Thạc Sĩ Khuynh hướng phê bình mới trong lý luận phê bình văn học Anh

TÊN ĐỀ TÀI: Khuynh hướng phê bình mới trong lý luận phê bình văn học Anh​
Information

MS: LVVH-LLVH017
SỐ TRANG: 96
NGÀNH: VĂN HỌC
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VĂN HỌC
TRƯỜNG: ĐHSP TPHCM
NĂM: 2010



Information

MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Sự ảnh hưởng của lí luận phê bình văn học phương Tây đối với nền lí
luận phê bình văn học nước ta là rất rõ rệt. Theo thời gian, đã, đang và sẽ có
ngày càng nhiều nhà nghiên cứu và nhiều công trình nghiên cứu về nền lí luận
phê bình văn học phương Tây để làm phong phú thêm cho nền lí luận phê
bình văn học của nước nhà.
Phê bình mới là một khuynh hướng văn học đặc biệt nổi bật về chiều
dài thời gian tồn tại cũng như mức độ sâu rộng của tầm ảnh hưởng của nó đối
với công cuộc nghiên cứu phê bình văn học, đặc biệt là đối với tác phẩm văn
học. Chú trọng vào công việc thực hành, phân tích, giải thích văn bản tác
phẩm văn học, nó là khuynh hướng phê bình văn học duy nhất được giảng
dạy như một môn học bắt buộc trong các trường cao đẳng và đại học của Mỹ
suốt những năm tháng thịnh hành của nó.
Ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu về Phê bình mới chưa nhiều,
các công trình nghiên cứu về Phê bình mới ở Anh lại càng hiếm hoi.
Chính vai trò của Phê bình mới như vừa nêu ở trên, việc chú trọng vào
thực hành phân tích tác phẩm văn học của nó, cùng nhu cầu tìm hiểu, giao
lưu, học tập của nền lí luận phê bình văn học nước nhà, đã thôi thúc tôi chọn
đề tài này:“khuynh hướng phê bình mới trong lí luận phê bình văn học
Anh”.

