Luận Văn Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh tại một số nước và bài học cho Việt Nam

luận văn tháng 5/2013
tất cả nằm trọn trong file word

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH 6

1.1. KHÁI NIỆM KINH TẾ XANH 6

1.2. CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN KINH TẾ XANH . 8

1.2.1. Tăng trưởng xanh 9

1.2.2. Việc làm xanh 10

1.2.3. Sản xuất bền vững và tiêu dùng bền vững . 11

1.2.4. Chỉ số đo lường kinh tế xanh – GDP xanh 13

1.3. PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH 17

1.3.1. Các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế xanh 17

1.3.2. Các lĩnh vực của nền kinh tế xanh . 20

1.4. VAI TRÒ CỦA KINH TẾ XANH ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI . 22

1.4.1. Đối với vấn đề phát triển bền vững 22

1.4.2. Đối với tăng trưởng kinh tế . 22

1.4.3. Đối với thị trường lao động . 23

1.4.4. Đối với môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu . 23

1.4.5. Đối với lối sống văn minh đô thị . 23

CHƯƠNG 2: KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH TẠI MỘT SỐ
QUỐC GIA VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM 25

2.1. KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA 25

2.1.1. Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh của Hàn Quốc . 25

2.1.2. Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh của Trung Quốc . 33

2.1.3. Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh của Hoa Kỳ 38

2.1.4. Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh ở Uganda 46

2.2. ĐÁNH GIÁ CHUNG 52

2.2.1. Ưu điểm 52

2.2.2. Nhược điểm 53

2.3. BÀI HỌC CHO VIỆT NAM . 55

2.3.1. Kinh nghiệm cần học tập . 55

2.3.2. Những hạn chế cần tránh . 57


CHƯƠNG 3: ÁP DỤNG KINH NGHIỆM NƯỚC NGOÀI NHẰM PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH Ở VIỆT NAM . 58
3.1. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG, NHÀ NƯỚC VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH 58

3.2. CƠ SỞ PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ XANH Ở VIỆT NAM 61

3.2.1. Những cơ hội của Việt Nam trong việc phát triển kinh tế xanh 62

3.2.2. Những thách thức trong việc phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam 63

3.3. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ XANH TẠI VIỆT NAM . 66

3.3.1. Các giải pháp chung về mặt chính sách của Đảng, Chính phủ và các cơ quan nhà nước, các cấp ngành tại các địa phương . 66
3.3.2. Các giải pháp cụ thể cho các lĩnh vực của nền kinh tế xanh . 70

KẾT LUẬN 81

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 82


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo của Trung Quốc 35

Bảng 2.2: Tỷ lệ phần trăm đầu tư “xanh” trong tổng giá trị gói kích thích kinh tế . 54

Bảng 3.1: Tiềm năng lý thuyết khí sinh học . 75

Bảng 3.2: Tiềm năng sản xuất Bio-ethanal 75

Bảng 3.3: Tiềm năng sản xuất bio-diezel tại Việt Nam 75


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ

Hình 1.1: Ba yếu tối kinh tế, xã hội, môi trường trong nền kinh tế truyền thống 7

Hình 1.2: Ba yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường trong nền kinh tế xanh 7

Hình 1.3: Các lĩnh vực của nền kinh tế xanh 21

Hình 1.4: Dự báo xu thế về tỷ lệ tăng trưởng GDP thường niên 22

Hình 1.5: Tóm tắt vai trò của kinh tế xanh đối với tăng trưởng và phát triển 24

Hình 2.1: Sản lượng dầu thô của Mỹ từ năm 2000 đến năm 2010 .40

Hình 2.2: Dự báo công suất điện tái tạo ở Mỹ 43

Hình 2.3: Tỷ lệ phần trăm diện tích đất hữu cơ chứng nhận sử dụng để sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở Châu Phi .49
Hình 3.2: Tóm tắt mô hình văn phòng xanh .79


DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC

Phụ lục 1: Một số ví dụ về việc làm xanh tại các doanh nghiệp trong một số lĩnh

vực của nền kinh tế

90
Phụ lục 2: Một số đặc điểm thân thiện với môi trường của sản phẩm, dịch vụ 92
Phụ lục 3: Đầu tư hàng năm vào nền kinh tế xanh theo khu vực 93
Phụ lục 4: Giới thiệu mô hình doanh nghiệp kinh tế xanh 95
Phụ lục 5: Chương trình nhãn xanh Việt Nam 96
Phụ lục 6: Đề xuất ý tưởng xây dựng mô hình văn phòng xanh cho doanh nghiệp 97


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT Phần viết tắt Phần viết đầy đủ
1. BAU Business as Usual (Mô hình kinh tế truyền thống)
2. CIA Centre Intellegence Agency

(Cơ quan tình báo Trung ương Hoa Kỳ)
3. DOE United States Department of Energy

(Bộ năng lượng Hoa Kỳ)
4. EPA Environmental Protection Agency

(Cơ quan bảo vệ môi sinh Hoa Kỳ)
5. FAO Food and Agriculture Organization

(Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc)
6. GDP Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm quốc nội)
7. GE Green economy (Kinh tế xanh)
8. GGGI Global Green Growth Institute

(Viện Tăng trưởng Xanh toàn cầu)
9. IEA International Energy Agency (Cơ quan Năng lượng Quốc tế)
10. IFOAM Liên đoàn Quốc tế các tổ chức nông nghiệp hữu cơ
11. ISWM Integrated Scrap and Waste Management

(Phương pháp tích hợp quản lý chất thải rắn)
12. MLTPRE Chương trình phát triển kế hoạch vừa và dài hạn về năng lượng

tái tạo của chính phủ Trung Quốc
13. R&D Research & Development (nghiên cứu và phát triển)
14. SEEA System of Environmental and Economic Accounting

