Thạc Sĩ Khủng hoảng khu vực đồng tiền chung châu Âu và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc kiểm soát

M M M M Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C L L L L Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C
DANH DANH DANH DANH M M M M Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C T T T T Ừ Ừ Ừ Ừ VI VI VI VI Ế Ế Ế Ế T T T T T T T T Ắ Ắ Ắ Ắ T T T T
DANH DANH DANH DANH M M M M Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C B B B B Ả Ả Ả Ả NGNGNGNG BI BI BI BI Ể Ể Ể Ể U U U U
L L L L Ờ Ờ Ờ Ờ I I I I M M M M Ở Ở Ở Ở ĐẦĐẦĐẦĐẦ U U U U 1
CHCHCHCH ƯƠƯƠƯƠƯƠ NGNGNGNG 1: 1: 1: 1: C C C C Ơ Ơ Ơ Ơ S S S S Ở Ở Ở Ở L L L L Ý Ý Ý Ý LULULULU Ậ Ậ Ậ Ậ N N N N V V V V Ề Ề Ề Ề N N N N Ợ Ợ Ợ Ợ C C C C Ô Ô Ô Ô NGNGNGNG . 3
1.1. 1.1. 1.1. 1.1. Kh Kh Kh Kh á á á á i i i i ni ni ni ni ệ ệ ệ ệ m m m m v v v v à à à à đặđặđặđặ c c c c đ đ đ đ i i i i ể ể ể ể m m m m c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng 3
1.1.1. Kh á i ni ệ m n ợ c ô ng v à kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng . 3
1.1.1.1. Kh á i ni ệ m n ợ c ô ng . 3
1.1.1.2. Kh á i ni ệ m kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng . 8
1.1.2. Đặ c đ i ể m c ủ a kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng 9
1.2. 1.2. 1.2. 1.2. Nguy Nguy Nguy Nguy ê ê ê ê n n n n nhnhnhnh â â â â n n n n d d d d ẫ ẫ ẫ ẫ n n n n đếđếđếđế n n n n khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng . 10
1.2.1. Th â m h ụ t ng â n s á ch nh à n ướ c . 11
1.2.1.1. S ự gia t ă ng m ạ nh trong chi ti ê u t ừ ng â n s á ch c ủ a ch í nh ph ủ 11
1.2.1.2.C á c ngu ồ n thu cho ng â n s á ch nh à n ướ c t ă ng ch ậ m h ơ n nhu c ầ u chi . 12
1.2.2. Hi ệ u qu ả s ử d ụ ng v ố n vay th ấ p 13
1.2.3.S ự thi ế u minh b ạ ch v ề qu ả n l ý n ợ c ô ng . 14
1.3. 1.3. 1.3. 1.3. T T T T á á á á c c c c độđộđộđộ ngngngng c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng đốđốđốđố i i i i v v v v ớ ớ ớ ớ i i i i n n n n ề ề ề ề n n n n kinh kinh kinh kinh t t t t ế ế ế ế 15
1.3.1.T á c độ ng đế n c á c ch ỉ s ố kinh t ế v ĩ m ô . 15
1.3.1.1. L ạ m ph á t 15
1.3.1.2.T ố c độ t ă ng tr ưở ng GDP . 16
1.3.1.3. Đầ u t ư qu ố c t ế 17
1.3.1.4. Xu ấ t nh ậ p kh ẩ u 18
1.3.2.T á c độ ng đế n h ệ th ố ng t à i ch í nh . 19
1.3.2.1.T ă ng tr ưở ng t í n d ụ ng 19
1.3.2.2.Th ị tr ườ ng ch ứ ng kho á n 20
1.3.2.3.Th ị tr ườ ng b ấ t độ ng s ả n 22
1.3.3. T á c độ ng l ê n c á c l ĩ nh v ự c kh á c 22
1.3.3.1. Đờ i s ố ng x ã h ộ i 22
1.3.3.2. L ĩ nh v ự c kh á c . 23
CHCHCHCH ƯƠƯƠƯƠƯƠ NGNGNGNG 2 2 2 2 : : : : KHKHKHKH Ủ Ủ Ủ Ủ NGNGNGNG HOHOHOHO Ả Ả Ả Ả NGNGNGNG KHU KHU KHU KHU V V V V Ự Ự Ự Ự C C C C ĐỒĐỒĐỒĐỒ NGNGNGNG TI TI TI TI Ề Ề Ề Ề N N N N CHUNG CHUNG CHUNG CHUNG CHCHCHCH Â Â Â Â U U U U Â Â Â Â U U U U
. 25
2.1. 2.1. 2.1. 2.1. Di Di Di Di ễ ễ ễ ễ n n n n bi bi bi bi ế ế ế ế n n n n c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng ChChChCh â â â â u u u u     u u u u . 25