2. Lịch sử vấn đề

Phê bình mới là một khuynh hướng nổi trội nhất, có ảnh hưởng lớn
nhất trong lí luận phê bình văn học Anh và Mỹ vào những năm đầu thế kỉ XX,
từ những năm 1920 đến những năm 1960. Khuynh hướng phê bình này đã có 2
những ý kiến khen - chê, những công trình nghiên cứu ca ngợi hay phê phán,
chỉ trích khác nhau trên thế giới. Mặc dù vậy, khuynh hướng này có ảnh
hưởng lớn trong giới học thuật Mỹ đến nỗi cách tiếp cận này đã trở thành tiêu
chuẩn trong trường cao đẳng và đại học ở Mỹ và trở thành chương trình giảng
dạy ở phổ thông trung học của Mỹ suốt những năm 1960, 1970.
Ở Việt Nam, những công trình nghiên cứu về khuynh hướng phê bình
này chưa nhiều, có thể kể đến những công trình tiêu biểu sau: các cuốn sách
“150 từ điển thuật ngữ văn học” (1999) của Lại Nguyên Ân, “Lí luận phê
bình văn học phương Tây thế kỉ XX” (2001) của Phương Lựu, “Sự đỏng đảnh
của phương pháp” của Đỗ Lai Thúy (Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin, Hà
Nội, 2004), “Lí luận phê bình văn học thế giới thế kỉ XX” (2007) Lộc Phương
Thủy (chủ biên) , công trình dịch thuật và giới thiệu cuốn sách được xem là
quan trọng của Phê bình mới: cuốn “Lí luận văn học” (Theory of Literature)
(2009) của tác giả Wellek của Nguyễn Mạnh Cường, Tạ Hương Nhi, Trịnh Bá
Đĩnh (dịch), Trần Thiện Khanh (giới thiệu); Về báo và tạp chí có tạp chí Văn
học nước ngoài số 2, tháng 3 - 4, năm 2003, số 1 tháng 1 - 2, năm 2005.
Cuốn sách: “150 từ điển thuật ngữ văn học” (1999) của Lại Nguyên Ân
không bàn luận trực tiếp về khuynh hướng Phê bình mới. Trong phần trình
bày khái niệm về phương pháp hình thức của cuốn sách (trang 265- 267), Lại
Nguyên Ân trong khi trình bày về phương pháp hình thức nói chung ở các
nước Tây Âu (như sự chú ý về vần thơ, luật thơ, kết cấu, mối quan hệ giữa
ngữ nghĩa và cấu trúc, cú pháp, giọng điệu, hình thức có chứa nội dung, cốt
truyện ) có nhắc đến kĩ thuật ‘đọc kĩ” tác phẩm trong khi coi nhẹ mọi thành
tố “ngoài văn học” vốn là đặc điểm của Phê bình mới. Như vậy, dù không
trực tiếp, Lại Nguyên Ân đã cho rằng Phê bình mới là một “ trường phái hình
thức” và sử dụng phương pháp mà ông gọi là “phương pháp hình thức”. 3
“Lí luận phê bình văn học phương Tây thế kỉ XX” (2001) do Phương
Lựu chủ biên trình bày về khuynh hướng Phê bình mới (chương chín, trang
242- 259) cả trên dòng chảy lịch đại cũng như lát cắt đồng đại. Sử dụng
phương pháp lịch đại, Phương Lựu trình bày khái quát về quá trình lịch sử
hình thành, phát triển, và tàn lụi của Phê bình mới qua ba thế hệ phê bình
cùng với những đại biểu và một số nét về tiểu sử cũng như văn nghiệp của họ.
Cụ thể là, Phương Lựu nêu lên thế hệ thứ nhất của Phê bình mới gắn với tên
tuổi, tiểu sử và văn nghiệp của hai nhà lí luận phê bình Anh là: Ivor Amstrong
Richards (1893- 1980) và Thomas Stearn Eliot (1888- 1965), thế hệ thứ hai
của Phê bình mới bao gồm Rohn Crowne Ransom (1888- 1974) và Cleanth
Brooks (1906- ?), và thế hệ thứ ba của Phê bình mới gắn với tên tuổi của nhà
phê bình Rene Wellek (1903- ?). Sử dụng cách tiếp cận đồng đại, Phương
Lựu nêu lên đặc điểm của khuynh hướng phê bình này thể hiện ở chiều dài
thời gian, số lượng các nhà phê bình mới cũng như tính chất phức tạp, thậm
