Tài liệu Lịch sử chiếm hữu nô lệ phương ðông cổ ðại

LỊCH SỬ CHIẾM HỮU NÔ LỆ PHƯƠNG ÐÔNG CỔ ÐẠI


A. KHÁI QUÁT VỀ CÁC QUỐC GIA CỔ ÐẠI PHƯƠNG ÐÔNG

Châu Á và Ðông - bắc bộ Châu Phi là những nơi phát nguyên của những nền văn minh cổ kính nhất của loài người. Ở đây đã từng phát sinh và phát triển những quốc gia chiếm hữu nô lệ tối cổ, xây dựng trên sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy và sự phân cghia xã hội thành giai cấp. Những nền văn minh cổ kính đó trước sau đã lần lượt xuất hiện trên lưu vực những con sông lớn: đó là lưu vực sông Nin ở Ai - cập, lưu vực Lỡng-Hà tạo nên bởi hai con sông Ti-gơ-rơ và Ơ-phơ-rát chảy ra vịnh Ba Tư, lưu vực hai con sông Ấn và sông Hằng bồi đắp nên đồng bằng Bắc Ấn-độ, và lưu vực hai con sông Hoàng-hà và Trường-giang tạo nên vùng đồng bằng Hoa-bắc rộng lớn và phì nhiêu.

Các quốc gia cổ đại phương Ðông đều có những đặc trưng chung của một xã hội chiếm hữu nô lệ, ví như việc phân chia xã hội thành hai giai cấp đối kháng: giai cấp quý tộc chủ nô thống trị và giai cấp nô lệ bị áp bức, bóc lột một cách tàn nhẫn và thô bạo nhất.Nhưng các quốc gia đó cũng có nhiều đặc điểm riêng làm cho người ta có thể phân biệt chúng với các quốc gia chiếm hữu nô lệ phương Tây, tức Hy-lạp và La-mã cổ đại, mà những đặc điểm riêng biệt đó chủ yếu là như sau:

Các quốc gia cổ đại phương Ðông ra đời ở thời kỳ mà sức sản xuất xã hội đang còn ở trình độ thấp kém. Trình độ sản xuất thời ấy không cho phép các quốc gia đó phát triển chế độ chiếm hữu nô lệ một cách thành thụ và điển hình.

Sự tồn tại dai dẳng của những tổ chức công xã nông thôn, tàn tích của chế độ xã hội thị tộc thời nguyên thủy, và sự phát hội cổ đại phương Ðông.

Sự bảo tồn lâu dài của chế độ nô lệ gia trưởng, việc sử dụng lao động của nô lệ chưa được phổ cập trong các ngành sản xuất xã hội và vai trò của nô lệ trong sản xuất kinh tế chưa chiếm địa vị chủ đạo.

Sự xuất hiện và phát triển của một hình thức tổ chức nhà nước đặc biệt, nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền mạnh mẽ, gọi là chủ nghĩa chuyên chế phương Ðông mà đặc trưng chủ yếu là quyền lực vô hạn của các đế vương, nằm quyền sở hữu tối cao về ruộng đất và về thần dân trong cả nước.

B. AI CẬP

I. ÐIỀU KIỆN THIÊN NHIÊN VÀ SỰ HÌNH THÀNH NHÀ NƯỚC AI - CẬP CỔ ÐẠI

1. Ðiều kiện thiên nhiên:

Ai-cập là quê hương của một trong những nền văn minh xuất hiện sớm nhất trong lịch sử xã hội loài người. Ai-cập ở Ðông bắc bộ châu phi, là một vùng thung lũng hẹp và dài nằm dọc theo hạ lưu sông Nin; Ai-cập phía đông giáp Hồng-hải và sa mạc A-cập, phía nam giáp miền rừng núi Nu-bi thuộc Trung bộ châu Phi, phía tây giáp sa mạc Li-bi, phiá bắc giáp Ðịa- trung- hải, bốn mặt đều có biên giới thiên nhiên cách trở, khiến cho Ai-cập thời cổ hầu như cô lập đối với thế giới bên ngoài.

Ngay từ thời đồ đá mới tại lưu vực sông Nin đã xuất hiện nhà nước CHNL.