Tài liệu Lí luận chung về quy luật giá trị trong nền kinh tế hàng hoá

ĐỀ TÀI: Lí luận chung về quy luật giá trị trong nền kinh tế hàng hoá

LỜI MỞ ĐẦU


Sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường (KTTT) theo cơ chế thị trường có sự quản lí của Nhà nước là xu hướng tất yếu của mọi xă hội. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, khi mà nền kinh tế các nước phát triển trên thế giới đă đạt tới đỉnh cao và xu hướng vận động phát triển của thế giới đang tiến vào thế kỉ văn minh trí tuệ th́ sự chuyển đổi KTTT theo cơ chế thị trường có sự quản lí của Nhà nước là tất yếu khách quan của bất ḱ một quốc gia nào muốn vươn tới và hoà nhập với xu hướng phát triển chung của nhân loại.

Về mặt kinh tế, hiện nay Việt Nam vẫn là một trong những quốc gia kém phát triển. Để có thể vươn lên đạt tŕnh độ phát triển ngang hàng với các quốc gia khác, Việt Nam cần phải t́m cho ḿnh con đường phát triển phù hợp với t́nh h́nh kinh tế xă hội trong nước, vừa đảm bảo xu thế phát triển chung của thế giới. Đó chính là việc chuyển sang nền KTTT định hướng XHCN.

Cơ chế thị trường chính là sự vận động khách quan của nền kinh tế hàng hoá. Các mối quan hệ trong cơ chế thị trường chịu sự tác động của nhiều quy luật kinh tế khách quan, trong đó có quy luật giá trị. Đó chính là cơ sở của lợi nhuận trong môi trường cạnh tranh đối với các doanh nghiệp, là cơ sở của sự phát triển nền kinh tế đất nước theo con đường đă chọn. Chính v́ vậy cần phải nghiên cứu quy luật giá trị và vai tṛ của nó trong nền kinh tế nước ta để vận dụng và đề ra những giải pháp nhằm vận dụng tốt hơn quy luật giá trị, góp phần thúc đẩy nền kinh tế đất nước phát triển theo đúng mục tiêu đă lùa chọn, từng bước nâng cao hiệu quả đời sống nhân dân.














NỘI DUNG


I_LÍ LUẬN CHUNG VỀ QUY LUẬT GIÁ TRỊ TRONG NỀN KINH TẾ HÀNG HOÁ:

1. Nội dung của quy luật giá trị và cơ chế hoạt động của nó:

Quy luật giá trị là quy luật căn bản của sản xuất và trao đổi hàng hoá.ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá th́ ở đó có sự tồn tại và phát huy tác dụng của quy luật giá trị.

Theo quy luật giá trị, sản xuất và trao đổi hàng hoá phải dùa trên cơ sở hao phí lao động xă hội cần thiƠt. Trong kinh tế hàng hoá, mỗi người sản xuất tự quyết định hao phí lao động cá biệt của ḿnh, nhưng giá trị của hàng hoá không phải được quyết định bởi hao phí lao động cá biệt của từng người sản xuất hàng hoá, mà bởi hao phí lao động xă hội cần thiết. V́ vậy, muốn bán được hàng hoá, bù đắp dược chi phí và có lăi, người sản xuất phải điều chỉnh làm cho hao phí lao động cá biệt của ḿnh phù hợp với mức chi phí mà xă hội chấp nhận được.

Trao đổi hàng hoá cũng phải dùa trên cơ sở hao phí lao động xă hội cần thiết, có nghĩa là trao đổi theo nguyên tắc ngang giá.


Sự vận động của quy luật giá trị thông qua sự vận động của giá cả hàng hoá. V́ giá trị là cơ sở của giá cả, nên trước hết giá cả phụ thuộc vào giá trị. Hàng hoá nào nhiều giá trị th́ giá cả của nó sẽ cao và ngược lại. Trên thị trường, ngoài giá trị, giá cả c̣n phụ thuộc vào các nhân tố: cạnh tranh, cung cầu, sức mua của đồng tiền. Sự tác động của các nhân tố này làm cho giá cả hàng hoá trên thị trường tách rời với giá trị và lên xuống xoay quanh trục giá trị của nó. Sự vận động giá cả thị trường của hàng hoá xoay quanh trục giá trị của nó chính là cơ chế hoạt động của quy luật giá trị. Thông qua sự vận động của giá cả thị trường mà quy luật giá trị phát huy tác dụng.