chí khác nhau trong quan niệm về trọng điểm của phê bình của các nhà phê
bình mới như Ivor Amstrong Richards, Thomas Stearn Eliot, Rohn Crowne
Ransom, và Cleanth Brooks. Cũng bằng lát cắt đồng đại, Phương Lựu tiếp tục
rút ra kết luận của ông về đặc điểm của Phê bình mới mà ông cho là có bốn
đặc điểm chính. Đặc điểm đầu tiên về đối tượng của Phê bình mới theo
Phương Lựu đó chính là văn bản. Đặc điểm thứ hai là Phê bình mới đặt trọng
điểm của mình ở hình thức tác phẩm. Đặc điểm thứ ba về phương pháp tiếp
cận tác phẩm là giải thích văn bản. Từ những đặc điểm này, Phương Lựu cho
rằng Phê bình mới còn được gọi bằng các tên gọi như Phê bình bản thể, Phê
bình hình thức và Phê bình chữ nghĩa. Cuối cùng, đặc điểm thứ tư của Phê
bình mới theo Phương Lựu là sự không coi trọng việc phân tích tác phẩm theo
đặc trưng thể loại. Tiếp tục với cách tiếp cận đồng đại, Phương Lựu giải thích
ba khái niệm cơ bản trung tâm của Phê bình mới mà ông cho là cần thiết để có 4
thể hiểu được khuynh hướng này đó là văn bản, ngộ nhận cảm thụ và ngộ
nhận ý đồ. Không những giải thích các khái niệm cơ bản này, Phương Lựu
còn đưa ra những nhận xét và kiến nghị hết sức kịp thời, xác đáng và hợp lí
của ông về những khái niệm này. Những trang cuối cùng của “Lí luận phê
bình văn học phương tây thế kỉ XX” bàn về khuynh hướng Phê bình mới này,
Phương Lựu dùng để trình bày sơ lược về sự tàn lụi của Phê bình mới ở Pháp
gắn liền với tên tuổi, tiểu sử, văn nghiệp và quan niệm về phê bình mới của
Roland Barthes (1915-1980). Roland Barthes cùng với công trình “ Giải phẫu
phê bình” ( Antatomy of Criticism) và khuynh hướng Phê bình mới “mới” ở
Pháp đã đánh dấu sự tàn lụi của Phê bình mới vào những năm 1970.
Cuốn sách :“Sự đỏng đảnh của phương pháp” của Đỗ Lai Thúy (Nhà
xuất bản văn hóa thông tin, Hà Nội, 2004) in bài giới thiệu về tiểu sử, văn
nghiệp và lí thuyết nghệ thuật vô ngã của nhà phê bình mới Thomas Stearn
Eliot của tác giả Đỗ Lai Thúy và bài dịch “Truyền thống và tài năng cá
nhân” trích từ cuốn “Rừng thiêng” của Thomas Stearn Eliot của dịch giả
Thiệu Bích Hường.
Cuốn sách: “Lí luận phê bình văn học thế giới thế kỉ XX” (2007) Lộc
Phương Thủy (chủ biên) (từ trang 27- 127) chọn dịch và giới thiệu một bài
nghiên cứu về Phê bình mới của nhà nghiên cứu người Nga là E.A. Suganova
(do Đào Tuấn Ảnh dịch), giới thiệu tiểu sử và văn nghiệp của hai tác giả phê
bình mới người Anh là Thomas Stearn Eliot (Đỗ Lai Thúy giới thiệu) và Ivor
Amstrong Richards (Trần Hải Yến giới thiệu), chọn dịch và giới thiệu những
bài viết tiêu biểu trong hai cuốn sách của hai nhà phê bình mới này, cụ thể là
những bài viết : “Truyền thống và tài năng cá nhân” (Trần Hải Yến dịch), “
Những nhà phê bình không hoàn hảo”, “Một nhà quí tộc lãng mạn”, “Phong
vị địa phương”, “Ghi chú về nhà phê bình Mỹ” (Bùi Phương Hải dịch) trích
từ cuốn sách “Rừng thiêng” (The Sacred Wood) của Thomas Stearn Eliot, 5
những bài viết “Giá trị như một ý niệm tối thượng”, “Lí thuyết tâm lí về giá
trị”, “Lí thuyết giao tiếp” và “Giá trị trải nghiệm của nhà thơ” (Trần Hải
Yến, Phạm Phương Chi dịch) trích từ cuốn sách “Những nguyên tắc phê bình
