Đồ Án Khủng hoảng tài chính châu á và những ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Na

26 trang
Lời mở đầu
Các quốc gia ngày nay đang phát triển trong một thế giới có sự phụ thuộc lẫn nhau một cách rất chặt chẽ .Xu hướng chung của thế giới ngày nay là tiến tới một " ngôi nhà chung " sẽ được thiết lập cho nền kinh tế thế giới mà mỗi quốc gia thành viên trong đó dù mạnh hay yếu đều đóng một vai trò nhất định vào sự phát triển của ngôi nhà chung đó .Điều này sẽ đem lại lợi ích to lớn cho từng quốc gia nhưng đồng thời nó cũng đặt mỗi quốc gia trước những thách thức to lớn cần phải đương đầu . Mỗi sự thay đổi trong nền kinh tế quốc gia sẽ không chỉ còn là vấn đề riêng của quốc gia đó nữa mà nó còn có những ảnh hưởng nhất định đến các quốc gia khác . Vì thế ,nếu không có những sách lược phù hợp và không thận trọng trong những bước đi trong việc phát triển kinh tế thì cái giá phải trả cho sự bất cẩn đó sẽ vô cùng lớn .Cuộc khủng hoảng tài chính -tiền tệ châu á năm 1997 vừa qua là bài học vô cùng đắt giá cho những quốc gia không có sự cân nhắc rõ ràng trong các bước đi của quá trình hội nhập
Chính vì vậy việc tìm hiểu nghiên cứu về cuộc khủng hoảng này là vô cùng cần thiết nhất là trong điều kiện nước ta cũng đang trong tiến trình hội nhập với nền kinh tế thế giới . Nghiên cứu về nguyên nhân ,diễn biến cũng như những hậu quả mà cuộc khủng hoảng gây ra cho nền kinh tế các nước châu á cũng như các nước khác trên thế giới sẽ cho chúng ta cái nhìn đúng đắn hơn về " mặt trái " xu hướng toàn cầu hoá đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm cho nước ta .Và cũng qua đó khẳng định một tất yếu khách quan cho nền kinh tế Việt Nam : đó là đẩy nhanh tiến trình hội nhập với thế giới bên ngoài với những bước đi vững chắc ,chủ động đối phó với những thách thức những trở ngại luôn đi kèm với một nền kinh tế mở.
Đây là một vấn đề tuy đã qua khá lâu nhưng những bài học nó đem lại thì vô cùng quý giá và rất cần thiết đối với sự phát triển vững mạnh của mỗi quốc gia .Do vậy em đã chọn đề tài "Khủng hoảng tài chính châu á và những ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói rieng"chô đề án môn học của mình .

Chương 1 Những nét chính về cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ châu á năm 1997
11. Những diễn biến chính của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ châu á năm 1997
Trong gần một thập kỷ vừa qua ,chưa có sự kiện kinh tế nào gây chấn động dữ dội và kéo dài đối với đời sống kinh tế khu vực như cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ châu á năm 1997 . Tình trạng sụt giá tiền tệ cũng như chứng khoán diễn ra ở hàng loạt quốc gia Châu á mang tính chất phản ứng dây chuyền nghiêm trọng và khó chặn đứng .Là một cuộc khủng hoảng tiền tệ nhưng tác động của nó được ghi nhận là toàn diện ,sâu sắc bao trùm lên mọi lĩnh vực đời sống xã hội ở các nước Châu á .Nếu như đến đến cuối năm 1997 Thái Lan là nơi khởi đầu và là điểm nóng nhất của cuộc khủng hoảng thì chỉ một thời gian ngắn sau đó đã có nhiều điểm nóng khác thậm chí còn nóng hơn với đồng tiền mất giá tới một vài trăm phần trăm như ở Inđonêxiâ ,Hàn Quốc ( Kinh tế Châu á -Thái Bình Dương số 1/ 18 ) .Sau đây là một số diễn biến chính của cuộc khủng hoảng thể hiện qua các cuộc tấn công vào các đồng tiền ở các nước Đông Nam á .