(Hệ thống hạch toán sinh thái và kinh tế)
15. SNA System of National Accounts (Hệ thống tài khoản quốc gia)
16. UNCSD United Nations Conference on Sustainable Development

(Hội nghị Liên hợp quốc về phát triển bền vững)
17. UNDP United Nations Development Programme

(Chương trình Phát triển Liên hợp quốc)
18. UNEP United Nations Environment Program

(Chương trình Môi trường Liên hợp quốc)



TÓM TẮT ĐỀ TÀI

Trong lời mở đầu, nhóm tác giả sẽ nêu ra tính cấp thiết của đè tài, tầm quan trọng của kinh tế xanh đối với kinh tế, xã hội và môi trường ngày nay. Bên cạnh đó, nhóm tác giả sẽ đưa ra tổng quan tình hình nghiên cứu, các phương pháp nghiên cứu cùng phạm vi, đối tượng và mục tiêu của đề tài.
Đề tài “Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh tại một số nước và bài học cho

Việt Nam” gồm 3 chương.

Trong chương I, sau khi đưa ra các khái niệm và quan điểm phát triển kinh tế xanh của các học giả trên thế giới, giới thiệu các vấn đến về phát triển kinh tế xanh và các khu vực của nền kinh tế xanh, nhóm nghiên cứu sẽ phân tích vai trò của kinh tế xanh trong việc phát triển kinh tế - xã hội được đặt trong bối cảnh của thế giới với những biến động và sự phát triển như hiện nay.
Trong chương II, ở phần đầu, nhóm nghiên cứu tập trung phân tích kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh của Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc và Uganda – những quốc gia đã thành công trong việc xây dựng và phát triển kinh tế theo mô hình tăng trưởng xanh. Từ đó, nhóm nghiên cứu tổng kết những bài học kinh nghiệm trong việc áp dụng mô hình kinh tế xanh ở các nước đã nghiên cứ, tạo tiền đề để phần sau của chương II, nhóm đưa ra được những bài học có thể áp dụng cho Việt Nam cùng những hạn chế cần khắc phục.
Trong chương III, với mục đích đề xuất các giải pháp giúp xây dựng và phát triển nền kinh tế xanh, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia đã nghiên cứu và tìm hiểu ở chương II, đề tài đi phân tích các quan điểm của Đảng và Nhà nước thông qua các chính sách, luật và các văn bản dưới luật về phát triển kinh tế xanh. Tiếp đó, nhóm phân tích cơ sở phát triển nền kinh tế xanh ở Việt Nam, những cơ hội và thách thức mà nó đã, đang và sẽ đem tới cho Việt Nam. Mặc dù cơ sở phân tích chưa thật đầy đủ và khúc triết, nhưng trên cơ sở lý luận đó, nhóm nghiên cứu cũng đã đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng mô hình phát triển kinh tế xanh hiệu quả với tình hình hiện tại của Việt Nam.
Sau nội dung ba chương, các phụ lục đưa ra sẽ làm rõ hơn nhiều vấn đề được nhắc đến trong đề tài cùng với các hoạt động bên lề của nhóm thực hiện trong thời gian nghiên cứu để hỗ trợ cho đề tài.


1. Tính cấp thiết của đề tài

LỜI MỞ ĐẦU


Những năm cuối thế kỉ 20 và đầu của thế kỉ 21 đã chứng kiến nhiều biến động về kinh tế, chính trị cũng như trên nhiều phương diện khác của đời sống xã hội. Cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu cho thấy những mâu thuẫn, rủi ro và các tác động tiêu cực khó lường của toàn cầu hóa trong thế kỉ 21. Bên cạnh đó,
thế giới đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức an ninh phi truyền thống1 toàn

cầu mà không một quốc gia riêng lẻ nào có thể giải quyết được.

Phát triển kinh tế xanh trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang được một số quốc gia ưu tiên lựa chọn nhằm giải quyết thực trạng trên. Tăng trưởng xanh là cách thức để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế và đồng thời bảo vệ môi trường, ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học và giảm thiểu việc sử dụng không bền vững tài nguyên thiên nhiên. Hiện nay, tăng trưởng xanh đã được xác định là trọng tâm chính sách phát triển quốc gia của nhiều nước trên thế giới, trong nỗ lực đạt được sự phát triển bền vững. Trong đó, đáng chú ý nhiều quốc gia như Hàn Quốc, Trung Quốc; Đức, Anh, Hoa Kỳ . đã đi tiên phong trong việc thúc đẩy tăng trưởng xanh với nhiều nội dung quan trọng thể hiện sự cam kết mạnh mẽ hướng tới nền kinh tế xanh.
Việt Nam được dự báo là một trong 5 quốc gia trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, vấn đề xây dựng kinh tế xanh càng trở nên cấp thiết. Tuy có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế xanh nhưng Việt Nam hiện nay chưa bắt kịp xu thế phát triển mới này. Học hỏi và tiếp thu kinh nghiệm của các quốc gia đi đầu về mô hình tăng trưởng xanh là một trong những phương pháp giúp Việt Nam đạt được mục tiêu nhanh nhất.
Do đó, nhóm tác giả chọn đề tài “Kinh nghiệm phát triển kinh tế xanh tại một số nước và bài học cho Việt Nam” với mong muốn tìm hiểu, nghiên cứu một cách hệ thống vấn đề phát triển kinh tế xanh tại Việt Nam, áp dụng những bài học kinh nghiệm từ một số quốc gia đã xây dựng thành công mô hình kinh tế xanh, qua
đó làm rõ những thuận lợi, khó khăn trong việc xây dựng và phát triển kinh tế xanh