văn học” (The Principles of Literature) của Ivor Amstrong Richards.
Nguyễn Mạnh Cường, Tạ Hương Nhi, Trịnh Bá Đĩnh dịch thuật và giới
thiệu cuốn sách được xem là quan trọng của Phê bình mới: cuốn “Lí luận văn
học” (2009) của Wellek và Warren.
Tạp chí Văn học nước ngoài số 2, tháng 3- 4, năm 2003 (trang 173-
195) cũng cho đăng bài giới thiệu về tiểu sử, văn nghiệp và lí thuyết nghệ
thuật vô ngã của nhà phê bình mới Thomas Stearn Eliot của tác giả Đỗ Lai
Thúy và bài dịch “Truyền thống và tài năng cá nhân” trích từ cuốn “Rừng
thiêng” của Thomas Stearn Eliot (của dịch giả Thiệu Bích Hường).
Tạp chí văn học nước ngoài số 1 tháng 1- 2, năm 2005 đăng bài nghiên
cứu : “Trường phái Phê bình mới: xưa và nay” (trang 135- 156) của nhà phê
bình: R. John Willingham (Giáo sư danh sự khoa Anh ngữ, đại học Kansas,
Mỹ)
Trên thế giới, sự phát triển nổi trội của khuynh hướng Phê bình mới ở
Anh và Mỹ trong suốt những năm 1920 đến những năm 1960, 1970 đã tỉ lệ
thuận với việc thu hút sự chú ý nghiên cứu bàn luận về khuynh hướng này.
Những công trình, bài viết nghiên cứu về khuynh hướng phê bình này có rất
nhiều (như các cuốn sách “A Glossary of the New Criticism” của tác giả
Elton, William (Chicago. Modern Poetry Association, 1949) (sách lí giải về
các thuật ngữ do Phê bình mới đưa ra vào cuối thập niên 1940), “The Fugitive
Group: A Literary History” của tác giả Louise Cowan (Nhà xuất bản
Louisiana State University, 1959), (Cuốn sách hàng đầu về biên niên sử và
tiểu sử của nhóm nhà thơ- nhà phê bình Nashville từ giai đoạn còn là sinh
viên cổ xúy về sáng tạo và tư duy cho đến khi trở thành các nhà lí luận Phê 6
bình mới) “Kant và các nhà Phê bình mới miền Nam” của tác giả William J.
Handy (Nhà xuất bản Texas, 1963) (Cuốn sách lần tìm lại các lý thuyết của
Ransom, Tate và Brooks)), Song, ở đây, vì nhiều lí do, người viết luận văn
chỉ chọn trình bày chi tiết một vài bài viết đã được dịch ra tiếng Việt của một
số học giả, nhà lí luận phê bình nước ngoài, cụ thể là ba bài viết : “Trường
phái Phê bình mới: xưa và nay” (trích từ “ New Literary History”, (1976))
(trang 271-331) của nhà phê bình Willingham, John.R đăng trên Tạp chí văn
học nước ngoài số 1 tháng 1- 2, năm 2005 và website:
http://evan.vnexpress.net/News/phe-binh/ly-luan/2005, bài viết : “ Phê bình
mới của Anh và Mỹ” (năm 2002) của học giả Nguyễn Hưng Quốc (học giả
người Úc, gốc Việt, hiện đang sống và giảng dạy các môn ngôn ngữ, văn học,
văn hóa và chiến tranh Việt Nam tại đại học Victoria University, Úc) đăng
trên website: http://www.tienve.org/home/literature/viewLiterature và bài viết
“ Phê bình mới” ( New Criticism) của học giả E.A.Suganova (trích từ cuốn “
Các khái niệm và thuật ngữ của các trường phái nghiên cứu văn học ở Tây Âu
và Hoa Kỳ thế kỉ XX” của I.P Ilin và E.A Tzurganova (Nxb Đại học quốc gia,
Hà Nội 2003), in trong cuốn “Lí luận phê bình văn học phương Tây thế kỉ
XX” do Lộc Phương Thủy chủ biên (trang 29- 42).
Bài viết:“Trường phái Phê bình mới: xưa và nay”(The New Criticism:
Then and Now) của nhà phê bình J.R.Willingham với quan điểm công khai
bênh vực, bảo vệ cho Phê bình mới của ông, trình bày về lịch sử hình thành
của Phê bình mới từ giai đoạn khởi phát, phát triển thịnh hành đến tàn lụi, kể