*Cuộc tấn công thứ nhất : vào đồng tiền Đông Nam á được đánh dấu bằng ngày 27/1997,chinh/ phủ Thái Lan quyết định thả nổi đồng Bath .Ngay lập tức đồng Bath sụt giá 18% so với đồng USD từ 26 BathUSD/ xuống 30,36 BathUSD/ .Biến động này đã dẫn đến hàng loạt các ngân hàng và công ty tài chính phải đóng cửa ( tính đến 10 / 8 / 97 gần 64% tổng số các ngân hàng thương mại và công ty tài chính đóng cửa ).Số lượng tiền rút ra khỏi khu vực tài chính phi ngân hàng lên đến hơn chục tỉ Bath ,nền tài chính yếu kém lung lay đổ vỡ .
Ngày 117/ Philippin thực hiện thả nổi đồng Peso ,giá đồng Peso sụt 11,5% từ 26,41 Peso xuống còn 29,45 PesoUSD/ ,ngân hàng trung ương Philippin đã tăng lãi suất lên 32% .Theo đó ngân hàng Trung ương Indonexia tăng lãi suất từ 8% lên 12%,ngân hàng Malayxia tăng lãi suất đồng Ringit lên mức cao nhất trong vòng mười năm trở lại đây nhằm bảo vệ đồng tiền
*Cuộc tấn công thứ hai vào đồng tiền Đông Nam á được đánh dấu bằng sự kiện ngày 148/ , Indonexia quyết định thả nổi đồng Rupi trong vòng 24 giờ từ 2648 RupiUSD/ xuống 2750 Rupi /USD ( giảm giá khoảng 5% ) .Đến ngày 188/ là 2900-2960 RupiUSD/ mất giá khoảng 19% so với năm 97Cụng lúc đồng Ringit của Malaixia xuống mức 2,825 RingitUSD/ là mức giá thấp nhất trong vòng 24 năm qua .Đolâ Singapore ,một đồng tiền mạnh của Châu á cũng bị ảnh hưởng giảm xuống mức 1,524SD ăn 1 USD ( giảm 1,5 %).
Những cố gắng của chính phủ Thái Lan chi hàng tỷ USD trước đó để cứu đồng Bath đã không thành .Malayxia cũng đã chi 12 tỷ USD để bảo vệ đồng tiền nước mình sau khi Indonexia phá giá đồng Rupi.
Có thể nói cuộc tấn công vào các đồng tiền trên đã buộc các nước Đông Nam á thả nổi đồng tiền của mình và lâm vào tình thế rất khó khăn trong việc ổn định tiền tệ .Và điều đáng nói là cuộc khủng hoảng này đã không chỉ dừng lại ở đây mà nó còn kéo dài ,lây lan sang nhiều nước khác trong khu vực và trên toàn thế giới .
Trên đây là một số diễn biến chính của "cơn bão tiền tệ " đổ bộ vào khu vực Đông Nam á .Vậy phải chăng chính xu hướng toàn cầu hoá là nguyên nhân sâu xa gây nên sự sụp đổ toàn diện đồng tiền của các nước và theo đó gây ra những ảnh hưởng to lớn đến nền kinh tế thế giới .
Trước hết chúng ta đã thấy được rằng những diễn biến của cuộc khủng hoảng diễn ra chủ yếu ở các nước Đông Nam á nhưng ảnh hưởng của nó thì lan rộng ra toàn thế giới .Hiệu ứng liên hoàn này thể hiện rõ nhất trên thị trường chứng khoán của các nước trên thế giới với một sự chao đảo khủng khiếp của các trung tâm giao dịch .Sự chao đảo này làm ta nhớ đến "Ngày thứ hai đen tối " 19 / 10 / 87 .Vào hôm đó ,tất cả các sở giao dịch chứng khoán từ Mỹ sang châu Âu ,Châu á đều sụp đổ ,kéo theo một sự sụp đổ trên thị trường chứng khoán thế giới .Đúng 10 năm sau ,lịch sử lặp lại .Đó là ngày 27 / 10 /97 ,thị trường chứng khoán Wall Street ,chiếc phong vũ biểu của nền kinh tế Mỹ suy giảm một mức chưa từng có kể từ "Ngày thứ hai đen tối " đó .Chỉ số Down Jones tại thời điểm đóng cửa là 7176 giảm 554,26 điểm tức là 7,2% .Sự sụt giảm mạnh đến mức giao dịch của toàn bộ Sở giao dịch đã bị ngừng trệ hai lần ,mỗi lần 30 phút .Nhiều công ty Mỹ trong ngày 27 / 10 đã bị điêu đứng vì bỗng dưng bị mất không hàng chục tỷ USD,điển hình là các tập đoàn Compaq ,Boeing, Inter, Microsoft . vì các nhà doanh nghiệp này sở hữu một lượng lớn tài sản dưới dạng chứng khoán .
