Thạc Sĩ Khảo sát thành phần hoá học và tác dụng chống oxy hoá của rễ củ cây Sắn dây Pueraria thomsonii Benth

MỞ ĐẦU VÀ ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay, việc phòng và chữa các bệnh do sự tác động của các gốc tự do như một số bệnh ung thư, tim mạch, tiểu đường và một số chứng bệnh của phụ nữ tiền mãn kinh đang ngày càng trở nên cấp thiết trong công tác chăm sóc sức khoẻ ở nhiều quốc gia trên thế giới [40] và việc tìm ra các chất chống oxy hoá có nguồn gốc tự nhiên để làm thuốc chữa các bệnh trên là một nhu cầu thực tế của xã hội. Ở phương Đông, Sắn dây (Pueraria thomsonii Benth.) là một loại thảo dược phổ biến của rễ bao gồm chủ yếu là các isoflavon, saponin và tinh bột. Trong y học cổ truyền, Sắn dây được dùng để chữa bệnh cảm sốt, sởi mọc không đều, viêm ruột, kiết lỵ kèm sốt và khát nước. Bột Sắn dây được dùng như một thứ nước giải khát thông thường, pha nước uống giải nhiệt, làm mát cơ thể trong mùa hè. Trong y học hiện đại, Sắn dây được dùng để chữa các cơn đau thắt ngực trong bệnh mạch vành, một công dụng nữa cũng đáng quan tâm là dùng để chữa chứng nghiện rượu. Riêng isoflavon là thành phần đang được quan tâm để chữa ung thư và các rối loạn của phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh. Các tác dụng này ít nhiều có liên quan đến tác dụng chống oxy hoá. Tuy vậy hiện có rất ít công trình nghiên cứu trên Sắn dây về lĩnh vực này ở Việt Nam. Do đó, chúng tôi tiến hành đề tài“Khảo sát thành phần hoá học và tác dụng chống oxy hoá của rễ củ cây Sắn dây Pueraria thomsonii Benth.” nhằm khảo sát thành phần hoá học của rễ và sàng lọc tác dụng chống oxy hoá của các phân đoạn, chất phân lập được trên mô hình chống oxy hoá in vitro, để bước đầu chứng minh tác dụng cây thuốc và làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo với các mục tiêu cụ thể như sau:
- Từ rễ củ Sắn dây được trồng ở Việt Nam, khảo sát phương pháp chiết xuất cao toàn phần và tách thành các phân đoạn có độ phân cực khác nhau.
- Từ các phân đoạn đơn giản tiếp tục phân lập và xác định cấu trúc của hợp chất chính có trong các phân đoạn này.
- Khảo sát tính chống oxy hoá của các cao chiết từ các dung môi có độ phân cực khác nhau, của các phân đoạn thu được từ phân bố lỏng-lỏng và của các chất phân lập được trên mô hình chống oxy hoá in vitro (mô hình DPPH).

MỤC LỤC

MỤC LỤC .i
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT iii
DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ .iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ .v
MỞ ĐẦU VÀ ĐẶT VẤN ĐỀ .1
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .3
1.1 Tổng quan về thực vật học .3
1.1.1. Giới thiệu về họ Đậu (Fabacecae) 3
1.1.2. Giới thiệu về cây Sắn dây Pueraria thomsonii. Benth 4
1.2. Tổng quan về hóa học .6
Thành phần hoá học của Sắn dây .6
1.3. Tổng quan về tác dụng dược lý và công dụng .9
1.3.1. Tác dụng dược lý .9
1.3.2. Sắn dây trong Đông y cổ truyền .11
1.3.3. Sắn dây trong dược học hiện đại 12
1.4. Các phương pháp sàng lọc khả năng chống oxy hóa .14
1.4.1. Phương pháp FRAP .14
1.4.2. Phương pháp đo MDA .15
1.4.3. Phương pháp sàng lọc khả năng loại gốc tự do DPPH (1,1-diphenyl-2-
picrylhydrazyl) 16
1.4.4. Phương pháp xác định khả năng bất hoạt enzyme xanthin oxidase .18
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .19
2.1. Nguyên liệu 19
2.2. Dung môi, hoá chất .19
2.3. Dụng cụ, thiết bị .19
2.4. Phương pháp nghiên cứu .20
2.4.1. Khảo sát thực vật học .20
2.4.2. Thử tinh khiết 21
ii
2.4.3. Khảo sát thành phần hoá học 22
2.4.4. Phương pháp nghiên cứu về tác dụng chống oxy hoá .28
Chương 3. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN 28
3.1. Khảo sát về thực vật học .28
3.1.1. Đặc điểm hình thái dược liệu 28
3.1.2. Đặc điểm vi phẫu rễ .29
3.1.3. Đặc điểm bột dược liệu 31
3.2. Thử tinh khiết .32
3.2.1. Xác định độ ẩm 32
3.2.2. Xác định độ tro 32
3.3. Nghiên cứu thành phần hoá học 33
3.3.1. Định tính sơ bộ thành phần hoá học .33
3.3.2. Chiết xuất bằng ngấm kiệt với cồn 96%. 34
3.3.3. Phân tách các phân đoạn và phân lập các chất 36
3.3.4. Kiểm tra các chất phân lập được từ các cao chiết .42
3.3.5. Xác định cấu trúc hóa học của P6 .48
3.4. Thử tác dụng chống oxy hoá in vitro trên mô hình DPPH .52
3.4.1. Chiết xuất cao dược liệu cho thử nghiệm in vitro .52
3.4.2. Kết quả thử tác dụng chống oxy hoá của các cao chiết, các phân đoạn
chiết và các chất phân lập được 52
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .55
Kết luận .55
Đề nghị 56
TÀI LIỆU THAM KHẢO .57