tên các nhà phê bình mới nổi bật cùng những tác phẩm và đóng góp của họ
cho Phê bình mới qua những tác phẩm ấy, và cuối cùng ông nêu ra những hạn
chế cùng những đóng góp của Phê bình mới. Về lịch sử hình thành của Phê
bình mới, khác với cách hiểu của Phương Lựu và E.A. Suganova như đã trình
bày ở trên, theo J.R.Willingham, Phê bình mới hình thành những mần mống 7
đầu tiên của mình vào năm 1907 với sự xuất hiện Câu lạc bộ Thi ca ở
London, đặc biệt là các lời tuyên bố của T.E. Hulme, F.S. Flint, và Ezra
Pound. Những người này phê phán Chủ nghĩa lãng mạn mà họ cho là đã xơ
mòn và Chủ nghĩa Victoria mà họ cho là suy đồi và kêu gọi những sự thay đổi
đối với thơ ca Anh. J.R.Willingham cho rằng Phê bình mới phát triển nổi trội
vào những năm 1930- 1960 cùng với các nhà phê bình mới nhóm “Fugitives”
và suy tàn kể từ thập kỉ 1970. J.R.Willingham dành phần lớn trang viết của
mình để trình bày về các nhà phê bình mới mà ông cho là chính yếu cùng nội
dung khái quát của các tác phẩm của họ qua đó nhằm nêu bật những đóng góp
của họ cho Phê bình mới, cụ thể là T.S. Eliot ( với việc định nghĩa các khái
niệm như “ truyền thống”, “ mối tương liên khách quan” ), I.A. Richards (
với tác phẩm “ Practical Criticism” (1920)), nhóm “Fugitives” mà trưởng
nhóm là R.C. Ransom (với tác phẩm: “ The New Criticism” (1941)), Allen
Tate, Brooks và Warren (với tác phẩm: “ Understanding Poetry” (1938),
“Understanding Fiction” (1941), ““Understanding Drama” (1948)), Brooks
(với tác phẩm: “Modern Poetry and the Tradition” (1939) và“ The Well-
Wrought Urn” (1947)), William K. Wimsatt và Rene Wellek (tác phẩm: “
Theory of Literature” (1949)), William K. Wimsatt và Monroe C. Beardsley (
tác phẩm “ The verbal Icon” (1954)), Wimsatt và Brooks (tác phẩm “
Literary Criticism: A Short History” (1957)), Yvor Winters và cuối cùng là
William Empson (tác phẩm “ Seven Types of Ambiguity”). Những trang cuối
của “Trường phái Phê bình mới: xưa và nay”, J.R.Willingham nêu lên những
hạn chế của Phê bình mới như việc sử dụng những từ ngữ bí hiểm và khó
hiểu, không tạo điều kiện để độc giả đọc một cách sáng tạo cũng như
những đóng góp của nó nhất là đối với việc làm nảy nở và phát triển về học
thuật văn học 8
Bài viết : “Phê bình mới của Anh và Mỹ” của học giả Nguyễn Hưng
Quốc giới thiệu khái quát về lịch sử hình thành và phát triển của Phê bình mới
: xuất hiện tại Anh với hai đại biểu: T.S. Eliot và I.A. Richards từ giữa thập
niên 1920, sau đó phát triển mạnh tại Mỹ với các đại biểu chính như John
Crowe Ransom, W. K. Wimsatt, Monroe Beardsley, Cleanth Brooks, R. P.
Blackmur và Allen Tate từ đầu thập niên 1940 đến giữa thập niên 1960. Đặt
trong mối quan hệ so sánh những điểm tương đồng và khác biệt với Hình thức
luận của Nga và Chủ nghĩa cấu trúc trong văn học, Nguyễn Hưng Quốc trình
bày khái quát về đặc điểm của Phê bình mới ở Anh và Mỹ. Những đặc điểm
của Phê bình mới theo Nguyễn Hưng Quốc là: bác bỏ Chủ nghĩa thực chứng
trong nghiên cứu văn học, “tôn sùng” (chữ dùng của Nguyễn Hưng Quốc) văn
bản tác phẩm văn học, nhấn mạnh vào việc phân tích và diễn dịch cụ thể văn
bản, từ đó hình thành kĩ thuật mà ông gọi là “ đọc gần” (Close Reading), chú