2. Nghiên cứu tác dụng của quy luật giá trị:

Tác dụng thứ nhất của quy luật giá trị: điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá:

Điều tiết sản xuất tức là điều hoà, phân bổ các yếu tố sản xuất giữa các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế. Tác dụng này của quy luật giá trị thông qua sự biến động của giá cả hàng hoá trên thị trường dưới tác động của quy luật cung cầu. Nếu ở ngành nào đó khi cung nhỏ hơn cầu; giá cả hàng hoá sẽ lên cao hơn giá trị, hàng hoá bán chạy, lăi cao, th́ người sản xuất sẽ đổ xô vào ngành Êy. Do đó, tư liệu sản xuất và sức lao động được dịch chuyển vào ngành Êy tăng lên. Ngược lại, khi cung ở ngành đó vượt quá cầu, giá cả hàng hoá giảm xuống, hàng hoá bán không chạy và có thể lỗ vốn. T́nh h́nh Êy buộc người sản xuất phải thu hẹp quy mô sản xuất lại hoặc chuyển sang đầu tư vào ngành có giá cả hàng hoá cao.

Điều tiết lưu thông của quy luật giá trị cũng thông qua giá cả trên thị trường. Sự biến động của giá cả thị trường cũng có tác dụng thu hót luồng hàng từ nơi giá cả thấp đến nơi giá cả cao, do đó làm cho lưu thông hàng hoá thông suốt.

Nh­ vậy, sự biến động của giá cả trên thị trường không những chỉ rơ sự biến động về kinh tế, mà c̣n có tác động điều tiết nền kinh tế hàng hoá.

Tác dụng thứ hai của quy luật giá trị: kích thích cải tiến kĩ thuật, hợp lí hoá sản xuất, tăng năng suất lao động, lực lượng sản xuất xă hội phát triển nhanh:

Trong nền kinh tế hàng hoá, mỗi người sản xuất hàng hoá là một chủ thể kinh tế độc lập, tự quyết định hoạt động sản xuất kinh doanh của ḿnh. Nhưng do điều kiện sản xuất khác nhau nên hao phí lao động cá biệt khác nhau, người sản xuất nào có hao phí lao động cá biệt nhỏ hơn hao phí lao động xă hội của hàng hoá ở thế có lợi, sẽ thu được lăi cao. Người sản xuất nào có hao phí lao động cá biệt lớn hơn hao phí lao động xă hội cần thiết sẽ ở thế bất lợi, thiếu vốn. Để giành lợi thế trong cạnh tranh và tránh nguy cơ vỡ nợ, phá sản, họ phải hạ thấp hao phí lao động cá biệt của ḿnh, sao cho bằng hao phí lao động xă hội cần thiết. Muốn vậy, họ phải luôn t́m cách cải tiến kĩ thuật, cải tiến tổ chức quản lí, thực hiện tiết kiệm chặt chẽ, tăng năng suất lao động. Sự cạnh tranh quyết liệt càng thúc đẩy quá tŕnh này diễn ra mạnh mẽ hơn, mang tính xă hội. Kết quả là lực lượng sản xuất xă hội được thúc đẩy phát triển mạnh mẽ.


Tác dụng thứ ba của quy luật giá trị: thực hiện sự lùa chọn tự nhiên và phân hoá người sản xuất hàng hoá thành kẻ giàu người nghèo:

Quá tŕnh cạnh tranh theo đuổi giá trị tất yếu dẫn đến kết quả là: những người có điều kiện sản xuất thuận lợi, có tŕnh độ, kiến thức cao, trang bị kĩ thuật tốt nên có hao phí lao động cá biệt thấp hơn hao phí lao động xă hội cần thiết, nhờ đó phát tài, giàu lên nhanh chóng. Họ mua sắm thêm tư liệu sản xuất, mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngược lại, những người không có điều kiện thuận lợi, làm ăn kém cỏi, hoặc gặp rủi ro trong kinh doanh nên bị thua lỗ dẫn tới phá sản trở thành nghèo khó.

Tác dụng của quy luật giá trị có ư nghĩa: mét mặt quy luật giá trị chi phối sự lùa chọn tự nhiên, đào thải các yếu kém, kích thích các nhân tố tích cực phát triển; mặt khác, phân hoá xă hội thành kẻ giàu người nghèo, tạo ra sự bất b́nh đẳng trong xă hội.

II_SỰ VẬN DỤNG QUY LUẬT GIÁ TRỊ TRONG XÂY DỰNG KTTT ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VN:

C̣ng nh­ các Đảng Cộng Sản và Nhà nước XHCN, Nhà nước XHCN Việt Nam coi trọng việc vận dụng quy luật giá trị trong việc quy định chính sách giá cả, kế hoạch hoá nền kinh tế quốc dân, thực hiện hạch toán kinh tế,