Chuyên Đề kiểm định hiện tượng bong bóng cổ phiếu trên thị trường chứng khoán việt nam giai đoạn 2000-2011

MỤC LỤC
Danh mục từ viết tắt
Danh mục bảng biểu
Danh mục hình
Danh mục phụ lục
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài .
Xác định vấn đề nghiên cứu
Câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung nghiên cứu
Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ BONG BÓNG TÀI SẢN . 1
1.1. Khái niệm bong bóng tài sản . . 1
1.1.1. Mô hình bong bóng hợp lý (Rational model) . 2
1.1.2. Mô hình bong bóng bất hợp lý (Irrational model) . 5
1.2. Các nguyên nhân hình thành bong bóng tài sản . . 7
1.2.1. Bong bóng nhà đất theo nghiên cứu của Brunnermeier và Julliard 8
1.2.2. Bong bóng công nghệ theo nghiên cứu của Hong, Scheinkman và Xiong 8
1.2.3. Bong bóng giá vàng theo nghiên cứu của cán bộ giảng viên Đại Học
California -Hoa Kỳ . . 9
1.2.4. Bong bóng cổ phiếu theo nghiên cứu của nhiều tác giả . . 9
1.2.5. Bong bóng bất động sản 2007 . . 10
1.3. Tác động và hậu quả của bong bóng tài sản đến nền kinh tế . . 11
1.4. Bong bóng tài sản và chính sách tiền tệ . . 13
Tóm tắt chương 1 . . 15




CHƯƠNG 2. CÁC MÔ HÌNH KIỂM ĐỊNH BONG BÓNG CỔ PHIẾU . . 16
2.1. Kiểm định phần bù bong bóng: . . 17
2.2. Kiểm định biến động vượt mức . . 19
2.3. Kiểm định tính đồng liên kết của giá và cổ tức . 20
2.4. Kiểm định Duration Dependence (Phụ thuộc thời khoảng) . . 21
Tóm tắt chương 2 . . 25
CHƯƠNG 3. KIỂM ĐỊNH BONG BÓNG CỔ PHIẾU TRÊN THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2000-2011 . . 26
3.1. Nhận diện bong bóng cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai
đoạn 2000-2011 . 26
3.2. Kết quả kiểm định Duration Dependence(phụ thuộc thời khoảng). .31
3.2.1. Nguồn dữ liệu . 31
3.2.2. Quy trình kiểm định Duration Dependence . . 32
3.2.3. Kết quả kiểm định . 35
3.2.4. Phân tích và giải thích kết quả . . 36
3.2.5. Hạn chế và đề xuất cho phương pháp . . 37
Tóm tắt chương 3 .38
CHƯƠNG 4. TÁC ĐỘNG CỦA BONG BÓNG CỔ PHIẾU ĐỐI VỚI NỀN KINH
TẾ VÀ NHỮNG KHUYẾN NGHỊ CHO VIỆT NAM39
4.1. Tác động của bong bóng của phiếu đến các chỉ số kinh tế cơ bản . . 39
4.1.1. Tăng trưởng kinh tế và biến động lạm phát giai đoạn 2000-2010 . . 39
4.1.1.1 Giai đoạn hình thành bong bóng giá chứng khoán . . 39
4.1.1.2 Giai đoạn bong bóng xì hơi (đầu năm 2008 đến nay) . . 40
4.1.2. Tăng trưởng tín dụng giai đoạn 2000-2010 . . 41
4.1.3 Vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài FPI giai đoạn 2000-2010 . . 42




4.2 Tác động của bong bóng cổ phiếu đến các thị trường khác, tiêu biểu là thị trường
bất động sản . 44
4.3. Khuyến nghị cho Việt Nam trong việc đối phó với bong bóng cổ phiếu . . 46
4.3.1. Khuyến nghị cho nhà đầu tư khi tham gia thị trường . . 46
4.3.2. Khuyến nghị cho các nhà hoạch định chính sách . . 47
Tóm tắt chương 4 . 49
KẾT LUẬN CHUNG . 50





PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bong bóng tài sản là một trong những hiện tượng phổ biến và nó thường là nguyên nhân dẫn
đến các cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính trên thế giới. Với lịch sử nền kinh tế thị trường chỉ
mới 25 năm và hơn 10 năm phát triển của thị trường chứng khoán, liệu Việt Nam đã từng gặp
phải hiện tượng bong bóng tài sản nào hay chưa? Và nếu có, thì tác động của những bong bóng
đến nền kinh tế như thế nào? Việc trả lời hai câu hỏi này đã thôi thúc chúng tôi nghiên cứu về
bong bóng tài sản, đồng thời tìm ra những cách thức nhằm kiểm định về sự tồn tại của hiện
tượng này trong nền kinh tế, cụ thể hơn là bong bóng cổ phiếu trong giai đoạn 2000-2011 trên
thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ đó, đưa ra những khuyến nghị để ngăn ngừa và hạn chế
tác hại của hiện tượng này, nhằm phát triển thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói
chung một cách lành mạnh và bền vững trong tương lai.
2. Xác định vấn đề nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu những lý thuyết kinh điển về Bong bóng tài sản và các mô hình
kiểm định sự tồn tại của bong bóng cổ phiếu, từ đó, áp dụng để kiểm định cho thị trường chứng
khoán Việt Nam dựa trên các mô hình đã thành công trên thế giới. Đồng thời, nhóm nghiên cứu
cũng đưa ra những đánh giá về tác động của bong bóng cổ phiếu đối với nền kinh tế và các
khuyến nghị cho nhà đầu tư cũng như nhà làm chính sách trong việc đối phó với Bong bóng tài
sản.
3. Câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện, đề tài sẽ tập trung trả lời các câu hỏi sau:
 Bong bóng tài sản là gì? Và nguyên nhân hình thành nó là như thế nào?
 Bằng cách nào để kiểm định một cách khoa học sự tồn tại của bong bóng cổ phiếu?
 Đâu là mô hình phù hợp cho việc nhận diện bong bóng trên thị trường chứng khoán
Việt Nam?




 Bong bóng tài sản mà cụ thể là bong bóng cổ phiếu tác động như thế nào đối với nền
kinh tế? Và một số khuyến nghị nào cho Việt Nam?
4. Phương pháp nghiên cứu
Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, kết hợp với phân tích định lượng để
làm rõ vấn đề cần nghiên cứu. Đối với phân tích định tính, chúng tôi dựa vào các nghiên cứu
kinh điển trước đây của các nhà kinh tế trên thế giới về Bong bóng tài sản. Tương tự, các mô
hình kiểm định định lượng, tập trung vào phương pháp kiểm định Duration Dependence (phụ
thuộc thời khoảng) sẽ được sử dụng dựa trên sự thành công trên thế giới cũng như sự phù hợp
đối với thị trường Việt Nam.
5. Nội dung nghiên cứu
Chương 1: Các lý luận cơ bản về Bong bóng tài sản trong đó chúng tôi sẽ đưa ra các định nghĩa
về bong bóng tài sản và nguyên nhân hình thành.
Chương 2: Các mô hình kiểm định bong bóng chứng khoán. Chúng tôi sẽ đưa ra các phương
pháp và ưu nhược điểm của từng phương pháp trong việc tiếp cận với Bong bóng tài sản. Do
giới hạn của đề tài, chúng tôi chỉ tập trung phân tích các phương pháp kiểm định Bong bóng
đầu cơ cổ phiếu trong phần này.
Chương 3: Chúng tôi sẽ nhận diện bong bóng cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam
2000-2011 và tiến hành áp dụng phương pháp kiểm định Duration Dependence về sự tồn tại
này.
Chương 4: Tác động của bong bóng cổ phiếu đối với nền kinh tế, từ đó đưa ra các khuyến nghị
cho Việt Nam
6. Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài
Về mặt lý luận: đề tài sẽ cung cấp cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc hơn về Bong bóng tài sản.
Việc sử dụng phương pháp kiểm định Duration Dependence sẽ mở ra một phương pháp tiếp
cận khoa học cho việc nhận biết sự tồn tại của bong bóng tài sản nói chung và bong bóng chứng
khoán nói riêng.




Về mặt thực tiễn: đề tài cung cấp một công cụ kiểm định định lượng cho các nhà làm chính
sách trong việc xác định sự tồn tại của bong bóng tài sản, từ đó họ sẽ có cái nhìn khách quan
hơn trong việc nhận định sự vận hành của thị trường tài chính trong quá khứ. Ngoài ra, chúng
tôi cũng cung cấp những cảnh báo và khuyến nghị trong việc điều hành và tham gia vào thị
trường tài chính ở hiện tại và tương lai.
7. Hướng phát triển của đề tài
Hướng phát triển trong tương lai của đề tài là tiến hành áp dụng cho các loại tài sản khác như
bất động sản, vàng, hàng hóa từ đó có cái nhìn rộng hơn về các loại tài sản trong nền kinh tế.
Thêm vào đó, đề tài cũng mở ra một hướng nghiên cứu mới đó là vấn đề dự báo sự xuất hiện
của bong bóng tài sản trong tương tai, nhằm đưa ra các đối sách phù hợp.