ý vào ý nghĩa và cấu trúc của văn bản . Nguyễn Hưng Quốc cũng nêu ra sự
khác nhau trong việc quan niệm về ý nghĩa của văn bản của các nhà phê bình
mới.
Bài viết “Phê bình mới” của học giả người Nga E.A.Suganova cũng
bàn về Phê bình mới cả theo dòng chảy lịch đại và lát cắt đồng đại như cuốn
sách “Lí luận phê bình văn học phương Tây thế kỉ XX” của Phương Lựu,
nhưng trong cách hiểu về lịch sử hình thành của Phê bình mới của học giả
người Nga E.A.Suganova này có nhiều điểm khác so với cách hiểu của
Phương Lựu. Sử dụng cách tiếp cận lịch đại, E.A.Suganova lí giải về tiền đề
hình thành của khuynh hướng Phê bình mới. Theo E.A.Suganova, sự hình
thành của Phê bình mới là sự phản ứng đặc thù đối với cuộc khủng hoảng của
nghiên cứu văn học tự do thời Victoria cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Theo
tác giả, Phê bình mới hình thành trong cuộc đấu tranh với những khuynh
hướng cơ bản trong nghiên cứu phê bình văn học nửa sau thế kỉ XIX: Chủ 9
nghĩa thực chứng, Phê bình ấn tượng, Trường phái văn hóa- lịch sử. Tiếp
theo, khác với Phương Lựu chia Phê bình mới thành ba thế hệ, E.A.Suganova
lại chia Phê bình mới thành tám giai đoạn hình thành và phát triển theo các
mốc thời gian cùng với tên tuổi của các đại biểu của mỗi giai đoạn. Tám giai
đoạn đó theo E.A.Suganova là: những năm của thập kỉ đầu thế kỉ XX được
đánh dấu bằng hoạt động của các vị tiên khu như J.E. Spingarm, T.E. Home;
Những năm 1920 cùng với các đại biểu là: T.S. Eliot, I.A. Richards, W.
Empson ở Anh và cả những người thuộc phái Fugitives, phái Agrarians, trước
tiên là J.C. Ransom và A. Tate ở Mỹ; Những năm 1930- 1940 cùng với các
tác phẩm của các tác giả phê bình mới như J.C. Ransom, A. Tate, C. Brooks
và R.P. Warren; Những năm 1940- 1950 cùng với những tờ tạp chí do các nhà
phê bình mới đứng đầu: ở Anh như The Criterion (1922- 1939, tổng biên tập
là T. S. Eliot), Scrutiny (1932- 1935, đứng đầu là F.R. Levins) và ở Mỹ như
Southern Review (1935- 1942, tổng biên tập là C. Brooks, R.P. Warren),
Kenyon Review (1938- 1959, tổng biên tập là J.C. Ransom), Sewanee Review
(1944- 1945, tổng biên tập là A. Tate), xuất hiện thêm những tên tuổi mới như
R.P. Blakmur, R. Wellek, W.K. Wimsatt, Y. Winters, K. Burk; Những năm
1950 cùng với những cuốn sách của những tên tuổi như R. Wellek, O.
Warren, W.K. Wimsatt, R. Krieger, C. Brooks và Wimsatt; Những năm 1950-
1960, E.A.Suganova cho rằng Phê bình mới về cơ bản kết hợp một cách triết
chung với những khuynh hướng phê bình văn học như: Trường phái Thần
thoại học và Phê bình Hiện sinh; Những năm 1970, E.A.Suganova cho rằng
Phê bình mới đã đánh mất vị trí thủ lĩnh của nó; Những năm 1980, Phê bình
mới gắn liền với tên tuổi của giáo sư trường đại học tổng hợp California là
Marry Krieger. Sử dụng cách tiếp cận đồng đại đối với Phê bình mới,
E.A.Suganova trình bày khái quát quan điểm về phê bình, đối tượng của phê
bình, phương pháp phê bình của các nhà phê bình mới theo thứ tự các giai 10
đoạn hình thành và phát triển của khuynh hướng phê bình này mà bà đã phân
chia: quan điểm của J.E. Spingarm, T.E. Home, T.S. Eliot, I.A. Richards,
