Báo Cáo Kinh nghiệm phát triển trung tâm logistics của Hàn Quốc và một số gợi ý cho Việt Nam

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU . 1
CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TRUNG TÂM LOGISTICS . . 4
1.1. Lý luận chung về logistics . 4
1.1.1. Khái niệm logistics . 4
1.1.2. Phân loại logistics . . 5
1.1.3. Vai trò của logistics . . 7
1.2. Khái quát chung về trung tâm logistics . 9
1.2.1. Khái niệm về trung tâm logistics . . 9
1.2.2. Các thành phần của trung tâm logistics . 11
1.2.3. Các đặc điểm của trung tâm logistics . 12
1.2.4. Chức năng, vai trò của trung tâm logistics . . 14
1.2.5. Điều kiện để xây dựng một trung tâm logistics . . 15
1.3. Tổng quan phát triển trung tâm logistics tại một số quốc gia trên thế
giới . 16
1.3.1. Tổng quan phát triển trung tâm logistics tại một số quốc gia Châu Âu 16
1.3.2. Tổng quan phát triển trung tâm logistics tại một số quốc gia Châu Á 19
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC TRUNG TÂM LOGISTICS
TẠI HÀN QUỐC . . 23
2.1. Khái quát thực trạng phát triển logistics tại Hàn Quốc . . 23
2.1.1. Tình hình chung của ngành logistics tại Hàn Quốc . . 23
2.1.2. Những thuận lợi của ngành logistics tại Hàn Quốc . 25
2.1.3. Một số hạn chế của ngành logistics Hàn Quốc . . 29
2.2. Thực trạng quá trình phát triển các trung tâm logistics tại Hàn Quốc . 31
2.2.1. Định hướng và chính sách phát triển trung tâm logistics của Hàn Quốc
. 31
2.2.2. Thực trạng phát triển các trung tâm logistics tại Hàn Quốc . . 37
2.3. Kinh nghiệm phát triển trung tâm logistics tại Hàn Quốc . . 52
2.3.1. Đưa ra chính sách phát triển dựa vào việc xác định trước nhu cầu tương
lai . . 53




2.3.2. Đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ . 54
2.3.3. Cơ cấu tổ chức . . 54
2.3.4. Phương thức hoạt động quản lý các trung tâm logistics . 55
2.3.5. Thúc đẩy hợp tác quốc tế về phát triển trung tâm logistics khu vực . 55
CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN TRUNG TÂM LOGISTICS CHO
VIỆT NAM . . 57
3.1. Thực trạng hoạt động logistics tại Việt Nam . . 57
3.1.1. Thực trạng hoạt động logistics tại Việt Nam . . 57
3.1.2. Đánh giá chung về ngành logistics Việt Nam . . 64
3.2. Định hướng phát triển ngành logistics và sự cần thiết xây dựng các
trung tâm logistics cho Việt Nam . 65
3.2.1. Định hướng phát triển của ngành logistics Việt Nam . . 65
3.2.2. Tính cấp thiết phát triển trung tâm logistics cho Việt Nam . . 69
3.3. Giải pháp pháp triển trung tâm logistics cho Việt Nam . . 72
3.3.1. Nhóm những giải pháp gợi ý cho cơ quan quản lý nhà nước . . 72
3.3.2. Giải pháp xây dựng trung tâm logistics và mô hình hoạt động . . 74
KẾT LUẬN . . 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 79




DANH MỤC BẢNG BIỂU HÌNH VẼ
STT Bảng biểu hình vẽ Trang
1 Bảng 1.1: Bảng xếp hạng chất lượng dịch vụ các công ty logistics 8
trên thế giới (2011)
2 Bảng 1.2: Đặc khu phân phối tại cảng Rotterdam 18
3 Bảng 2.1: Tỉ trọng ngành logistics trong nền kinh tế Hàn Quốc 24
(2007)
4 Bảng 2.2: Top 5 cảng container lớn nhất thế giới năm 2011 27
5 Bảng 2.3: Ngành logistics ở Hàn Quốc từ 2005-2008 29
6 Bảng 2.4: Số lượng công ty tàu biển và các tuyến đường biển của 41
cảng Busan
7 Bảng 2.5: Tình hình hoạt động các cảng ở sân nay Incheon 45
8 Bảng 2.6: Điều kiện cho thuê đất ở sân bay Incheon 47
9 Bảng 2.7: Tốc độ dịch vụ thông quan hàng hóa tại sân bay Incheon 48
10 Bảng 2.8: Quy định về thủ tục hải quan tại sân bay Incheon 48
11 Bảng 2.9: Mục tiêu và kết quả thực tế hoạt động tại sân bay 49
Incheon
12 Bảng 2.10: Các dịch vụ khuyến mại tại sân bay quốc tế Incheon 49
13 Biểu đồ 1.1: Tác động của việc gia tăng hợp đồng logistics đối với 7
ngành sản xuất (2011-2012)
14 Biểu đồ 2.1: Lượng hàng hóa lưu thông tại cảng Busan 2009-2011 42
15 Hình 2.1: Vị trí sân bay Incheon và khoảng cách tới các thành phố 43
lớn trên thế giới
16 Hình 2.2: Cơ sở vật chất chủ yếu ở sân bay Incheon 44




DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt
1PL First party logistics Logistics bên thứ nhất
2PL Second party logistics Logistics bên thứ hai
3PL Third party logistics Logistics bên thứ ba
4PL Fourth party logistics Logistics bên thứ tư
5PL Fifth party logistics Logistics bên thứ năm
ACI Airport Council International Hội đồng hàng không quốc tế
ADB Asian Development Bank Ngân hàng phát triển Châu Á
B2B Business -to- Business Doanh nghiệp đến doanh nghiệp
BPA Busan Port Authority Ban quản lý cảng Busan
CDMA Code division multiple access Một loại công nghệ di động đa
truy cập phân chia theo mã số
CTA Cargo Terminal Area Khu vực cảng hàng hóa
EDI Electronic Data Interexchange Dịch vụ trao đổi dữ liệu điện tử
EU European Union Liên minh Châu Âu
FAZ Free Access Zone Khu vực tiếp xúc thương mại tự
do
FEZ Free Economic Zone Khu vực kinh tế tự do
FTZ Free Trade Zone Khu vực thương mại tự do
GDP Gross Domestic Product Tổng thu nhập quốc nội
GTVT Giao thông vận tải
ITU International Telecommunication Liên minh Viễn thông quốc tế
Union
IPA Incheon Port Authority Ban quản lý cảng Incheon
ILB Inland logistics Base Cảng cạn logistics




KCTA Korea Container Terminal Ban quản lý cảng container Hàn
Authority Quốc
KITA Korean Interntional Trade Hiệp hội thương mại quốc tế Hàn
Association Quốc
KTLOGIS Intergrated Logistics Network Mạng logistics tích hợp
KLNet Korea Logistics Network Mạng lưới logistics Hàn Quốc
KMPA Korea Maritime Port Cảng vụ Hàng Hải Hàn Quốc
Administration
KOTRA Korea Trade Investment Promotion Phòng xúc tiến thương mại - đầu
tư Hàn Quốc
KTNet Korea Trade Network Mạng lưới thương mại Hàn Quốc
KTX Korea Train Express Tàu tốc hành Hàn Quốc
MOMAF Ministry of Marine and Fishes Cục hàng hải và thủy sản Hàn
Quốc
NAFTA North America Free Trade Khu vực thương mại tự do Bắc
Agreement Mỹ
PORTMIS Port Management Information Hệ thống Thông tin Quản lý cảng
System
OECD Khối các nước công nghiệp phát
triển
TCR Trans China Railway Đường sắt xuyên Trung Quốc
TKR Trans Korea Railway Tuyến đường sắt xuyên Hàn Quốc
TMR Trans Manchuria Railway Đường sắt xuyên Mãn Châu
TSR Trans Siberian Railway Tuyến đường sắt xuyên Siberi
UNCTAD United Nations Conference on Diễn đàn thương mại và phát triển
Trade and Development Liên Hợp Quốc
WTO World Trade Organization Tổ chức thương mại thế giới




1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trước thực tiễn bối cảnh u ám của kinh tế thế giới trong những năm gần đây,
Việt Nam cũng như nhiều nước đang phát triển khác cần phải có những hành động
cụ thể đối phó với những biến đổi bất ngờ và tìm cho mình một hướng phát triển tốt
nhất, là một mắt xích trong chuỗi giá trị toàn cầu; chứ không chỉ là một quan sát
viên. Tuy nhiên, Việt Nam hiện nay vẫn là một điểm trũng của thế giới: một nước
có nền kinh tế đang phát triển, với trình độ kỹ thuật vẫn còn lạc hậu, năng suất lao
động còn hạn chế, quản lý chưa hiệu quả dẫn đến giá thành sản phẩm vẫn cao hơn
các nước khác xung quanh.
Do đó, cần có những biện pháp cải thiện những yếu kém đó, và logistics là
một trong số các phương pháp hiệu quả khắc phục cho những yếu kém trên. Dựa
trên sự tích hợp nhiều quy trình trong quá trình quản lý sản xuất nối tiếp nhau, cung
ứng sản phẩm và dịch vụ từ nhà sản xuất đến tận tay người tiêu dùng cuối cùng,
nhiều quốc gia đã áp dụng thành công logistics thương mại nâng cao hiệu quả quy
trình tổng thể, giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh của
hàng hóa dịch vụ trên thị trường, điển hình như Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hồng
Kông và một số các quốc gia khác được coi là những điển hình logistics trên thế
giới, là bài học cho những nước đang phát triển học hỏi sau này. Vì vậy, Việt Nam -
một nước có nền kinh tế chuyển đổi - cũng cần nhanh chóng bắt kịp với xu hướng
của thế giới, tiến tới mục tiêu trở thành một mắt xích trong chuỗi giá trị toàn cầu và
trực tiếp thúc đẩy nền kinh tế trong nước đi lên.
Thực tế cho thấy, mô hình trung tâm logistics của Hàn Quốc, dù phát triển
sau các nước phát triển như Đan Mạch, Phần Lan, Anh, Nhật rất nhiều nhưng bằng
tinh thần học hỏi và sự nhạy bén của mình, Hàn Quốc đã có sự học hỏi tận dụng
những kinh nghiệm của các quốc gia đi trước, lấy đó làm nền tảng cho sự phát triển
của ngành dịch vụ logistics trong nước, đã đem lại những thành công nhất định, đưa
Hàn Quốc trở thành một trong số những quốc gia có tốc độ phát triển cao vào bậc
nhất của Châu Á trong những năm qua. Cảng Busan của Hàn Quốc, thuộc khu công