2.1.1.Giai đ o ạ n tr ướ c kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng 2010 25
2.1.1.1.T ì nh h ì nh ph á t tri ể n kinh t ế t ừ n ă m 2002 đế n 2009 25
2.1.1.2. Nh ữ ng d ấ u hi ệ u c ủ a kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng Ch â u  u 2010 27
2.1.2. Giai đ o ạ n khi kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng 2010 b ù ng n ổ đế n nay. . 30
2.1.2.1. Kh ủ ng ho ả ng n ợ c ô ng t ạ i Hy L ạ p 31
2.1.2.2.Ireland . 33
2.1.2.3. T â y Ban Nha 36
2.1.2.4. M ộ t s ố n ướ c kh á c . 37
2.2. 2.2. 2.2. 2.2. Nguy Nguy Nguy Nguy ê ê ê ê n n n n nhnhnhnh â â â â n n n n c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng ChChChCh â â â â u u u u     u u u u 2010 2010 2010 2010 . 39
2.2.1. Nguy ê n nh â n ch ủ quan . 39
2.2.1.1.C ơ ch ế qu ả n l ý c á c th à nh vi ê n l ỏ ng l ẻ o 39
2.2.1.2. Th â m h ụ t ng â n s á ch . 40
2.2.1.3. Đầ u t ư k é m hi ệ u qu ả . . 42
2.2.1.4.Qu ả n l ý n ợ c ô ng k é m hi ệ u qu ả . 43
2.2.2.Nguy ê n nh â n kh á ch quan 44
2.2.2.1. Đ i ề u ki ệ n t í n d ụ ng d ễ d à ng 44
2.2.2.2. Ả nh h ưở ng t ừ kh ủ ng ho ả ng kinh t ế th ế gi ớ i 2008 . 45
2.3.T 2.3.T 2.3.T 2.3.T á á á á c c c c độđộđộđộ ngngngng c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng ChChChCh â â â â u u u u     u u u u 45
2.3.1. Đố i v ớ i c á c qu ố c gia th à nh vi ê n . 45
2.3.1.1. Kh ủ ng ho ả ng h ệ th ố ng ng â n h à ng . 45
2.3.1.2. S ự m ấ t l ò ng tin c ủ a nh à đầ u t ư v à o h ệ th ố ng t à i ch í nh 48
2.3.1.3. S ự tr ượ t gi á c ủ a đồ ng Euro so v ớ i c á c đồ ng ti ề n kh á c 49
2.3.1.4. Đờ i s ố ng x ã h ộ i 49
2.3.2. Đố i v ớ i th ế gi ớ i . 50
2.3.2.1. Ho ạ t độ ng xu ấ t nh ậ p kh ẩ u . 50
2.3.2.2.Ho ạ t độ ng đầ u t ư n ướ c ngo à i 51
2.3.2.3. Ho ạ t độ ng s á t nh ậ p v à mua l ạ i ( M&A) . 51
2.3.3. Đố i v ớ i Vi ệ t Nam . 52
2.3.3.1.Xu ấ t nh ậ p kh ẩ u . 52
2.3.3.2. D ò ng v ố n đầ u t ư v à o Vi ệ t Nam . 53
2.3.3.3.T ỷ gi á h ố i đ o á i 54
2.3.3.4.Th ị tr ườ ng ch ứ ng kho á n 55
2.4. 2.4. 2.4. 2.4. C C C C á á á á c c c c bi bi bi bi ệ ệ ệ ệ n n n n phphphph á á á á p p p p khkhkhkh ắ ắ ắ ắ c c c c phphphph ụ ụ ụ ụ c c c c h h h h ậ ậ ậ ậ u u u u ququququ ả ả ả ả khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng ChChChCh â â â â u u u u     u u u u 2010 2010 2010 2010
55
2.4.1. Đố i v ớ i c á c qu ố c gia th à nh vi ê n . 55
2.4.1.1.T ă ng c ườ ng ho ạ t độ ng tr ê n th ị tr ườ ng m ở 55
2.4.1.2.Ch í nh s á ch th ắ t ch ặ t chi ti ê u . 56
2.4.1.3.Gi ả i quy ế t b ấ t ổ n trong ng à nh ng â n h à ng . 56
2.4.2. Đố i v ớ i c á c qu ố c gia th à nh vi ê n . 57
2.4.2.1. H ỗ tr ợ c ủ a IMF v à EU . 57
2.4.2.2.H ỗ tr ợ t ừ c á c n ướ c l ớ n 57
CHCHCHCH ƯƠƯƠƯƠƯƠ NGNGNGNG 3: 3: 3: 3: B B B B À À À À I I I I H H H H Ọ Ọ Ọ Ọ C C C C KINH KINH KINH KINH NGHI NGHI NGHI NGHI Ệ Ệ Ệ Ệ M M M M CHO CHO CHO CHO VI VI VI VI Ệ Ệ Ệ Ệ T T T T NAM NAM NAM NAM TRONG TRONG TRONG TRONG VI VI VI VI Ệ Ệ Ệ Ệ C C C C