quan điểm của nhóm fugitives, của C. Brooks. E.A.Suganova cũng rút ra kết
luận về các đặc điểm cơ bản của Phê bình mới như: sự đọc kĩ (close reading) ,
sự nghiên cứu khép kín văn bản của tác phẩm nghệ thuật, nền tảng phân tích
cơ bản của Phê bình mới là phương pháp nghiên cứu phân tích văn bản được
cô lập khỏi các hiện tượng của thực tại và đời sống của nhà văn, nhiệm vụ
phương pháp luận đối với nhà phê bình là tìm được cách thức tồn tại (mode of
existence) của cấu trúc tác phẩm. Song song với việc nêu ra các đặc điểm cơ
bản của Phê bình mới, E.A.Suganova còn đưa ra kết luận của bà về các
nguyên tắc cơ bản của lí luận Phê bình mới đó là ba nguyên tắc: 1. Tác phẩm
nghệ thuật là đối tượng chứ không phải thông báo. 2. Với tư cách là đối
tượng, tác phẩm nghệ thuật tồn tại biệt lập với nhà nghệ sĩ, giống như “ đồ nữ
trang đối với thợ kim hoàn”. 3. Tác phẩm nghệ thuật tồn tại như một đối
tượng biệt lập với nghệ sĩ, có một chỉnh thể cấu trúc toàn vẹn và hữu cơ.
Những trang cuối của bài nghiên cứu về Phê bình mới này, E.A.Suganova có
đề cập đến khuynh hướng Phê bình mới ở Italia và Pháp (với tên tuổi của hai
nhà phê bình mới Tz. Todorov và R. Barthes ở Pháp).
Như vậy, điểm qua lịch sử nghiên cứu về Phê bình mới cả ở Việt Nam
và thế giới, chúng ta dễ dàng nhận thấy những công trình nghiên cứu về Phê
bình mới thường tập trung vào những vấn đề sau: lịch sử hình thành, phát
triển thịnh hành và tàn lụi của Phê bình mới, các đại biểu tiêu biểu của Phê
bình mới cùng một số nét khái quát về tiểu sử và quan điểm phê bình của họ
qua các tác phẩm chính yếu của họ, đặc điểm cơ bản của Phê bình mới Qua
việc trình bày các công trình nghiên cứu về Phê bình mới của các nhà nghiên
cứu ở trên, chúng ta thấy rằng, ý kiến của các nhà nghiên cứu về các đại biểu
chính của Phê bình mới, các tác phẩm quan trọng của họ, quan điểm phê bình
của họ và các đặc điểm cơ bản của Phê bình mới, nhìn chung, là khá thống
nhất. Sự khác nhau trong cách nhìn nhận về Phê bình mới của họ phần lớn tập
trung ở phần nghiên cứu về lịch sử hình thành của Phê bình mới. Phê bình
mới là một khuynh hướng phê bình văn học kéo dài trong nhiều thập kỉ, tồn
tại ở nhiều nước, tập hợp rất nhiều nhà phê bình mới và cả những ai chưa tự
biết mình là nhà phê bình mới với những quan niệm về phê bình nhiều khi rất
khác nhau, thậm chí quan niệm của chính bản thân mỗi nhà phê bình mới ở
những giai đoạn khác nhau cũng khác nhau, trọng điểm phê bình của họ cũng
không giống nhau Cho nên, việc nghiên cứu về khuynh hướng phê bình này
rất khó khăn, phức tạp và việc các nhà nghiên cứu có một vài ý kiến đây đó
rải rác khác nhau về lịch sử hình thành của Phê bình mới cũng là điều dễ hiểu.
Các công trình nghiên cứu nêu trên về Phê bình mới phần nhiều đều tập
trung nghiên cứu về toàn bộ khuynh hướng phê bình này, đặc biệt là ở Anh và
ở Mỹ. Ta rất ít thấy những công trình nghiên cứu tập trung đi sâu vào nghiên
cứu về Phê bình mới ở từng nước mà nó hiện diện và ảnh hưởng để làm nổi rõ
những nét đặc trưng về lịch sử hình thành, các nhà phê bình mới tiêu biểu,
tiểu sử và quan điểm của họ, các tác phẩm của họ cũng như các đặc điểm của
Phê bình mới ở từng nước cũng như trong từng giai đoạn phát triển của nó.