"Hiệu ứng Wall Street " nhanh chóng lan sang thị trường thế giới .Ngay từ sau khi chỉ số Dow Jones sụt giảm ,hầu hết các thị trường chứng khoán từ Châu Âu sang châu Mỹ ,Châu á đều nằm trong trạng thái rơi tự do .Thị trường chứng khoán Mỹ la tinh chứng kiến những giờ phút tồi tệ trong lịch sử với chỉ số Govespa (Braxin) giảm sút 15% ,chỉ số chứng khoán Achentina cũng giảm hơn 10% ,ở châu a,thí trường chứng khoán Hồng Kông suốt từ 23 / 10 đến 27 / 10 đã chứng kiến một sự xuống dốc chưa từng cọChí số Hang Seng đã giảm xuống mức thấp nhất ,dưới 7000 điểm trong ngày 27 / 10 .Sau đó tại thời điểm cuối ngày 28 / 10 chưa kịp hồi phục đã giảm 13,7% xuống còn 9059,89 điểm.
Một số thị trường chứng khoán của các nước tưởng như không liên quan gì đến cuộc khủng hoảng cũng bị giảm tương ứng .New Zealand,Australia,Singapore cũng giảm tới mức tương ứng là 12,4% ; 7,2% ; 7,6% .ở Nhật bản chỉ số Nikkei của thị trường nước này giảm 725,67 điểm tức là 4,26%.
Các thị trường chứng khoán châu Âu cũng suy sụp ,tuy nhiên các nhà quan sát cho rằng sự suy sụp này sẽ không tác động quá lớn đến nền kinh tế của các nước. Tại Frankfut ,chỉ số chứng khoán DAX giảm 13% trong khi mức giảm ở Luân đôn là 9% và ở Paris là 7% .Còn ở Milan ,chỉ số Mibtel của thị trường chứng khoán nước này giảm 6,03%.
Đó là những diễn biến khá tồi tệ trên thị trường chứng khoán thế giới ,nơi được coi là phong vũ biểu của nền kinh tế .Những gì xảy ra trên thị trường chứng khoán phản ánh một cái gì đó bất bình thường xảy ra trong nền kinh tế của các nước .Vậy đó là những gì ?
Do nền kinh tế thế giới có sự phụ thuộc chặt chẽ với nhau nên cuộc khủng hoảng đã ảnh hưởng trực tiếp tới hầu hết các quốc gia trên hành tinh với những hiệu ứng trực tiếp và gián tiếp .Tại thời điểm đó theo dự báo của tổ chức hợp tác kinh tế OECD thì khủng hoảng tài chính ở châu á sẽ làm giảm 1% tốc độ tăng trưởng chung của thế giới năm 1998 .Còn theo dự báo của cố vấn kinh tế của ngân hàng thế giới WB thì mức tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm từ 2,1% đến 3% .Điều này chứng tỏ ngay khi cuộc khủng hoảng mới bắt đầu các nhà kinh tế đã thấy được những hậu quả nặng nề mà nó gây ra cho nền kinh tế thế giới .Đến đây em xin được tiếp tục đề cập đến những ảnh hưởng sâu rộng của cuộc khủng hoảng tới nền kinh tế thế giới trong phần tiếp theo của đề án .
12.Nhựng ảnh hưởng nặng nề của cuộc khủng hoảng tài chính châu á tới nền kinh tế thế giới
Có thể nói rằng đã một thời gian dài thế giới không phải chứng kiến một cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ nặng nề đến vậy .Để thấy được những sự ảnh hưởng sâu rộng của cuộc khủng hoảng này em xin điểm qua sự ảnh hưởng của nó đến từng khu vực kinh tế trên thế giới .
12.1.Đội với các nước châu á
Chúng ta đều biết rằng nơi khởi nguồn của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ này là châu á ,vì vậy châu á cũng là nơi phải hứng chịu những hậu quả nặng nề nhất .