2
nghiệp tự do Busan Jinhea, trong ba thập niên gần đây luôn được xếp hạng là một
trong số hải cảng lớn nhất thế giới - đầu mối thương mại giữa sáu khu thương mại
tự do khác trong nội Hàn, liên kết hoạt động thương mại cho toàn khu vực Đông Á,
Châu Á. Vì thế nhóm nghiên cứu đã mạnh dạn đưa ra đề tài: “Kinh nghiệm phát
triển trung tâm logistics của Hàn Quốc và một số gợi ý cho Việt Nam” với mong
muốn tìm ra công thức thành công của các trung tâm logistics tại Hàn Quốc và tìm
ra lời giải đáp cho bài toán phát triển ngành công nghiệp dịch vụ logistics của Việt
Nam trong tương lai.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Theo các tìm hiểu của chúng tôi, vấn đề ứng dụng logistics đang là đối tượng
nghiên cứu của rất nhiều tác giả, cũng như trở thành vấn đề được rất nhiều các
doanh nghiệp trong ngành logistics cũng như các doanh nghiệp sản xuất thươg mại
quan tâm. Tuy nhiên các chương trình nghiên cứu hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc
nghiên cứu mang tính chất giới thiệu về dịch vụ logistics và một vài mô hình công
ty hoạt động trong ngành logistics trong và ngoài Việt Nam, chứ chưa đi sâu nghiên
cứu, phân tích một mô hình cụ thể về một trung tâm logistics thành công trên thế
giới, với những điều kiện và hoàn cảnh tương tự với môi trường Việt Nam, đưa ra
những bài học kinh nghiệm cho quá trình phát triển logistics trong nước.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích quá trình hình thành, phát triển và hoạt động của các trung tâm
logistics tại Hàn Quốc, tìm ra công thức thành công của các trung tâm logistics, để
đưa ra những bài học kinh nghiệm phục vụ đắc lực cho quá trình phát triển ngành
dịch vụ logistics tại Việt Nam.
4. Phương pháp nghiên cứu
Trong đề tài nghiên cứu, nhóm nghiên cứu sử dụng các phương pháp điều tra
khảo sát, thống kê, phân tích - tổng hợp .
5. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là quá trình hình thành phát triển của các trung tâm
logistics tại Hàn Quốc, thực trạng phát triển ngành logistics Việt Nam




3
Phạm vi nghiên cứu của đề tài là quá trình hình thành và phát triển của các
trung tâm logistics tại Hàn Quốc từ đầu những năm 1980 đến nay và quá trình phát
triển logistics Việt Nam những năm gần đây.
6. Kết quả nghiên cứu dự kiến
Thông qua việc nghiên cứu về quá trình hoạt động của các trung tâm
logistics tại Hàn Quốc, chúng em mong muốn:
 Tìm ra những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công trong quá trình
hình thành và phát triển của các trung tâm logistics tại Hàn Quốc từ năm 1980 đến
nay.
 Phân tích thực trạng và xu hướng phát triển hoạt động logistics tại Việt
Nam, so sánh với các trung tâm logistics tại Hàn Quốc để đúc rút những bài học
kinh nghiệm và đưa ra các kiến nghị cho quá trình phát triển ngành logistics tại Việt
Nam.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần Mục lục, Danh mục từ viết tắt, Danh mục bảng biểu hình vẽ, Lời
mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, bài nghiên cứu được chia thành 3 Chương
với nội dung như sau:
 Chương 1: Lý luận chung về trung tâm logistics
 Chương 2: Kinh nghiệm phát triển trung tâm logistics tại Hàn Quốc
 Chương 3: Giải pháp phát triển trung tâm logistics cho Việt Nam