3. Đối tượng nghiên cứu

Khuynh hướng phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh

4. Phạm vi nghiên cứu

Thực hiện đề tài này, tôi không đi vào nghiên cứu làm rõ toàn bộ
khuynh hướng Phê bình mới trên thế giới mà chỉ tập trung vào khuynh hướng
Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh, làm rõ các tiền đề hình
thành, các tác giả tiêu biểu, và các đặc điểm cơ bản của khuynh hướng Phê
bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh.

5. Mục đích nghiên cứu

Luận văn này tập trung đi sâu làm rõ các tiền đề hình thành, các tác giả
tiêu biểu, và các đặc điểm cơ bản của khuynh hướng Phê bình mới trong lí
luận phê bình văn học Anh.

6. Các phương pháp nghiên cứu

 Phương pháp khoa học chung: phân tích, tổng hợp, so sánh
 Phương pháp lịch sử phát sinh được dùng để khảo sát các tiền đề
hình thành của khuynh hướng Phê bình mới trong lí luận phê
bình văn học Anh
 Phương pháp tiểu sử được dùng để khảo sát các tác giả tiêu biểu
của khuynh hướng Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học
Anh
 Nghiên cứu lịch đại kết hợp với nghiên cứu đồng đại về khuynh
hướng Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh

7. Những đóng góp mới của luận văn

Thực hiện luận văn này, người viết mong muốn làm rõ các tiền đề hình
thành, các tác giả tiêu biểu, và các đặc điểm cơ bản của khuynh hướng Phê
bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh một cách rõ ràng hơn, sâu sắc
hơn, cụ thể hơn, toàn diện và có hệ thống hơn.
Thêm nữa, vì chỉ khảo sát về Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học
Anh, thay vì nghiên cứu toàn bộ khuynh hướng phê bình này, luận văn sẽ có
điều kiện tập trung đi sâu nêu bật diện mạo của Phê bình mới trong lí luận phê
bình văn học Anh.

8. Kết cấu của luận văn

Luận văn này ngoài mở đầu và kết luận gồm 3 chương:

Chương 1. Các tiền đề hình thành khuynh hướng Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh

1.1) Tiền đề xã hội và văn hóa 13
1.2) Tiền đề triết học
1.3) Tiền đề học thuật

Chương 2. Các tác giả tiêu biểu của khuynh hướng Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh

2.1) Thomas Stearn Eliot
2.1.1) Tiểu sử và các tác phẩm chính
2.1.2) Quan điểm phê bình
2.2) Ivor Amstrong Richards
2.2.1) Tiểu sử và các tác phẩm chính
2.2.2) Quan điểm phê bình
2.3) William Empson
2.3.1) Tiểu sử và các tác phẩm chính
2.3.2) Quan điểm phê bình

Chương 3. Các đặc điểm cơ bản của khuynh hướng Phê bình mới trong lí luận phê bình văn học Anh

3.1) Phê bình mới xem bản thân văn bản tác phẩm độc lập và khép kín là đối tượng của phê bình văn học
3.2) Phê bình mới lấy việc phân tích chỉnh thể cấu trúc toàn vẹn và hữu cơ của văn bản tác phẩm văn học làm nội dung của phê bình văn học
3.3) Phê bình mới xem kĩ thuật đọc kĩ lưỡng đối với văn bản tác phẩm văn học là phương pháp của phê bình văn học