KI KI KI KI Ể Ể Ể Ể M M M M SO SO SO SO Á Á Á Á T T T T NGUY NGUY NGUY NGUY C C C C Ơ Ơ Ơ Ơ KHKHKHKH Ủ Ủ Ủ Ủ NGNGNGNG HOHOHOHO Ả Ả Ả Ả NGNGNGNG N N N N Ợ Ợ Ợ Ợ . 59
3.1. 3.1. 3.1. 3.1. B B B B à à à à i i i i h h h h ọ ọ ọ ọ c c c c kinh kinh kinh kinh nghi nghi nghi nghi ệ ệ ệ ệ m m m m cho cho cho cho Vi Vi Vi Vi ệ ệ ệ ệ t t t t Nam Nam Nam Nam t t t t ừ ừ ừ ừ cucucucu ộ ộ ộ ộ c c c c khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng
ChChChCh â â â â u u u u     u u u u 2010 2010 2010 2010 59
3.1.1. Duy tr ì t í nh ổ n đị nh c ủ a n ề n kinh t ế v ĩ m ô . 59
3.1.1.1. Ki ề m ch ế l ạ m ph á t . 59
3.1.1.2. Gi ữ m ứ c t ă ng tr ưở ng ổ n đị nh . 60
3.1.1.3. Minh b ạ ch t à i ch í nh c ô ng . 60
3.1.2.Th ắ t ch ặ t ho ạ t độ ng t à i kh ó a . 61
3.1.2.1. Ki ể m so á t v à qu ả n l ý n ợ c ô ng 61
3.1.2.2. Đầ u t ư h ợ p l ý v à hi ệ u qu ả 62
3.1.3. Qu ả n l ý ch ặ t ch ẽ h ệ th ố ng ng â n h à ng 62
3.1.3.1. Ki ể m so á t ho ạ t độ ng t í n d ụ ng 62
3.1.3.2.Thi ế t l ậ p c ơ c ấ u ph ụ c h ồ i t ố i đ a n ợ x ấ u 63
3.2. 3.2. 3.2. 3.2. ThThThTh ự ự ự ự c c c c trtr tr tr ạ ạ ạ ạ ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng c c c c ủ ủ ủ ủ a a a a Vi Vi Vi Vi ệ ệ ệ ệ t t t t Nam Nam Nam Nam 63
3.2.1. N ợ c ô ng c ủ a Vi ệ t Nam trong th ờ i gian qua . 63
3.2.1.1. T ỷ l ệ n ợ c ô ng . 63
3.2.1.2.V ấ n đề s ử d ụ ng ngu ồ n v ố n đ i vay . 70
3.2.2. Đá nh gi á th ự c tr ạ ng qu ả n l ý n ợ c ô ng c ủ a Vi ệ t Nam 71
3.2.2.1. Ư u đ i ể m . 71
3.2.2.2.Nh ượ c đ i ể m v à nguy ê n nh â n 72
3.3. 3.3. 3.3. 3.3. M M M M ộ ộ ộ ộ t t t t s s s s ố ố ố ố gi gi gi gi ả ả ả ả i i i i phphphph á á á á p p p p đểđểđểđể ki ki ki ki ể ể ể ể m m m m soso soso á á á á t t t t nguy nguy nguy nguy c c c c ơ ơ ơ ơ khkhkhkh ủ ủ ủ ủ ngngngng hohohoho ả ả ả ả ngngngng n n n n ợ ợ ợ ợ c c c c ô ô ô ô ngngngng t t t t ạ ạ ạ ạ i i i i Vi Vi Vi Vi ệ ệ ệ ệ t t t t
Nam Nam Nam Nam . 73
3.3.1.T ă ng c ườ ng qu ả n l ý nh à n ướ c v ề n ợ c ô ng 73
3.3.1.1.X â y d ự ng ch í nh s á ch vay n ợ c ô ng h ợ p l ý . 74
3.3.1.2. Đ ả m b ả o t í nh b ề n v ữ ng trong quy m ô v à t ố c độ t ă ng tr ưở ng h ợ p l ý 75
3.3.1.3. Ki ể m so á t ch ặ t ch ẽ v à hi ệ u qu ả vi ệ c s ử d ụ ng c á c kho ả n n ợ c ô ng 75
3.3.2. Đả m b ả o ch í nh s á ch t à i kh ó a b ề n v ữ ng . 76
3.3.2.1.Trong ng ắ n h ạ n . 76
3.3.2.2.Trong d à i h ạ n 76
3.3.3.T á i c ấ u tr ú c h ệ th ố ng ng â n h à ng . 77
3.3.3.1. Qu ả n l ý n ợ x ấ u ng â n h à ng . 77
3.3.3.2. Mua l ạ i v à s á p nh ậ p ng â n h à ng 78
K K K K Ế Ế Ế Ế T T T T LULULULU Ậ Ậ Ậ Ậ N N N N 82
DANH DANH DANH DANH M M M M Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C T T T T À À À À I I I I LI LI LI LI Ệ Ệ Ệ Ệ U U U U THAM THAM THAM THAM KHKHKHKH Ả Ả Ả Ả O O O O . 83
PHPHPHPH Ụ Ụ Ụ Ụ L L L L Ụ Ụ Ụ Ụ C C C C . 84