hàn Quốc ngày nay. Mặc dù Goryeo không lấy lại được những vùng đất đã mất, triều đại này đã xây dựng một nền văn hóa tinh tế, tiêu biểu là cheongja - một loại gốm xanh và các tập tục Phật giáo phát triển. Một phát minh không kém phần ý nghĩa, đó là bản khắc chữ in kim loại di động đầu tiên trên thế giới vào năm 1234, đi trước kỹ thuật in Gutenberg của Đức hai thế kỷ. Trong cùng thời gian này, những nghệ nhân đầy tài năng của Triều Tiên cũng đã hoàn thành một công việc phi thường, đó là khắc toàn bộ các phép tắc Phật giáo lên các phiến gỗ lớn.

Các phiến khắc này gồm hơn 80.000 bản, được làm với mục đích cầu mong sự phù hộ của Đức Phật để đẩy lùi kẻ xâm lược Mông Cổ. Những bản khắc này được gọi là Bộ kinh Phật Koreana và ngày nay được lưu trữ tại khu đền lịch sử Haeinsa.



Những phiến gỗ khắc bộ kinh Phật Korean tại đền Haeinsa

Trong những năm tiếp theo, những cuộc đấu tranh nội bộ giữa quan lại học giả và chiến binh, giữa đạo Khổng và đạo Phật đã làm triều đại Goryeo suy yếu. Cuộc tấn công của Mông Cổ bắt đầu vào năm 1231 đã làm cho Goryeo trở thành một bang chư hầu của Mông Cổ trong gần một thế kỷ bất chấp sự kháng cự quyết liệt của người dân Goryeo.