Trước hết ta phải kể đến Thái Lan ,một nền kinh tế từng có thời kì phát triển nhanh nhất Châu á nay đã trở thành nạn nhân của cuộc khủng hoảng tài chính do đồng tiền bị mất giá mạnh ,thị trường chứng khoán giảm sút ,các vụ phá sản ngày càng lan nhanh đặc biệt là phá sản của các ngân hàng .Hầu như tất cả các ngân hàng và công ty tài chính Thái Lan đều bị tổn thương .Những khoản tiền cho vay khó đòi lên đến 12,5% tổng số tiền cho vay năm ngoái và sẽ còn tiếp tục tăng lên đến 25% ,những vụ phá sản kinh doanh bất động sản rồi sự sụt giảm trên thị trường chứng khoán đã kéo 56 trên tổng số 58 ngân hàng và công ty tài chính phải đóng cửa .Những ngân hàng sống sót thì phải đương đầu với một tương lai cực kỳ không sáng sủa .
Tiếp theo ,ngay sau khi đồng Rupi phá giá ,phần lớn trong tổng số 239 ngân hàng và công ty tài chính của Indonexia đứng trên bờ vực của sự phá sản .ở Malaixia thủ tướng MMohamẹt cay đắng thú nhận rằng chỉ sau một đêm ,Malaixia đã mất trắng 150 tỷ USD .Tỷ lệ lạm phát của Indonexia đã lên đến hơn 10% ,giá cả tăng cao ,thất nghiệp xảy ra chưa từng có ,đời sống nhân dân vô cùng bấp bênh .
Sang đến khu vực khác của Châu á ta thấy đối với Trung Quốc mặc dù không bị ảnh hưởng trực tiếp của cuộc khủng hoảng song có thể nó làm gián đoạn các cuộc cải cách các ngân hàng Nhà nước và các ngành công nghiệp .Dự đoán mức tăng trưởng của Trung Quốc sẽ là 8% thay vì 9% trong năm 97 .
Đối với Nhật Bản , một nước láng giềng lân cận của Đông Nam á có quan hệ gắn bó mật thiết với khu vực này từ rất sớm và đã trở thành bạn hàng lớn thứ hai ( sau Mỹ ) của Đông Nam á thì việc phải chịu ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng này là không thể tránh khỏi .ảnh hưởng dễ nhận thấy nhất đó là Đông Nam á là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Nhật nên việc các đồng tiền Đông Nam á bị mất giá và sự sa sút kinh tế ở khu vực này đã hạn chế một cách đáng kể lượng xuất khẩu của Nhật vào khu vực này .Các số liệu thống kê cho thấy lượng ô tô Nhật bán ra thị trường Đông Nam á quý I năm 98 chỉ bằng 14/ cùng kỳ năm trước . Mặt khác việc phá giá đồng nội tệ ở các nước Đông Nam á lại phần nào tạo lợi thế cho các nước này trong việc xuất khẩu hàng hoá .Điều này đồng nghĩa với việc các công ty xuất khẩu Nhật Bản sẽ vấp phải sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường thế giới và hậu quả tất yếu là lợi nhuận của những công ty này sẽ bị thu hẹp một cách đáng kể .Hơn nữa , khủng hoảng tài chính khu vực Đông Nam á đã đẩy các ngân hàng Nhật Bản vào tình cảnh khó khăn chưa từng có .Gần 13/ tổng số tiền cho vay ra nước ngoài của Nhật là vào khu vực Đông Nam á và Đông á . Do vậy ,các ngân hàng Nhật cũng đang rối tung lên vì các khoản nợ khó đòi đối với các nước châu á và có thể gây ra một cuộc khủng hoảng các ngân hàng .Rồi sau đó là sự xuống giá của thị trường chứng khoán Tokyo^,sự^ phá sản của các ngân hàng và các doanh nghiệp có tên tuổi đã kéo theo hàng loạt những hậu quả to lớn : giá cả ( nhất là của các tài sản có về tài chính )giảm sút ,các tác nhân mất sức chi trả ,các ngân hàng đình chỉ cho vay , nợ nần trở thành nguy kịch .Nhân dân đua nhau bán tống bán tháo các các tài sản có làm cho thị trường chứng khoán đã tồi tệ lại càng trượt dốc trong vòng xoáy .Ngân hàng thế giới ( WB ) đã thông báo dự đoán về mức tăng trưởng của Nhật Bản sẽ giảm từ 3% xuống còn 1% và năm 1998 sẽ không tốt lành đối với nền kinh tế Nhật Bản.