Tiến Sĩ Kinh tế nông thôn trong xây dựng nông thôn mới ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài có liên quan đến đề tài 5
1.2. Các công trình nghiên cứu ở Việt Nam có liên quan đến đế tài 10
1.3. Tổng quan kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài và vấn đề
đặt ra 24
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KINH TẾ
NÔNG THÔN TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 26
2.1. Lý luận chung về kinh tế nông thôn trong xây dựng nông thôn mới 26
2.2. Vai trò, nội dung, các chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế nông
thôn trong xây dựng nông thôn mới 41
2.3. Kinh nghiệm của quốc tế và trong nước về phát triển kinh tế
nông thôn trong xây dựng nông thôn mới 57
Chương 3: THỰC TRẠNG KINH TẾ NÔNG THÔN TRONG
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở HUYỆN KIM SƠN
TỈNH NINH BÌNH GIAI ĐOẠN 2008 - 2013
3.1. Đặc điểm tự nhiên kinh tế - xã hội ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh
Bình ảnh hưởng đến kinh tế nông thôn trong xây dựng nông
thôn mới 74
3.2. Thực trạng kinh tế nông thôn trong xây dựng nông thôn mới ở
huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình 81
3.3. Đánh giá chung 103
Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ
NÔNG THÔN TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở
HUYỆN KIM SƠN TỈNH NINH BÌNH ĐẾN NĂM 2020 115
4.1. Quan điểm cơ bản phát triển kinh tế nông thôn trong xây dựng
nông thôn mới ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình 115
4.2. Những giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế nông thôn trong xây dựng
nông thôn mới ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình đến năm 2020 120
KẾT LUẬN
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày 5/8/2008, BCH trung ương Đảng (khoá X) ban hành Nghị quyết số
26-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, trong đó yêu cầu: Xây dựng
nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các
hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo qui hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc
văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ
thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường. Theo
yêu cầu này, phát triển kinh tế nông thôn là nội dung chủ yếu của quá trình thực
hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Kim Sơn là huyện “đặc thù” của tỉnh Ninh Bình, thành lập năm 1829, là
kết quả của công cuộc khẩn hoang dưới sự lãnh đạo tài tình của Doanh điền
ướng công Nguyễn Công Trứ, bằng mồ hôi, sức lực của mình, người Kim Sơn
đã kiên cường chiến thắng thiên nhiên tạo một vùng quê mới Kim Sơn - “Núi
vàng”. Là huyện duy nhất của tỉnh có biển, là huyện trọng điểm về chính trị,
kinh tế của tỉnh Ninh Bình, là nơi có đông đồng bào công giáo, với tỷ lệ đồng
bào công giáo chiếm 46,7% số dân, trên địa bàn có Tòa Giám mục Phát Diệm,
31 giáo xứ, 156 giáo họ; 31 nhà thờ giáo xứ, 113 nhà thờ giáo họ, 5 nhà nguyện,
1 đền Đức Bà.
Trong những năm vừa qua, KTNT huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình đã có
bước phát triển khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, đang dần
phá thế thuần nông. Ngành nông nghiệp tăng trưởng khá và ổn định. Công
nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và các ngành nghề, làng nghề ở nông thôn phát
riển khá mạnh. Các hình thức tổ chức sản xuất trong kinh tế nông thôn được đa
dạng hoá. Kết cấu hạ tầng KT - XH nông thôn từng bước được hoàn thiện. Thu
nhập của nhân dân tăng dần, người dân có thêm điều kiện đầu tư phát triển các
công trình phúc lợi như điện, đường, trường, trạm, bộ mặt nông thôn được đổi
mới, tiến bộ hơn trước. Tuy nhiên, những thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng lợi
thế của huyện. Trước yêu cầu phát triển kinh tế nông thôn trong thực hiện Chương
trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, còn rất nhiều việc mà huyện Kim
Sơn, tỉnh Ninh Bình phải làm. Công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới trong
đó có quy hoạch phát triển kinh tế nông thôn chưa đạt yêu cầu, chậm tiến độ, chất
lượng không cao. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới hình thức tổ chức sản xuất
chậm; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội yếu kém, còn nhiều khó khăn cả đầu tư và
hiệu quả khai thác; nghiên cứu chuyển giao khoa học - công nghệ và đào tạo nguồn
nhân lực còn nhiều hạn chế. Công nghiệp và dịch vụ phát triển chậm chưa thúc đẩy
chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động ở nông thôn. Vấn đề việc làm và thu
nhập lâu dài của một bộ phận dân cư đã và đang đặt ra, tính bền vững trong phát
triển kinh tế nông thôn đang là trở ngại trên con đường xây dựng nông thôn mới ở
tỉnh Ninh Bình, nhất là ở vùng có đông đồng bào công giáo như huyện Kim Sơn. Vì
vậy trong xây dựng nông thôn mới đặt trong bối cảnh ở vùng có đông đồng bào
công giáo ở tỉnh Ninh Bình, thì vấn đề xây dựng và phát triển kinh tế nông thôn bền
vững là nội dung chủ yếu, cốt lõi mang tính chất quyết định.
Để góp phần vào giải quyết vấn đề bức xúc này, từ thực tiễn công tác
trên địa bàn một huyện có đông đồng bào công giáo, tôi chọn đề tài: “Kinh
tế nông thôn trong xây dựng nông thôn mới ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh
Bình” để nghiên cứu làm luận án Tiến sĩ chuyên ngành kinh tế chính trị.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về kinh tế nông thôn trong
quá trình xây dựng nông thôn mới; luận án phân tích, đánh giá thực trạng kinh tế
nông thôn trong xây dựng nông thôn mới ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình, đề
xuất quan điểm và giải pháp để phát triển kinh tế nông thôn trong xây dựng nông
thôn mới; nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, nhanh
chóng xây dựng nông thôn mới có hiệu quả ở huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình.